مطالعات انقلاب اسلامی

مطالعات انقلاب اسلامی

مطالعات انقلاب اسلامی پاییز 1389 شماره 22 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

سیاست تعاملی ضد نظام سلطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام خمینی انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای مبارزه با نظام سلطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 199 تعداد دانلود : 906
حقیقت انقلاب اسلامی در بعد بین المللی اعتراضی به نظام ناعادلانه و بدون معنویت بین الملل است. با گذشت 31 سال از تشکیل نظام جمهوری اسلامی، نیاز به کار علمی در انسجام بخشی به چهارچوب سیاست خارجی بیشتر آشکار شد. لذا در این پژوهش با دو پرسش روبه روییم: الگو و نظریه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چیست و چه شاخص هایی دارد؟ در پاسخ به این پرسش ها نخست این فرضیه اثبات می شود که انقلاب اسلامی پدید آورنده سیاستی نوین در عرصه روابط بین الملل با عنوان الگوی «سیاست تعاملی ضد نظام سلطه» است و سپس ثابت خواهد شد که این الگو دارای شاخص هایی برخاسته از دو رویکرد ایجابی و سلبی است که همان اصول ثابت حاکم بر نظام و دولت اسلامی و عناصر مقوم این الگو در مواجهه با شرایط است.
۲.

تعامل ساختار و کارگزار در تبیین انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدرنیزاسیون محرومیت نسبی بسیج سیاسی تحولات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 99 تعداد دانلود : 803
این مقاله در صدد است تا با استفاده از رهیافت چندعلتی به تبیین انقلاب اسلامی ایران بپردازد. این مدل در سه سطح عوامل ساختاری غیرمستقیم، عوامل ارادی مستقیم و عوامل واسطه ای به واکاوی انقلاب اسلامی ایران می پردازد؛ بدین بیان که در سطح اول بر مؤلفه های ساختاری وضعیت اجتماعی که شرایط یا موانع غیرعادی ایجاد کرده، تاکید می شود؛ زیرا در انقلاب ایران فرایند نوسازی در ایجاد چنین وضعیت اجتماعی نقش محوری داشته است. در سطح عوامل ارادی نیز نقش کارگزاران انقلاب و قدرت بسیج آنها و اینکه چرا و چگونه افراد و گروه هایی به کنش های انقلابی جذب می شوند، مورد بررسی قرار می گیرد و سرانجام در سطح عوامل واسطه ای به احساس محرومیت نسبی ـ به عنوان عامل روانشناسی اجتماعی و واسطه دو سطح قبل ـ پرداخته خواهد شد.
۳.

نظریه دولت رانتییر (تحصیلدار) و جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران جمهوری اسلامی رانت دولت رانتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 859 تعداد دانلود : 174
انقلاب اسلامی ایران و نظام برآمده از آن، در بسیاری از جهات با نظریه های کنونی و تجربه شده در زمینه انقلاب ها و چگونگی رخداد آنها متفاوت است. همچنین با نظریات و ایدئولوژی حاکم بر انقلاب ها مانند نوع رهبری و با دیدگاه های رایج دولت در عرصه علم و سیاست و اشکال دولت متفاوت است. یکی از نظرات مطرح شده در چند دهه گذشته در مورد کشور های جهان سوم، نظریه «رانتی» بودن این دولت هاست. این مقاله ضمن بازخوانی نظریه « دولت رانتییر»، انطباق آن را با نظام جمهوری اسلامی ایران مورد ارزیابی قرار می دهد و اثبات می کند که جمهوری اسلامی ایران به رغم دارا بودن شباهت هایی با دولت های رانتی، در این مورد نیز استثناست و نمی توان آن را کاملا در زمره دولت های رانتی قرار داد.
۴.

