فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۵٬۹۰۹ مورد.
حوزه های تخصصی:
عرفان در مکاتب مختلف
حوزه های تخصصی:
عرفان، مقوله ای باطنی، جانمایه ای متافیزیکی، با ساحتی فراعقلی، در مسیر توحید ناب و فناءفیالله شدن و بقاء بالله یافتن است، تا انسان با سیر و سلوک الی الله، مظهر اسماء جلال و جمال الهی، مصداق بارز خلیفة اللهی و آئینه دار طلعت یار گردد. بار یافتن به چنین مقام ربوبی، تنها در مکتب انسان ساز اسلام میسر است، هر چند سایر ادیان نیز به طرق مختلف در تقرب به سوی معبود گام نهاده اند و راه پیموده اند، اما در ماده، صورت و حتی غایت بین آنها تفاوت چشمگیری وجود دارد.دراین راستا به منظور آشنایی با عرفان در ادیان گوناگون و تطبیق عرفان اسلامی با عرفان هندویی، مسیحی، یهودی، سکولار و لیبرال، با هدف بررسی نقاط ضعف و قوت هر یک سلسله مقالاتی به نگارش خواهد آمد.
هویت انسانی زن در چالش آرایش و مد
حوزه های تخصصی:
مد به عنوان پدیدهای اجتماعی مختص جامعه و فرهنگ خاصی نیست و پیدایش و افول مد، پنج مرحله شامل آفرینش، معرفی مد، تبلیغ مد، تولید انبوه و تقاضای مد جدید را طی میکند. بهرهبرداری نظام سرمایهداری از رواج مد، منجر به تغییرات فرهنگی ـ اجتماعی در کشورهای مخاطب میگردد. علل گرایش زنان به مد از رویکردهای مختلفی قابل تبیین است. در دیدگاه روانشناسی نیاز انسانها به خودنمایی و زیبایی زمینه مدگرایی را فراهم میسازد. بر مبنای دیدگاه جامعهشناختی، مقولاتی چون الگو و فرهنگ مصرف، سبک زندگی، رهبران مد، بدن آگاهی، در تبیین گرایش به مد مطرح میشود. بیتردید پدیده مد با طبقه اقتصادی ـ اجتماعی افراد، نقش رسانههای جمعی، فرآیند جهانیسازی و نظام سرمایهداری مرتبط است. برجستگی مد در هویت بخشی به زنان و پارادوکس توجه به جسم و روح، زنان را با چالشهای هویتی در ابعاد مختلف مواجه میسازد که نیازمند سیاستگذاریهای فرهنگی است.
سیر تحول خانواده ایرانی در گذر تاریخ
حوزه های تخصصی:
خانواده ایرانی در گذر تاریخ همواره مسیرتحول را طی نموده که این تحول گاه به سوی رشد و کمال و زمانی به سمت انحطاط و سراشیبی پیش رفته است. اگرچه خانواده ایرانی بیشتر حرکتی رو به رشد و تعالی داشته، در دهه های اخیر شاهد حضور برخی ضدارزش ها در بخشی از خانواده های امروزی آن می باشیم که متاثر از فرهنگ وارداتی غرب بوده و خانواده را با مشکلات متعددی روبرو نموده است. از این رو، مقاله حاضر قصد دارد با نگاهی به گذشته و مرور بعضی از ارزش های موجود در خانواده های قدیم (مثل ازدواج و برخی آداب و رسوم آن) که ریشه در هویت اسلامی- ایرانی ایرانیان دارد، مروری هر چند مختصر بر چگونگی تغییر ساختار خانواده و نیز برخی ارزش ها و آداب و رسوم نیکوی آن بنماید تا با تعمقی بیشتر برای احیای مجدد آنها در خانواده ایرانی قدم برداشته شود.
