پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه

پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه

پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه (جوان و مناسبات نسلی) پاییز و زمستان 1388 شماره 3

مقالات

۱.

مطالعه میزان پایبندی دینی جوانان شهر اهواز

کلید واژه ها: جوانان دینداری شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 616 تعداد دانلود : 702
هدف این پژوهش بررسی میزان تقید به دین در جوانان شهر اهواز است. پرسشنامه سنجش دین داری مسلمانان که بر اساس الگوی گلاک و استارک تهیه شده است، به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد و چند سؤال به عنوان نظرخواهی از جوانان در مورد وضعیت دین در جامعه به آن افزوده گردید. پس از تکمیل پرسشنامه های تحقیق که به صورت مراجعه حضوری به منازل انجام شد، داده ها با رایانه و با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. جامعه آماری شامل 814 نفر از جوانان 29-18 سال شهر اهواز است با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که دینداری جوانان شهر اهواز در ابعاد اعتقادی و عاطفی قوی تر و بر اساس طیف لیکرت، بین زیاد و خیلی زیاد قراردارد، اما در ابعاد پیامدی و مناسکی ضعیف تر بوده و نزدیک به متوسط قرار دارند و نمره کل دین داری جوانان نیز در حد بالاتر از متوسط و نزدیک به زیاد به دست آمد. همچنین از نظر جنسیت در همه ابعاد دین داری، میانگین نمره جوانان دختر بالاتر از جوانان پسر بوده است. علاوه بر این، از دیدگاه جوانان شهر اهواز مهم ترین علت دین گریزی جوانان مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور و نارضایتی از مسئولان در این زمینه است.
۲.

بیگانگی اجتماعی جوانان (مطالعه موردی : دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان)

نویسنده:

کلید واژه ها: جوانان تحقیق پیمایشی اعتباریابی بیگانگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 606 تعداد دانلود : 618
بررسی و تبیین بیگانگی یکی ازدل مشغولی های مهم و شایع جامعه شناسی جوانان در ایران معاصراست. جامعه شناسی سعی برآن دارد که بیگانگی را از جنبه های مختلف بررسی نموده تا بدین وسیله تحلیلی علمی ارائه گردد این جنبه ها شامل مباحث زیر است: ماهیت و عوامل شکل دهنده بیگانگی، آثار و کارکردهای مختلف بیگانگی، الگوهای اجتماعی بیگانگی (برحسب جنس، سن، دین وغیره)، بیگانگی درگروههای اجتماعی خاص (جوانان، معلمان و غیره) و اشکال و وجوه بیگانگی (سازمانی، فرهنگی و غیره). سنجش و اندازه گیری بیگانگی جوانان یکی از گرایش های پژوهشی درزمینه بیگانگی است. پژوهشگران از ابزارهای متنوع و مختلفی برای سنجش ابعاد گوناگون بیگانگی استفاده نموده اند مدل نظری مدی، کوباساوهوور(1979) برای ارزیابی و سنجش بیگانگی به دو بخش همزمان بیگانگی توجه داشته است: الف) اشکال (فرم های) چهارگانه بیگانگی شامل احساس بی قدرتی، بی ریشگی، پوچ گرائی و بی مخاطرگی. ب) موضوعات پنجگانه بیگانگی شامل بیگانگی ازخود، کار، خانواده، روابط اجتماعی و نهادهای اجتماعی. جامعیت مدل نظری مدی و همکاران انگیزه انجام پژوهش پیمایشی حاضر است که سعی درآزمون و اعتباریابی پرسشنامه بیگانگی برای نخستین بار در ایران دارد که داده های آن از بین 300 جوان جمع آوری شده است. داده های پژوهش پس ازگردآوری با استفاده ازروش های آمارتوصیفی (یک متغیره و دو متغیره)، آماراستنباطی (آماره آزمون تی، ضرایب همبستگی، تحلیل عاملی) مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
۳.

دگرگونی نسلی و هویت اجتماعی در کردستان : مطالعه جوانان شهر سقز

کلید واژه ها: جوانان جهانی شدن هویت اجتماعی محلی شدن دگرگونی نسلی تحول ارزشی جهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 138 تعداد دانلود : 540
هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه دگرگونی نسلی و هویت اجتماعی در میان جوانان شهر سقز است. برای بررسی این مسئله بر تاثیرات فرایند جهانی شدن بر ساخت هویت اجتماعی جوانان و ماهیت دگرگونی نسلی متمرکز شده ایم. سطوح تجربی تحقیق شامل سطح دگرگونی نسلی و رابطه با والدین، سطح هویت اجتماعی و فضاهای دوستی و سطح فرایند جهانی شدن و تاثیر رسانه ها هستند که متناسب با آنها نظریه های تحول فرهنگی رونالد اینگلهارت و جامعه شبکه ای مانوئل کاستلز به عنوان چارچوب نظری پژوهش انتخاب شده اند. روش تحقیق پژوهش کیفی بوده و یافته ها با به کارگرفتن تکنیک مصاحبه عمقی با 60 نفر از جوانان گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند به رغم اینکه تفاوت نسلی محدود به حوزه های فرهنگی- اجتماعی و به ویژه سطوح هنجاری است، هویت اجتماعی جوانان امری سیال، شناور و نامنسجم است که عناصر آن شامل بی قدرتی، بی مرجعی و معترض بودن است.
۴.

