درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۷۲٬۴۳۰ مورد.
۱۲۲.

تحلیل انتقادی دیدگاه ریچارد بل در خصوص جمع و تدوین قرآن در عصر پیامبر (مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۲۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 135-158

کلید واژه ها: ریچارد بل جمع قرآن کتابت قرآن شکل گیری سور عصر پیامبر (ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 498 تعداد دانلود : 779
بحث در خصوص چگونگی جمع آوری و تدوین قرآن کریم در عصر پیامبر $، یکی از مباحث مهم علوم قرآنی است. ریچارد بل انگلیسی، خاورشناسی است که در این خصوص آرایی را از منظر مطالعات، عقاید و باورهای خود بیان نموده است. وی در تحقیقات خود کتابت و تدوین قرآن در عهد نبی اکرم$ را کامل ندانسته و علت این امر را دلایلی چون: عدم کتابت قرآن در مکه، نسیان پیامبر$، عدم جایگذاری تمامی آیات در سوره ها و تشکیل هسته اولیه سوره ها در عصر رسالت برمی شمرد. بل نخستین جمع و تدوین قرآن را مربوط به دوران عثمان می داند. این در حالی است که پس از ارزیابی دلایل او، روشن می شود که استدلال های وی تام نیست و طبق شواهدی قرآن می تواند در زمان رسول خدا$ جمع شده باشد. نظرات بل با توجه به روشهای تحقیق خاص خاورشناسان، به دلیل برخورداری از نگاهی جانبدارانه، یا اتکایی یک سویه بر منابع اهل سنت و استفاده گزینشی از نصوص تاریخی، با مطالعات و منابع اسلامی متفاوت بوده و قابل نقد و بررسی جدی است.
۱۲۳.

اختلاف مصاحف شهرها (چیستی و پیوندشان با مصاحف عثمانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۲۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 227-255

کلید واژه ها: مصاحف عثمانی اختلاف مصاحف شهرها نزول آسمانی دخالت بشری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 938 تعداد دانلود : 952
اختلاف میان مصاحف شهرها که غالباً به 44 فراز قرآنی محدود می شود از دیرباز مورد توجه بوده و توضیحی روشن را مطالبه می کرده، بیشتر دانشمندان مسلمان فرازهای یادشده را از جمله قراءاتی معرفی می کنند که خلیفه سوم به آسمانی بودن شان باور داشته، اما چون در این فرازهای خاص امکان بازتاب دادن دو قرائت آسمانی با یک صورت نوشتاری ممکن نبوده کاتبان وی مجبور گشتند آنها را در مصاحف عثمانی توزیع نمایند؛ بررسی چگونگی این توزیع نشان می دهد مصاحف شامی و عراقی همواره در تقابل با هم قرار داشته و در هیچ فرازی از آن 44 فراز مشترک نبوده اند، این در حالی است که کتابت مصاحف عثمانی با هدف یکسان سازی مصاحف و به علت بالا گرفتن اختلاف قرائت میان شامیان و عراقیان رخ داد، ناهماهنگی میان این هدف و چگونگی آن توزیع می تواند ارتباط اختلافات یادشده با مصاحف عثمانی و آسمانی بودن شان را تضعیف و بشری بودن برخی شان را تقویت نماید در حالی که چگونگی توزیع شان در مصاحف شهرها هم می تواند نشان دهد کدام صورت نوشتاری صحیح و موافق با نزولِ شفاهی کلام خدا و کدام صورت نوشتاری خطا و مخالف با آن است.
۱۲۴.

حفظ تمامیت سرزمینی کشور با اتکا به آیات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۲ ۱۷۴-۱۴۹

