فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۲۸۲ مورد.
جنبش های اجتماعی زنان
حوزه های تخصصی:
جنبش فمینیسم که مبارزه خود را از سال 1890 شروع کرد در طول تاریخ خود همواره سعی در بر آشفتن باورهای پدر سالار و ریشه کن کردن سیطره تبعیض جنسی و کسب حقوق مدنی و آزادی های اجتماعی برای زنان داشته است .تحول این جنبش با گذار از موج اول و دوم به وقوع پیوسته است. هر چند در کشورهای توسعه یافته گذار تحولی جنبش تحقق یافته و افق ها و مسائل جدیدی مطرح شده است اما متاسفانه در کشورهای در حال توسعه ما هنوز با بسیاری از مسائل پیش پا افتاده مربوط به موج اول دست به گریبان هستیم - مانند حضور زنان در استادیوم های ورزشی در کشور خودمان و یا حق رای و حق رانندگی در برخی کشورهای عربی - این مقاله سعی دارد تا سیر تحول فمینیسم را از شروع تاکنون بررسی اجمالی نماید ، در هر مقطع نظریه پردازان تاثیر گذار و نظرات و تاثیرشان در روند جنبش بررسی خواهد شد.
آیا فمنیسم لیبرال غربی برای زنان خوب است؟
منبع:
حوراء شماره ۲۰
حوزه های تخصصی:
مری کیت جی اسمیت دانش آموخته رشته فلسفه از دانشگاه کلرادو و دانشگاه جورج واشنگتن است. وی در این مقاله به نقد دیدگاه های فمنیسم لیبرال با توجه به نظرات سوزان مولر اوکین می پردازد.
اندیشه سیاسی فمینیسم
حوزه های تخصصی:
این نوشتار درصدد پاسخگویی به این سؤال است که آیا می‌توان مجموعه دغدغه‌های فمینیستی را در قالب اندیشه سیاسی فمینیستی مطالعه نمود. برای پاسخ در ابتدا باید مفاهیم کلیدی فمینیست‌ها را بررسی کرده و سپس روش شناخت آنها را تبیین نمود. تمرکز فمینیست‌ها بر مفاهیمی مانند دولت، قدرت، عدالت، صلح و امنیت و ارائه تفسیری جنسیت محور از آن مفاهیم و نیز اتخاذ روش پست پوزیتویستی در شناخت پدیده‌ها، مجموعه سؤالات و پاسخ‌های فمینیست‌ها را در قامت اندیشه سیاسی فمینیستی نشان می‌دهد. در این مقاله پس از روش فمینیستی شناخت، مهمترین مدعیات آنها در حوزه اندیشه سیاسی، تشریح و در نهایت سلسله تجویز‌های فمینیستی در زمینه مفاهیم پایه‌ای اندیشه سیاسی نقد و ارزیابی می‌شود. به اعتقاد مؤلف نقدهای فمینیستی در آشکار ساختن ساحت‌های مغفول اهمیت تعیین کننده‌ای دارد، اما کاستی اساسی این نقدها، تشتت آنهاست. مسئول و مجرم1 شمردن مردان در تحلیل فمینیستی به قدری برجسته است که گویی مردان بانی و حامی همه مرارت‌های هستی بوده‌اند.
پیامدهای فمینیسم در خانواده غربی
حوزه های تخصصی:
نوشتار حاضر، تحولات خانواده و آسیب‌های ناشی از آن را در مغرب زمین مطمح نظر قرار داده است. جنبش اصلاح و رنسانس به‌عنوان عامل عمدة این شرایط و جریان‌های علمی و اجتماعی همچون مدرنیسم، پست‌مدرن، سکولاریسم، فمینیسم و فردگرایی به‌عنوان عوامل برجسته در درون همان عامل عمده (رنسانس) جهت وقوع تحولات مذکور تلقی می‌شوند. امروزه جهان غرب با انقطاع از معنویت، در ابعاد گوناگون ازجمله خانواده دچار آسیب‌های جدی شده است که با بررسی دقیق و یافتن علل و عوامل آنها می‌توان خانواده را درجهان شرق از تهدیدهای بلندمدت مشابه مصون داشت.
