سیاست دفاعی

سیاست دفاعی

سیاست دفاعی 1383 شماره 47

مقالات

۱.

رهبری و بسیج اجتماعی در جنگ: نمونه دفاع مقدس

نویسنده:

کلید واژه ها: همدلی ریسک پذیری رهبری دینی بسیج اجتماعی فرهنگ شیعه مصالحه ناپذیری سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 464 تعداد دانلود : 247
بسیج جامعه برای دفاع از کشور ، همواره از مهمترین دغدغه های رهبران سیاسی و نظامی کشورهاست . بسته به نوع کشورها و وضعیت سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی آنها ، عاملان مختلفی در این بسیج نقش آفرینی می کنند . در جوامع انقلابی ، معمولاَ مهمترین عامل ، رهبری انقلابی کشور است که می تواند با تکیه بر جاذبه عمیق و فراگیر خود ، جامعه را برای تحقق اهداف و ارزشهای عمومی به حرکت درآورد . جاذبه فراگیر رهبر نیز به نوبه خود ، ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد که در جوامع با فرهنگ دینی ، الگوهای رهبری و اسطوره های تاریخی می توانند از جمله نیرومندترین منابع جاذبه بخشی برای رهبری معاصر باشند .
۲.

نگرش نشانه شناسانه به جنگ

نویسنده:

کلید واژه ها: نشانه شناسی استراتژی نظامی استراتژی ملی جامعه شناسی جنگ استراتژی رزمنده تهاجم نظامی عراق به ایران مقاومت مردمی ایران علیه تهاجم نظامی عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 298 تعداد دانلود : 824
مقاله حاضر ، شروع جنگ ایران و عراق را از منظر نوعی جامعه شناسی تفسیری ( نشانه شناسی) مورد مطالعه قرار می دهد . بدین منظور بخش اول مقاله به ارائه یک بحث نظری در این چارچوب اختصاص دارد و بخش دوم نیز تلاش دارد تا از رهگذر دستاوردهای این نگرش در تحلیل و تبیین علل مشروع جنگ عراق علیه ایران و نیز در فهم شکست نظامی عراق در رویارویی با مردم و نیروهای داوطلب استفاده کند . پدیده جنگ یک وجود عینی محض که مستقل از تفسیر بشری باشد ، نیست . هر انسان تفسیری از این پدیده دارد و با همان تفسیر به جنگیدن ، نجنگیدن ، بی طرفی و ... روی می آورد ...
۳.

بازپژوهی جنگ تحمیلی و قطعنامه 598 شورای امنیت در پرتو موازین حقوق بین الملل

نویسنده:

کلید واژه ها: جنگ تحمیلی تجاوز حقوق توسل به زور شورای امنیتی دفاع مشروع پیشگیرانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 584 تعداد دانلود : 864
واقعیت های حاکم بر روابط بازیگران درجامعه بینالمللی بخوبی نشان داده که نظم حقوقی همواره مانع قطعی سیاستهای تجاوزکارانه برخی دولتها نیست . تهاجم عراق در سال 1980 ( 1359) به سرزمین مقدس کشورمان نمودی از همین سیاستهاست که با حمایت اجانب صورت گرفت . هر چند جنگ ایران و عراق اولین مخاصمه بین المللی قلمداد می گردد که شرق و غرب دو طرف مستقیم آن نبوده اند اما مشارکت مستقیم این دولتها در راه اندازی و ادامه آن که مصادف با نقض اصول مسلم بیطرفی بود ، تصور جنگ بدون مداخله قدرتهای بزرگ را غیر واقعی می نمایاند .
۴.

تاثیر عملیاتهای نامنظم قرارگاه رمضان در جنگ تحمیلی

نویسنده:

کلید واژه ها: جنگ جنگ ایران و عراق دفاع مقدس کردستان عراق جنگهای نامنظم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 471 تعداد دانلود : 938
بعد از عملیات بدر در سال 1362 وضعیت حاکم بر جنگ منتهی به پیدایش نظریه ای شد که دشمن بعثی را باید در دو صحنه عملیاتی بزرگ از پای درآورد . زیرا عملیاتهای منظم و بزرگ در منطقه جنوب اهداف نظامی جمهوری اسلامی را عمق نمی بخشد لذا استراتژی اجرای دوعملیات همزمان ( منظم در جنوب و عملیات نامنظم در شمالغرب ) طرح گردید و پس از آن سپاه با تشکیل قرارگاه رمضان و گسترش روابط با معارضان کرد عراقی تلاش کرد که بستر اجرای یک عملیات بزرگ درشمالغرب را به منظور تجزیه قوای دشمن فراهم آورد ..
۵.

بررسی علل عدم موفقیت عملیات کربلای 4

کلید واژه ها: جنگ تحمیلی غافلگیری فریب تاکتیکی سرعت عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 253 تعداد دانلود : 561
عملیات کربلای 4 از جمله عملیاتهای گسترده دوران جنگ تحمیلی بوده است که توسط نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درسال 1365 و در منطقه عمومی خرمشهر به اجرا درآمد ولیکن نتوانست به اهداف خود دست یافته و در مدت زمان بسیار کوتاهی به پایان رسید و از این نظر تنها عملیات گسترده ای است که به سرعت پایان یافته و دستاورد آن ایفای نقش عملیات فریب در اجرای عملیات بعدی ( کربلای 5 ) می گردد
۶.

فشردن دستهای صدام حسین: بررسی اسناد دخالت آمریکا در جنگ ایران و عراق

نویسنده: مترجم:

کلید واژه ها: جنگ ایران و عراق سلاحهای شیمیایی روابط آمریکا و عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 454 تعداد دانلود : 86
جنگ ایران و عراق ، به رغم موضع گیریهای رسمی ابرقدرتهای وقت ، صحنه اعمال نفوذ و دخالت این بازیگران از طریق رژیم بعث حاکم بر عراق بود . با آنکه کتابها و مقالات مختلفی در مورد اعمال نفوذ یاد شده منتشر شده ، تا پیش از انتشار سندهای رسمی بررسی شده در مقاله حاضر ، مدعیات مربوط به دخالت آمریکا ، اغلب از حد تحلیل فراتر نرفته بود . این اسناد ، هر چند سانسور شده ، ضمن تایید بسیاری از دخالتها و سوگیریهای آمریکا به نفع صدام در جنگ ، افقهای جدیدی را در این باره پیش روی محققات می گشاید .