کلید واژه ها: فقه حاکمیت تمامیت سرزمینی تجزیه طلبی مرزبانی جهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 910 تعداد دانلود : 42
نقض مکرر تمامیت سرزمینی کشور ها طی یکصد سال گذشته و همچنین سربرآوردن گروه های تجزیه طلب متعدد در دارای قومیت ها و مذاهب، موجب گردیده بررسی مبانی و منابع شریعت اسلامی در حفاظت از تمامیت سرزمینی، بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد. در این رابطه، اولین مرجع استنباط احکام، کتاب خداست. گرچه قرآن کریم در مورد مقابله با جدایی طلبان به طور مستقیم حکمی بیان نفرموده است؛ اما با ذکر آیاتی از جمله آیه 103 از سوره آل عمران و بسیاری دیگر از آیات قرآن همچون آیه 103 از سوره النساء، آیه 43 سوره الانفال و بیشتر آیات سوره الحجرات، انسان ها و جوامع انسانی را به همگرایی، وحدت و اخوات و دوری از تفرقه فراخوانده است. این دلالت غیرمستقیم آیات قرآن کریم که ضمن محترم شمردن آزادی و برابری انسان ها ایشان را مکلف به حفظ اتحاد و وحدت در سایه تعالیم الهی می نماید، با روایات و سنن متعددی از معصومان( قرین گردیده است. این تحقیق می کوشد با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی نگاه آیات الهی قرآن کریم به موضوع حفاظت و حراست از تمامیت سرزمینی کشور را ارزیابی نماید.
۱۲۵.

بسط نظریه بسیج سیاسی سالاری برای تحلیل فرآیند گذار به مردم

نویسنده:
منبع: اندیشه سیاسی در اسلام بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۵ 137 - 163

کلید واژه ها: مردم سالاری گذار به مردم سالاری بسیج سیاسی مدل جامعه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 159 تعداد دانلود : 368
گذار به مردم سالاری در حال حاضر به یکی از مهم ترین مباحث در مطالعات سیاسی تبدیل شده است. تا کنون گرایش ادبیات گذار بیشتر تاریخی و توصیفی بوده و در عمل، با ایجاد تعداد زیادی متغیر و ترکیب های محتمل، رسیدن به درکی از پیش بینی پذیری یا سازگاری منطقی ، یا معنایی از الگوی پویای عام را دشوار ساخته است. تحلیل پدیده های اجتماعی و سیاسی نیازمند تنظیم چارچوب نظری مناسب بوده و انتخاب مناسب ترین تئوری از میان تئوری های موجود یا تئوری سازی یکی از مراحل مهم تحقیق علمی است. مقاله حاضر تلاشی است برای بسط و ایجاد زمینه کاربست یکی از دستگاه های نظری بزرگ در مطالعات سیاسی انقلاب ها برای تحلیل فرایند گذار به مردم سالاری. مدعای پژوهش حاضر این است که ظرفیت های موجود در نظریه بسیج سیاسی این امکان را برای پژوهشگر فراهم می نماید تا کل فرایند گذار به مردم سالاری را از مرحله شکست نظام اقتدارگرای پیشین تا استقرار و تثبیت مردم سالاری، در یک مدل نظری منتظم به شیرازه درآورد.
۱۲۶.

آسیب شناسی شورای اقتصاد عصر پهلوی دوم در مسیر توسعه اقتصادی؛ یک بررسی تاریخی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال ۲۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۹۴) 179 - 210

کلید واژه ها: تاریخ اقتصادی ایران شورای اقتصاد سازمان برنامه و بودجه توسعه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 808 تعداد دانلود : 761
یکی از نهادهایی که در دوره پهلوی دوم، برای دست یافتن به توسعه اقتصادی ایجاد شد، شورای اقتصاد بود که روزهای دوشنبه در پیشگاه پادشاه پهلوی با حضور تیم اقتصادی دولت تشکیل می شد. مقاله حاضر، با تمرکز بر «مسئله توسعه اقتصادی ایران» به بررسی صورت جلسات شورای اقتصاد می پردازد. این بررسی، بر اساس «نظریه رشد متعادل اقتصادی» روزن اشتاین رودن، موضوعات مطرح در صورت جلسات را برای رسیدن به پاسخ این پرسش، بررسی کرده است که شورای اقتصاد چه تأثیری در روند توسعه اقتصادی ایران داشت؟ از خاطرات کارگزارانی که در طول دو دهه در جلسات حضور داشته اند نیز به عنوان منبعی دیگر بهره گرفته شده است. همچنین، گزارش ارزیابی های دوایر مختلف سازمان برنامه و بودجه در باره برنامه های عمرانی نیز برای تأیید تحلیل ها مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. یافته های پژوهش، نشان می دهد که به علت عدم پیوستگی و نبود یک دید کلی در تصمیم های اقتصادی، ناهمسانی در پرداختن به بخش های مختلف اقتصادی و چگونگی تصمیم گیری در این شورا، نتایج آن نمی توانست توسعه متوازن و پایدار ایران را به دنبال داشته باشد.
۱۲۷.

