فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۵٬۹۰۹ مورد.
منبع:
حوراء شماره ۲۸
حوزه های تخصصی:
کتاب زن بودن بیان چگونگی دور شدن زنان جوامع صنعتی و مدرن معاصر از سرشت و فطرت طبیعی خود است. تونی گرنت نویسنده کتاب با تأکید بر نقش ابزاری "زن" در جوامع سرمایهداری کلان، ضمن انتقاد از شعارهای جنبش فمنیستی و انقلاب جنسی پیامد و تأثیر آن را بر روح و روان زن و انحطاط خانواده نشان میدهد. نویسنده چهارگونه شخصیت در جهان معاصر را برای زن تصویر میکند؛ زن مادونا، آمازون، مادر و معشوقه و سپس به بررسی دقیق هریک از این ابعاد میپردازد او معتقد است زن امروزی به صورت یک زن آمازون درآمده که از طبیعت ملایم و لطیف خود دور افتاده است و اکنون نیازمند است تا زنانگی گم شدهاش به ویژه جنبههای مادر، مادونا و معشوقه شخصیتش را باز یابد وی در نهایت زنی را کامل میداند که در طول دوره حیاتش همه جنبههای روانی خود را تجربه کند و در هم بیامیزد.این کتاب مشتمل بر 9 فصل است که گزارشی اجمالی از آن تقدیم خوانندگان محترم میشود.
تفاوت زن و مرد در دیه و قصاص
منبع:
حوراء سال ۱۳۸۲ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
تفاوت دیه و قصاص زنان، از جمله موضوعات بحث انگیز دورههای اخیر و به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده و هست. تغییر در ساختار جامعه و خانواده و تغییر در بینشها و نگرشهای عمومی درباره زن و مرد، پشتوانه جدی این گونه بحثها است. کتاب تفاوت زن و مرد در دیه و قصاص تلاش دارد تا ضمن بررسی مواد 209، 273، 300 و 301 قانون مجازات اسلامی، با بیان ادله و ریشههای این مواد حقوقی، به دفاع از آن بپردازد.جای آن دارد که ضمن معرفی کتاب و نقد آن بپردازیم.
تجاوز و بـزهدیـدگی زنـان
حوزه های تخصصی:
تجاوز جنسی پدیدهای است که از گذشتههای بسیار دور در بین جوامع مختلف وجود داشته است، اما امروزه این معضل در جوامع گوناگون، به جهت ترویج دو مقوله خشونت و سکس، در سطح بسیار گستردهای افزایش یافته است و به عنوان مصداق جهانی خشونت علیه زنان مطرح میباشد. این نوشتار با بررسی مفهوم تجاوز جنسی و انواع آن، ویژگیهای متجاوزان و بزهدیدگان، علل وعوامل بروز این پدیده، پیامدهای ناگوار آن را در ابعاد مختلف، تحلیل و بررسی نموده و در بخش پایانی، راهکارهای پیشگیرانه در سطح فردی و اجتماعی ارائه کرده است.
طلاق و خلأهای قانون داوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
وجود اختلاف بین زوجین به دلیل تفاوتهای فردی آنها امری طبیعی است، اما این امر طبیعی نباید چنان پیشرفت نماید که بنیاد خانواده دچار تزلزل شود. لذا بنا به توصـیة قرآن در سورة نساء، با بروز نشانههای اختلاف لازم است با تشکیل یک محکمه صلح خانوادگی، ماده نزاع را قلع و بین زوجین صلح ایجاد نمود. در حقوق ایران به این نهاد، داوری اطلاق میشود که مورد توجه قانونگذار میباشد؛ اگرچه نواقصی در قوانین آن موجود است. در این مقاله مبانی داوری، سیر تحول قانونگذاری در امر داوری، بررسی قانون کنونی داوری و تبیین ایرادات قانونی در حقوق ایران پرداخته شده و داوری در کشور مصر، عراق و سوریه مورد توجه قرارگرفته است. در انتهاء پیشنهاد شده که قوه قضائیه در کنار دادگاههای خانواده، به تعداد لازم شعب داوری متشکل از کارشناسان حقوقی و مشاورین خانواده و روانشناس برای کمک به دادگاه جهت حل اختلافات خانوادگی تشکیل دهد.
