روانشناسی و علوم تربیتی (دانشگاه تهران)

روانشناسی و علوم تربیتی (دانشگاه تهران)

روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران 1372 شماره 52

مقالات

۱.

نظریه تعمیم پذیری در اندازه گیری آموزشی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 92 تعداد دانلود : 117
به منظور تعیین تعداد1)سؤالهای لازم در آزمون علوم برای اندازه گیری توان حقیقی یا نمره حقیقی فرد در حد قبول و 2) تعداد تصحیح کنندة لازم برای رسیدن به پایانی مناسب بین نظر تصحیح کننده ها‘پاسخنامه های 120 نفر دانش آموز کلاس پنجم ابتدایی در آزمون علوم از15 دبستان(هردبستان8نفر)به صورت تصادفی جمع آوری و با توجه به دستورالعمل تعیین شده برای نمره گذاری‘توسط 3 نفر به صورت مستقل تصحیح و نمره داده شد.در این آزمون برای اندازه گیری توانایی سطوح بالای یادگیری(فهمیدن کاربرد و تجزیه و تحلیل)برای هر فرد شرایط آزمایشگاهی فراهم می آید واز وی خواسته میشود که آزمایشهای مربوط به پنج فعالیت مختلف(سؤال)را انجام داده‘چگونگی انجام دادن آزمایش همراه بانتیجه آزمایش را با ذکر دلیل به صورت تشریحی در پاسخنامه خود بیان کند. گزارش پژوهش در قالب معرفی نظریه تعمیم پذیری ارائه شده است . بدین معنی که ابتدا ضمن مقایسه مختصر نظریه کلاسیک و نظریه تعمیم پذیری‘مفاهیم و اصطلاحات مورد استفاده در نظریه تعمیم پذیری مورد بحث قرار گرفته است ‘ سپس از طریق تحلیل واریانس"Anova" مؤلفه های واریانس مربوط به هر یک از منابع تغییرپذیری در طرحهای اندازه گیری برآورد‘وضریب تعمیم پذیری نمره هر فرد در یک سؤال مجموعه مرجع نمره های ممکن محاسبه شده است. در پایان با استفاده از مطالعات تصمیم گیری‘پاسخ سؤالهای مطرح شده در پژوهش در قالب دو طرح اندازه گیری یک رویه ای و دو رویه ای فراهم آمده است .
۲.

سیستم نشانگرهای آموزشی و کاربرد آن در تحلیل کارآیی دانشگاهی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 248
به منظور کارآمدتر کردن نظامهای آموزشی‘استفاده از نشانگرها (شاخصها) رایج شده است . نشانگر مقداری عددی است که جنبه ای از عملکرد یا رفتار یک سیستم(نظام)را نمایان می کند.با استفاده از مجموعه نشانگرهای آموزشی با بروز وضع بحرانی در عوامل اصلی نظام آموزشی‘میتوان هشداری برای تصمیم گیرندگان فراهم آورد. در این مقاله‘ابتدا اهمیت نظام اطلاعاتی مدیریت دانشگاهی مورد نظر قرار گرفته وضرورت استفاده از سیستم نشانگرهای آموزشی بیان شده است ‘پس از آن با مرور تجربیات تدوین نشانگرهای آموزشی در سطح بین المللی و نیز در ایران‘رهیافتی که امکان تحلیل کارآیی دانشگاهی را به دست دهد بیان شده است . برای این منظور ابتدا مفاهیم اصلی کارآیی‘کیفیت و عدالت آموزشی تعریف شده و سپس مراحل این رهیافت توصیف گردیده است.
۳.

نگرشی بر مبانی روانشناختی ارزشهای مذهبی به مثابه اصلی ترین عوامل بهداشت روانی و شکوفایی شخصیت

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 124
همه انسانها فطرتاً کنجکاو و خداجو هستند‘اما همیشه با زبان منطق و استدلال نمیتوان چنین استعداد فطری و نیاز برتر را بیدار نگاه داشت و پرورش داد . احساسات‘ عواطف و خوشایندیها خمیر مایه اولیه گرایشهای مذهبی و تقویت نگرشها و رفتارهای مکتبی در بین همه انسانها‘به ویژه کودکان و نوجوانان است امروزه مذاهب به طور اعم و جامعترین آن ‘ مکتب حیات بخش و جاویدان اسلام و ارزشهای اسلامی به طور اخص به عنوان کاملترین پاسخها به عالیترین نیازهای انسان و عوامل بنیادی رشد شخصیت متعادل و تأمین کننده بهداشت روانی مورد توجه است . در این مقاله سعی شده است به اختصار به مبانی روانشناختی‘نماز‘روزه‘وحج اشاره شود.
۴.

