علوم اجتماعی و انسانی (دانشگاه شیراز)

"هدف از تحقیق حاضر، بررسى تأثیر نوع مدرسه بر خود ادراکى دانش‏آموزان با سطوح مختلف هوشى است.تحقیقات نشان داده‏اند، سطح عملکرد و ساختار مدرسه‏اى که دانش‏آموزان در آن مشغول به تحصیل‏اند؛تأثیر بسزایى بر خود ادراکى آنان دارد.به همین لحاظ، از مسایلى که دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت، در هر جامعه، با آن مواجه هستند، این است که آیا باید دانش‏آموزان سطوح مختلف را در مدارس جداگانه طبقه‏بندى کنند؟و در صورتى که چنین جداسازیهایى صورت گیرد.این تفکیک چه تأثیرى بر خود ادارکى دانش‏آموزان دارد؟ به منظور دستیابى به هدف فوق، 455 نفر از دانش‏آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایى از مدارس عادى و تیز هوشان مدارس تیز هوشان، دسته‏ندى شدند.سپس با استفاده از پرسشنامه خود ادراکى، عامل موفقیت و عدم موفقیته‏خیّر، 1369)خود ادراکى سه گروه مورد مقایسه قرار گرفت. یافته‏هاى پژوهش نشان داد که از نظر عوامل کوشش، سطح دشوارى تکلیف و شانس میان سه گروه تفاوت معنى‏دار وجود دارد.ولى از نظر عامل توانایى، سه گروه ادراک مشابه‏اى داشته‏اند. تفاوتهاى یاد شده، در ابعاد مختلف درونى، بیرونى و پایدار و ناپایدار نیز بررسى شد. "

"پژوهش‏هاى اخیر نشان داده است که داشتن تجربه رابطه و تعامل اجتماعى با دانش‏آموزان استثنایى و دسترسى اطلاعات و آگاهى درباره افراد با نیازهاى ویژه، مى‏تواند بر نگرش دانش‏آموزان عادى، نسبت به دانش‏آموزان استثنایى تأثیر مثبت بر جا گذارد.از این‏رو، هدف از پژوهش حاضر، بررسى تأثیر برنامه‏هاى آگاه‏سازى و رابطه اجتماعى بر تغییر نگرش دانش‏آموزان دختر دبیرستانى نسبت به دانش‏آموزان عقب مانده ذهنى و ضرورت یکپارچه‏سازى آموزشى آنها است.در این تحقیق، هفتاد و پنج دانش‏آموز دختر پایه اول دبیرستانى، به روش نمونه‏گیرى خوشه‏اى تصادفى، از سه دبیرستان، در شهر کرد انتخاب و به صورت تصادفى دو گروه آزمایشى و یک گروه کنترل تقسیم شدند.در مورد گروه آزمایشى اول، ابتدا برنامه آگاه‏سازى و پس از آن برنامه رابطه اجتماعى اجرا شد. در مورد گروه آزمایشى دوم، فقط برنامه آگاه‏سازى اجرا گردید و گروه کنترل هیچ برنامه مداخله‏اى را دریافت نکرد.سپس براى سنجش نگرش افراد مورد مطالعه، مقیاس نگرش به پژوه(1991)به مرحله اجرا درآمد.داده‏ها با استفاده از روش تحلیل واریانس یک طرفه، مورد بررسى قرار گرفتند.نتایج بدست آمده نشان داد که تفاوت میانگین‏هاى نگرش سه گروه مورد مطالعه، نسبت به دانش‏آموزان عقب مانده ذهنى معنادار بودند.بطورى که بین میانگین‏هاى نگرش گروه آزمایشى اول با گروه کنترل و بین میانگین‏هاى نگرش گروه آزمایشى دوم با گروه کنترل تفاوت‏ها(001/0< P )معنادار بودند.در مقابل، بین میانگین‏هاى نگرش گروه آزمایشى اول(شرکت‏کنندگان در برنامه‏هاى آگاه سازى و رابطه اجتماعى)و نگرش گروه آزمایشى دوم(شرکت‏کنندگان در برنامه آگاه‏سازى)تفاوت معنادارى به دست نیامد.در پایان، مقایسه میانگین‏هاى نگرش دانش‏آموزان دبیرستانى، نسبت به یکپارچه‏سازى آموزشى دانش‏آموزان عقب مانده ذهنى، در سه گروه مورد مطالعه، تفاوت معنادارى را نشان نداد. "

