نامه علوم اجتماعی

نامه علوم اجتماعی

نامه علوم اجتماعی 1375 شماره 8

مقالات

۱.

شبکه توزیع و نقش آن در افزایش قیمتها

نویسنده:

کلید واژه ها: اقتصاد تورم شبکه توزیع درآمد خانوار هزینه خانوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 346
هدف این نوشتار نمایاندن تنگناهای شبکه توزیع و تشریح برخی از ویژگیهای ساختاری آن و نیز تأثیر این ویژگیها بر قیمتها و میزان تورم در جامعه است. از این رو به اجمال به مفهوم تورم‘ به رشد قیمتها در ایران‘ به متوسط هزینه و درآمد خانوارهای (اسمی و واقعی) شهری و روستایی و تغییرات آن در چند دهه اخیر‘ و نیز به مهمترین عوامل مؤثر در ایجاد شرایط تورم در سالهای پس از انقلاب اشاره شده است. در بخش پنجم مقاله بیشتر به ساختار بخش توزیع پرداخته و به مقولاتی نظیر فروانی واحدهای توزیعی‘ رفتار و نحوه اداره سنتی آنها و ... اشاره شده است. در پایان تذکر این حایز اهمیت است که در این ساختار ناسالم از واحدهای توزیعی نمی توان انتظار رفتار عقلایی اقتصادی را داشت.
۲.

کاربرد تحلیل محتوی در علوم اجتماعی

کلید واژه ها: مضمون پیام کدگذاری تحلیل محتوی تحلیل کمی محتوای آشکار محتوای پنهان مقوله بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 470
تحلیل محتوی روشی است برای جمع آوری اطلاعات و تحلیل آن. در تحلیل محتوی به جای مشاهده مستقیم رفتار مردم یا پرسش در مورد آن به ارتباطاتی که آنان به وجود آورده و پیامهایی که رد و بدل کرده اند توجه و در مورد آن سؤال و تحلیل می شود. تحلیل محتوی‘ متون نامه ها‘ دفاتر خاطرات‘ سخنرانیها‘ مقالات‘ صورت جلسات‘ کتب‘ اشعار‘ نقاشیها‘ قوانین و هر سند دیگری را مطالعه و ارزیابی می کند. تحلیل محتوی روشی ‹‹ غیرواکنشی ›› و ‹‹غیرمداخله ای›› است و چون اسناد مورد مطالعه و متون مورد تحلیل قبلاً ثبت و ضبط شده‘ بنابراین صاحبان اسناد و مؤلفان آثار را به کار تحلیل‘ واکنشی و تحلیلگران و محققان را در کار تألیف و تدوین و ایجاد اسناد و مدارک‘ مداخله نیست. در این مقاله‘ ویژگیهای روش تحلیل محتوی‘ اختلاف نظرهایی که در مورد آن وجود دارد‘ چگونگی مقوله بندی و ضوابط آن‘ واحدهای تجزیه و تحلیل و مهمترین محاسن و معایب این روش و نحوه استفاده از آن در یک مورد خاص نیز‘ مطرح می شود.
۳.

نظریه انتقالی جمعیت در کشورهای اسلامی

کلید واژه ها: فرهنگی باروری رشد جمعیت مرگ و میر توسعه اجتماعی باورهای مذهبی اقتصادی سیاست جمعیتی تفاوتهای اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی
تعداد بازدید : 782
مقایسه سطح باروری با شاخصهای توسعه اقتصادی صرف‘ دارای رابطه گویایی نیستند‘ ولی شاخصهای فرهنگی و بهداشتی توسعه‘ همبستگی معنی داری را نشان می دهند. در این میان سیاستهای دراز مدت دولتی و برنامه ریزی تنظیم خانواده نقش مؤثری در کاهش باروری برخی کشورهای اسلامی داشته است‘ ولی به دیل تنوع قومی و فرهنگی تفاوتهایی در سطح باروری کشورهایی که دارای سیاستهای جمعیتی یکسان بوده اند نیز دیده می شود. نتیجه کلی اینکه به دلیل اشتراک مذهبی نمی توان کشورهای اسلامی را گروهی کاملاً متمایز‘ متفاوت و مجزا از سایر کشورهای در حال توسعه‘ از نظر ساخت و حرکات جمعیتی دانست
۴.

