درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: عدالت سلامت مفهومی پیچیده و چندبُعدی است که به توزیع عادلانه منابع و فرصتهای سلامت اشاره می کند. در کشورهای درحال توسعه، که منابع محدود هستند، تضمین عدالت در سلامت، چالش بزرگی محسوب می شود. این مطالعه با هدف بررسی میزان توجه به عدالت سلامت در برنامه های توسعه ایران انجام شده است. روش ها: متن کامل برنامه های توسعه اول تا ششم ایران با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای هدایت شده به صورت کیفی تحلیل شد. ابعاد عدالت سلامت (در دسترس بودن، بسندگی، دسترسی، تناسب و مقرون به صرفه بودن) مشخص و فراوانی هریک از ابعاد با استفاده از جدول متقاطع در نرم افزار SPSS محاسبه گردید. اعتبار مطالعه ازطریق نظرات متخصصان و توافق بین ارزیابان با استفاده از ضریب کاپا کوهِن ارزیابی شد. یافته ها: درصدهای به دست آمده از ابعاد گوناگون عدالت در سلامت در برنامه های توسعه شامل دسترسی 17/7درصد، کفایت 12/4 درصد ، تناسب 7/7 درصد، مقرون به صرفه بودن 4/3درصد، و در دسترس بودن 1/9 درصد بود. نتیجه گیری: با توجه به پیچیدگی و چندبعدی بودن مفهوم عدالت در سلامت، فقط توسعه متوازن این ابعاد می تواند به تحقق عدالت در این حوزه منتج گردد. این موضوع باید در برنامه های توسعه با دقت بیشتری مورد توجه قرارگیرد و اهداف این برنامه ها با توجه به این ضرورت تدوین و به اجرا درآید.

اقتدار، مشروعیت و پیشرفت متوازن و پایدار کشورها مرهون همکاری و مشارکت مردم در امور مختلف است، حکومت ها جهت ارتقاء مشروعیت و اقتدار خود، و جلب همکاری و مشارکت مردم، ناگزیر باید اعتماد مردم را جلب کنند و مورد اعتماد مردم باشند. پژوهش حاضر پژوهشی بنیادی و کیفی است که با استفاده از راهبرد داده بنیاد نظام مند انجام شده است. با تحلیل داده ها براساس روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی 127 مفهوم و 14مقوله احصاء گردیده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که خدا محوری، عدالت محوری و مردم مداری با هم و در کنار هم می توانند به اعتماد مردم به نظام و حاکمان سیاسی منجر شوند؛ همچنین فرهنگ سیاسی جامعه بسترساز اعتماد سیاسی است و مؤلفه های حمایت مدیران و توطئه دشمنان عوامل مداخله گر هستند؛ به علاوه حاکمان با اتخاذ راهبردهای اصلاح و نظارت، خدمت رسانی و شایسته سالاری می توانند، موجبات حفظ و ارتقای اعتماد سیاسی را فراهم آورند، و به پیامدهای اعتماد سیاسی، یعنی بقای حکومت و رشد و پیشرفت دست یابند. با توجه به اینکه نهج البلاغه از منابع اصیل فرهنگ اسلامی است و با فرهنگ بومی ایران تطابق دارد؛ توجه، تمرکز و برنامه ریزی برای ارتقای مؤلفه های تحقیق حاضر می تواند اعتماد مردم به نظام و دولت را بهبود بخشد.