"به منظور بررسى روایى مقیاس نومیدى بک، نسخه انگلیسى آن، با رعایت اصول مربوط به ترجمه آزمون‏هاى روانى، از انگلیسى به فارسى برگردانده شد.سپس، آزمون به دست آمده، همراه با آزمون افسردگى بک، روى گروهى از دانشجویان رشته‏هاى مختلف که به صورت تصادفى خوشه‏اى انتخاب شده بودند، اجرا گردید.نتایج حاکى از آن بود که بین مقیاس نومیدى و آزمون افسردگى بک، همبستگى معنى‏دارى در جهت مثبت وجود داشت.علاوه بر این، افراد داراى افسردگى بالا و شدید نسبت به افراد داراى افسردگى پایین و خفیف، در مقیاس نومیدى بک، نمرات بالاترى کسب نمودند و تفاوت آنها از لحاظ آمارى معنى‏دار بود.این یافته‏ها حاکى از روایى همزمان مقیاس نومیدى بک در بین دانشجویان مى‏باشد.همچنین، با استفاده از روش بازآزمایى، پایایى بالایى براى مقیاس فوق پیدا شد. ضریب همسانى درونى(آلفاى کرونباخ)مقیاس نیز نسبتا بالا بود و پرسشهاى مقیاس با نمره کل آزمون همبستگى مثبت و معنى‏دار داشتند.با انجام تحلیل عاملى روى داده‏هاى به دست آمده بر اساس مقیاس نومیدى بک، پنج عامل زیر استخراج گردید:1-یأس در دستیابى به خواسته‏ها؛2- عدم اطمینان به آینده؛3-بدبینى؛4-نومیدى در مورد آینده؛5-انتظار منفى نسبت به آینده. "

"در این مقاله، موضوع یادگیرى اطلاعات کلامى مورد ملاحظه قرار گرفته است.پس از نگاهى کوتاه در قال یک مقدمه، به معرفى مهارت‏هاى مربوط به دانش بیانى اقدام شده است.پیشینه اطلاعات کلامى در پژوهش‏هاى مربوط به تداعى، در دهه‏هاى پایانى سده نوزدهم ردیابى شده و روند پژوهشى مرتبط با این حوزه تا سالیان اخیر نیز از نظر دور نمانده است.ویژیگیهاى مختلف اطلاعات کلامى، توأم با طبقه‏بندى آنها، مشتمل بر سه نوع نام‏ها، واقعیت‏ها و دانش‏هاى کلامى سازمان‏یافته به بحث گذاشته شده‏اند.در مورد پردازش و ذخیره‏سازى ذهنى طبقات سه گانه اطلاعات کلامى با اتکا به رویکرد پردازش اطلاعات نیز به اجمال نکاتى ارایه شده است.در ضمن عرضه روشهاى مختلفى که براى پردازش اطلاعات نیز به اجمال نکاتى ارایه شده است.در ضمن عرضه روشهاى مختلفى که براى پردازش و ذخیره‏سازى اطلاعات کلامى مورد استفاده قرار مى‏گیرند، گوشه‏هایى از کاربردهاى این روشها در امر آموزش مطرح شده است.در بخش پایانى این مقاله، به نقش اطلاعات کلامى در تعلیم و تربیت اشاره شده و از سودمندى دانش‏هاى بیانى.به عنوان مبنا و بستر یادگیرى بسیارى از مهارت‏ها، سخن به میان آمده و از اطلاعات کلامى، در برابر برخى سوء تعبیرها و ملاحظات طعن‏آمیز دفاع شده است.سرانجام، یک جمع‏بندى و نتیجه‏گیرى کوتاه بر این نوشتار مهر ختام مى‏زند. "