پیامدهای فمینیسم در خانواده غربی
حوزه های تخصصی:
نوشتار حاضر، تحولات خانواده و آسیبهای ناشی از آن را در مغرب زمین مطمح نظر قرار داده است. جنبش اصلاح و رنسانس بهعنوان عامل عمدة این شرایط و جریانهای علمی و اجتماعی همچون مدرنیسم، پستمدرن، سکولاریسم، فمینیسم و فردگرایی بهعنوان عوامل برجسته در درون همان عامل عمده (رنسانس) جهت وقوع تحولات مذکور تلقی میشوند. امروزه جهان غرب با انقطاع از معنویت، در ابعاد گوناگون ازجمله خانواده دچار آسیبهای جدی شده است که با بررسی دقیق و یافتن علل و عوامل آنها میتوان خانواده را درجهان شرق از تهدیدهای بلندمدت مشابه مصون داشت.
خانواده معاصر گونهشناسی و مشکلات آن
منبع:
کتاب نقد ۱۳۷۹ شماره ۱۷
حوزه های تخصصی:
زنان و کودکان قربانیان فرقه تروریستی منافقین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سازمان مجاهدین خلق در سال 1344 توسط برخی از جوانان روشنفکر با هدف براندازی حکومت تشکیل شد. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عملاً مقابل انقلاب ایستادند و در سال 1360 از ایران خارج شده و جزو مخالفان انقلاب اسلامی قلمداد شدند. مسعود رجوی رهبر خودخوانده این فرقه اکثر فرماندهان سازمان را از زنان انتخاب کرده است. سازمان منافقین در سال 1368 به طور محرمانه و گسترده، اعضای خود را مجبور به طلاقهای ایدئولوژیک نمود، بدینمعنا که همه اعضا باید برای همیشه حق ازدواج را از خود سلب نموده و در صورت داشتن همسر، با نهایت تنفر از هم جدا شوند. طلاق اجباری مشکلات متعددی برای کودکان، زنان و مردان وفادار به این فرقه ایجاد نمود. در این مقاله با نگاهی جرم شناسانه، افکار و عقاید فرقه گرایانه این سازمان تروریستی در باره نهاد خانواده و نقض آشکار حقوق کودکان و زنان، طلاق ایدئولوژیک و آثار ناشی از این تصمیم ضد بشری و همچنین مسئولیت کیفری رهبران در مقابل دادگاههای داخلی و بینالمللی بررسی شده، در نهایت نیز پیشنهادهایی مبنی بر حمایت از حقوق زنان و کودکان قربانی اهداف تروریستی و اینکه دولت ایران میتواند بر ضد فرقه منافقین نزد دادگاههای بینالمللی طرح دعوی نماید، ارائه شده است.
زنان و خانواده در چهار برنامه توسعه
حوزه های تخصصی:
با توجه به جایگاه رفیع نهاد خانواده در دین اسلام و زن به عنوان رکن رکین این نهاد مقدس، انتظار بر این بود که در چهار برنامه توسعه پس از انقلاب اسلامی موضوع زنان و خانواده جزء محورهای حائز اهمیت باشد. این نوشتار با بررسی اجمالی انواع برنامهریزی در ایران، میزان رویکرد نظام اسلامی را به رفع مشکلات و مسایل زنان در برنامههای توسعه بررسی نموده است. نتایج مقاله نشان میدهد در برنامههای اول و دوم توسعه در محور زنان، افزایش سطح سواد عمومی زنان، ارتقای سلامت آنان و برنامههای اوقات فراغت و تربیت بدنی زنان مورد توجه بوده است و در برنامه سوم یکی از مواد برنامه، مختص توسعه مشارکتهای فرهنگی اجتماعی زنان در نظر گرفته شده بود. در برنامه چهارم توسعه نیز علیرغم درک ضرورت توجه به مسایل زنان و خانواده و گنجاندن پارهای مباحث در این خصوص، محورهای مهمی نیز مغفول واقع شده است.