اشتغال زنان و پیامدهاى آن
منبع:
بانوان شیعه ۱۳۸۵ شماره ۹
حوزه های تخصصی:
نظر اندیشمندان مسلمان در خصوص اشتغال زنان به سه دیدگاه سنتی، روشنفکران رادیکال و دیدگاه میانه تقسیم میشود.
توجه به اصول حاکم بر شخصیت زن، خاستگاه و منشأ تمایز بین اشتغال زن و مرد نیز تفاوتهای زیستی، رفتاری و اقتصادی و همچنین تفاوتهای تشریعی سبب میشود که در اندیشه دینی با وجود آنکه اشتغال به عنوان یک حق برای زنان محسوب میگردد، ولی هرگز به عنوان یک تکلیف اقتصادی بر ایشان تحمیل نمیشود. بررسی ادلّه مخالفان و موافقان اشتغال و سابقه اشتغال زنان و نحوه اشتغال زنان امروزی در غرب نشان میدهد که این امر هر چند دارای ویژگیها و پیامدهای مثبتی است ولی دارای پیامدهای منفی غیرقابلانکاری نیز میباشد.
آسیب شناسی اجتماعی مسائل زنان
حوزه های تخصصی:
آسیب شناسی یا پاتولوژی (Pathologie) از جمله اصطلاحات زیست شناسی و پزشکی می باشد که در جامعه شناسی بکار گرفته شده است. این اصطلاح حاصل تشبیه جامعه به یک کالبد زیستی و بررسی موضوعات اجتماعی همانند موضوعات زیستی می باشد. آسیب شناسی اجتماعی به مطالعه بی نظمی ها و نابسامانی های اجتماعی و اعمال و رفتاری می پردازد که در اجتماع غیر طبیعی تلقی می گردد و نیز شرایطی را مورد بررسی قرار می دهد که اصول و هنجارهای ارزشمند جامعه مورد بی توجهی و یا تخطی قرار می گیرد و اهداف متعالی زندگی فردی و اجتماعی انسان تحقق نمی یابد.
سیاستهای کنترل جمعیت؛ اهداف و نتایج
منبع:
حوراء شماره ۲۴
حوزه های تخصصی:
در حال حاضر تنظیم خانواده، جزو بهداشت باروری و بهداشت باروری، از مفاهیم حقوق بشری محسوب میشود. معمولاً ایجاد جنبه حقوق بشری برای انگارهای خاص، آن را به یک دغدغه جهانی و ملی تبدیل میکند. در سالهای اخیر بحث کنترل جمعیت از طریق «تنظیم خانواده»، اهمیت ویژهای یافته است از سال 1355 تا 1375 جمعیت ایران به دوبرابر افزایش یافت. در این مقاله به لزوم مسئله کنترل جمعیت و پیامدهای ان می پردازیم.
نگاهی به یک قاعده و دو استثناء در موضوع حجاب
حوزه های تخصصی:
حجاب یک اصل فقهی و ضرورت دینی است که برای زنان مسلمان مقرر شده و استثنائاتی دارد. در این نوشتار ابتدا قاعده اولیه حجاب از دو جهت مورد بررسی قرار میگیرد. یکی از جهت مقتضای «ادلهای» که دربارة اصل وجوب حجاب است و دیگری از جهت مقتضای «اصول عملیه»، که باید در موارد شک به آن رجوع شود. از آنجا که بیحجابی دارای مفسده است برخی از فقها اصل عملی در حجاب را احتیاط میدانند و برخی دیگر به اصل برائت استناد میکنند. یکی از موارد استثنا «بردگان» است که در ضمن بحث این سؤال مطرح میشود که آیا حکم بردگان را میتوان به خدمتکاران خانوادگی و فرزندخواندگان سرایت داد؟ مورد استثنائی دیگر، «خواجگان» است که از نظر برخی فقهاء از مصادیق «غیراولی الاربة من الرجال» شمرده میشوند و بحث دربارة آنها در فقه اسلامی، هم از جهت موضوع و حکم با چالشهای فراوانی روبرو است.