بررسی راهکارهای مقابله با تحریم های اقتصادی از منظر فقهی و حقوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۵ ویژه نامه فقه و حقوق نو ۱۴۰۲ 279 - 296

کلید واژه ها: تحریم تحریم اقتصادی شورای امنیت حقوق بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 563 تعداد دانلود : 869
زمینه و هدف : بررسی فقهی حقوقی تحریم های اقتصادی در راستای ارائه راهکارهای مقابله با این تحریم ها امری ضروری است. بر همین اساس پژوهش حاضر به دنبال بررسی راهکارهای فقهی و حقوقی مقابله با تحریم های اقتصادی است. مواد و روش ها : مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است. مواد و داده ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی : در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها : بهره وری، صبر و حسن تدبیر، استفاده حداکثری از ظرفیت ها، تشخیص اولویت های مدیریتی، مقابله به مثل با اهرم های قدرت و اتحاد و انسجام از مهم ترین راهکاری فقهی برای مقالبه با تحریم های اقتصادی است. در وضعیت کنونی حقوق بین الملل، طرح شکایت مستقیم علیه سازمان ملل، نهادها و اندام های آن، آن هم به شکلی مطلق و نامشروط منتفی است. با وجود این، در عملکرد سازمان ها و نهادهای حقوق بشری ملل متحد می توان نوعی اعمال نظارت، هرچند غیر مستقیم بر نحوه عملکرد دولت های عضو معاهدات حقوق بشر و اعمال خود سازمان ملل به ویژه در زمینه مجازات های اقتصادی مشاهده کرد. نتیجه گیری : از منظر فقهی و اقتصادی راهکارهایی برای مقابله با تحریم های اقتصادی وجود دارد؛ اما تحقق آن ها نیازمند تدیون راهبردهای اقتصادی و حقوقی مناسب است.
۱۲۸.

ارائه یک شاخص جهت اندازه گیری استرس مالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۵ ویژه نامه فقه و حقوق نو ۱۴۰۲ 567 - 596

کلید واژه ها: استرس استرس مالی بحران بورس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 672 تعداد دانلود : 776
زمینه و هدف : استرس مالی نوعی کانال واسطه بین شوک ها و بروز بحران های مالی در اقتصاد شناخته شده است. هدف از پژوهش حاضر ارائه شاخصی مناسب برای اندازه گیری استرس مالی است. مواد و روش ها : پژوهش حاضر بر اساس ماهیت و چگونگی انجام، ترکیبی از تحقیقات توصیفی و هم بستگی محسوب می شود. ملاحظات اخلاقی : در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها : یافته ها نشان داد متغیرهای قیمت نفت، GDP ، رشد اقتصادی، ریسک بدهی های دولت، پریمیوم نرخ ارز، نرخ آزاد ارز، بهای مصرف کننده، شاخص کل بورس اوراق بهادار(TEPIX )، عدم تمایل سرمایه گذاران به نگه داری دارایی های ریسکی، حجم سپرده های بانکی، اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی، بدهی های ارزی در بخش بانکی، سودآوری بخش بانکی، بتای(β ) بخش بانکی، بازار مسکن و رفتار گله ای به عنوان متغیرهای مؤثر بر تدوین الگوی استرس مالی شناسایی شده اند. نتیجه : این مطالعه می تواند مرجعی برای سیاست گذارانی مانند وزارت آموزش و پرورش و نظام بانک داری باشد. وزارت آموزش و پروش ممکن است آموزش سواد مالی را در مرحله ابتدایی مدرسه به سطح دانشگاه در نظر بگیرد و معرفی کند. این افشای اولیه مهم است؛ زیرا رفتار مالی را از سنین پایین شکل می دهد. از سوی دیگر، نظام بانک داری نیاز به تدوین سیاست های مالی، به ویژه تسهیلات وام اعتباری، اعم از کارت اعتباری، وام خودرو، وام شخصی یا وام املاک دارد که برای جوانان سرمایه گذار مناسب باشد. جدای از آن، نظام بان کداری نیز باید اطمینان حاصل کند که هر گونه تغییر در سیاست پولی باعث ایجاد شوک مالی به ضرر مالی شخصی جوانان نشود.
۱۲۹.