"هدف از این نوشتار مقایسه کار ارزشیابى در مدیریت اسلامى و مدیریت متداول است.به منظور نیل به این هدف، دو پرسش پژوهشى مطرح مى‏گردد: پرسش اول-آیا در اسلام ارزشیابى وجود دارد یا خیر؟ پرسش دوم-تفاوت ارزشیابى در اسلام و ارزشیابى در مدیریت متداول چیست؟ فرضیه اول-با استناد به دلایل مختلف، ارزشیابى در اسلام بطور جدى مطرح است. فرضیه دوم-ارزشیابى در اسلام با ارزشیابى متداول تفاوتى آشکار دارد؛از جمله توجه به حس فاعلى به جاى توجه به حسن فعل. نوع این تحقیق(بنیادى-کتابخانه‏اى)و روش آن(نظرى-تحلیلى)مى‏باشد. ابتدا به منظور تأیید فرضیه اوّل به پنج دلیل زیر استناد مى‏شود: دلیل اول:بر اساس اصول فطرى و تکوینى انسان با توجه به داشتن هدف، عقل، وجدان و فطرت الهى و وجود رقیب و عتید، دو فرشته‏اى که در سمت راست و چپ انسان مراقب اعمال آدمى است، بطور دقیق اعمال را مى‏نویسند؛بنابراین انسان کارهاى خود را ارزیابى مى‏کند و به سوى خیر و کمال گام برمى‏دارد. دلیل دوم:با توجه به اصل اعتقادى معاد که روز حسابرسى است و با در نظر گرفتن امر به معروف و نهى از منکر که از فروغ دین اسلام است.ارزشیابى عنصر جدایى‏ناپذیر از شریعت اسلام است. دلیل سوم:با توجه به اصل امتحان و آزمایش که سنت الهى و عامل تکامل انسان است، بندگان بدون استثنا در معرض آزمایش و امتحان الهى قرار دارند و اصولا فلسفه مرگ و زندگى، امتحان و آزمایش است. دلیل چهارم:توجه به آیات متعدد قرآن کریم و احادیث فراوان در مورد امتحان، بلا، قتنه، میزان و محاسبه که با صراحت، وجود امتحان و آزمایش اعلام گردیده است. دلیل پنجم:توجه به پیامهایى که در نهج‏البلاغه، در قالب خطبه‏ها، نامه‏ها و حکمت‏ها در مورد ارزیابى و نظارت در مدیریت اسلامى آمده است. سپس، براى تأیید فرضیه دوم، ابتدا مفاهیم مختلف ارزشیابى، اهداف و ملاکهاى ارزشیابى و شیوه‏هاى آن در مدیریت متداول و اسلامى مقایسه و تفاوت آن بیان شده است.در پایان، تفاوت ارزشیابى در اسلام و ارزشیابى متداول، از نظر حسن فعل و حسن فاعل و تفاوت مفهوم علم و شناخت، هدفهاى رفتارى و هدفهاى غایى و محدودیتهایى که در ارزشیابى متداول از نظر(زمانى- مکانى)و تبعیت از مصالح سیاسى، اقتصادى و اجتماعى وجود دارد و پیوسته خطاهاى فراوانى که در کمین شیوه ارزشیابى متداول وجد دارد ولى در ارزشیابى اسلامى وجود ندارد.مورد بررسى قرار مى‏گیرد و نتیجه آن است که بر اساس میزان عدل الهى ارزشیابى ذره‏اى کم یا زیاد نمى‏شود در حالى که ارزشیابى‏هاى متداول، مصلحت‏گرایانه و سازشکارانه هستند و در بیشتر مواقع در آنها رابطه بر ضابطه حاکم است و به جاى در نظر گرفتن تفاوتها، تبعیض صورت مى‏گیرد. "

"هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا نظریه حرکت جوهرى، که یک نظریه توصیفى است، ظرفیت لازم را براى تدوین یک نظریه تربیتى را، که یک نظریه هنجارى است، دارد؟و در صورت مثبت بودن پاسخ، آیا این نظریه توان چالش با مشکلات نظرى موجود در عرصه فلسفه تعلیم و تربیت و نیز قدرت تفکر درباره مشکلات عملى موجود در زندگى انسان را دارا است.روش گفتار حاضر نیز، استدلال و بطور عمده، حرکتهستبهبایداست.با توجه به نکات یاد شده کوشش شده است بر مبناى نظریه حرکت جوهرى حکیم صدر المتألهین، نظریه‏اى تربیت پرورده شود.این نظریه همچون هر نظریه فلسفى تربیت شامل بررسى مقولات اصول، اهداف، روش‏ها، محتوا و ارزشیابى است که در کل، نظام واحدى را تشکیل مى‏دهند.در پایان، این نظام به عنوان معیارى در نقد برخى نظریات تربیتى به کار گرفته شده و نیز تلاش گردیده بر مبناى آن بعضى پارادوکس‏هاى تربیتى گشوده شود.همچنین ظرفیت نظریه حاصل در حل مشکلات عملى موجود انسان امروز مورد بررسى قرار گرفته است. "