بحران مالی در آموزش و پرورش

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 495 تعداد دانلود : 136
مقاله حاضر مروری است بر بحران مالی آموزش و پرورش در جهان که در پی تحریم نفت از طرف اعضای صادر کننده نفت(اوپک)ودیگر عوامل اقتصادی و بین المللی دهه های 70و80 میلادی بوجود آمده است ‘ نخست به روند سرمایه گذاری و نگرشهای توسعه آموزشی و تغییر نقش برنامه ریزان اشاره شده و سپس راه حلهای پیشنهادی واجرا شده مطرح گردیده است . مقاله با این نتیجه گیری خاتمه یافته است که با توجه به محدودیتهای تأمین بودجه آموزش و پرورش و جمعیت روز افزون دانش آموزان در کشور‘مشکلات برنامه ریزان آموزشی در سالهای آینده بیش از پیش پیچیده تر و رسیدن به راه حلهای مطلوب بغرنج تر خواهد گشت. لذا بهره وری از تجارب برنامه ریزان آموزشی در دیگر کشورها‘افزایش فعالیتهای پژوهشی‘هماهنگی و جهت دهی برنامه های آموزشی با برنامه های سایر بخشهای اقتصادی-اجتماعی و بهره وری از تکنولوژیهای جدید از جمله روشهای پیشنهادی مؤثری تلقی شده اند که میتوانند تغییر و تحولات ضروری در برنامه ریزی آموزشی را در جهت بهبود کمی وکیفی فعالیتهای آموزشی تحقق بخشند.
۶.

وقتی شاگردان از هم می آموزند

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 105 تعداد دانلود : 153
افت تحصیلی یکی از مهمترین معضلات نظامهای آموزشی در بسیاری از کشورهای جهان محسوب شده‘فعالیتهای بیشماری برای مقابله با آن انجام میگیرد. در مقاله حاضر ‘ یکی از روشهای مقابله با افت تحصیلی دانش آموزان‘به نام آموزش متقابل‘که میتواند در سطوح مختلف تحصیلی بویژه در دوره ابتدایی کاربرد داشته باشد‘ بررسی میشود.در این مقاله ضمن مطالعه تحول این روش آموزشی در گذشته‘به استقبالی که در سالیان اخیر در بسیاری از کشورهای دنیا از آن به عمل آمده است اشاره شده و شرایط لازم برای اجرای این نوآوری مورد توجه قرار گرفته است. سپس برخی از نتایج و آثار مثبت این روش بر شاگردان ضعیف کلاس ((شاگرد معلمان)) ونیز بر تحول مدرسه و تغییر نگرش معلمان بررسی شده است.
۷.

روش حل مسأله و یادگیری فعال

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی یادگیری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی روشها و فنون تدریس
تعداد بازدید : 736 تعداد دانلود : 407
روش حل مسأله یکی از روشهای یادگیری است که هم در زندگی روزمره و هم در کشف مسائل پیچیده علمی کاربرد دارد.در آموزش وپرورش نیز میتوان دانش آموزرا در موضع حل مسأله قرار داد.یادگیری از طریق حل مسأله نوعی یادگیری فعال وعمیق است وفرد را برای برخورد با تجارب واقعی زندگی آماده میسازد.شیوه حل مسأله ممکن است روشمند یا اکتشافی باشد.شیوه های روشمند مسیر مطمئن واز پیش طراحی شده ای برای رسیدن به پاسخ در اختیار حل کننده مسأله قرار میدهند. در روشهای اکتشافی ‘برعکس‘طرح مدوّنی در اختیار حل کننده مسأله نیست‘بلکه باید راههای مختلف را خود برگزیده آزمایش کند تا به پاسخی احتمالی دست یابد. در این مقاله‘تلاش شده است که روشهای اکتشافی حل مسأله با عناوینی چون روش کاهش تفاوت‘روش تحلیل وسیله-هدف‘روش کارمعکوس‘وروش استفاده از تمثیل مورد بحث قرار گرفته و برنامه هایی که با استفاده از این روشها در دنیا تجربه شده به اختصار بیان شود.
۸.

تفاوتهای فردی تمرکز بر انسان یا بر عوامل؟

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی شخصیت رویکردهای روانکاوی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی شخصیت رویکرد رفتاری
تعداد بازدید : 84 تعداد دانلود : 333
در زمینه طرح و بررسی تفاوتهای فردی‘دو جریان عمده را میتوان در روانشناسی معاصر تشخیص داد:یکی جریانی که هر انسانی را یگانه و منحصر به خود میداند ‘ به عوامل موجد تفاوتها کم بها میدهد‘ومعتقد است که برای درک فردیت بشر باید دنیای ذهنی او را که با دنیای عینی خارجی و واقعیات متفاوت است مورد مطالعه قرار داد. دیگری جریانی که با رویکرد سیستمی به انسان مینگرد و او را عنصری از سیستمهای زیستی‘اجتماعی و روان شناختی میداند که پیوسته با عناصر دیگر خود در تعامل است.نظریه خودیابی راجرز‘نظریه معنی درمانی فرانکل و روانشناسی رولومی را میتوان جزو جریان اول شمرد و مکاتب روانکاوی فروید‘رفتارگرایی‘شرطی سازی کلاسیک وشناختی را جزو جریان دوم محسوب کرد.در مقاله حاضر دیدگاههای این دو جریان در مورد تفاوتهای فردی بررسی و مقابله شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۱