جرائم علیه عدالت قضایی در حین دادرسی و صدورحکم با رویکرد تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۵ ویژه نامه فقه و حقوق نو ۱۴۰۲ 615 - 634

کلید واژه ها: عدالت قضایی جرایم علیه عدالت قضایی دادرسی صدور حکم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 358 تعداد دانلود : 980
زمینه و هدف : عدالت قضایی از موضوعات مهم حقوق کیفری است. هدف مقاله حاضر، بررسی جرائم علیه عدالت قضایی در حین دادرسی و صدور حکم با رویکرد تطبیقی است. مواد و روش ها : مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی است. مواد و داده ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی : در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها : هرچند در شیوه جرم انگاری و عکس العمل در قبال این جرائم هماهنگی نسبی وجود دارد؛ جرائم علیه عدالت قضایی در ایران برخلاف کشورهایی مانند فرانسه، به صورت یک فصل مجزا در قانون مجازات اسلامی اشاره نشده است و صرفاً به صورت پراکنده و در لابه لای مواد قانون مزبور مورد اشاره مقنن قرار گرفته است و این در حالی است که اساس نامه مزبور در یک فصل مجزا به جرائم علیه عدالت اشاره کرده است. نتیجه : لازم است قانون گذار ایرانی، کم و کاستی های قوانین جرائم علیه عدالت قضایی را با توجه به قوانین جامع جرائم علیه عدالت قضایی کشورهایی مانند فرانسه مورد بازبینی قرار دهد و قوانین اصلاح شده را در مصوب های جدید به مرحله اجرا در آورد.
۱۳۰.

بایسته های فقهی نظارت و بازرسی سازمانی در پرتو مبانی فقه اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 179 - 194

کلید واژه ها: نظارت بازرسی قاعده نفی سبیل تجسّس استراق سمع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 775 تعداد دانلود : 76
زمینه و هدف: محدودیت و ممنوعیت نظارت با توجه به دیدگاه فقهی موضوع اصلی پژوهش است. هدف از پژوهش این است که نظارت برای کشف اطلاعات از کارکرد نیروها برای رسیدن به سازمان مطلوب نیاز به تعیین خطوط قرمز دارد. مواد و روش ها: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. ملاحظات اخلاقی: در نگارش مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها: نظارت و بازرسی با موضوع آبرو و حیثیت نیروها در ارتباط است، ضروری است موازین شرعی و فقهی و اخلاقیِ نظارت به درستی بیان شود و حدود نظارت و بازرسی تعیین گردد. نتیجه: بایسته های فقهی نظارت و بازرسی سازمانی می تواند در مبانی فقه اقتصادی متناظر شود که شامل: قاعده نفی سبیل و وجوب حفظ نظام می باشد. نحوه دخالت این قواعد در تعیین بایسته های فقهی نظارت و بازرسی به این صورت است که منع شرعی تجسس و منع ورود به حریم خصوصی دیگران، اعم از کارگزاران یا کارمندان، و منع سوء ظن به ایشان در مواردی که نفی سلطه بیگانگان، دستگیری از نیروها و هدایت به سلامت روانی و اخلاقی، و مصلحت بالاتر حفظ نظام را به دنبال دارد برداشته شده است.
۱۳۱.

پیوستگی شبکه ای سوره فتح با سوره های هم گروه (نوح، قدر و کوثر(

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال ۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 151 - 185

