مطالعات ترجمه

مطالعات ترجمه

مطالعات ترجمه بهار 1389 شماره 29 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

التقاط، التقاط زدایی، التقاط مجدد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: التقاط متن التقاطی التقاط زدایی التقاط مجدد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 388
پژوهشگران ترجمه بر این باورند که هنگامی که متنی التقاطی ترجمه می شود، عناصر موجود در آن متن، اعم از التقاطی و غیرالتقاطی، دستخوش تغییراتی می شوند. در این جستار بر آنیم تا ماهیت این تغییرات را بررسی کنیم.
۲.

بررسی حضور مترجم به واسطه تبدیل ها در متون ترجمه شده با نگاهی به دیدگاه لوون زوارت: الگوی توصیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعدیل جهش تبدیل ه متون روایی ترجمه شد زوآرت الگوی تطبیقی مدولاسیون الگوی توصیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 377
این مقاله سه بخشی، حضور مترجم را به واسطه تبدیل ها در متون روایی ترجمه شده از دیدگاه لوون- زوآرت بررسی می کند. در بخش اول (حری، 1387) به پیشینه بحث، مبحث تبدیل ها از دیدگاه کتفورد و وینی و داربلنه و به رویکرد لوون- زوآرت اشاره کردیم. زوآرت ضمن بررسی ترجمه آلمانی رمان دن کیشوت، دو الگو برای بررسی متون روایی ترجمه شده ارایه می دهد: الگوی تطبیقی و توصیفی. در الگوی تطبیقی (که در بخش اول و دوم آمد)، زوآرت اقلام دو زبان را در سطح خرد- ساختاری بررسی می کند. آنگاه، زوآرت بن ترجمه (بت) را کوچک ترین واحد معنادار ترجمه در نظر گرفته و سربن ترجمه (سبت) را واحد مشترک میان بن ترجمه ها معرفی می کند. سپس، زوآرت بر اساس رابطه میان بن ترجمه و سربن ترجمه دو زبان مبدا و مقصد، چهار رابطه ارایه می دهد: عدم تبدیل، مدولاسیون (تغییر بیان)، تعدیل و جهش. در مقاله دوم (حری، 1388)، انواع تبدیل های پیشنهادی زوآرت به تفصیل بررسی شد. در جستار کنونی تاثیر تبدیل ها در سطح خرد - ساختاری بر کلان- ساختار متون روایی در الگوی توصیفی بررسی می شود.
۴.

جنس اسامی روسی و بیان آنها به زبان فارسی از دیدگاه ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان فارسی جنس اسم جنس دستوری جنس زیستی زبان روسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 535
این مقاله سه بخشی، حضور مترجم را به واسطه تبدیل ها در متون روایی ترجمه شده از دیدگاه لوون - زوآرت بررسی می کند. در بخش اول (حری، 1387) به پیشینه بحث، مبحث تبدیل ها از دیدگاه کتفورد و وینی و داربلنه و به رویکرد لوون- زوآرت اشاره کردیم. زوآرت ضمن بررسی ترجمه آلمانی رمان دن کیشوت، دو الگو برای بررسی متون روایی ترجمه شده ارایه می دهد: الگوی تطبیقی و توصیفی. در الگوی تطبیقی (که در بخش اول و دوم آمد)، زوآرت اقلام دو زبان را در سطح خرد- ساختاری بررسی می کند. آنگاه، زوآرت بن ترجمه (بت) را کوچک ترین واحد معنادار ترجمه در نظر گرفته و سربن ترجمه (سبت) را واحد مشترک میان بن ترجمه ها معرفی می کند. سپس، زوآرت بر اساس رابطه میان بن ترجمه و سربن ترجمه دو زبان مبدا و مقصد، چهار رابطه ارایه می دهد: عدم تبدیل، مدولاسیون (تغییر بیان)، تعدیل و جهش. در مقاله دوم (حری، 1388)، انواع تبدیل های پیشنهادی زوآرت به تفصیل بررسی شد. در جستار کنونی تاثیر تبدیل ها در سطح خرد- ساختاری بر کلان- ساختار متون روایی در الگوی توصیفی بررسی می شود.
۵.

دستکاری در ترجمه ادبیات کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات کودکان ترجمه برای کودکان دستکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 858
در این تحقیق راهبردهای مربوط به تغییرات فرهنگی، ایدئولوژیکی و زبانی در ترجمه ادبیات کودکان مورد بررسی قرار گرفت و به علاوه برخی از دلایل این نوع تغییرات از جمله تفاوت های فرهنگی و آموزشی تشریح گردید. راهبردهای مربوط بر اساس نظریه تقسیم بندی دوکات (Ducate) دسته بندی و توصیف گردید. پیکره مورد مطالعه این تحقیق را دو رمان برجسته و شاخص ادبیات نوجوانان انگلستان باد در بیدزاران، نوشته کنت گراهام و هری پاتر و سنگ جادو، نوشته جی. کی. رولینگ تشکیل می دهد.
۶.