"هدف از پژوهش حاضر ارایه اطلاعات مروبط به پایایى، روایى و نتایج حاصل از کاربرد مقیاس R-90-LCS در 133 نفر از دانشجویان سال اول پزشکى شیراز بوده است.براى دستیابى به پایایى، از ضریب آلفاى کرونباخ و براى بررسى روایى مقیاس، از شاخص‏هاى مختلف، از جمله ضریب همبستگى نمرات مقیاس مذکور با شاخص‏هاى روان نژندى و روان پریشى در پرسشنامه شخصیتى آیزنک، مقیاس تنهایى‏ ALCU و مقیاس اضطراب تیلور استفاده گردید.نتایج بدست آمده همگى بیانگر پایایى و روایى مطلوب مقیاس‏ R-90-LCS براى کاربرد در فرهنگ ایرانى است.در این پژوهش، همچنین ضمن ارایه جدولهاى مربوط به تبدیل نمرات خام به نمرات تراز شده‏ T ، وضعیت دختران و پسران در هر کدام از شاخص‏هاى مقیاس نیز مورد بررسى قرار گرفته است. "

"در مقاله حاضر، هدف آن بوده است که با اتکا بر دیدگاهى تطبیقى، پاسخى براى این پرسش فراهم شود که ارزشیابى آموزشى، طى دو قرن گذشته، چه وضعى داشته و چگونه تکوین یافته است. گرچه ترسیم چگونگى تکوین ارزشیابى آموزشى در ایران بر پایه تحلیل منابع موجود به عمل آمده است؛اما نظریه مدوس، استافل بیم و اسکریون(1988)در شناخت وضع ارزشیابى آموزشى در غرب، مبناى کار قرار گرفته است.تحلیل تاریخى مدوس، استافل بیم و اسکریون(1988)از تحول ارزشیابى آموزشى در غرب، آنان را به این جمع‏بندى رسانده است که ارزشیابى آموزشى، شش دوره را تجربه کرده است و آنان این دوره‏ها را با عناوین دوره‏هاى دگرگونى(1900-1800)، کارایى و آزمون(1930- 1900)، تایلرى(1945-1930)، معصومیت(1957-1946)، بسط(1972-1958)و حرفه‏اى شدن (1983-1973)طبقه‏بندى کرده‏اند. در ایران نیز ارزشیابى آموزشى در تعامل با سایر جوامع بشرى، طى همین دوره‏ها، تحول یافته؛ اما با آنچه در غرب گذشته، همسانى ندارد.تحلیل مدرک موجود نشان مى‏دهد که ارزشیابى آموزشى در ایران از ابتداى قرن نوزدهم میلادى(1179)تا کنون، هفت دوره را گذرانده است و مى‏توان آنها را با عناوین دوره‏هاى بى‏نیازى(1279-1179)، آگاهى(1309-1280)، تلاش رسمى(1324-1310)، دشوارى (1336-1325)، علاقمندى(1351-1337)، اقدام(1370-1352)و امیدوارى(1371 تا کنون)معرفى کرد.شایان ذکر است که این مرحله‏بندى به صورت تطبیقى صورت گرفته است و شک نیست که در یک نگاه تحلیلى، گسترده و نام دوره‏ها متفاوت خواهد شد. "