بدحجابی در نگرش جامعهشناختی
حوزه های تخصصی:
یکی از رویکردهای مطرح در زمینه تبیین انحرافات اجتماعی، رویکرد گزینش عاقلانه است. طبق یکی از نگاههای جدید در این رویکرد، رابطه منحرفانه و کجروانه به منزله بازار انحراف و جرم است که مشتمل بر تقاضا و عرضه میباشد. بر طبق برداشتهای جدید، فرد منحرف در بخش تقاضا قرار دارد و فرد بزهدیده به هیچ وجه در این جریان، منفعل و بیتأثیر نیست بلکه با قرار گرفتن در بخش عرضه، فعالانه در شکلگیری عمل منحرفانه شرکت میکند. این مدل تحلیل، در مورد انحرافات اجتماعی و اخلاقی ناشی از عدم رعایت حجاب صحیح کاربرد دارد و مستلزم سیاستهای کنترلی متناسب با خود است. اگر با این رویکرد به تحلیل برخی متون دینی (آیات مربوط به حجاب) بپردازیم، شاهد تأیید این مدل در این آیات خواهیم بود و تشریع حجاب به منزله یک سیاست کنترلی، به خوبی در این مدل معنا مییابد.
جایگاه مصلحت در بستر قانونگذاری حکومت اسلامی
حوزه های تخصصی:
مطابق نظر عدلیه احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد است؛ چنانکه احکام حکومتی نیز در راستای تأمین مصالح اجتماعی جامعه اسلامی میباشد. بنابراین «مصلحت» در فقه اسلامی، در مقام فتوا و حکم حکومتی از جایگاه مهمی برخوردار است. آنچه که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته، جایگاه و نقش مصلحت در استنباط احکام شرعی و احکام حکومتی است و به موضوعاتی همچون: مفهومشناسی مصلحت، تبعیت احکام از مصالح و مفاسد، مصلحت در سیرة معصومین، مفهومشناسی حکم حکومتی، تفاوت حکم حکومتی با حکم شرعی، نقش مصلحت در احکام حکومتی، مصالح مرسله در دیدگاه اهل سنت پرداخته شده است. نتیجه آن که حکومت میتواند در پرتو مصلحت بسیاری از مشکلات زنان را که در حوزه فقه مطرح است، حل نموده و قانون مناسب وضع نماید.
تمکین؛ قدرت زنان یا خشونت مردان
حوزه های تخصصی:
بی تردید خشونت و آزار جنسی یکی از ظلمهای است که همواره بر زن وارد شده است؛ اما آیا چنین امری در روابط جنسی زن و شوهر هم وجود دارد و آیا در شریعت اسلام و حقوق موضوعه ایران, خشونت جنسی تجویز گردیده است. این سؤالها, موضوع مقاله حاضر است. در این نوشتار به بررسی و ارزیابی تمکین، شرایط و حدود تمکین، رابطه تمکین با خشونت جنسی، تأثیر تمکین در تحکیم خانواده پرداخته و در انتهای مقاله پیشنهاد اصلاح ضمانت اجرای نشوز مردان که در ماده 1129 ق.م. بیان شده، ارائه گردیده است. نتایج این بررسی نشان میدهد که زوج و زوجه هیچ کدام حق اجبار و تحکم طرف مقابل خود را در تمکین ندارند. لذا عدم اجبار زوج و زوجه بر این امر نشان از این دارد که تحکم در این مورد خشونتی غیرمجاز است.
مطالعات جنسیتی زبان
منبع:
حوراء سال ۱۳۸۸ شماره ۳۱
حوزه های تخصصی:
پدیده جنسیت در زبان هم از سوی زبانشناسان فمینیسم و هم غیرفمینیسم مورد مطالعه قرار گرفته است. با این تفاوت که زبانشناسان فمینیست پژوهشهای خود را بیشتر به سوی کشف فرودستی زنان در زبان، تحلیل و رویارویی با آن جهت میدهند. در این مقاله سعی شده است در مورد بحثهای مختلف مطرح در مطالعات جنسیتی زبان گزارش کوتاهی تقدیم گردد.