بررسی تاثیر خانواده بر شکل گیری هویت جنسیتی دختران دانجشجوی دانشگاه پیام نور جهرم

کلید واژه ها: تبعیض جنسیتی هویت جنسیتی تقسیم کار جنسیتی هرم قدرت در خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 163 تعداد دانلود : 930
پژوهش حاضر پیمایشی پیرامون تاثیرات خانواده بر شکل گیری هویت جنسیتی دختران می باشد که داده های مورد نیاز از نمونه 384 نفری جمعیت آماری دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور جهرم از طریق نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری گردیده است. یافته های این بررسی نشان از همبستگی میان متغیرهای تبعیض جنسیتی، تقسیم کار در خانواده، هرم قدرت در خانواده و پایگاه اجتماعی اقتصادی با متغیر هویت جنسیتی (سنتی/ مدرن) دارد. بدین ترتیب که هر چه تبعیض جنسیتی شدید تر، تقسیم کار جنسیتی در خانواده سنتی تر، هرم قدرت در خانواده سنتی تر و پایگاه اجتماعی اقتصادی پایین-تر باشد هویت دختران نیز به صورت سنتی تر شکل گرفته است. ضریب تعیین در این پژوهش 78/0 بوده است. بدین معنا که متغیرهای مستقل 78 درصد از واریانس متغیر هویت جنسیتی (متغیر وابسته) را تبیین کرده-اند.
۵.

نقش جوانان قوم لر در ساختار خویشاوندی و ازدواج در آن قومیت با بررسی چهارم فیلم سینمایی خون بس ، نامزدی ، آرزوهای زمین و عروس در گهواره

کلید واژه ها: جوانان قومیت ساختار خویشاوندی ازدواج های تحمیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 675 تعداد دانلود : 303
از آنجا که اغلب فیلم نامه های استان لرستان با محور روابط خویشاوندی و الگوهای ازدواج در جوانان در بستر ویژگیهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سنتی شکل گرفته و واقعیات اجتماعی جامعه سنتی لرستان را انعکاس می دهند، بررسی این مضمون مدخلی برای ارائه چشم اندازی از مناسبات و معیارهای اجتماعی_ فرهنگی جامعه سنتی لرستان است. در این پژوهش با استفاده از تئوری بازنمایی و نیز تئوری تفسیر انسان شناسی تلاش دارد نقش جوانان در ساختار خویشاوندی قوم لر در استان لرستان شناسایی نموده و الگو های حاکم بر روابط خویشاوندی و ازدواج جوانان را بر اساس جامعه مورد مطالعه (4 فیلم منتخب) که بازتاب کننده واقعیات اجتماعی است، بشناسد.
۶.

تحلیل جامعه شناختی هویت اجتماعی دختران دانشجوی دانشگاه گیلان

کلید واژه ها: مدرنیته هویت اجتماعی اقتدار خانواده سنتی نقش های اجتماعی غیر سنتی بازتابندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 903 تعداد دانلود : 995
در این مقاله به این پرسش اساسی پرداخته شده است که دختران دانشجو چه تعریفی از چگونگی هویت اجتماعی خویشتن در جامعه در حال گذار ایران دارند. از بررسی انتقادی ادبیات موضوع تحقیق و به خصوص با تاکید بر آرای آنتونی گیدنز در مورد مدرنیته و چگونگی هویت فردی و اجتماعی در عصر مدرن، این فرضیه کلی استنتاج شده است که با تضعیف شالوده ها و ساختارهای سنتی در جامعه در حال گذار ایران، دختران تلاش می کنند با حرکت به سمت مراجع هویت ساز غیرسنتی، هویت اجتماعی غیرسنتی را برای خود در جامعه تعریف نمایند. پژوهش، روی نمونه 389 نفری از دانشجویان دختر مشغول به تحصیل در دانشگاه گیلان به روش پیمایشی مورد آزمون و بررسی قرار گرفت. با توجه به یافته های پژوهش به نظر می رسد دختران جامعه ما سعی دارند با اتکاء به مراجع هویت ساز غیرسنتی چون تحصیل، شغل، کسب استقلال مالی از هویت اجتماعی سنتی که توسط خانواده پدرسالار برای آنها تعریف شده است یعنی، هویت اجتماعی سنتی گذار کنند و خودشان به صورت بازاندیشانه، هویت اجتماعی غیرسنتی را برای خویشتن در جامعه تعریف نمایند.
۷.

تحول نامگذاری فرزندان در شهر تهران

کلید واژه ها: نسل تحولات فرهنگی تحولات نسلی تحولات نام گذاری دوره تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 961 تعداد دانلود : 172
روند تغییر و تحول نام های افراد می تواند نشان دهنده فرآیند تغییرات اجتماعی و فرهنگی در نظام اجتماعی باشد. در این تحقیق با مطالعه موردی نام گذاری فرزندان در شهر تهران، به مقایسه ارزش های نسل های پس از انقلاب پرداخته می شود. بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 400 نفر به عنوان جمعیت نمونه انتخاب شدند. با بررسی تاثیر دوره تاریخی، جنسیت و منطقه مسکونی در میزان تحول ارزش های نسل های پس از انقلاب به بررسی نام ها پرداخته و نتایجی که به دست آمد، مبین آن بود که مردان بیش از زنان دارای نام های اسلامی– مدرن اند. بر این اساس در دوره انقلاب، کودکان بیشتر نام های اسلامی داشته ولی در دوره اصلاحات، بر میزان نام های غربی افزوده شده است. علاوه بر آن، فرزندان مناطق جنوبی شهر تهران بیشتر دارای نام های اسلامی– سنتی و اکثر افراد ساکن در مناطق شمالی، برای کودکانشان نام های ایرانی–مدرن برگزیده اند.