پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی (دانشگاه مازندران)

پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی (دانشگاه مازندران)

پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران سال چهارم پاییز 1383 شماره 14

مقالات

۱.

باورهای عامیانه ی طبی در پاره ای از متون ادبی

کلید واژه ها: خرافات باورهای عامیانه طب سنتی ام الصبیان فصد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 680 تعداد دانلود : 467
بررسی مصادیق باورهای عامیانه ی طبی در ادبیات فارسی و گره گشایی از مشکلات و دشواری های نهفته در ادبیات و عبارات متون ادبی ، محور اصلی این مقاله است . نخست ، اسباب و عوامل بیماری ها در نزد اقوام و ملل مختلف ، در سده های پیشین بر شمرده شد و مطالبی در باره ی عواملی چون : قهر و خشم خدایان ، حلول ارواح خبیث در کالبد آدمیان و سحر و جادو نگاشته شد ؛ سپس بعضی از موضوعات طبی از قبیل : اختلاج ، استخوان سوخته ، ام الصبیان ، بلادر ، دیوانگی و فصد که پاره ای از باورهای عامیانه را به خود اختصاص داده اند ، مورد تحلیل و توجیه قرار گرفته اند ...
۲.

گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی

نویسنده:

کلید واژه ها: روش شناسی گفتمان چرخش زبانی تحلیل گفتمان تحلیل گفتمان انتقادی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی روش شناسی در علوم اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه نظریه های ارتباطی
تعداد بازدید : 812 تعداد دانلود : 330
نظریه ی اجتماعی در نیمه ی دوم قرن بیستم شاهد توجه خاص به مقوله ی زبان بوده است . « چرخش زبانی » اصطلاحی است که در باره ی همین امر به کار برده می شود . رواج مفهوم «گفتمان» در علوم انسانی نیز محصول همین چرخش زبانی است . در مقاله ی حاضر ابتدا تلاش می شود تا ضمن ارائه ی تعاریف مختلف از این مفهوم و « تحلیل گفتمان » ، ویژگی های مشترک آن بر شمرده شود . در ادامه انواع پژوهش های که بر حول محور « تحلیل گفتمان » سامان می گیرد خیلی مختصر معرفی می شود ...
۳.

اثر ناکامی اجتماعی بر نوع جرایم در میان مجرمین استان گلستان

کلید واژه ها: استان گلستان گروه های قومی جرایم ناکامی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 72 تعداد دانلود : 305
مقاله ی حاضر با هدف بررسی نظری و تجربی دو متغیر ناکامی اجتماعی در نقش متغیر مستقل و نوع جرایم بر حسب شدت در نقش متغیر وابسته نگاشته شده است . استان گلستان و مجرمین زندانی در این استان ، محدوده ی مکانی مطالعه و سال 1382 محدوده ی زمنی آن است . استان گلستان دارای اقوام و گویش های مختلفی است و به نظر می رسد که ناکامی اجتماعی در بین این گروه ها متفاوت بوده و همین تفاوت تا حدی بر شدت جرایم در میان آنان اثر داشته است . جامعه ی آماری مشتمل بر 3500 نفر در زندان های گنبد و گرگان بوده اند که از میان آنان 344 نفر به عنوان نمونه و یا شیوه ی سهمیه ای بر حسب چهاربند نظام دادگاه انقلاب دادگستری و نسوان اخذ شده اند ...
۴.

ارتباطات ، جهانی شدن و جنبش های اجتماعی ( نگاهی اجمالی به جنبش های اصلاح طلبی در ایران )

کلید واژه ها: جهانی شدن ارتباطات جنبش های اجتماعی جنبش اصلاح طلبی ایران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری مکتب کنش متقابل نمادین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ
تعداد بازدید : 804 تعداد دانلود : 492
بسیاری از اندیشمندان علوم اجتماعی بر این باورند که تحولات حوزه ی ارتباطات و تکنولوژی ارتباطی جدید موجب ظهور پدیده ی جدیدی به نام جهانی شدن شده است . پدیده ای که ساحت های مختلف حیات اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده و موجبات بروز جنبش های جدید اجتماعی را فراهم ساخته است . این جنبش ها دارای ویژگی های خاصی هستند که آنان را از جنبش های کلاسیک (جنبش های متعارف) جدا می سازد . این مقاله بر آن است تا پس از بررسی مفاهیم یاد شده ، به این سوال پاسخ دهد که آیا جنبش اصلاح طلبی ایران را می توان در زمره ی جنبش های جدید اجتماعی قرار داد ؟ ...
۵.

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در فرهنگ پذیری مهاجرین شهر فیروزآباد

کلید واژه ها: فرهنگ مهاجرت خرده فرهنگ تماس فرهنگی تنش فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 731 تعداد دانلود : 301
مطالعه و پژوهش راجع به فرهنگ و جنبه های مختلف آن همواره مورد توجه علاقهه مندان و صاحب نظران جامعه شناسی بوده است . مهاجرت از نقطه ای به نقطه ی دیگر اثرات گوناگونی به بار می آورد . این تاثیر هم بر مهاجران و هم بر گروه ها و ساختارهای اجتماعی که این مهاجران درون آن جا به جا می شوند بازتاب هایی را به همراه دارد . از لحاظ تاریخی پرمعناترین نتیجه ی مهاجرت اشاعه فرهنگ بوده است . در اثر مهاجرت میان مردمانی که از لحاظ جغرافیایی دور از یکدیگر بوده اند . تماس برقرار می شود ....
۶.

بررسی الگوهای نوجوانان و جوانان 12 تا 20 ساله استان اصفهان

کلید واژه ها: جوانان نوجوانان استان اصفهان الگوها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 561 تعداد دانلود : 706
پژوهش حاضر به بررسی الگوهای نوجوانان و جوانان 12 تا 20 ساله ی استان اصفهان پرداخته است . درهمین ارتباط دو سوال به شرح زیر مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفته است : الگوی نوجوانان و جوانان 12 تا 20 ساله ی استان اصفهان چیست ؟ الگوهای نوجوانان بر اساس جنسیت ، محل زندگی و سن چیست ؟ روش پژوهش توصیفی و جامعه ی آماری شامل کلیه نوجوانان و جوانان 12 تا 20 ساله ساکن استان اصفهان ، مبارکه ، زرینن شهر ، شهرضا و کاشان بوده است . ابزار اندازه گیری چک لیست محقق ساخته بود که پایای آن 83% محاسبه گردید...
۷.

جامعه شناسی تاریخی : روایت ، تاریخ و جامعه شناسی

کلید واژه ها: جامعه شناسی تاریخ روایت واسازی جامعه شناسی تاریخی هرمنوتیک روایت برساختگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 423 تعداد دانلود : 422
مقاله ی حاضر به بررسی نسبت جامعه شناسی و تاریخ می پردازد و بر آشتی مجدد و پیوند بین آن دو پای می فشارد . مفهوم روایت در این جا حلقه ی مفقوده ای است که می تواند به بازنگری در تلقی از جامعه شناسی و تاریخ کمک کند . ابتدا بر مبنای هرمونوتیک روایت ریکور به رابطه ی داستان و تاریخ می پردازیم . سپس با تاکید بر نقش روایت ها در جامعه شناسی نشان می دهیم که گزاره های جامعه شناسی و تاریخی به لحاظ عینیت و قطعیت تفاوتی ندارند . برای استدلال این نکته از واسازی دریدا و بر سازنده گرایی جرجن استفاده می کنیم ...