"با توجه به محدودیت پذیرش دانشجو در کشور ایران، بررسى ابزار گزینش دانشجو و کارآیى آزمون سراسرى در جهت گزینش داوطلبان شایسته و کارآمد، ضرورتى انکارناپذیر مى‏نماید.هدف پژوهش حاضر بررسى میزان کارایى آزمونهاى سراسرى جهت پیش‏بینى عملکرد تحصیلى دانشجویان دانشگاه شیراز در رشته‏هاى حسابدارى، روانشناسى بالینى، مهندسى برق و ریاضیات بود.براى نیل به هدف پژوهش، معدل تحصیلى دانشجویان در نیمسال تحصیلى اول و هشتم، معدل کل نمرات دانشگاهى و نمرات برخى از درسهاى آزمون سراسرى از دانشگاه رایانه‏اى دانشگاه استخراج شد. نتایج حکایت از آن داشت که برخى آزمونهاى سراسرى، کارآیى لازم براى گزینش و پیش‏بینى عملکرد تحصیلى دانشجویان را دارند.همچنین یافته‏ها بیانگر آن بود که بر خلاف انتظار، آزمون ریاضى، توان لازم براى پیش‏بینى عملکرد تحصیلى دانشجویان رشته ریاضى را ندارد.در پایان بر مبناى یافته‏هاى به دست آمده برخى پیشنهادات در زمینه تغییر رویه گزینش دانشجو ارایه شده است."

"هدف از مطالعه حاضر، بررسى پایایى و روایى مقیاس سنجش مهارتهاى اجتماعى ماتسون و فرهنگ ایرانى و نیز مقایسه مهارتهاى اجتماعى دختران و پسران نوجوان دبیرستانى بود.براى این منظور، مقیاس یاد شده به 562 نفر از دانش‏آموزان دبیرستانى شیراز داده شد و پس از تکمیل، با استفاده از یک شاخص 5 درجه‏اى نمره‏گذارى گردید.براى محاسبه پایایى مقیاس، از روش آلفاى کرونباخ و تنصیف استفاده گردید و ضرایب مطلوب و مناسبى بدست آمد.براى بررسى روایى سازه مقیاس یاد شده، از روش تحلیل عوامل استفاده شد و پنج عامل بدست آمد.در عامل مربوط به مهارتهاى اجتماعى مناسب، نمرات دختران به نحو معنى‏دارى بیشتر از پسران و در عامل مربوط به رابطه با همسالان، نمرات پسران به نحو معنى‏دارى بیشتر از دختران بود.اگر چه که در نمره کل مقیاس تفاوت معنى‏دارى بین این دو جنس مشاهده نگردید. "

"هدف از انجام این تحقیق بررسى میزان تأثیر منابع الکترونیکى اطلاعات مانند منابع اینترنتى و دیسکهاى فشرده نورى بر فعالیت‏هاى پژوهشى اعضاى هیأت علمى مى‏باشد.جامعه مورد بررسى اعضاى هیأت علمى دو دانشگاه شیراز و دانشگاه علوم پزشکى شیراز مى‏باشد.فرضیه تحقیق وجود تفاوت معنى‏دار میان میزان فعالیت‏ها پژوهى کاربران و غیر کاربران است.براى انجام این کار اقدام به تشکیل گروه تجربى و گروه گواه گردیید.ابزار سنجش پرسشنامه است.براى انجام این کار شده با استفاده از آمار توصیفى و تحلیلى و نرم‏افزار SSPS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج نشان داد که تأثیر منابع الکترونیکى بر کیفیت پژوهش‏ها بیش از کمیت آنها بوده است.میان میزان فعالیت‏هاى پژوهشى کاربران و غیر کاربران نیز تفاوت معنى‏دارى وجود دارد.نتیجه کلى این تحقیق نشان داد که اعضاى هیأت علمى که از نظر پژوهشى فعالترند از نظر اطلاعاتى نیز فعالتر مى‏باشند. "

"پیوند علم و مذهب، یکى از اساسى‏ترین موضوعاتى است که مشوق اصلى پیاژه در پرداختن به علم، در معناى کلى و گسترده آن، بوده است.شور و شوق این مباحث از یکسو و عدم یافتن پاسخى مناسب در فلسفه و علم تحصلى از سوى دیگر، او را برانگیخت تا به کنکاش و ارایه طرحى نو دست زند. مقاله حاضر، تلاشى است جهت دسترسى به سیر تحول و شکل‏گیرى نظریه پیاژه در پیوند دادن علم و مذهب.حاصل تحول و تکامل چنین پیوندى از نظر پیاژه، ادراک وصول به مراتب ارزش متعالى و تقرب به نفس متعالیه است.در انتهاى مقاله، به بررسى پاره‏اى از اشکالات و کاستى‏ها در این زمینه پرداخته خواهد شد. "