کلید واژه ها: سوره فتح سوره های هم گروه مطالعات سبک شناختی قرآن پیوستگی شبکه ای سوره های قرآن ساختارشناسی قرآن تناسب آیات و سوره ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 332 تعداد دانلود : 872
پیوستگی شبکه ای سوره های قرآن از ارتباط ساختاری و محتوایی میان سوره ها سخن می گوید. در این سبک از مطالعات، به یافتن انواع ارتباطات در میان سوره های غیرهمجوار، اما شبیه که با عنوان «هم گروه» شناخته می شود، می پردازد. اگرچه ممکن است یک سوره از جهات گوناگون، با سوره های متفاوتی هم گروه باشد، که این خود نیز نه فقط روند این مطالعات را با چالشی روبرو نمی کند، بلکه می تواند نشان دهنده ظرفیت های بسیار قرآن در معناورزی باشد. این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی پیوستگی های سوره فتح با سوره های نوح، قدر و کوثر که همگی با تعبیر «انا» آغاز می شوند را بررسی می کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که میان این سوره ها انواع مختلفی از پیوستگی های ساختاری و محتوایی شامل حسن آغاز، سجع، لحن و ریتم مشترک، مضامین و غرض مشترک وجود دارد و دارای آیات نظیر از جهت شکلی و محتوایی هستند که پیوستگی شبکه ای آنها را تقویت می کند. از نتایج این پژوهش می توان به ایجاد زمینه ای مناسب برای فهم بهتر این سوره های هم گروه، شناخت و تبیین بهتر ساختار متنی قرآن، ایجاد زمینه مناسب برای گسترش روش های تفسیر قرآن به قرآن و یافتن همانند آیات اشاره کرد.
۱۳۲.

سنت های الهی و حرکت تکاملی جوامع و تاریخ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۲ ۶۸-۴۹

کلید واژه ها: سنت های الهی استیصال استخلاف صالحان سنت ابتلاء حرکت تکاملی تاریخ و جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 957 تعداد دانلود : 449
از دیرباز اندیشه ترقی جوامع و تاریخ از یک وضعیت پست تر به سوی وضعیتی عالی تر، محل بحث دانشمندان بوده است. نوشتار حاضر به این مسئله می پردازد که آیا می توان از طریق سنت های الهی، حرکت تکاملی جامعه و تاریخ را ثابت یا تقویت کرد؟ دراین پژوهش برای کشف و استخراج سنت ها از روش نقلی- وحیانی و در گردآوری اطّلاعات از روش کتابخانه ای و در داده پردازی از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته های تحقیق: نشان می دهد که هرچند برای اثبات حرکت تکاملی به مقتضای فطرت و جعل خلافت الهی (مبانی انسان شناختی)، نقش دین و انبیای الهی (مبانی دین شناختی) و حرکت جهان به سوی خدا و عکس العمل نشان دادن آن نسبت به ظلم و گناه (مبانی جهان شناختی) توجه شده است؛ اما از مقتضای سنن الهی غفلت شده است. از رهگذر تلفیق این مبانی با سنت هایی نظیر استخلاف صالحان و همچنین سنت های پیش از آن مانند سنت استیصال و ابتلاء، می توان تصویر واضحی از حرکت تکاملی جوامع و تاریخ ارائه کرد.
۱۳۳.

Allamah Misbah’s Puzzle about the Emergence of the Soul in the Philosophy of Mulla Sadra(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۱۰, Issue ۳۴, Spring ۲۰۲۳ 27 - 58

کلید واژه ها: Soul (Spirit) Substantial Motion Misbah Yazdi

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 821 تعداد دانلود : 36
SUBJECT AND OBJECTIVES : Purpose in this paper is to examine the criticism, explore the main issues raised, show how these issues are related to contemporary philosophical discussions, and suggest how Sadra’s position might be defended. Two kinds of defense will be suggested: first, we can surmise from Sadra’s works how he might have responded to the criticism; second, we can consider how a position like Sadra’s could be defended in view of contemporary philosophy. METHOD AND FINDING : This research is a qualitative research with a critical analysis approach. One of the distinctive features of the philosophy of Mulla Sadra is his doctrine of the soul. He held that the soul evolves from the body. The human soul has its beginnings in material existence, but it evolves beyond the material and achieves eternal immateriality. CONCLUSION : The idea that the incorporeal soul as a seperable substance, might have begun its existence as a corporeal substance and then changed into an incorporeal substance has been criticized by Allamah Misbah. His criticism raises a number of issues in the philosophy of mind, metaphysics, and Islamic theology.
۱۳۴.