غرب و پدیدة خانوادههای تک والدی
حوزه های تخصصی:
یکی از مهمترین تغییرات در دو نسل گذشتة جوامع غربی، پیرامون ازدواج و نهاد خانواده رخ داده است، بـه گـونهای که رشـد فزاینده رخدادهایی نظیر افـزایش طلاق، زنـدگی مشترک بدون ازدواج، تولد فرزندان نامشروع، روابط آزاد جنسی،.... تعداد و انواع خانوادههای تک والدی را درپی بازتعریف خانواده افزایش داده است. روانشناسان و جامعهشناسان با گسترش چنین پدیدهای در غرب، اثرات زندگی در انواع خانوادههای تک والد و خانوادههای دو والد واقعی (مزدوج رسمی) را بر رفتار و وضعیت کودکان بررسی کردهاند. نتایج این تحقیقات تطبیقی حاکی از وجود اختلاف معنیدار در زمینه رشـد شناختی، عاطفی، اجتماعی، تحصیلی، بهداشتی، جسمی و جنسی کودکان خانوادههای تک والد با کودکان خانوادههای دو والد واقعی است. در این نوشتار برخی از انواع خانوادههای تک والد و نیز نتایج پارهای از چنین تحقیقات تطبیقی ارائه شده است.
خودکشی زنان
حوزه های تخصصی:
ایران با حدود 6 خودکشی در هر صد هزار نفر در سال، یکی از کشورهایی است که میزان خودکشی در آن نسبتاً پایین میباشد، ولی این روند رو به افزایش است. در ایران، مردان بیش از زنان خودکشی میکنند. در استانهای ایلام و کرمانشاه نرخ خودکشی زنان به علت ساخت عشیرهای و سنتی آن جوامع، محدودیتهای فراوان زنان و شرایط جامعة درحال گذار، بیش از مردان است. بیشتر خودکشیها در ایران، توسط افراد جوان (18 تا 30 سال)، اکثراً بی سواد یا کم سواد و بیکار یا فاقد شغل ثابت انجام میشود. اختلافات خانوادگی، بیشترین علت خودکشی زنان است، آنها در اغلب موارد با خوردن داروهای آرام بخش و در برخی مناطق، از طریق خودسوزی، اقدام به خودکشی میکنند. روانشناسان علت خودکشی را در ویژگیهای شخصیتی و روانی افراد، خصوصاً وجود افسردگی در زنان، جستجو میکنند، اما جامعه شناسان بیشتر به ساخت و شرایط جامعه و تأثیر آن بر افراد توجه دارند. از جمله مهمترین راههای پیشگیری از خودکشی علاوه بر تلاش برای رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعی زنان، تقویت اعتقادات دینی و توکل به خداوند است.
تحلیل جامعه شناختی زبان مخفی در بین دختران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در برخی شرایط، ارتباط کلامی در جامعه، تحت تأثیر ناهنجاری های اجتماعی، مقوله جدیدی به نام زبان مخفی (آرگو) را به وجود می¬آورد. بررسی این لغات، حوزه¬های معنایی تابو و مقدس کاربران را مشخص می-سازد. استفاده جوانان از این واژگان و نفوذ آن به عنوان خرده فرهنگ جوانان، ارتباط کلامی خاصی را در بین آنها ایجاد می¬نماید که نیازمند بررسی¬های علمی است. بدین لحاظ با بهره¬گیری از مطالعه اسنادی، علل، عوامل و چگونگی نفوذ و گسترش زبان مخفی در بین جوانان و تأثیر جنسیت در این خصوص و نحوه ورود آن به خرده فرهنگ دختران جوان بررسی گردید. نتایج این مطالعه نشان می¬دهد که جوانان و از جمله دختران، جهت پنهان نگهداشتن افکار و عقاید خود و هم¬چنین به دلیل قبح استفاده صریح از برخی لغات در چارچوب هنجارها، آداب و رسوم و فضای جامعه، به سوی استفاده از زبان مخفی گرایش پیدا می¬کنند. گروه¬های دوستان و محافل دوستانه، پیامک، وبلاگ و … محمل اشاعه این واژگان می¬باشد. با افزایش این لغات و کاربرد آنها، احتمال ایجاد آنارشیسم زبانی به زبان فارسی دور از انتظار نخواهد بود. پیشگیری از این وضعیت از طریق طرح پسامدی از اصطلاحات و نقد عالمانه وضعیت کنونی، میسر خواهد شد.
