گنجینه اسناد

گنجینه اسناد

گنجینه اسناد تابستان 1388 شماره 74

مقالات

۲.

داوری درباره داور - سندی نویافته از بایگانی های قوه قضائیه

نویسنده:

کلید واژه ها: داور دولت پهلوی اوضاع اقتصادی اوضاع اجتماعی بازرگانی داخلی رضا دوره پهلوی وزیران شاه ایران بررسی های تاریخی علیا کبر وزارت عدلیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 186 تعداد دانلود : 652
در این مقاله، به معرفی سندی نویافته در یکی از بایگانی های راکد قوه قضائیه، در مورد علیا کبر داور پرداخته می شود. سند مذکور، رای دیوان عالی تمیز در مورد محمدعلی عینکچی، متهم به سیلی زدن و توهین کردن به داور، وزیر عدلیه وقت است. در کنار رای دیوان عالی تمیز، تظلمن امها ی هم که خانواده فرد محکوم، خطاب به رئیسان دادگاه نوشتها ند و دربردارنده نکات جالب توجهی از اوضاع سیاسی - اجتماعی آن برهه از تاریخ معاصر میب اشد، آورده شده است. معرفی شمها ی از عملکرد داور در خلال حضورش در عرصه سیاسی کشور و بیان نکاتی در مورد اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران، از دیگر نکات مورد بحث در مقاله حاضر است.
۳.

سال های بدون صدراعظم

کلید واژه ها: ایران قاجاریه ش‍وراه‍ا ساختار اداری اس‍ن‍اد ت‍اری‍خ‍ی آئینن امه ها رئیس دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 817 تعداد دانلود : 346
آغاز سال 1275 ق.، آغاز تحول جدیدی در دستگاه اداری ایران بود و آن حذف پست صدراعظمی و تاسیس شورای دولتی متشکل از شش وزارتخانه داخله، خارجه، جنگ، مالیه، عدلیه و وظایف و اوقاف است. ریاست شورای وزیران به میرزا جعفرخان مشیرالدوله واگذار شد. عمر شورای وزیران در 29 شعبان 1288 ق. با حکم ناصرالدین شاه به پایان رسید. در سال های بدون صدراعظم، چندین دستورنامه و آئینن امه به تصویب شورای دولتی و شاه رسید. در چند سال اخیر، دو دستورنامه مهم را کتابخانه ملی ایران خریداری کرده است که در این مقاله به معرفی آن ها پرداخته می شود. نخستین سند نسخه اصل دستورنامه سال 1279 ناصرالدین شاه و دومین سند جزو اسناد خاندان مستوفی و متعلق به سال 1282 ق. است و حاکی از ضعف شورای دولتی و تلاش شاه برای جایگزین کردن یک هیئت سه نفره به جای آن است.
۴.

علیرضا خان عضدالملک و وقایع بعد از فتح تهران

نویسنده:

کلید واژه ها: شخصیت مشروطیت قاجاریه شاه ایران اح‍م‍د ق‍اج‍ار فتح تهران عضدالملک علیرضا رهبران سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 502 تعداد دانلود : 375
در این مقاله، نقش علیرضا خان عضدالملک در یک سال و اندى پس از فتح تهران بررسى مى شود. از آن جا که این شخصیت، از رجال قدیمى دربار قاجار به شمار مى رفت و از زمان ناصرالدین شاه داراى مناصب و مقامات متعدد بود، چرخش سیاسى و همکارى و نزدیک شدن وی به رهبران آزادیخواه نهضت مشروطه، جالب توجه است. این چرخش، باعث شد تا اغلب رهبران مشروطه خواه با هر نوع گرایش فکرى، وی را به یکى از مهمت رین مناصب آن دوران (نیابت سلطنت) انتخاب کنند. نتیجه گرفته می شود شخصیت معتدل و روحیه کدخدامنشانه او، نقش اساسی در اتفاقن ظر همه جناح های مشروطیت نسبت به وی داشته با اینکه درک کافی از موقعیت سیاسی داخلی و خارجی ایران نداشته است.
۵.

کاتب چلبی و جهان نما

نویسنده:

کلید واژه ها: ایران خلیج فارس جغرافیا جغرافی دانان حاجی خلیفه مصطفی بن عبدالله کتاب جهانن ما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 667 تعداد دانلود : 141
کتاب جهانن ماى کاتب چلبى، یکى از اسنادى است که به نام خلیج فارس و محدوده جغرافیاى آن اشاره کرده است و در زمان جنگ ایران و عراق براى اثبات تعلق خلیج فارس به ایران، به سازمان ملل متحد عرضه شده بود. این مقاله، به معرفى دانشمند و جغرافیدان ترک معروف به « کاتب چلبى » و اثر معروفش « جهانن ما » با موضوع جغرافیا، مىپ ردازد
۶.

مبایعه نامه ای از عصر کریم خان زند در زنجان

کلید واژه ها: زنجان قراردادها زندیان اس‍ن‍اد ت‍اری‍خ‍ی ذوالفقار خانا افشار عمارت ذوالفقاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 688 تعداد دانلود : 593
سند مورد مطالعه، مبایعهن امها ی است قطعی از عهد کریم خان زند که به سال 118 ق. در زنجان منعقد شده است. در این سند، خریدار شاه ذوالفقار خانا، از حاکمان زنجان و فروشندگان، جمعی از مالکان ولایت مزبور میب اشند. این سند، در هنگام مرمت عمارت ذوالفقاری شهر زنجان، در میان انبوهی از کاغذها شناسائی شد. در متن و حواشی این سند تاریخی، نام اراضی و باغ ها و همچنین شاهدانی که بر آن مهر تایید زدها ند، وجود دارد که در نوع خود و به لحاظ تاریخ اجتماعی، مباحث رجال شناسی و نیز مقوله سندشناسی، بسیار حائز اهمیت میب اشد.
۷.