دیدگاه مردان روستائی نسبت به کار زنان

نویسنده:

کلید واژه ها: زنان روستایی جامعه شناسی روستایی دامداری فعالیت زراعی قالی بافی زنان زن خانه دار روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 67
نادیده گرفتن کار زنان روستایی پدیده فرهنگی غالبی است که نه تنها مردان روستایی بلکه زنان روستایی و حتی جامعه شناسان مدعی بی طرف و عینیت علمی را تحت تأثیر قرار داده است. شواهدی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند نشان می دهد که مردان روستایی علی رغم فعالیتهای اقتصادی زنان‘ آنها را غیرشاغل به شمار آورده اند. زنان روستایی نیز با همه فعالیتهای زراعی‘ دامداری‘ قالی بافی‘ و ... خود را "خانه دار" نامیده اند که مورد تأیید جامعه شناسان روستایی نیز قرار گرفته است. در این مقاله یافته های دو تحقیق متفاوت‘ و بررسی تعدادی از کتابهای جامعه شناسی روستایی مؤید موضوع فوق است.
۵.

بررسی چند زبانگونگی در شهر تهران

کلید واژه ها: زبان قومیت دوزبانگونگی حیات مندی زبانشناختی قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 313
در این مقاله‘ رفتار زبانی جامعه ایرانیان ارمنی زبان و جامعه ایرانیان ترک زبان (با گویش آذربایجانی) مورد بررسی قرار می گیرد. ابتدا مفاهیم نظری مورد استفاده در تحقیق تشریح می شود. سپس اطلاعات تاریخی و طرحی از وضعیت اجتماعی – مردم نگاری جوامع مورد بررسی ارائه می شود. شناخت حوزه های استفاده از هر زبان برای افراد دو زبانه برای برنامه ریزان فرهنگی و آموزشی این امکان را فراهم می آورد تا با در نظر گرفتن واقعیتها و وضعیت موجود فعلی روشهای مناسبی را برای تعلیم و تربیت این افراد و رسیدن به اهداف فرهنگی و آموزشی کشور تدوین نمایند.
۶.

نقش تبلیغات سیاسی در رفتار انتخاباتی ساکنان تهران

۷.

ابعاد اجتماعی مدیریت بهره برداری از مرتع در ایران (با تاکید بر استانهای فارس و کهگیلویه و بویراحمد)

نویسنده:

کلید واژه ها: توسعه پایدار بهره برداری منابع طبیعی خویشاوندی مرتعداری حقوق انتفاع مرتع مشاع

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی روستایی و عشایر
تعداد بازدید : 511
تهیه و اجرای طرحهای مرتعداری به عنوان یک سیاست واحد مدیریت اصولی بهره برداری از مراتع توسط سازمان جنگلها و مراتع کشور به مرحله اجرا درآمده است. از مشخصات بارز این طرحها‘ مطالعه و برنامه ریزی مجموعه منابع طبیعی موجود در محدود در محدوده طرح در فرآیند توسعه پایدار است. بررسی نشان می دهد که در تعیین حد مطلوب و واگذاری مرتع به ابعاد معیشتی و رفاهی دامداران و پتانسیلهای تولید در مرتع به توجه کافی به عمل نمی آید. یافته های پژوهش نشان می دهد که هرچه تعداد اعضاء طرحهای مرتعداری کم باشد‘ توفیق فنی طرحها بیشتر است. طرحهای مرتعداری که بر اساس اصول خویشاوندی و دودمانی استوار است از قوام بیشتری در مقایسه با طرحهای مرتعداری مشاعی برخوردار هستند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۱