زنان، آفرینش، معنویت و عقل
منبع:
کتاب نقد ۱۳۷۸ شماره ۱۲
مسئولیتهای متقابل نهاد تعلیم و تربیت رسمی و خانواده
منبع:
حوراء سال ۱۳۸۸ شماره ۳۱
حوزه های تخصصی:
پیچیده بودن فضاهای اجتماعی در دنیای مدرن و تعدد نهادهای موجود در جامعه، باعث وابستگی و روابط متقابل نهادها و ساختارهای مختلف گردیده است. در این میان، نهاد خانواده و نهاد رسمی تعلیم و تربیت به دلیل نزدیکی حوزههای کاری و تداخل مسئولیتها، رابطهای تنگاتنگ دارند. نحوه تعریف این رابطه وجایگاه هر یک از این نهادها در آن، از جمله مؤلفههای اساسی است که جریان تربیت آدمی را تحت تأثیر قرار میدهد و بدان جهت میبخشد. دیدگاههای مختلف موجود در باب جامعه و فرد و نیز تلقیهای مختلف درباره تربیت و نهادهای مسئول آن، هندسههای متمایزی را در خصوص این رابطه ترسیم میکند. در نتیجه وضعیتهای متفاوت تربیتی را ایجاد مینماید. در نوشتار حاضر، هدف آن است که ابتدا رابطه موجود میان این دو نهاد و اثرات تربیتی آن مورد بررسی قرار گیرد. پس تلاش بر آن است تا با ترسیم نگاهی جدید به این رابطه، این هندسه بدیع تبیین گردد.
خشونت علیه زنان در فرانسه و آمریکا
حوزه های تخصصی:
خشونت علیه زنان از جمله مسائل مهم اجتماعی در غرب است که از دهه 1990 در دستورکار سیاسی و اجتماعی کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است. روند روزافزون اَشکال گوناگون خشونت و تبعیض علیه زنان و پیامدهای زیانبار آن برای کشورهای غربی سبب شده است، این کشورها به طور جدّی در مقام مقابله با این پدیده برآیند. وضع کنوانسیونهای بینالمللی و تدوین راهبردها و تصویب و اجرای قوانین داخلی، در جهت مقابله با روند فزاینده این پدیده ارزیابی میشود. در این مقاله گزارشی مختصر از آخرین پژوهشهای آماری منتشره درخصوص کم و کیف خشونت علیه زنان در دو کشور ایالات متحده آمریکا و فرانسه ارائه میگردد و معلوم میشود با وجود تمام مراقبتها و راهکارهای مقابله با خشونت علیه زنان آمارهای خشونت علیه زنان همچنان روند صعودی دارد.
اشتغال زنان در اسناد بین المللى حقوق بشر و جمهورى اسلامى
منبع:
بانوان شیعه ۱۳۸۵ شماره ۹
حوزه های تخصصی:
اشتغال زنان همپای عصر صنعتی مهمتر شد؛ زیرا زنان در نیل به استقلال مالی، هویّت شخصی، مشارکت اقتصادی و مانند آن به کار در خارج از خانه اهمیت بیشتری دادهاند. علاوه بر این، نیاز جوامع صنعتی و حتی کشورهای رو به رشد به کار زنان، آنان را به کار تشویق کرده است. از اینرو، طرح، وضع و اجرای قوانینی که نحوه استخدام، شرایط کار، میزان دستمزد و کیفیت مرخصی زنان را معیّن میکند به پدیدهای اجتنابناپذیر تبدیل شده است. مقاله حاضر میکوشد نگاه اسناد بینالمللی و جمهوری اسلامی به مسئله «اشتغال زنان» را ترسیم کند.