A Critical Analysis of Machavelli's View on the Criterion of Moral Action based on the Anthropological Basics of Ayatollah Misbah Yazdi(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۱۰, Issue ۳۴, Spring ۲۰۲۳ 87 - 113

کلید واژه ها: Anthropology moral action Criterion of Moral Action machiavellianism Misbah Yazdi

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 895 تعداد دانلود : 178
SUBJECT AND OBJECTIVES : This article is to explain Machiavelli's view on the criterion of moral action and its evaluation based on the anthropological foundations of Ayatollah Misbah Yazdi. METHOD AND FINDING : The method of this article is descriptive-analytical and the findings of this article are: Machiavelli is a power-oriented philosopher who presented his moral opinions in the form of his political views. He believes that any kind of behavior and action can be used to achieve the goal of human power; But Ayatollah Misbah Yazdi believes, to determine the standard of goodness and ugliness of human actions, one must first gain a correct understanding of man, his existential dimensions, his happiness and misery, his perfection and ultimate goal. CONCLUSION : Machiavelli considers the main goal of life to be human power and considers human actions moral if they enable humans to achieve material power. From his viewpoint, power has inherent value and man can use any means to acquire it. On the other hand, Ayatollah Misbah Yazdi believes in acquiring spiritual and moral life. He believes that the goal does not justifies the means, and to attaining the human power strength, you cannot use any behavior and action to achieve the goals.
۱۳۵.

بررسی تطبیقی مسئله شرّ از دیدگاه جان هیک و سهرودی؛ نقاط اشتراک و اختلاف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال ۱۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۳ ۱۱۶-۹۹

کلید واژه ها: سهروردی جان هیک خیر شر اختیار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 487 تعداد دانلود : 672
سهروردی و جان هیک به عنوان فیلسوفان اسلامی و غربی هرکدام با نظریه ها و مبانی خاصی به بحث درباره مسئله شرّ پرداخته اند؛ «نظریه عدمی بودن شرّ، ملازمه شرّ و خیرهای برتر، ملازمه شرّ و عالم ماده، ملازمه شرّ و اختیار انسان» را می توان از جمله راه حل های سهروردی در مسئله شرّ دانست. جان هیک نیز با تئودیسه «پرورش روح»، اختیار و نسبی بودن شرّ، درصدد ارائه پاسخ مناسب به این مسئله و اثبات عدم تنافی بین شرّ و صفات خداست. هرکدام راه حل هایی را برای رفع اشکالات درباره معضل شر در عالم ارائه کرده اند. روش تحقیق دراین پژوهش، روش توصیفی و تحلیلی و شیوه داده پردازی کتابخانه ای و بررسی آراء این دو اندیشمند می باشد؛ تبیین و بررسی تطبیقی مبانی فکری و نوع رویکرد هر دو فیلسوف به مسئله شرّ، مسئله تحقیق و مقایسه و ارزیابی راه حل های خاص آن دو فیلسوف با حفظ قضایای اصلی به طوری که هیچ گونه تناقض و ناسازگاری بین قضایای مذکور در آن مشاهده نشود از جمله یافته های تحقیق می باشد.
۱۳۶.

جایگاه آگاهی در نظریات جامعه شناختی با تأکید بر دو رویکرد کل گرایی و تفسیرگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال ۳۲ مرداد ۱۴۰۲ شماره ۳۰۸ 63-72