دورنمائی از کارکرد مدل های مدیریت اسناد الکترونیکی

کلید واژه ها: عملیات آرشیوی حفاظت داده ها اسناد الکترونیکی مدیریت اسناد الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 714 تعداد دانلود : 938
در این مقاله با هدف بررسی چرخه مدیریت اسناد الکترونیکی، چهار مرحله تولید، نگهداری، انتشار، و اداره سوابق (پیشینه ها) شرح داده می شود. پیشن یازهای نظام مدیریت اسناد الکترونیکی، از جمله حفظ زمانب ندی در نگهداشت اسناد، شناسائی و بایگانی اسناد، بازیابی اسناد، انتقال اسناد، و امحای اسناد و همچنین نیازمندی های نظام مدیریت اسناد الکترونیکی، از جمله به وجود آوردن نسخه پشتیبان از اسناد ذخیره شده و ذخیره سازی نسخه های پشتیبان، مورد بحث قرار می گیرد.
۸.

مدیریت بحران در آرشیوها و موزه (گنجینه)ها

کلید واژه ها: مدیریت بحران حوادث آرشیوها موزه ها حفظ میراث فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 503 تعداد دانلود : 52
شیوه هاى مقابله با آشفتگى ها و بحران ها در جهت تضمین بقاى آثار تاریخى- فرهنگى را میت وان بخشى از راهبرد موزه ها و آرشیوها به شمار آورد. مقاله حاضر با تاکید بر اهمیت مدیریت بحران در برنامه هاى راهبردى حفاظت پیشگیرانه در موزه ها و آرشیوها، مبانى مدیریت بحران شامل مفهوم مدیریت بحران و راهبردهاى آن در موزه ها و آرشیوها را به اجمال مورد توجه قرار می دهد. شیوه مدیریت بحران در موزه ها و آرشیوها، در چهار بخش مورد مداقه قرار گرفته است: پیشگیرى از وقوع بحران (شیوه هاى مقابله با وقوع بحران)؛ شیوه هاى رویاروئى با بحران در هنگام وقوع آن (آمادگى اضطرارى در هنگام وقوع بحران)؛ راهبرد رویاروئى با بحران و اقدامات لازم پس از وقوع آن (شیوه هاى بازیافت آثار). در پایان، توصیه هائی جهت مقابله با بحران در آرشیوها و مخازن موزه ها، ارائه گردیده است.
۹.

مدیریت پیشینه های الکترونیکی (ERM)

کلید واژه ها: مدیریت اسناد الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 589 تعداد دانلود : 21
با پدیدآمدن نوع خاصى از پیشینه ها تحت عنوان پیشینه هاى الکترونیکى - که داراى ابعاد خاص مدیریتى، حقوقى، فرهنگى و تاریخى مىب اشند - حوزها ى چندرشتها ى تحت عنوان براى پاسخگوئى به برخى چالش هاى جهان ،(MRE) مدیریت پیشینه هاى الکترونیکى امروز پدید آمده که امروزه بیش از پیش مورد توجه آرشیوداران قرار گرفته است. اگر در رویکرد سنتى، آرشیودار رسالتى فرهنگى براى خود قائل بود، در چشما نداز مدیریت پیشینه هاى الکترونیکی، افزون بر شئون قبلى در خدمت کسب و کار و سازمان ها نیز قرار مى گیرد تا از این طریق به تحقق دولت الکترونیکی و مدیریت دانش سازمانى در سازمان ها کمک نماید. در این مقاله، ضمن توجه به مسئله پیشینه هاى الکترونیکى و اشاره به تاریخچه مدیریت پیشینه های الکترونیکی، نظام های مدیریت این پیشینه ها، تفاوت مدیریت پیشینه های الکترونیکی با مدیریت اسناد الکترونیکی، الزامات پیشینه های الکترونیکی و مدیریت پیشینه های الکترونیکی به منزله حوزه پژوهشی به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد.
۱۰.

میراث رقمی (دیجیتال): از اتوماسیون اداری تا آرشیو ملی دیجیتال

کلید واژه ها: اتوماسیون اداری اسناد الکترونیکی آرشیوهای ملی آرشیوهای رقمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 107 تعداد دانلود : 865
در این مقاله، سعى برآن است تا با شناخت کلى از اتوماسیون ادارى و آرشیو ملى رقمی، به تاثیر متقابل این دو بر همدیگر پرداخته شود. ضرورت و مزایای اتوماسیون اداری، چالش های ناشی از اتوماسیون اداری در آرشیوهای رقمی، نقطه اشتراک آرشیو و اتوماسیون، و انواع اسناد الکترونیک از موضوعات مورد بحث هستند. نتیجه گرفته می شود بخشی از منابع آرشیو ملی ایران، اسناد دولتی هستند و از این رو لازم است کارشناسان این سازمان به ارزش اسناد و اهتمام به اتوماسیون اداری آگاه باشند. همچنین گفته می شود اتوماسیون اداری، حاوی برخی اسناد الکترونیکی است که نگهداری آن ها به دلیل ارزش و اعتبارشان توجه و تدابیر خاصی را می طلبد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۸