تطبیق قوانین عده در ایران و سایر کشورها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از مسائل فقهی ـ حقوقی که اهداف خاصی را دنبال میکند، موضوع عده میباشد. در مدت عده، چه عده طلاق و چه عده وفات، زنان حق ازدواج مجدد ندارند. عده در تمام مذاهب اسلامی اصلی مسلم میباشد و تنها در احکام آن اختلافاتی جزئی دیده میشود. در این نوشتار ضمن بررسی تطبیقی قوانین عده در ایران و برخی کشورهای اسلامی و غیراسلامی به این سؤال پاسخ داده میشود که آیا در قوانین کشورهای اروپایی و آمریکایی مسئلهای به نام عده وجود دارد؟ در پاسخ روشن میشود اصل بر عدم وجود عده است، لیکن جهت پیشگیری از مشکلات ناشی از اختلاط نسب در کشورهای مذکور، تمهیداتی مانند اطاله دادرسی، تفریق جسمانی در خلال رسیدگی به دادخواست طلاق و منع زوجین از ازدواج مجدد به مدت تعیین شده در حکم طلاق، اهداف عده را به گونهای غیر مستقیم محقق می سازد.
نظارت و کنترل اجتماعی
حوزه های تخصصی:
این نوشتار درصدد است تا در آغاز با ارائة تعریف و توضیح لغوی و اصطلاحی نظارت و کنترل اجتماعی، اهداف و ضرورت کنترل اجتماعی ـ از نگاه درون دینی و برون دینی ـ توضیح داده شود و سپس موانع این نظارت، از زوایای مختلف تببیین گردد و در ادامة این مقاله، موانع نظری و عملی که در درون جامعه تولید شده، یا از سوی بیگانگان فرستاده می شود تا ارزش ها و هنجارهایی متعارض با ارزش های جامعة اسلامی تثبیت شود و تأثیر گذاری ارزش های مطلوب، با مشکل مواجه گردد؛ مورد تحلیل و تبیین قرار می گیرد. در پایان این نوشتار نیز مبحث «کجروی های جنسی» به عنوان یکی از انواع انحرافات اجتماعی تحلیل گردیده و بر ضرورت نظارت و کنترل اجتماعی در این حوزه از رفتارها تأکید شده است.
گواهی زنان
اهدای جنین در پرتو فقه و حقوق
حوزه های تخصصی:
یکی از شیوههای درمان نازایی، «اهدای جنین» است که در آن اسپرم مرد و تخمک زن را در آزمایشگاه تلقیح نموده و بعد از تقسیمات اولیه،یعنی چهار تا پنج روز بعد، جنین حاصل را به رحم زن متقاضی منتقل میکنند. در مورد اهدای جنین سه نظر مطرح است: حرمت مطلق؛ جواز مطلق و تفکیک (یعنی جواز در صورت استفاده از سلول جنسی زوجین و عدم جواز در صورت استفاده از سلول جنسی غیر زوجین). در نوشتار حاضر ابتدا موضوعاتی چون فرایند، تاریخچه و ماهیت اهدای جنین مطرح گردیده، سپس نظریه¬ی حرمت مطلق اهدای جنین و نظریه¬ی تفکیک مورد نقد و بررسی واقع شده و در انتها مستند به دلایلی نظریه¬ی جواز مطلق اهدای جنین به عنوان برآیند مقاله برگزیده شده است.