کلید واژه ها: آگاهی تفسیرگرایی کل گرایی نظریه جامعه شناسی فلسفه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 327 تعداد دانلود : 636
مسئله آگاهی انسان، زمانی به کانون بحث در نظریات جامعه شناختی تبدیل شد که نظریات کل گرایانه ای همچون آگوست کنت، دورکیم، کارکردگرایان و... این عنصر را در مطالعه جامعه نادیده گرفته و سبب شکل گیری رویکرد تفسیرگرایی و تأکید آن بر اهمیت آگاهی در مطالعه جامعه شناختی شدند. دو رویکرد کل گرایی و تفسیرگرایی با تقابل با هم، اکثر نظریات جامعه شناختی را دربرمی گیرند و پژوهش حاضر با روش تحلیلی و با هدف شناسایی کاستی های دو رویکرد در تحلیل آگاهی، به بررسی جایگاه این مسئله در نظریات برخاسته از این دو رویکرد می پردازد؛ و درنهایت، نگاهی انتقادی از منظر فلسفه اسلامی دارد. نظریات کل گرا با رویکرد طبیعت گرایی، آگاهی را از تحلیل جامعه شناختی کنار نهاده و به دنبال عوامل زیربنایی شکل دهنده آگاهی هستند. تفسیرگرایان نیز که از آگاهی آغاز و بر عاملیت ذهن و فهم کنشگر تأکید دارند؛ سرانجام قائل به سلطه جامعه بر آگاهی و حرکت به سمت نوعی ایده آلیسم می گردند. فلسفه اسلامی با مباحثی چون اتحاد علم و عالم و معلوم، تجرد ادراک و حرکت جوهری نفس، بدون آنکه دچار ایده آلیسم شود، به تحلیل آگاهی و جایگاه کانونی آن در نظریه اجتماعی می پردازد؛ به گونه ای که ماهیت و هستی جامعه و نظریه پردازی اجتماعی، منوط به تحلیل این عنصر بنیادی است.
۱۳۷.

العداله بوصفها أساس الحق علی السلام دراسه من منظور الوثائق الدولیه وآیات القرآن الکریم

نویسنده:
منبع: الحوکمه فی القران والسنه المجلد الاولی ربیع و صیف ۲۰۲۳ العدد ۱ 93 - 122

کلید واژه ها: حقوق الإنسان حق التمتع بالسلام الوثائق الدولیه القرآن الکریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 185 تعداد دانلود : 415
کان السلام والحیاه الهادئه والعیش فی مناخ سلمی ودّی وبعید عن الحروب والصراعات، منذ الأزل من أهم وأکبر آمال بنی البشر. وللوصول إلی هذا الهدف، قام الإنسان بإجراءات وأعمال کثیره علی المستوی الدولی، مثل حظر اللجوء إلی العنف، وبلوره طرق ناجعه لحفظ السلام والأمن الدولیین کأوّل وأهمّ هدف تطمح إلیه إتفاقیات الأمم المتحده. ویندرج السعی لنزع السلاح، وتنمیه العلاقات الإقتصادیه، والتجاریه وغیرها ضمن هذه المحاولات. ولئن تکللت هذه المحاولات بالنجاح بعض الشیء، بید أنّها لم تنجح نجاحاً مطلقاً. ومن أهم الإجراءات والأعمال فی هذا السیاق، نذکر معرفه «السلام»، بوصفه «حق بشری» تحت عنوان «حق التمتع بالسلام» وضمن مقوله «حقوق التعاون». یثیر هذا البحث بعض التساؤلات أبرزها یتمثل فی السؤال عن معرفه «حق التمتع بالسلام» وبلوره المعنی الصحیح له. وللرد علی هذا السؤال نستطیع القول أنّ العدل هو أساس فهم «السلام» وحق من «حقوق الإنسان» ثم النظر إلی هذه المقولات من منظور الوثائق الدولیه وآیات القرآن الکریم. وقد استخدمت هذه الدراسه المعطیات المکتبیه واعتمدت المنهج الوصفی التحلیلی والمنهج المقارن من منظور الوثائق الدولیه وآیات القرآن الکریم فی إطار مقدمه وثلاثه محاور، ودرست هذه الفرضیات والسؤالات فی هذا البحث.
۱۳۸.

تبیین اصول تربیت فلسفی براساس تلقی علامه طباطبایی از فلسفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هجدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 7 - 30