خطاهای دارویی، به عنوان یکی از شایع ترین انواع خطاهای پزشکی، موجب ایجاد نگرانی در سراسر جهان شده اند. خطاهای دارویی ممکن است موجب عوارضی جدی، از جمله مرگ، ناتوانی، بستری طولانی مدت در بیمارستان و همچنین آسیب های جسمی و روانی شوند. بنابراین، این خطاها هزینه های زیادی را بر کل جامعه و اقتصاد سلامت تحمیل می کنند. این درحالی است که قابل پیشگیری ترین علت منفرد عوارض جانبی دارویی، خطاهای دارویی هستند. تخمین زده شده است که بین 10 تا 18 درصد از تمام آسیب های بیمارستانی گزارش شده را می توان به خطاهای دارویی نسبت داد. ]1،2[خطای دارویی به هر رویداد قابل پیشگیری اطلاق می شود که ممکن است موجب استفاده نامناسب از دارو یا آسیب به بیمار شود به طوری که دارو در کنترل متخصص مراقبت های بهداشتی، بیمار یا مصرف کننده است. ]3[خطای دارویی ممکن است در هر مرحله از فرآیند درمان رخ دهد. در یک مطالعه، در ایران، شیوع خطاهای دارویی در هر یک از مراحل تجویز، نسخه برداری، توزیع و دادن دارو به ترتیب 7/48-8/29، 8/51-0/10، 6/33-3/11 و 0/70-3/14 درصد بوده است. ]1[داروسازان بالینی، متخصصان دارای مجوز و با تحصیلات و آموزش پیشرفته هستند که در انواع فعالیت های مراقبت از بیمار، با تمرکز بر مدیریت جامع دارو، فعالیت می کنند و هدف آن ها کاهش خطاهای دارویی، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و هزینه های مراقبت های بهداشتی است. ]4 [نشان داده شده است که مشارکت داروسازان بالینی از 58 درصد خطاهای دارویی و 72 درصد از خطاهای بالقوه پرخطر جلوگیری می کند. حضور داروسازان بالینی به پرستاران کمک می کند تا در هر مرحله از فرآیند تجویز دارو، تصمیمات بالینی آگاهانه بگیرند. ]5[ علیرغم همکاری بین داروسازان بالینی و پزشکان در بسیاری از کشورها، در برخی کشورهای دیگر، رشته داروسازی بالینی هنوز توسعه نیافته است و با چالش های قابل توجهی مواجه است. برخی پزشکان، نقش حائز اهمیتی برای داروسازان بالینی، جهت تجویز و طراحی برنامه های درمانی، قائل نیستند که می تواند ناشی از بی اعتمادی آن ها به داروسازان بالینی باشد. ]6[ مدیریت دارودرمانی یا مراقبت دارویی جزء پویای سیستم مراقبت های بهداشتی است. نقش آن اطمینان از استفاده مناسب از داروها است تا وضعیت سلامتی بیمار را بهبود بخشد. اگرچه زمان زیادی از فعالیت متخصصان داروسازی بالینی در ایران می گذرد و مطالعات متعددی اهمیت نقش آن ها را نشان می دهند، اما هنوز اهمیت نقش و خدمات آن ها در تیم های مدیریت مراقبت از بیمار، در بیمارستان های ایران به طورکامل مشخص نشده است. تداخل حوزه وظایف و اختیارات داروسازان بالینی، برحسب وظایف ابلاغی یا نقش های بالینی پیش بینی شده آن ها در تیم درمان، علیرغم چندین سال فعالیت حرفه ای داروسازان بالینی در برخی مراکز درمانی کشور، بسیار مشهود است؛ بطوریکه در مواردی با ابهامات جدی در انطباق وظایف صنفی، به علت همپوشانی اجرایی و اختیارات بالینی دیگر اعضای تیم درمان، به عنوان ذینفعان بروز خطای دارویی، در مقام ارایه کنندگان خدمات بستری، سرپایی و مراقبت درمنزل مواجه هستند. بنابراین تفکیک و شرح نقش داروسازان بالینی، جهت همکاری با سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی برای ارائه مراقبت های با کیفیت بالاتر، بهبود نتایج، به حداکثررساندن ایمنی و کنترل هزینه های مراقبت های بهداشتی در فرایند دارویی، ضروری به نظر می رسد و به مدیران و سیاست گذاران پیشنهاد می گردد اقدامات لازم در این زمینه درنظر گرفته شود. تضاد منافع: نویسندگان تصریح می دارند هیچ گونه تضاد منافعی وجود ندارد. تشکر وقدردانی: نویسندگان مراتب سپاس و قدردانی خود را از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی قم اعلام میدارند.

رهبری تحول آفرین، سبکی از رهبری است که در آن رهبر و پیروان تلاش می کنند با تشویق و الهام بخشی به سطوح متعالی، موفقیت سازمان را موجب شوند. آموزه های اسلام به عنوان مجموعه ای دربردارنده ابعاد گوناگون سعادت دنیوی و اخروی انسان ها است که توجه به موضوع سرپرستی، رهبری و روابط میان فردی، از جمله آن ها شمرده می شود. نوشتار پیش رو درصدد است تا از طریق بررسی گفتارهای امیرالمؤمنین (علیه السلام) به عنوان الگوی انسان کامل و با الهام گیری از سبک تحول آفرین، الگوی رهبری تعالی بخش را ارائه نماید. به منظور دستیابی به مؤلفه های مدل رهبری تعالی بخش، متن کتاب شریف نهج البلاغه با روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتیجه طبقه بندی آن در نرم افزار Maxqda2020، شامل 819 کد اولیه، 186 مضمون پایه، 27 مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون فراگیر بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مدل رهبری تعالی بخش مبتنی بر شخصیت امیرالمؤمنین (علیه السلام)، شامل شش بعد اصلی «هدایت راهبردی»، «هم افزایی میان فردی»، «پرورش قدرت شناختی»، «تقویت آینده نگری راهبردی»، «توسعه زیرساخت های رشد» و »پشتیبان در توسعه فردی» است. در مجموع الگوی رهبری تعالی بخش علوی، نه تنها می تواند یک جایگزین مناسب و اسلامی بر سبک رهبری تحول آفرین غربی باشد، بلکه می تواند به عنوان یک الگوی کامل و بی نقص به جهانیان معرفی شود؛ چرا که انتقادات وارده به سبک رهبری تحول آفرین مانند سوءاستفاده از قدرت و عدم توجه به اخلاق، دیگر در الگوی رهبری تعالی بخش علوی مطرح نیستند.

فرهنگ سازمانی مجموعه ای از باورها، فلسفه شغلی، چشم انداز، انتظارات و ارزش و هنجارهای سازمانی است که در سطح سازمانی عام و مشترک است و همگان روی آن اجماع دارند. این فرهنگ با ایجاد قوانین جمعی برای کنش سازمانی، تعیین هنجارها و ارزش های سازمانی، و انتقال مفاهیم و ارزش های سازمانی به نیروی انسانی باعث نشاط شغلی و کاهش حس فرسودگی و استرس شغلی می شود. هدف اصلی پژوهش، مطالعه تأثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی است. روش انجام تحقیق از نوع فراتحلیل کمّی است که محقق با استفاده از مرور ادبیات و تحقیقات صورت گرفته در بازه زمانی 1380 تا 1400، با محوریت فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی، با حجم نمونه 45 تحقیق را شناسایی و بعد از کنترل از حیث روشی، اعتبار، روایی و یافته های علمی، اندازه اثر آن را برآورد کرده است. نتایج نشان می دهد که بین فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی رابطه معناداری وجود دارد و اثر کلی آن برابر با 0.48 است. همچنین فرهنگ مشارکتی (0.340)، فرهنگ کنترلی (0.354)، فرهنگ اعتماد (0.418)، فرهنگ انسجام (0.412) و فرهنگ هویت (تعلق) سازمانی (0.381) با رضایت شغلی رابطه معناداری دارند.

مقدمه:تعیین نیازهای اطلاعاتی پزشکان عمومی در حیطه طب ایرانی برای ارتقاء توانمندی این قشر مهم از نظام سلامت کشور ضروری است. هدف پژوهش حاضر تعیین نیازهای اطلاعاتی پزشکان عمومی شهر اصفهان در خصوص طب ایرانی بود. روش ها: پژوهش حاضر کاربردی است که با روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه پزشکان عمومی شهر اصفهان بود که از بین آنان، 204 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شد. ابزار گردآوری داده پرسشنامه محقق ساخته که شامل هفت حیطه کلیات و امور طبیعیه، دلایل و علائم، تدابیر حفظ الصحه، تدابیر درمانی، داروشناسی و اسباب علل بود. تحلیل داده ها با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی و با نرم افزار SPSS نسخه 21 انجام شد. یافته ها: به طورکلی 177 نفر پرسشنامه را تکمیل کردند که در بین ابعاد هفت گانه طب ایرانی، بیشترین میانگین نیازهای اطلاعاتی پزشکان مربوط به بعد مفردات غذایی 2/72 وکمترین میانگین مربوط به بعد تدابیر درمانی 7/61 بود. بین نیازهای اطلاعاتی پزشکان موردبررسی با متغیرهای سن، سابقه کار، جنسیت و وضعیت استخدام آنان رابطه ای وجود نداشت. بین دو متغیر مشارکت قبلی آنان در کارگاه های طب ایرانی و تمایل آنان به شرکت در این کارگاه ها با نیاز اطلاعاتی رابطه معنادار وجود داشت. نتیجه گیری: انتظار می رود متولیان امر در معاونت های درمان، بهداشت و گروه های تخصصی طب سنتی بتوانند با ارائه برنامه های درسی و آموزشی، کارگاه های توانمندسازی و تهیه منابع اطلاعاتی زمینه را برای روزآمدسازی دانش پزشکان عمومی در خصوص طب ایرانی بر اساس حیطه های هفت گانه و اولویت های آموزشی مذکور سازماندهی نمایند.

شفافیت یکی از موضوعات جدیدی است که در دولت های مدرن، بسیار روی آن تأکید می شود و در همین راستا در جمهوری اسلامی، یکی از کارهای مهمی که بایستی انجام گیرد، استخراج و فهم ابعاد و حدود شفافیت و کاربرد آن در حکومت اسلامی ازمنظر منابع اسلامی است. پژوهش حاضر درصدد است که با بررسی قرآن کریم به عنوان مهم ترین منبع دینی، مفهوم شناسی و کارکرد شفافیت در عرصه حاکمیت را با بهره گیری از روش نظریه داده بنیاد و به طور خاص، رویکرد استراوس و کوربین استخراج کند. با مطالعه قرآن کریم به طور کامل ابتدا حدود 250 کد باز و مفهوم اولیه شناسایی شد و در گام بعدی، در قالب کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی براساس الگوی نظام مند در مقوله های شرایط زمینه ای، علی، مداخله گر، راهبردها و مقوله محوری طبقه بندی شدند و در ادامه، با جرح و تعدیل 176 کد باز و مفاهیم اولیه، 57 کد انتخابی و 5 کد محوری شناسایی شد. درنهایت مشخص شد که حقیقت طلبی، صداقت، اصلاح و عدالت طلبی، از مفاهیم محوری مرتبط با شفافیت هستند و هم چنین پیامدهای شفافیت، منحصر به پیامدهای مادی نیستند بلکه اعتماد، هدایت، رشد و حقیقت ورزی از پیامدهای مهم شفافیت ازمنظر قرآن کریم و بخشی از الگوی شفافیت هستند.

هدف از این پژوهش ، شناسایی عوامل مؤثر بر احساس خودکارآمدی کارکنان بر مبنای کتاب ارزشمند نهج البلاغه بود. در این پژوهش از روش کیفی تحلیل مضمون استفاده شده است که شامل گردآوری و تحلیل داده های کیفی است . مضمون استفاده شده در این پژوهش ، متن نهج البلاغه بود که با تفحص در آن، روایات مربوطه استخراج و سپس با مراجعه به کتاب شرح نهج البلاغه (پیام امام) به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شد. در این پژوهش پیام ها از شانزده خطبه ، سی نامه و سی حکمت کدگذاری شد. این پیام ها در مراحل بعد در ٥٦ مفهوم، ده مضمون فرعی و سه مضمون اصلی دسته بندی شدند. درنهایت، مهم ترین عوامل مؤثر بر احساس خودکارآمدی کارکنان در سه دسته اصلی شناسایی شدند: عوامل فردی (خودشناسی و خودآگاهی ، توکل به خداوند، عقل گرایی و عمل گرایی ، برخورداری از تفکر راهبردی، اعتدال در انجام دادن کار، سعه صدر و شکیبایی )؛ عوامل مدیریتی (رهبری خدمتگزار، رهبری عدالت محور)؛ و عوامل اجتماعی (دانش اندوزی از تجربیات دیگران، حمایت و پشتیبانی همکاران).

رهبر حکیم انقلاب اسلامی با صدور بیانیه گام دوم انقلاب توصیه هایی اساسی به منظور «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» ارائه فرمودند. از منظر معظم له کلید پیروزی و نیل به اهداف بزرگ نظام اسلامی کار جهادی و کار انقلابی است. این تحقیق با الهام از اندیشه اصیل و متعالی معظم له؛ به بررسی ابعاد و مولفه های مفهوم مدیریت جهادی و آسیب شناسی آن بر پایه مدل سه شاخگی در ارتش ج.ا.ا پرداخته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی است. بدین منظور با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی، اطلاعات لازم از بیانات معظم له و مقالات اصیل مرتبط استخراج گردید. بر پایه مدل سه شاخگی، ساماندهی، مورد "بررسی تحلیل و آسیب شناسی" قرار گرفت. یافته های پژوهش بیانگر وضعیت مدیریت جهادی و آسیب های آن در سه دسته عوامل ساختاری، رفتاری و زمینه ای است که به منظور برون رفت از آن راهکارهای لازم پیشنهاد گردید.

هدف از انجام این تحقیق ارائه مدل شاخص های حکمرانی مطلوب اسلامی بر اساس نظریه های حکمرانی اسلامی، خبرگان و کارشناسان بود . بنابراین این تحقیق به روش به روش آمیخته با طرح اکتشافی و ازنوع توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت. جامعه آماری مورد بررسی شامل خبرگان و متخصصان این حوزه و همچنین محققان پیشین بودند که از بین ایشان تعداد 50 نفر با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب گردید. ابزار گردآوری در پژوهش حاضر علاوه بر مصاحبه، مراجعه به افراد در دسترس و تکمیل پرسشنامه بود. در بخش آمار استنباطی جهت بررسی نرمال بودن توزیع دادهها از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف استفاده شد و برای بررسی سوال های پژوهش از آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تائیدی )تحلیل معادلات ساختاری( استفاده شد. در بخش استنباطی آزمون فرضیههای پژوهش با استفاده از نر مافزارهای SPSS و لیزرل صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تحلی ل عاملی بر روی پاس خهای 50 نفر از نمونه مورد مطالعه، تعداد 14 مولفه را به عنوان مولفههای حکمرانی مطلوب اسلامی از بین 36 شاخص نشان میدهد که 257 / 69 درصد کل وار یانس توسط این 14 مولفه تبیین میشود. لذا مدل پژوهش دارای 5 بعد) انسجام ه مگرایی و همافزایی، اعتماد ارکان حکمرانی به یکدیگر، فرآیند انتخاب اصلاح و نظارت برحکومت، توسعه ظرفیتها، سیاستها و اقدامات و حاکمیت و توسعه ارزشهای اسلامی در فرآیندها( و 14 مولفه و 36 شاخص است.

تقلب با توجه به اثرهای زیان بار آن، از دیرباز مورد توجه جوامع مختلف بوده است. در این زمینه، مدل هایی مانند مثلث تقلب، لوزی تقلب و پنج ضلعی تقلب نیز در مباحث حسابداری و مالی مشاهده می شود که هر یک عواملی را در راستای شناسایی بهتر تقلب های مالی در نظر گرفته اند؛ اما تاکنون دین داری موردتوجه شایسته قرار نگرفته است. این پژوهش به صورت ترکیبی از روش های کمی و کیفی است. در پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل محتوای مدل های تقلب، مدل جدیدی تحت عنوان «شش ضلعی تقلب» ارائه شد که با رویکرد اسلامی، سازه دین داری را به مدل های تقلب های مالی می افزاید. در بخش کیفی با تحلیل محتوای منابع مرتبط با تقلب، 14 عامل مؤثر در تقلب شناسایی شد. در بخش کمی نیز با استفاده از روش دلفی و کسب نظر 14 نفر از خبرگان، 6 عامل دارای اهمیت بالاتر از متوسط شناسایی و «شش ضلعی تقلب» ایجاد شد. یافته های پژوهش با کسب نظر خبرگان نشان داد که به ترتیب سازه های دین داری، توجیه، فرصت، فشار، استعداد فردی و راهبری شرکتی در کنترل تقلب های مالی دارای اهمیت است. در ادامه نیز با استفاده از فن دیمتل تعامل سازه های «شش ضلعی تقلب» مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این بخش نیز با کسب نظر 10 خبره نیز نشان داد که مدل «شش ضلعی تقلب» یک «فرایند تعاملی است» یعنی اجزای آن بر روی یکدیگر تأثیر داشته و با هم تعامل دارند. سازه دین داری در مدل «شش ضلعی تقلب» نیز بیشترین تأثیرگذاری و تعامل را نسبت به سایر سازه ها دارد و سازه فرصت، دارای بیشترین تأثیرپذیری است. درنتیجه، در راستای کنترل تقلب های مالی شایسته است که توجه بیشتری به دین داری صورت گیرد.

ارزیابی عملکرد بخشی مهم از برنامه های مدیریت منابع انسانی است و برای مقاصد متعددی مورد استفاده قرار می گیرد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر دوگانه تعهد به ارزش های اسلامی و عناصر فرایند ارزیابی عملکرد کارکنان بر اثربخشی فرایند آن انجام شده است. ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ از ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف، ﮐﺎرﺑﺮدی و از ﻟﺤﺎظ روش، از ﻧﻮع ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ (پیمایشی) می باشد. جامعه پژوهش شامل تمامی کارکنان ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی زنجان و خرم آباد بود که از بین آنها 182 نفر به سؤالات پاسخ دادند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی (با استفاده از روایی محتوا) و پایایی آن (با استفاده از آلفای کرونباخ) مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد همبستگی معنی داری بین تمامی متغیرهای تحقیق وجود دارد. همچنین بیشترین ضریب همبستگی به ترتیب بین اثربخشی ارزیابی عملکرد و ارائه بازخورد مناسب (697/0)، تعهد به ارزش های اسلامی (694/0) و اهداف مشخص (683/0) وجود دارد. علاوه بر این، تعیین اهداف مشخص تأثیر معنی داری بر شاخص های مناسب ارزیابی عملکرد و اثربخشی ارزیابی عملکرد دارد. همچنین تأثیر شاخص های مناسب بر اجرای درست ارزیابی عملکرد و اثربخشی آن معنی دار می باشد. به علاوه، تأثیر ارائه بازخورد مناسب و تعهد به ارزش های اسلامی بر اثربخشی ارزیابی عملکرد معنی دار می باشد ولی تأثیر اجرای درست بر اثربخشی ارزیابی عملکرد مورد تأیید قرار نگرفت. تعهد به ارزش های اسلامی تأثیر معنی داری بر اجرای درست ارزیابی عملکرد دارد در حالیکه این متغیر نقش تعدیل گر را در رابطه بین اجرای درست ارزیابی عملکرد بر اثربخشی آن ایفا نمی کند.

جایگاه محوری انسان در سازمان، حوزه مطالعاتی رفتار سازمانی را به یکی از نخستین حوزه های مورد توجه در مطالعات سازمان و مدیریت تبدیل کرده و به عنوان حوزه ای اصلی و پایه ای، همواره مورد توجه محققان بوده است. با توجه به اثرگذاری مفروضه های انسان شناسی بر محتوای مطالعات رفتار سازمانی، همگام با توسعه رویکردهای اسلامی در مطالعات مدیریت، نگاه های اسلامی در تحقیقات رفتار سازمانی نیز مورد استفاده و اقبال محققان قرار گرفته که ثمره آن حجم قابل توجهی از تحقیقات در این حوزه است. بر این اساس، هدف این پژوهش شناسایی رویکردها و روندهای موجود در تحقیقات انجام شده در این حوزه در سپهر جامعه علمی جمهوری اسلامی ایران است. روش شناسی تحقیق شامل مرور دامنه ای انتخاب شده و تحقیقات موردبررسی کلیه مقالات علمی پژوهشی منتشرشده تا زمان انجام پژوهش است که پس از پالایش اطلاعات، 279 مقاله مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که سیر صعودی انتشار تحقیقات این حوزه که از ابتدای دهه 70 آغاز شده است در سال 1395 با انتشار 39 مقاله به اوج رسیده و متأسفانه دوباره این روند نزولی بوده است. هم چنین با توجه به نتایج پژوهش، بیشترین رویکرد روش شناسی حاکم بر این تحقیقات، رویکرد کیفی به میزان 62 درصد از کل تحقیقات و بیشترین موضوعات موردتوجه در تحقیقات به ترتیب اخلاق، رهبری، انگیزش و فرهنگ سازمانی بوده است. از حیث منابع مورداستفاده در تحقیقات نیز، نهج البلاغه، دیدگاه اندیشمندان اسلامی و قرآن کریم، به ترتیب بیشترین استفاده را در تدوین تحقیقات حوزه رفتار سازمانی اسلامی داشته اند.

سیاست خارجی یکی از بارزترین جلوه های حکمرانی در یک دولت اسلامی است. در واقع وجه جهانی و بین المللی یک دولت با سیاست خارجی شناخته می شود. سیاست خارجی به اندازهای در شکل گیری و استخوان بندی ماهیت دولت اسلامی نقش آفرینی می کند که بسیاری از تحلیلگران، سیاست خارجی را به مثابه ابزار سنجش دولت اسلامی در نظر می گیرند. در این راستا، پرسش اصلی این مقاله آن است که چرا سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران هنوز نتوانسته به سیاست خارجی در تراز نظام اسلامی نزدیک شود؟ در پاسخ به این سوال، فرضیه مقاله پیشرو آن است که علت تحقق نیافتن سیاست خارجی مطلوب در ایران، الگوی حکمرانی آن بوده و این مهم جز با در پیش گرفتن و اجرای الگوی حکمرانی متعالی در سیاست خارجی به دست نمیآید. به منظور تصدیق این فرضیه، عملکرد سیاست خارجی در دوره کنونی مورد برر سی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد، الگوی حکمرانی معاصر از آنجا که با اصول و مبانی حکمرانی متعالی در سیاست خارجی فاصله دارد، لذا در حیطه عمل هم نتوانسته، عملکرد مطلوبی داشته باشد. لذا تا زمانی که سیاست خارجی مبتنی بر اصول حکمرانی متعال ی مستقر نشود، همچنان باید شاهد نقص عملکردی و نارسایی سیاست خارجی در حفظ منافع و تحقق اهداف ملی بود.

اجرای خط مشی عمومی، جزو پیچیده ترین مراحل خط مشی گذاری عمومی است که هم مستلزم بهره گیری از اتقان در مرحله تدوین خط مشی های است و هم مستلزم ابزارهایی که بتواند اجرای خط مشی را به بهترین شیوه به منصه ظهور برساند. دهه آغازین انقلاب اسلامی، هم به لحاظ فقدان مدل های آزمایش شده بومی و اسلامی برای اداره و هم به جهت تقابل قدرت های مستکبر جهانی، پیچیدگی مضاعفی برای رهبر جامعه جهت تحقق خط مشی گذاری عمومی داشته است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی ابزار اجرای خط مشی عمومی در دهه نخست انقلاب اسلامی صورت پذیرفته است. طبق مطالعات اندیشمندان حوزه اجرای خط مشی، یکی از ابزارهای مهم «سازمانی» اجرای خط مشی عمومی، «بازسازماندهی دولت» است. امام خمینی(ره) با بهره گیری از این ابزار، به شیوه ای منحصر به فرد، بر پیچیدگی ها غلبه کرد و خط مشی های عمومی موردنظر نظام جدید جمهوری اسلامی توسط ابزارهای ایشان تحقق یافته است. واکاوی وثیق ابزارهای مورد استفاده جهت اجرای خط مشی های عمومی دهه نخست انقلاب اسلامی، می تواند به غنای دانش نظری در زمینه اجرای مطلوب خط مشی عمومی در ایران کمک کند. پژوهش حاضر با روش تحلیل مضمون به وسیله بررسی اسناد و مصاحبه با اندیشمندان مرتبط، به واکاوی نهادهای انقلابی ابتدای انقلاب به مثابه ابزار اجرای خط مشی عمومی می پردازد. نتایج نشان داد نهادهای انقلابی ایجاد شده به وسیله امام خمینی(ره)، با مولفه های «برنامه ریزی آرمانگرایانه»، «رهبری کرامت آمیز»، «سازماندهی انقلابی»، «فرهنگ سازمانی جهادی» و «مدیریت متعالی منابع انسانی»، خط مشی های عمومی ابلاغی از سوی رهبر جامعه را به شکلی مطلوب پیاده سازی و اجرا کرده اند.

هدف: در عصر حاضر، گسترش و اهمیت روزافزون رسانه های اجتماعی، باعث شده است که استراتژی های بازاریابی در صنایع مختلف، از جمله صنعت گردشگری تغییر کند. رسانه های اجتماعی با توجه به توانمندی هایِ خود، در زمینه سازی برای گسترش یا رکود فعالیت های مربوط به گردشگری نقش مهمی را ایفا می کنند. در گردشگری ورزشی نیز از رسانه های اجتماعی جهت بازاریابی و جذب هواداران استفاده می شود؛ بنابراین هدف پژوهش، شناسایی تأثیر رسانه های اجتماعی بر افزایش گردشگری ورزشی با میانجیگری بلوغ هواداران در باشگاه انقلاب شهر تهران است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی هم بستگی است. جامعه آماری آن، هواداران باشگاه ورزشی انقلاب تهران بوده است. بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه 240 نفر تعیین شد. داده ها از طریق پرسش نامه جمع آوری و با نرم افزار پی ال اس3 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: مقدار 2R برای هر دو معیار بلوغ هواداران و گردشگری ورزشی بیشتر از 67/0 به دست آمد؛ بنابراین مدل ساختاری، از منظر این معیار برازش قوی دارد. همچنین، معیار 2Q برای گردشگری ورزشی برابر با 704/0 و بلوغ هواداران 544/0 به دست آمد. در ادامه، برای بررسی نقش میانجیگری بلوغ هواداران از آزمون سوبل استفاده شد. مقدار 792/3 به دست آمده در این آزمون، نشان دهنده نقش میانجی برای سازه بلوغ هواداران است و آماره VAF نشان می دهد که شدت میانجیگری بلوغ هواداران برابر با 294/0 است؛ به این معنا که اثر میانجی جزئی است. بر اساس یافته ها برازش مدل ارائه شده در دو بخش اندازه گیری و سازه تأیید شد و این نتیجه حکایت دارد از تناسب زیاد و قابل قبول مدل ساختاری پژوهش. یافته ها تأیید می کند که رسانه های اجتماعی اینستاگرام و تلگرام، بر گردشگری ورزشی تأثیر مثبتی دارد و بلوغ هواداران در این رابطه نقش میانجی را ایفا می کند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، نقش رسانه های اجتماعی فقط به معرفی، اطلاع رسانی و تصویرسازی در زمینه جاذبه ها و رویدادهای گردشگری و ورزشی خلاصه نمی شود؛ بلکه رسانه های مختلف بر حسب ویژگی های خود، آثار چشمگیری دارند، از جمله: تبیین و تحلیل مشکلات سر راه توسعه گردشگری ورزشی، جلب مشارکت، مسائل فرهنگی مرتبط با گردشگری ورزشی، تأمین منابع اقتصادی برای بخش ورزش.

هدف: ارزش ها جزئی از عوامل اساسی درک رفتارهای انسانی هستند. برای موفقیت در بازارها، ارزش های مصرفی مشتریان و تأثیر آن ها بر رفتار مصرف کنندگان بسیار حیاتی است. هدف اصلی مقاله، بررسی تأثیر ارزش های لذت گرایانه، خودشکوفایی و اجتماعی بر سردرگمی ابهام، سربار و شباهت در تبلیغات رسانه های اجتماعی است. روش: این پژوهش از حیث ماهیت، توصیفی و از نظر هدف، کاربردی است. برای جمع آوری اطلاعات پژوهش، از پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، تمام مصرف کنندگان در بین شهروندان یزد بوده است. اندازه نمونه، به کمک فرمول کوکران، 174 نفر به دست آمد. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای پی ال اس و اس پی اس اس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که ارزش های لذت گرایانه و اجتماعی بر سردرگمی ابهام، سربار و شباهت در تبلیغات رسانه های اجتماعی تأثیر معناداری ندارد. ارزش خودشکوفایی بر سردرگمی ابهام، سربار و شباهت در تبلیغات تأثیر منفی و معنادار می گذارد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داده است که هرچه ارزش های خودشکوفایی افزایش یابد، سردرگمی از تبلیغات در رسانه های اجتماعی کاهش می یابد. این مقاله یکی از معدود مقاله هایی است که از دیدگاه مصرف کننده به موضوع سردرگمی در تبلیغات رسانه های اجتماعی پرداخته و تأثیر ارزش های لذت گرایانه، خودشکوفایی و اجتماعی را بر سردرگمی در تبلیغات رسانه های اجتماعی بررسی کرده است. این یافته ها هم از نظر تئوری و هم عملی، کاربردهای متعددی برای سیاست گذاران و جامعه خواهد داشت.

هدف: استفاده از اینترنت و امکانات رو به توسعه آن، به گونه ای با زندگی انسان ها عجین شده است که بسیاری از کارها، فقط از طریق استفاده از این فضا انجام می شود. جنبه دیگر استفاده از اینترنت و فضای مجازی، ذخیره سازی دست کم بخشی از اطلاعات افراد در سرورهای مختلف است که این مهم، برای ایجاد اعتماد کاربران فضای اینترنت است تا از داده های آنان حفاظت شود. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به این سؤال پاسخ داده شود: «مؤلفه های تأثیرگذار محافظت از داده ها در اعتمادزایی کاربران رسانه های اجتماعی کدامند؟». روش: مشارکت کنندگان این پژوهش، 27 نفر از خبرگان حوزه فضای مجازی و رسانه های اجتماعی بوده است که از طریق نمونه گیری های قضاوتی و گلوله برفی انتخاب شده اند. روش تحلیل داده، تئوری داده بنیاد با رویکرد تحلیل موقعیت کلارک است. یافته ها: مؤلفه های محافظت از داده ها در رسانه های اجتماعی و عاملان انسانی/ غیرانسانی محافظت از داده های مؤثر بر اعتماد کاربران رسانه های اجتماعی شناسایی شد. طبق نتایج، مؤلفه های فنی و سخت افزاری، پشتیبان رسانه اجتماعی برای طی کردن این مسیر خواهند بود. از موضوعات مهمی که اعتماد به رسانه های اجتماعی را کاهش می دهد و سبب واپس زدگی جامعه به آن ها می شود، می توان به کیفیت نامطلوب، صعبوت کاربری، دسترسی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی نظام جمهوری اسلامی ایران به داده های کاربران و به دنبال آن، بازاریابی نابرابر رسانه های اجتماعی ایرانی در قبال رسانه های اجتماعی خارجی و انحصارطلبی رسانه های اجتماعی ایرانی با انجام فیلترینگ گسترده نسبت به اغلب رسانه های اجتماعی خارجی، اشاره کرد. نتیجه گیری: یکی از چالش های پیش روی هر رسانه آنلاین، جلب اعتماد مخاطبان است. رسانه های آنلاین باید تلاش کنند که مخاطبان را راضی کنند تا اطلاعات خود را با آن ها در میان بگذارند و این امر، بر  پایه اعتماد بنا می شود. در فضای مجازی، افراد آزادانه اطلاعات روزانه خود را در اختیار دیگران می گذارند، بدون توجه به اینکه این پلتفرم ها قادرند علایق و سرگرمی هایی را که آن ها به اشتراک می گذارند، تحت نظارت قرار دهند. این امر می طلبد که پلتفرم ها در حفظ حریم خصوصی کاربران کوشا باشند تا اثر شبکه ای آن ها افزایش یابد.

هوش هیجانی سعی در تشریح و تفسیر جایگاه هیجان و احساس در توانمندی های انسانی دارد و شامل مجموعه ای از مهارت های غیرشناختی و توانایی هایی است که ظرفیت فرد را در مقابل مطالبات و فشارهای بیرونی و هیجانات مقاوم می سازند. هوش هیجانی در سازمان ها نیز اهمیت فراوانی دارد و بی اعتنایی به هیجان ها و عدم مدیریت آنها می تواند هزینه های گزافی را برای سازمان در پی داشته باشد. با توجه به این موضوع هدف پژوهش حاضر، رابطه هوش هیجانی و ترومای سازمانی در میان کارکنان اداره کل بنادر و دریانوردی شهرستان بندرعباس می باشد. روش پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از جهت شیوه گردآوری داده ها توصیفی−پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه کارکنان اداره کل بنادر و دریانوردی می باشد که مطابق جدول مورگان تعداد 86 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش، با استفاده از پرسش نامه های استاندارد هوش هیجانی و ترومای سازمانی جمع آوری و از طریق روش معادلات ساختاری به وسیله نرم افزار Smart-PLS تجزیه و تحلیل شد. روایی داده های جمع آوری شده از طریق آزمون متوسط واریانس استخراج شده (AVE) و پایایی آنها نیز از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد هوش هیجانی تأثیر منفی و معناداری به میزان منفی شصت درصد بر ترومای سازمانی دارد.

معنویت استعداد روحی نامحدودی است که در ارتباط با خدا شکوفا می شود . معنویت یعنی راز و نیاز با خدا، روحیه، فکر و اخلاص با تکیه بر عنصر ایمان و اعتقاد راسخ و پایدار، جهت آماده سازی برای میدان عمل و مجاهدت و مقابله با دشمنان انقلاب اسلامی که دستاورد آن بصیرت باشد. هدف اصلی پژوهش، تبیین معنویت سازمانی از منظر مقام معظم رهبری است. پژوهشگرانی که به بررسی مبانی معنویت پرداخته اند، از پژوهش های غربی جهت تبیین معنویت بهره برده اند. به همین علت، توسعه این رویکرد به جوامع اسلامی درست نیست. معنویت سازمانی، یکی از عناصر اصلی در نیروهای مسلح محسوب می شود که تبیین آن بر دیدگاه مقام معظم رهبری، می تواند کمک شایانی به فرماندهان و مدیران تصمیم گیر جهت ارزیابی وضعیت نیروهای مسلح انقلاب اسلامی کند. جهت تبیین معنویت سازمانی، از روش نظریه داده بنیاد مبتنی بر بیانات مقام معظم رهبری استفاده شد. کلیدواژه معنویت، بین نیروهای مسلح به عنوان سازمان مورد مطالعه بررسی شد. جهت اعتبارسنجی از گروه کانونی و دلفی استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان داد معنویت سازمانی دارای ماهیت معنویت، تعالی سازمانی، پیامدهای معنویت، حفظ و نگه داشت معنویت و ضد معنویت می باشد که در محیط انقلاب اسلامی اثرگذار است. ماهیت معنویت مبین اخلاص، ایمان، تقوا، بصیرت، تهذیب نفس، فضایل اخلاقی، مجاهدت، معرفت، ولایت مداری، ایستادگی، ارتباط با خدا و استمداد الهی است. تعالی سازمانی شامل وفاداری، عمل گرایی، سازماندهی، مدیریت سرمایه انسانی، هویت سازمانی و اعتماد است. پیامد معنویت سازمانی، شامل آرمان های انقلابی، موفقیت و پیشرفت، عدالت، همراهی خدا و اقتدار مادی و معنوی است. بر مبنای نتایج تحقیق، معنویت راهی برای تهذیب نفس، با دنبال کردن اهداف خدایی و احترام به ارزش ها و فضایل اخلاقی جهت اتصال به خداوند تبارک و تعالی، کامل شدن انسان و رسیدن به معرفت و بصیرت است.