مشروبخواری مردان، جرمی علیه زن و خانواده
حوزه های تخصصی:
بشر در دوران معاصر دچار آسیبها و چالشهای فردی و اجتماعی فراوانی شده و در تکاپوی حل آنها، در دام نابهنجاریهای دیگری گرفتار شده است. الکلیسم، یکی از نابهنجاریهایی است که تأثیرات منفی و مخرّبی را در عرصههای فردی، خانوادگی و اجتماعی به همراه دارد. بدین لحاظ نهاد خانواده، به عنوان مهمترین نقطه آسیبپذیر این انحراف و زنان، به عنوان اولین قربانیان این کجروی اجتماعی محسوب میشوند؛ به گونهای که میتوان میخوارگی مردان را جرمی علیه زنان تلقی کرد. در این نوشتار ضمن بررسی آماری میزان مشروبخواری، علل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی آن و پیامدها و زیانهای ناشی از میگساری با تأکید بر نهاد خانواده و زنان مورد بررسی قرار گرفته و در پایان نیز اصول پیشگیری از این معضل و راهکارهای آن ارائه شده است.
بازخوانی روابط دختر و پسر
منبع:
حوراء شماره ۲۸
حوزه های تخصصی:
یکی از مسائل مهم اجتماعی در سالهای اخیر در جمهوری اسلامی ایران، مسئله روابط دختر و پسر است. درباره این پدیده، مانند بسیاری پدیدههای اجتماعی دیگر، دیدگاههای متفاوت وگاه متضادی وجود دارد که میتوان تا حد زیادی آنها را تیپبندی کرد. اکثر والدین، مربیان و کسانی که دغدغه حفظ سنتها و آموزههای دینی- اخلاقی را دارند، با نگاهی انتقادیتر به این پدیده توجه میکنند. برخی کارشناسان امور تربیتی و روانشناسی آن را مرحلهای از بلوغ فکری و رشد شخصیت میدانند که موفقیت در آن به معنای موفقیت در فرآیند اجتماعی شدن است. گروهی از متخصصان علوم اجتماعی، روابط دختر و پسر را از ویژگیهای جوامع مدرن یا در حال گذار به سوی مدرنیته تلقی میکنند، به این معنا که جوامع مدرن خواه ناخواه باید خود را برای مواجهه با این پدیده در سطح گسترده و در اشکال گوناگون آماده کنند. در نوشتار پیش رو به تحلیلی جامعه شناختی از روابط دختر و پسر در ایران می پردازیم.
همسرگزینی در اندیشه دینی
حوزه های تخصصی:
جهانبینی و نگرشهای هر فرد، تأثیر مستقیمی در همسرگزینی دارد؛ چرا که معیارهای گزینش همسر، برخاسته از باورها، عقاید و خصوصیات شخصی و فردی است. از میان این باورها، اعتقاد یا عدم اعتقاد به دین، نقش مهمی را ایفا میکند که بر حسب آن ملاکهای گزینش تغییر مییابد. نوشتار حاضر در راستای تبیین ملاکهای گزینش همسر در جهانبینی اسلامی، ابتدا به بررسی این ملاکها در جامعهشناسی خانواده پرداخته و سپس صفات و شرایط لازم همسر را از منظر متون دینی (قرآن و کلمات معصومین(ع)) بیان میکند. از این منظر، ایمان و باورهای دینی در حد مناسب، تقوا و دوری از گناهان، اخلاق نیک و سازگاری و سلامت جسمانی و روانی، صفات لازم برای یک همسر مناسب است. سایر ملاکها، از جمله کفویت و جذابیت جسمانی به طور نسبی و متناسب با اوضاع و احوال زمانی و مکانی هر فرد و جامعه در نظر گرفته میشود.