شور و شعور در آیینه بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر شعر فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: امام خمینی شعر فارسی دفاع مقدس تاثیر انقلاب اسلامی شاعران متعهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 249 تعداد دانلود : 772
پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که تاثیر انقلاب بر شعر فارسی چگونه بوده است؟ با بررسی اشعار شاعران این دوره می بینیم که انقلاب در محتوا، مضمون و موضوعات شعر بسیار اثرگذار بوده و تحولی فرهنگی در این زمینه ایجاد کرده است. ادبیات و شعر فارسی مانند آیینه ای شور و شعور ناشی از پیروزی انقلاب و دفاع هشت ساله و ایثار و شهادت و مفاهیم ارزشی را در خود منعکس کرد و نشان دهنده احساسات و افکار ملتی به پا خاسته بود.
۵.

انقلاب اسلامی؛ شبکه اطلاع رسانی و رسانه های جمعی در دوره اقامت امام خمینی (ره) در پاریس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران مصاحبه رسانه های جمعی امام خمینی (ره) پاریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 725 تعداد دانلود : 874
در مدت تبعید رهبر انقلاب در نجف، نهضت اسلامی تحت کنترل شدید دولت عراق نتوانست از شبکه های اطلاع رسانی و رسانه های جمعی بزرگ و معتبر بهره برد. اما عزیمت ایشان به پاریس و قرار گرفتن در فضای آزاد رسانه ای آنجا، تغییر «راهبرد رسانه ای» انقلاب را درپی داشت. یافته های تحقیق گویای آن است که در این راهبرد جدید، انقلابیون و رهبر انقلاب با بهره برداری مناسب از ظرفیت های گسترده رسانه ای پاریس توانستند مسیر تحولات سیاسی انقلاب را بسیار سریع تر و هموارتر به سوی هدف مورد نظر (تغییر رژیم) سوق دهند
۶.

کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران، شاخصه ها و مکانیسم ها از منظر امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شایسته سالاری قانون گرایی کارآمدی مردم گرایی مصلحت و وحدت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 847 تعداد دانلود : 592
کارآمدی یکی از مفاهیم بنیادی در اندیشه سیاسی است که امروزه در نظام های سیاسی، بسیار بر آن تاکید می شود. نوشتار حاضر تلاشی است در راستای تبیین مساله کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی (ره). از این رو با اشاره به مفهوم کارآمدی، شاخصه ها و مکانیسم های آن، دیدگاه ها و اندیشه های ایشان را در این زمینه بررسی می کنیم. به گمان نگارنده از آنجاکه شکل گیری انقلاب اسلامی و اندیشه های امام خمینی (ره) برمبنای اعتقادات دینی است، کارآمدی، شاخصه ها و مکانیسم های آن نیز در این راستا برمبنای الگوی اسلامی استوار است؛ شاخصه ها و راهکارهایی از قبیل قانون گرایی، مردم گرایی، شایسته سالاری، مصلحت و وحدت که در مقاله بدان ها اشاره شده است.
۷.

مفهوم و شاخصه های عدالت سیاسی در گفتمان سیاسی امام خمینی (ره) (با تاکید بر نظریه عدالت سیاسی راولز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام عدالت گفتمان سیاسی عدالت سیاسی جان راولز امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 36 تعداد دانلود : 518
مفهوم عدالت، همواره در طول تاریخ به عنوان مفهومی بنیادین اما کلی مطرح شده و دارای انواع مختلفی است. در این مقاله کوشیده ایم با عنایت به شاخصه های عدالت سیاسیِ «جان راولز»، ویژگی های این شاخه از عدالت را در گفتمان سیاسی امام خمینی (ره) بررسی می کنیم. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که عدالت سیاسی در گفتمان سیاسی امام خمینی (ره) دارای چه جایگاهی و چه شاخصه هایی است؟ بر این اساس، ایشان امنیت همگانی، مشارکت عمومی و حق گزینش برابر را به مثابه شاخصه های جهان شمول عدالت سیاسی مطمح نظر قرار می دهد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۷