واگردهای فمینیستی در ازدواج
حوزه های تخصصی:
فمینیسم با طرح محوری موضوع آزادی جنسی زن و طرد نقش‌های کلیشه‌ای مادری و همسری در خصوص ازدواج و خانواده دچار تعارضاتی گردید و موضع‌گیری خاصی را در این راستا اتخاذ نمود که عمدتاً در جهت مخالفت و حذف این بنیان‌های اجتماعی بود. از نقطه نظر فمینیسم رادیکال، مردان در جایگاه سلطه هستند و ارتباط با آنان انقیاد زنان را در پی‌دارد، لذا سیستم‌های متعامل زنان و مردان نظیر خانواده باید مورد تجدید نظر قرار گیرد. این تندروی‌های فمینیستی علی رغم ظاهر فریبنده‌اش، ناهنجاری‌های فرهنگی، اجتماعی را ایجاد نمود که اکنون با شکست در تعیین جایگاه مطلوب برای زنان به بن بست رسیده است.
نقش کتاب مقدس و ارباب کلیسا در ظهور فمینیسم2
حوزه های تخصصی:
در میان عوامل مختلفی که در ظهور فمینیسم نقش داشته‌اند، عامل دین مهمترین نقش را ایفا کرده است. درآمدی کوتاه به دیدگاه منفی کتاب مقدس نسبت به جنس زن و در پی آن رویکرد تبعیض‌آمیز جنسیتی متفکرین مسیحی، چالش میان جنبش زنان و آموزههای دینی را موجه می‌نماید. نظام الهیات مسیحی دارای صبغه و ماهیتی کاملاً جنسیتی است. در این ساختار، زن مقصر در ارتکاب گناهی است که به نحوی ذاتی به فرزندان آدم به ارث می‌رسد. سنگینی این گناه تا حدی است که برای پاک کردن بشریت از آن، خداوند در هیأت مسیح (ع) تجسد پیدا کرده و با تصلیب خویش، انسان مسیحی را از آلودگی این گناه تطهیر می‌نماید. در این نوشتار، مواضع عقیدتی آموزههای دینی مسیحیت درباره‌ی زنان بر اساس کتاب مقدس و تفاسیر و اندیشه‌های کلامی متفکرین مسیحی در قرون اولیه و میانه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فرخ رو پارسای
منبع:
حوراء شماره ۱۹
حوزه های تخصصی:
در این مقاله سعی بر آن است که به شخصیت و زندگی فرخ رو پارسای، یکی از زنان دوران پهلوی که بعدها به قدرت سیاسی دست یافت، پرداخته شود. همچنین گذری خواهیم کرد به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی او در پست‌های مختلف دولتی از جمله معاونت پارلمانی آموزش و پرورش و در نهایت مقام وزارت آن وزارتخانه.
جامعه شناسی تاریخی سکولاریسم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در نوشتار حاضر با استفاده از مطالعات جامعه شناسی تاریخی در مورد سکولاریسم و تحلیل روند شکل گیری سنت جمهوری و سکولار شدن کشور فرانسه، به تحلیل علل مطرح شدن قانون ممنوعیت استفاده از علایم مذهبی در مدارس دولتی این کشور می پردازیم. بدین منظور ابتدا با توجه به زمینه های تاریخی و جامعه شناختی موثر بر شکل گیری سنت جمهوری فرانسه، تعریفی از سکولاریسم، شهروندی و ارزش های جمهوری را ارایه و سپس بحث مربوط به قانون منع حجاب و عقاید مخالفان و موافقان آن را شرح می دهیم؛ در انتها نیز، موانع و چالش های قانونی احتمالی، که دولت فرانسه با آنها مواجه است، مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
نتایج بحث نشان می دهد که مطرح شدن این قانون و مخالفت آشکار آن با حجاب دختران مسلمان، از ارزش های جمهوری فرانسه و روند سکولار شدن، که به نوبه خود ریشه در انقلاب کبیر فرانسه دارد، نشات می گیرد و دولتمردان فرانسه پای بندی به اصول سکولاریسم، جمهوری و ویژگی های یک شهروند را که بر اساس آنها فرانسوی ها وارد فرآیند جامعه پذیری می شوند، به عنوان عوامل اصلی مطرح شدن این قانون در نظر می گیرند.