رژیم مالی خانواده در قوانین ایران و انگلیس
حوزه های تخصصی:
در پی تحولات اجتماعی و فمینیستی با شعار تساوی حقوق زن و مرد و رفع تبعیض بین آنها در چند دهه اخیر در کشورهای غربی، قوانینی به تصویب رسید که انتظار میرفت این قوانین بتواند حقوق اقتصادی زنان در خانواده را تأمین نماید. اما تغییر و تحول این قوانین به طور مداوم نشان میدهد که این قوانین هنوز نتوانسته جوابگوی نیازهای واقعی زنان باشد. حال آنکه قوانین فقهی اسلام قرنهاست زنان را در مالکیت و تصرف نسبت به اموال مکتسبه خویش مستقل دانسته و زوج را ملزم به تأمین نیازهای زوجه با رعایت اصول اخلاقی مینماید. در این نوشتار به طور اجمال قوانین اقتصادی زنان در خانواده از جمله نفقه، مهریه و ارث در دو کشور ایران و انگلستان مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته و در انتها پیشنهادهایی ارائه گردیده است.
روابط دختر و پسر در ایران;نقش خانواده درکاهش روابط دختر و پسر
منبع:
حوراء شماره ۲۸
حوزه های تخصصی:
روابط دختر وپسر در شهرهای بزرگ به دلیل کنترل کمتر، بیشتر است. هر چه از روستاها و شهرستانها به سمت شهرهای بزرگ میرویم، آمار دوستیها سیر صعودی طی میکند و با گذشت سالها، این سیر رو به فزونی رفته است. اما این بدان معنا نیست که همه دخترها و پسرها دوستانی دارند؛ البته مراتب هم فرق میکند. عوامل رفاهی، مانند تلفن همراه و کلاسهای مختلف در افزایش این روابط بسیار مؤثر است. طی گفت و گویی از نظر دکتر محسن ایمانی در مورد روابط دختر و پسر در ایران و چگونگی ان آگاه می شویم.
اشتراک حجاب در ادیان ابراهیمی
حوزه های تخصصی:
پوشش زن از احکام مشترک میان همه ادیان ابراهیمی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) است که هر کدام جداگانه اهمیت و جایگاه آن را مورد تأکید قرار دادهاند؛ تنها تفاوت در حدود حجاب و گاه فلسفه آن میباشد. در آیین یهود، بر استفاده از پوشش سراسری برای اندام و پوشش سر تأکید شده است؛ البته در مورد دختران مجرد، موی سر به شرط سادگی میتواند مشخص باشد. به عبارت دیگر در یهودیت، رعایت حجاب متلازم با تأهل است؛ حال آن که در آیین مسیحیت، تجرد مقدس شمرده میشود، لذا رعایت پوشش کامل و پرهیز از آرایش و جلوهگری برای از بین بردن زمینه تحریک در جامعه، به صورت شدیدتری دنبال شده است؛ چرا که رهبانیت و ترک لذایذ دنیوی از اصول این دین بوده و فلسفه پوشش هم به همین امر برمیگردد. در اسلام رعایت حجاب به منظور حفظ پاکی و قداست زن و اجتماع مورد توجه خاص قرار گرفته و حدود آن با توجه به آیات و روایات، پوشاندن همه بدن به جز وجه و کفین معرفی شده است.
جهانی سازی و ابزارهای جهانی شدن
حوزه های تخصصی:
بیش از یک دهه از پدیدار شدن واژه جهانی سازی Globalization می گذرد و مباحث متعددی را در عرصه های مختلف پدید آورده و نظریات متعددی نیز از سوی صاحبان نظر در این زمینه بیان شده است.در اینجا به دنبال تکرار بحثهای گذشته نیستیم، بنابراین پس از اشارة گذرا به این مفهوم به بحث اصلی یعنی نقش رسانههای جمعی و تکنولوژیهای جدید ارتباطی در گسترش این پدیده می پردازیم و میزان توجه به این مفهوم را از دریچة بحث مورد نظر و تغییرات حاصل شده به تبع تغییرات جهانی در این عرصه را مطرح می کنیم.
خاستگاه فمینیسم در ایران
منبع:
حوراء سال ۱۳۸۸ شماره ۳۳
حوزه های تخصصی:
نوشتار پیش رو گزارشی است از گفت و گوی نشریه زمانه با حجتالاسلام زیبایی نژاد که حول موضوع خاستگاه فمنیسم صورت گرفته است. آن را به نظر بینندگان عزیز می رسانیم.