صفت های فاعلی انگلیسی و معادل آنها در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: جمله مرکب فراوانی صفت فاعلی انگلیسی ساختارهای دستوری تغییر ساختاری در ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 727
پژوهش حاضر تلاشی است برای مشخص نمودن اینکه آیا صفت فاعلی انگلیسی در روند ترجمه از زبان انگلیسی به فارسی تغییر می کند یا خیر. داده های این تحقیق از کتاب Animal Farm، نوشته جورج اورول (1990) و سه ترجمه آن جمع آوری شده است. بر اساس شیوه تجزیه و تحلیل متن یا محتوا، محقق ساختارهای دستوری زبان فارسی را که معادل صفت های فاعلی انگلیسی هستند، تعیین می کند. از هر فصل کتاب مزرعه حیوانات، 10 جمله مرکب دارای صفت فاعلی انگلیسی انتخاب گردید. این ساختارهای انگلیسی بر اساس مدل کتفورد (1965) درباره تغییر ساختاری در ترجمه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس فراوانی ها و درصدها برآورد شدند. در توزیع ساختارهای دستوری فارسی، ساختارهای فعلی بیشترین فراوانی (40 درصد) و معانی ضمنی و عبارت ها کم ترین فراوانی ( 3 درصد) را به خود اختصاص دادند. سایر ساختارهای دستوری فارسی مانند جمله واره ها و قیدها، سطوح مختلف فراوانی را در میان فراوانی ساختارهای ذکر شده در بالا به دست آوردند.
۷.

نقش پیکره های بزرگ یک زبانه در بهبود کیفیت ترجمه ماشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان فارسی ابهام واژگانی ترجمه ماشینی با هم آبی ها پیکره یک زبانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 132
باهم آیی ها، یعنی ترکیبات بازرخدادی واژه ها که احتمال هم رخدادی آنها بیش از آن چیزی است که تصادفا رخ می دهد در زبان های طبیعی به کرات مشاهده می شوند. از آنجایی که واژه نامه های دوزبانه قادر به ارایه معادل های واژگانی مناسبی برای اغلب این باهم آیی ها نیستند، اکثر قریب به اتفاق سیستم های ترجمه ماشینی در مواجهه با این گونه ترکیبات، اجرای دقیقی نداشته و در نتیجه کیفیت برونداد آنها تا حد قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. در سال های اخیر پیکره های یک زبانه در حل مسایل مختلف زبان شناسی، شامل پردازش زبان طبیعی، ترجمه ماشینی آماری، آموزش زبان و سایر حوزه های مرتبط نقش مهمی ایفا نموده اند. مطالعه حاضر فرایند ساخت و استفاده از یک پیکره بزرگ یک زبانه فارسی را مورد بررسی قرار می دهد. این پیکره این امکان را به ما می دهد تا مشکل ابهام باهم آیی های انگلیسی را در حین ترجمه آنها به زبان فارسی توسط یک سیستم ترجمه ماشینی رفع نماییم. با استفاده از چنین پیکره ای به عنوان پیکره زبان مقصد و نیز یک واژه نامه دوزبانه انگلیسی-فارسی، کارآیی این پیکره در یافتن مناسب ترین معادل فارسی برای باهم آیی های انگلیسی، به منظور ارتقای کیفیت سیستم ترجمه ماشینی، مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج آزمایشی که در این راستا بر روی یک پیکره آزمون صورت گرفت بسیار امیدبخش بوده و صحت آن به 90.83% رسیده است.
۸.

نمود روابط جنسیتی در ترجمه چند رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل انتقادی گفتمان تحلیل متنی هویت و نمود جنسیت روابط نابرابر جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 922
مقاله حاضر تلاشی است در راستای بررسی نمود هویت ها و روابط جنسیتی در زبان در نسخه اصلی فیلم «ساعت ها» (انگلیسی) و نسخه دوبله شده آن ( فارسی)– فیلمی که مولفه جنسیت در آن نقش بسزایی ایفا می کند.
۹.

واژه سازی، وجه فراموش شده در ترجمه اصطلاحات علمی و فنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: واژه سازی بومی سازی نو واژه مفاهیم نو یافته واژه گزین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 122
این مقاله سه بخشی، حضور مترجم را به واسطه تبدیل ها در متون روایی ترجمه شده از دیدگاه لوون- زوآرت بررسی می کند. در بخش اول (حری، 1387) به پیشینه بحث، مبحث تبدیل ها از دیدگاه کتفورد و وینی و داربلنه و به رویکرد لوون- زوآرت اشاره کردیم. زوآرت ضمن بررسی ترجمه آلمانی رمان دن کیشوت، دو الگو برای بررسی متون روایی ترجمه شده ارایه می دهد: الگوی تطبیقی و توصیفی. در الگوی تطبیقی (که در بخش اول و دوم آمد)، زوآرت اقلام دو زبان را در سطح خرد- ساختاری بررسی می کند. آنگاه، زوآرت بن ترجمه (بت) را کوچک ترین واحد معنادار ترجمه در نظر گرفته و سربن ترجمه (سبت) را واحد مشترک میان بن ترجمه ها معرفی می کند. سپس، زوآرت بر اساس رابطه میان بن ترجمه و سربن ترجمه دو زبان مبدا و مقصد، چهار رابطه ارایه می دهد: عدم تبدیل، مدولاسیون (تغییر بیان)، تعدیل و جهش. در مقاله دوم (حری، 1388)، انواع تبدیل های پیشنهادی زوآرت به تفصیل بررسی شد. در جستار کنونی تاثیر تبدیل ها در سطح خرد- ساختاری بر کلان- ساختار متون روایی در الگوی توصیفی بررسی می شود.