نقش کتاب مقدس و ارباب کلیسا در ظهور فمینیسم3
حوزه های تخصصی:
در میان عوامل مختلفی که در ظهور فمینیسم نقش داشته‌اند، مسیحیت مهمترین نقش را ایفا کرده است. نظام الهیات مسیحی دارای ماهیتی کاملاً جنسیتی است و نگرش منفی به زن را القاء می‌کند. شاهد این مدعا، آموزههای الاهیات مسیحی و به طور خاص آموزههای مربوط به زنان است که در آراء و اندیشه‌های فلاسفه، متکلمان و متألهان مسیحی و آباء کلیسا به طور برجسته و بارزی نمودار است. این نوشتار در راستای بحث از خاستگاه اصلی جنبش زنان، پس از بررسی آراء اندیشمندان مسیحی قرون اولیه و میانه در شمارة پیشین نوشتار، به بررسی اهم مواضع و رویکردهای تبعیض‌آمیز جنسیتی متفکرین مسیحی از دوره رنسانس تا عصر حاضر می‌پردازد. بررسی این مواضع، عمق کینه‌ورزی مسیحیت با جنس مونث را آشکار کرده و نشان خواهد داد که فمینیسم مواجهة طبیعی زن غربی با آموزههای زن ستیز مسیحیت است.
زیبایی شناسی در تحلیل جنسیتی فمینیسم
حوزه های تخصصی:
زیبایی‌شناسی فمینیسم چون سایر مقولات این مکتب مفروضات بنیادین و سنتی غرب را به‌دلیل تکیه بر پیش‌فرض‌ها و نظریات متعصبانه و یکسونگری جنسیتی، مورد انتقاد قرار داده و این مفروضات را محور اساسی در شکل‌گیری و عملکرد زیبایی‌شناسی می‌داند. لذا معتقد است در حوزة هنر و زیبایی‌شناسی، تبعیض جنسیتی مانع رشد نبوغ، استعداد و خلاقیت زنان برای تولید آثار هنری شده است؛ پس با تمسک به رویکردهای فلسفی، انتقادی، روانکاوانه هم برای اثبات تمایزات آثار هنری زنان و مردان تلاش نموده و هم به دنبال ارائه چهارچوبی با ویژگی‌های سبکی مشترک در آثار هنری زنان است تا بتواند کیفیت‌های زنانه قابل تشخیصی را در فرهنگ عمومی جریان دهد.
بررسی آرای یک روانشناس فمینیست
حوزه های تخصصی:
اوته ارهارت در کتاب «زنان خوب به بهشت می‌روند و زنان بد به همه جا» قصد دارد با این باور که تفاوتهای جنسیتی صرفاً حاصل تربیت، سنت‌های اجتماعی و فشارهای محیطی است و با استفاده از تکنیک‌های روانشناختی، زنان را از افسردگی و ستم‌های جنسی و جنسیتی رها سازد و کمک کند تا زنان به تساوی حقوق خود با مردان برسند؛ لیکن از یک سو، بسیاری از مدعای وی با یافته‌های روانشناختی، فیزیولوژیک و زیست‌شناختی همخوانی ندارد. این ناهمخوانی موجب تحلیل نادرست نگارنده از علت فروتری زنان و به دنبال آن ناکارآمدی راهکارهای روانشناختی او شده است. از سوی دیگر، ارهارت برخلاف نظرات رایج علمی و آماری، در برخی از گزاره‌های کلی و جزیی خویش دچار اشتباه شده و بالتبع نتیجه درستی از این مقدمات به دست نیاورده است. نوشتار حاضر به نقد مبنایی و روشی نظرات ارهارت پرداخته و سرانجام به پیامدهای مدعای وی اشاره می‌نماید.
بنیادهای فمینیسم، چالشهای پیش رو
حوزه های تخصصی:
نقش کتاب مقدس و ارباب کلیسا در ظهور فمینیسم (قسمت اول)
حوزه های تخصصی:
در میان عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی که در ظهور فمینیسم نقش داشته‌اند، عامل دین مهمترین نقش را ایفا کرده است. تأثیر و نفوذ دین در اروپا از یک سو و رویکرد تبعیض‌آمیز جنسیتی کتاب مقدس و ارباب کلیسا از سوی دیگر، موجب شد که جنبش زنان در ابتدا با تفسیر و توجیه دل‌خواهانه از آموزههای مسیحیت و سرانجام با نفی و طرد کامل آن، به تدریج به موضع رویارویی با آموزههای کتاب مقدس سوق پیدا کند. این نوشتار به اختصار به سیر تحول جنبش زنان و مواضع ضد دینی هسته‌های اولیه تشکیلاتی فمینیست‌ها از جمله زنان سالن‌دار، انجمن جوراب آبی‌ها، لژهای زنانه، فراماسونری و کوئیکرها اشاره می‌کند و سرانجام در جهت ردیابی بازتاب تشکیلات مذکور بر فمینیسم، به معرفی و تبیین اجمالی نظریات سه تن از بزرگان این نهضت، جان استوارت میل، برتراند راسل و سیمون دوبوار، می‌پردازد.
رویکرد انتقادی فلسفه اسلامی به رابطه عقل و جنسیت
منبع:
حوراء شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
آنچه پیش روی دارید گزیده‌ای از مهمترین واژگان متداول در حوزه‌ی مباحث جنسیت است. فرهنگ نامه جنسیت در دو بخش ارائه می‌گردد. در این شماره با هفت واژه‌ی اصلی آشنا می‌شویم و در شماره‌ی آینده به دیگر اصطلاحات این حوزه خواهیم پرداخت. این موضوعات عمدتاً در دهه‌های اخیر و در رشته‌های مختلف علوم انسانی مطرح شده است و به دلیل تازگی تحقیقات، هنوز از استواری و انجام لازم برخوردار نیست. وظیفه‌ی اصلی یک فرهنگنامه ارائه خلاصه تحقیقات و نظریه‌های مطرح شده در ذیل هر مدخل است. از آنجا که این مباحث در فضای فرهنگ غرب شکل گرفته و تحقیقات اسلامی در زمینه جنسیت کمتر صورت گرفته است، محتوای مدخل‌های زیر گاه با موازین و اندیشه‌ی دینی همساز نیست. امید است محققان حوزه و دانشگاه در جهت غنابخشی به پژوهش‌های دینی در این عرصه تلاش افزون‌تر داشته باشند.
پیشگام تاسیس مدارس جدید دخترانه
منبع:
حوراء شماره ۱۶
حوزه های تخصصی:
طوبی آزموده دختر مرحوم میرزا حسن خان سرتیپ در سال 1257 ش 1294 / ق. به دنیا آمد. او در چهارده سالگی به همسری عبدالحسین میرپنج درآمد، این زن و شوهر فرزندی نداشتند و اختلاف سنی آنها نیز زیاد بود. میرپنج برای مشغول داشتن زن خود، او را به وسیله معلمان خصوصی به تحصیل فارسی و عربی و فرانسه تشویق کرد. آزموده در این فرصت توانست زبان و ادبیات فارسی، عربی و فرانسه را به‌خوبی فرابگیرد.از اقدامات مهم طوبی آزموده که موجب شده تا از او به عنوان فعال سیاسی، اجتماعی زنان در دوره مشروطه یاد شود این است که او در سال . 1286ش دبستان دخترانه <ناموس> را که بعد از مدرسهِ <دوشیزگان> دومین مدرسه دخترانه در ایران بود تأسیس کرد. او را بیشتر بشناسیم.