کلید واژه ها: تربیت فلسفی فلسفه علامه طباطبائی اصول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 605 تعداد دانلود : 255
تربیتِ فلسفی از ساحت های مهم تربیت در دنیای معاصر می باشد؛ لکن از ظرفیت فلسفه اسلامی و آراء فیلسوفان مسلمان دراین عرصه تربیتی کمتر استفاده شده است و عموماً متأثر از فلسفه های غربی، اصول و روش هایی برای تربیت فلسفی نسل جوان و نوجوان تجویز می شود. تلقی علامه طباطبایی از فلسفه در میان فلاسفه مسلمان واجد ظرائف و ویژگی های بدیعی است که در مجموع از ظرفیت خوبی برای تبیین اصول تربیت فلسفی برخوردار است. چیستی ویژگی های فلسفه از نگاه علامه و در پی آن تبیین اهم اصول تربیت فلسفی مبتنی بر آن، دو سؤال اساسی این پژوهش را تشکیل می دهد. برای تبیین تلقی علامه از فلسفه از روش تحلیل مفهوم استفاده شده و برای به دست آوردن اصول تربیت فلسفی مبتنی بر آن از روش استنتاجی بهره گرفته شده است، ده اصل تربیتِ فلسفی منتج از این پژوهش شامل: حرکت به سمت تفاهم فکری با دیگران، حقیقت جویی و سنجش حقیقت و پندار، کلی نگری، علت شناسی، خداشناسی، انسجام گرایی توحیدی، طرد روش های غیریقینی در فلسفه ورزی، حضور وجودشناسانه فلسفه در علوم، فلسفه ورزی در اعتقادات و تطهیر نفس می باشد.
۱۳۹.

پیشینه و اهمّیّت دانش اصول فقه به همراه معرّفی نرم افزار «جامع اصول فقه - نسخه 3»

نویسنده:
منبع: ره آورد نور سال بیست و دوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۸۴ (پیاپی ۱۰۱) 30-45

کلید واژه ها: نرم افزار جامع اصول فقه پیشینه علم اصول فقه علم اصول فقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 599 تعداد دانلود : 558
با توجّه به برگزاری آیین رونمایی نرم افزار «جامع اصول فقه - نسخه3» در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و انعکاس آن در این شماره از فصلنامه ره آورد نور، ضروری می نمود تا نوشتاری را به معرّفی تفصیلی این محصول اختصاص دهیم. ازاین رو، نگارنده با استفاده از بخش «درباره برنامه» این نرم افزار، متن حاضر را تنظیم و تدوین نموده است که امید است مورد استفاده علاقه مندان و پژوهشگران اصول فقه قرار گیرد.مقاله پیش رو، مشتمل است بر پیشینه و اهمّیّت دانش اصول فقه و معرّفی محتوای علمی و قابلیت های تحقیقاتی نسخه سوم نرم افزار «جامع اصول فقه».
۱۴۰.

بررسی مفهومی و مصداقی استقامت در قرآن و سنّت با تأکید بر اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 85-114

کلید واژه ها: اقتصاد مقاومتی استقامت قرآن سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 198 تعداد دانلود : 301
این مقاله با موضوع «بررسی مفهومی و مصداقی استقامت در قرآن و سنّت با تأکید بر اقتصاد مقاومتی» بر آن است که با بررسی آیات قرآن کریم و روایات ائمه اطهار (ع) و همچنین سیری در منابع و کتابهای مرتبط، به بحث پیرامون موضوع بپردازد و بتواند به بخشی از سوالات و مشکلات در این خصوص بپردازد. روش این پژوهش باتوجه به امکانات و منابع موجود روش توصیفی- تحلیلی می باشد همچنین در انجام این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که: در درجه اول استقامت در زمینه ی اقتصاد نقش مهمی در بالندگی کشور و رساندن ملت به سعادت و کمال دارد. نتیجه دیگری که از این پژوهش به دست می آید شناسایی استقامت است که با شناخت ویژگی-های آن به این نتایج رسیدیم که استقامت دارای ویژگی هایی چون ولایت مداری، عدالت، استقلال و ... است. دانسته شد استقامت، فرهنگ ولایتمداری است یعنی حرکت در مسیر راستین خدا در تمام امور زندگی ما حاضر باشد. همچنین فهمیدیم استقامت، فرهنگ سختی و تکلیف است، یعنی همراه با استقامت باید صبر و تحمل باشد، البته نتایج آن نیز به موازات این سختی ها بزرگ اند. یکی دیگر از ویژگی های استقامت در زمینه اقتصاد، سعی و تلاش و قناعت ورزیدن است. یکی دیگر از بخش های این پژوهش بررسی موانع پیش روی استقامت در زمینه اقتصاد مقاومتی بود. از جمله موانع، می توان به بروز فساد اقتصادی در کشور اشاره کرد که به نوعی مهمترین مانع پیش روی استقامت است زیرا تاثیر زیادی روی افکار و روحیه افراد دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان