فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۷۲٬۴۳۰ مورد.
۴۱.

استعراض آداب الحیاه الزوجیه قرآنیًّا مع مراعاه ترتیب نزول الآیات

کلید واژه ها: آداب الحیاه الزوجیه فی القرآن الترابط الشبکی ترتیب نزول القرآن الآیات المکیه الآیات المدنیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 673 تعداد دانلود : 605
لقد أجریت الدراسه الحالیّه بغرض استعراض آداب الحیاه الزوجیه فی القرآن الکریم (مع التأکید على ترتیب نزول الآیات) بطریقه وصفیّه تحلیلیّه، وبالتالی تمّ تحدید صیغه بنیویّه جدیده من خلال استخراج المسائل القانونیّه والأخلاقیّه فی الزوجیّه والاهتمام بکمّیّه التکرار وتتابعه فی الآیات المکّیّه والمدنیّه، وأمّا استنباط هذه الصیغه، فتمّ بالاستناد على سیاق الآیات والروایات التفسیریّه، وأظهرت نتائج البحث أنّ لسور القرآن ترابطًا بنیویًّا وأدبیًّا، بما فی ذلک حسن البدایه، والسجع، والتشبیه، والتصویر الأدبی، واللحن والإیقاع المشترک، وقد أظهر التحلیل البنیوی والمضمونی للآیات أنّ السور المکّیّه من حیث آداب الزوجیّه لها ترابط فی المضمون، مثل طرح موضوع الزوجیّه وتقدیرها، واعتبار الزوجین نعمه بعضهما لبعض، والتأکید على مراعاه التقوى الإلهیّه من قبل الزوجین، وأمّا السور المدنیّه فلها آیاتٌ مماثله بشأن النساء وآداب الحیاه الزوجیّه التی تشمل احترام الحقوق المادّیه للمرأه مثل تملّک المهر وسهم الإرث، والإحسان بها فی الأوقات الخاصّه مثل الطلاق، واحترام مکانتها کزوجه والتسامح فی شؤونها ومساعدتها فی البیت.
۴۲.

ارزیابیِ سیرالملوک

نویسنده:

کلید واژه ها: نقد و بررسی تصحیح متن سیاست نامه محمود عابدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 284 تعداد دانلود : 703
در سال 1398، دکتر محمود عابدی تصحیحی دیگر از کتاب سیرالملوک خواجه نظام الملک طوسی عرضه کردند. این تصحیح از نگاه متن شناسی، ناهمخوانی های زیادی با چاپ های پیشینِ این متن (همچون چاپ استاد هیوبرت دارک و چاپ استاد جعفر شعار) ندارد؛ چراکه نسخه اساس این چاپ ها نیز همان نسخه شناخته کتابخانه نخجوانی است که در چاپ های نامبرده هم از آن بهره گرفته اند. از دیگر سو، گزارشگر چاپ نوین این کتاب (دکتر عابدی) یادداشت هایی بر آن افزوده است که در این نوشته ها، کم و بیش نارسایی هایی راه یافته است. نوشته کوتاهی که پیش روی شماست از خوانش متن و نگرشی کوتاه در یادداشت های آن فراهم آمد که در سه بخش از پیش چشم خواننده گرامی خواهد گذشت: 1) ضبط های نادرست  2) نارسایی های معنایی واژگان  3) افتاده ها و ناگفته های معنایی
۴۳.

بررسی و تحلیل کلامی مفاد روایت ممازجت و مباینت حق تعالی در اشیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روایات معنای ثبوتی معنای سلبی دخول در اشیا خروج از اشیا احاطه علمی سیطره ممزوج شدن مباینت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 793 تعداد دانلود : 148
یکی از مهم ترین مسائلی که ذهن بشر را به خود مشغول کرده مساله شناخت خداوند متعال و صفات او است. در این میان رابطه خداوند با مخلوقات، یکی از چالش های مهم علوم عقلی بوده و حکما، متکلمان و عرفا در رابطه با آن اظهار نظر کرده اند. پیروان حکمت متعالیه «تشکیک در وجود» را پذیرفته و عرفا «وحدت وجود» را مطرح کرده اند. در این نوشتار تلاش می شود با روش تحقیقی- توصیفی و کتابخانه ای پاسخ به این سوال از منظر روایات بررسی شود. آنان در رابطه با ذات حق فرموده اند: «خداوند داخل در اشیا است، نه به صورت ممزوج شدن؛ و خارج از آنان است، نه به صورت مباینت و جدایی.» لذا در ابتدای امر تحلیل شارحان حدیث را نقل کرده سپس نتیجه گرفته ایم که این سخن دو معنای ثبوتی و سلبی دارد، معنای ثبوتی آن قابل درک نیست مگر با شهود، و معنای سلبی به معنای نفی جسمانیت از خداوند متعال و احاطه علمی و سیطره وجودی بر تمام موجودات است.
۴۴.

تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر معرفت از نگاه پلانتینگا و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پلانتینگا حس الوهی عوامل غیرمعرفتی قوه قدسیه ملاصدرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 846 تعداد دانلود : 115
پلانتینگا از فیلسوفان فضیلت گرا و در معرفت شناسی دارای رویکرد وثاقت گرایی و برون گرایی است. در اعتمادگرایی مبتنی بر فضیلت به ویژگی های فضیلتی و رذیلتی فاعل شناسا اعم از ویژگی ها و استعداد قوای معرفتی برای مودی به صدق بودن باور تاکید شده است. پلانتینگا در معرفت شناسی عام نظریه ضمانت را در مکانیزم کارکرد صحیح قوا تقریر کرد و برای ضمانت چهار شرط قرار داد که عبارت است از: صحت قوای معرفتی، صحت کار و محیط مناسب، هدف و برنامه. او در معرفت شناسی دینی انسان ها را دارای حس الوهی می داند که در شرایط مناسب، حس خداشناسی فعلیت یافته باورهای دینی صادق تولید می کند. از نظر ملاصدرا قوای ادراکی و ویژگی های فاعل شناسا در شکل گیری باور مؤثر هستند. ملاصدرا با شرط فضیلت مندی قوای ادراکی در مورد گزاره های دینی، قوای موجد باورهای دینی صادق را از سایر قوا متمایز می کند. او قوه قدسیه را در انسان هایی که دارای قوای ادراکی موهبتی هستند، با دو فرایند وحی و الهام، موجد باور صادق دینی می داند. خطاناپذیر دانستن باورهای صادق حاصل از قوه قدسیه و ذاتی دانستن قوای ادراک گزاره های دینی، گسترده بودن باورهای دینی صادق و تأثیر عوامل غیرمعرفتی مؤثر بر معرفت و نقش فضایل اخلاقی در معرفت از دلایل مشابهت دیدگاه ملاصدرا به پلانتینگا می باشد.
۴۵.

ابوطالب علیه السلام در آینه زیارت و دعا

نویسنده:

کلید واژه ها: زیارت نامه ابوطالب حرم ابوطالب آداب حج عزاداری بر ابوطالب شفاعت ابوطالب ادعیه و زیارات معارف حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 897 تعداد دانلود : 725
ابوطالب علیه السلام شخصیتی تأثیرگذار در تاریخ اسلام است که ابعاد مختلف زندگی اش سزاوار بررسی است. زیارت ها و دعاهای مرتبط با حضرت ابوطالب علیه السلام در این مقاله بررسی شده است. با توجّه به نقش ایشان در شکل گیری اسلام و همچنین نسبت نزدیک با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و حضرت علی علیه السلام، پرداختن به این موضوع ضروری است. با بررسی و معرّفی زیارات و دعاهای منسوب به این مرد الاهی، مؤمنان با این معارف آشنا می شوند و می توانند در آداب و اعمالشان از آن بهره گیرند. این مقاله، با تتبّع در معارف مرتبط با این موضوع، مقام و جایگاه حضرت ابوطالب علیه السلام را در آینه زیارات و ادعیه با اشاره به برخی رخدادهای تاریخی تبیین می کند.
۴۷.

تأثیر و نقش روح بر نبوت در دیالکتیک کتاب مقدس و قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روح نبوت مقایسه بینامتنیت قرآن عهدین کتاب مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 436 تعداد دانلود : 172
فهم چیستی «روح» در متون مقدس، از پیچیدگی خاصی برخوردار است. از جمله مصادیق این پیچیدگی، کارکرد و هدف از خلقت روح به عنوان مخلوقی از خداوند است. در عهدین و قرآن کریم، روح، در دو حوزه آفرینش انسان و نزول وحی و قیامت مطرح شده است. ارتباط روح به عنوان یاریگر پیامبر در امر نبوت، که عمدتاً در حوزه دوم قرار می گیرد، از تأکیدات ادیان ابراهیمی است که در ارتباط بینامتنی قرآن کریم با متون پیشین، می توان به تفسیر بهتری از آن دست یافت. در مقایسه قرآن کریم با کتاب مقدس، شباهت ها و تفاوت هایی در پیوند با این دو متغیر به دست می آید که با توجه به برخی وجوه مشترک، افتراقات آن نیز حائز اهمیت است. مقایسه بینامتنی در این مقوله، بیانگر مواضع متمایز قرآن کریم است. این مواضع در سه محور تبیین می شود: رابطه بین قرآن و عهدین در این زمینه، گاه رابطه سلبی حذفی، گاه رابطه ایجابی و گاه رابطه اصلاحی و تغییر است. جستار پیش رو، ابعاد و جنبه های گونه گون این سه رابطه را مورد واکاوی قرار می دهد.
۴۸.

جلوه هایی از پایبندی به اصول و ارزش ها در مدرسه حسینی

نویسنده:

کلید واژه ها: ارزش های اخلاقی اخلاق حسینی امام حسین (ع) مدرسه حسینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 676 تعداد دانلود : 432
یکی از ویژگی های مهم و درس آموز مکتب عاشورا، پایبندی به اصول و ارزش های دینی و اسلامی است. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای به این سؤال اساسی پاسخ دهد که مصادیق و جلوه های پایبندی به اصول و ارزش ها در مدرسه حسینی چیست؟ با مرور و مطالعه نهضت حسینی روشن می شود که کربلا، جلوه گر پایبندی به اصول و ارزش های همه جانبه ای است که معتقد است در هر حال باید به ارزش های دینی ملتزم بود. در این پژوهش برخی از مصادیق پایبندی به ارزش ها مانند اقامه نماز، حجاب، امر به معروف و نهی از منکر، دینداری و حمایت از امامت، رعایت حق الناس، کسب روزی حلال و پرهیز از حرام مورد بررسی قرار گرفته است.
۴۹.

«وسیلهُ الشِّفاء» کتابی دیگر از محمّدصالح رضوی (با مروری بر احوال و آثار وی)

کلید واژه ها: وسیله الشفاء محمدصالح رضوی جواهرالخیال دقایق الخیال معارج الخیال لطایف الخیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 824 تعداد دانلود : 881
محمّدصالح رضوی(زنده در 1104 ق) فرزند میرزا محمّدباقر متولّی و برادر میر شاه تقی الدین محمّد متولّی است. از وی چهار مجموعه شعر به نام های جواهرالخیال، دقایق الخیال، معارج الخیال(هر سه، رباعی نامه) و لطایف الخیال(برگزیده غزل های شاعران عهد صفوی) بازمانده و شناخته شده است. امّا محمّدصالح کتابی دیگر نیز دارد که تا کنون جزو آثار او شمرده نشده است. علّت این امر، آمیختگی نام و شرح احوال وی با میرزا (ابو)صالح رضوی صدرالممالک(فوت: 1090 ق) است که فرزند میرزا محسن نوّاب رضوی و نواده دختریِ شاه عباس اوّل بوده و به تولیت آستان قدس اشتغال داشته و مدرسه صالحیه نوّاب و ایوان مصلّی در مشهد مقدّس به امر وی ساخته شده است. در این مقاله ضمن اشاره به آمیختگی نام و شرح حال این دو، کتاب «وسیلهُ الشِّفاء» محمّدصالح رضوی و نسخه های آن را معرّفی می کنیم.  
۵۰.

ضرورت احداث علقه وضعی در قرارداد(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: قرارداد عقد تعهد علقه وضعی اثر اعتباری شرط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 799 تعداد دانلود : 408
مسئله اصلی تحقیق حاضر این است که از منظر فقهی آیا قرارداد لزوماً باید مبتنی بر اثری وضعی مانند ملکیت، زوجیت وغیره باشد، یا صرف التزام و قرار دو طرفه برای تحقق و صحت قرارداد کافی است. برخی معتقد شده اند قراردادهایی که صرفاً مبتنی بر تعهد اند و متضمّن اثر وضعی نیستند، مصداق عقد نبوده، در نتیجه الزام آور تلقی نمی شوند. همچنین شمول ادله وفا به شرط نسبت به این این قراردادها مورد تردید واقع شده است. در این مقاله ضمن تبیین ماهیت عقد، این نظریه مورد انتقاد قرار می گیرد و اثبات می شود. هرچند گفتمان غالب فقه اسلامی در قراردادها، گفتمان تملیک و وجود اثر وضعی است، اما قراردادهای مبتنی بر تعهد نیز مشروع و الزام آوراند. پس از اثبات عدم نیازمندی «عقد» به اثر وضعی، مشروعیت قراردادهای مبتنی بر التزام با توجه به نهاد «شرط» بررسی می شود. از آثار مهم اثبات مشروعیت چنین قراردادهایی، این است که قراردادهایی مانند قرارداد استصناع، قولنامه و مانند آن در قالب تعهد در برابر تعهد الزام آور خواهند بود.
۵۱.

نقد و بررسی روش مفسران در تفسیر آیه ﴿تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ... ﴾(اسراء/44)

کلید واژه ها: قرآن کریم سوره اسراء تسبیح عمومی موجودات مفسران اصول و قواعد تفسیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 128 تعداد دانلود : 345
آیه کریمه ۴۴ سوره اسراء، که به تسبیح عمومی موجودات اشاره دارد، بدلیل در بر داشتن ابعاد عمیق کلامی و عرفانی، مباحث فراوان و بعضا متعارضی را میان مفسرین برانگیخته است. برخی مفسرین با استناد به براهین عقلی امکان تسبیح حقیقی برای موجودات را منتفی دانسته و دلالت آیه را بر تسبیح حالی و مجازی اثبات نموده اند که با ظاهر بسیاری از روایات معتبر در تعارض است. از سوی دیگر تنی چند از مفسران معتقدند همه مخلوقات عالم دارای علم، شعور و حیات بوده و مقصود از تسبیح، تسبیح حقیقی است. یکی از راه های کشف معنای حقیقی و صحیح آیه، تفحص از روش تفسیری صحیحی است که بر قواعد و اصول تفسیری استوار باشد. این پژوهش بر آن است تا با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه تطبیقی روش تفسیری تفاسیر معتبر، از مهمترین تفاسیر فریقین در انواع گرایشهای روایی، کلامی و عرفانی کامل-ترین دیدگاه و علل آن را شناسایی نماید. بر این اساس، نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که روش تفسیری علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان به سبب کاربست اصول و قواعد صحیح تفسیری از قبیل «تفسیر قرآن به قرآن»، «تدبر در سیاق آیه»، «به کار گیری روش عقلی در استدلالات کلامی»، «استناد روایی و همسویی دیدگاه با روایات معتبر موجود در ذیل آیه»، جامع ترین روش ها به شمار می آید.
۵۲.

دراسه حول نشأه مفهوم الحق في الزواج في الإعلان العالميّ لحقوق الإنسان مقارنهٌ بأحکام إعلان القاهره لحقوق الإنسان في الإسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 651
إنَّ حقّ الزواج ومکوّناته، هو الموضوع الأکثر حسّاسیهً وقابلیّهً للتفسیر الثقافیّ من بین الموضوعات فی مجال حقوق الإنسان، وقد برزت هذه الحقیقه أثناء صیاغه المادّه (16) من الإعلان العالمیّ لحقوق الإنسان بشأن الحقّ فی الزواج والأسره، وبما أنَّ حقّ الزواج دخل لأوّل مره فی الأدبیّات العالمیّه لحقوق الإنسان من خلال الإعلان العالمیّ لحقوق الإنسان، فمن المهمّ دراسه مسأله أنّه ما هی وجهه نظر هذا الإعلان حول مفهوم الحقّ فی الزواج؟ وما هو تفسیر وجهه النظر هذه علی أساس مناقشات صیاغه الماده (16)؟ فقد أجریت الدراسه الحالیه بهدف المقارنه بین آراء الدول الإسلامیّه خلال مفاوضات إعلان القاهره بشأن الحقّ فی الزواج وکذلک التعریف الوارد فیه وبین ما ورد فی الوثیقه النهائیّه لنصّ الإعلان العالمیّ لحقوق الإنسان؛ لهذا الغرض تمّ تحلیل المصادر ذات الصله ودراستها فی فتره ما بین عام (1945) حتّى الآن، وأظهرت النتائج أنّ الدول الإسلامیّه فی أواخر القرن العشرین تمکّنت من تقدیم وجهه نظرٍ محدّده حول قضیّه حقوق الإنسان فی شکل إعلان القاهره لحقوق الإنسان فی الإسلام، کما انکشف أنّه رغم أنّ وجهات النظر الدینیّه المقترحه لم تجد طریقها إلى المادّه (16) من الإعلان العالمیّ لحقوق الإنسان کما هو حقّه، إلّا أنّ اقتراحهم فی سیاق الأمم المتّحده هی أمرٌ یستحقّ النظر فیها، فمن خلال إصدار إعلان القاهره لحقوق الإنسان فی الإسلام، قامت الدول الإسلامیّه بتصحیح موقف الإعلان العالمیّ لحقوق الإنسان بشأن مفهوم الأسره والزواج، وألقت الضوء بوجهٍ خاصٍّ علی الطبیعه المقدّسه للأسره.
۵۳.

درآمدی بر ساختارشناسی و ساختاربندی علم فقه (پیشینه، ضرورت، اهداف، روش ها و کارکردها)

کلید واژه ها: ساختار علم فقه اهداف ساختار فقه پیشینه ساختار فقه روش های ساختار فقه کارکردهای ساختار فقه فلسفه فقه ساختارهای فقهی مقارن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 890 تعداد دانلود : 622
یکی از مباحث فلسفه فقه، ساختار علم فقه است. در مطالعه درجه دوم نسبت به ساختار علم فقه گاهی درپی شناخت ساختارهای فقهی و بیان نقاط قوت و ضعف آن ها هستیم (ساختارشناسی) و گاهی در پی طراحی و پیشنهاد ساختار فقهی هستیم (ساختاربندی)؛ بنابراین مناسب است این دو مبحث از هم متمایز و جداگانه مورد بررسی قرار گیرند. هدف از این پژوهش شناخت ساختار علم فقه با نگاه درجه دوم است. روش در این تحقیق توصیفی تحلیلی است؛ بدین صورت که در بیان پیشینه، ضرورت و کارکردها، توصیفی است و در بیان اهداف و روش ها تحلیلی است. نوآوری کلی این مقاله در مطالعه درجه دوم و جداسازی ساختارشناسی و از ساختاربندی است. امری که تاکنون بدین گونه مورد بحث قرار نگرفته است. دستاورهای این مقاله عبارتند از: 1. بیان تطورات ساختارشناسی در سه دوره، توجیه و نقد ساختار محقق حلی، معرفی و نقد تعدادی از ساختارهای فقهی، طرح مباحث ساختارشناسی فقهی؛ 2. بیان روش های ساختارشناسی (روش توصیفی و روش توصیه ای)؛ 3. بیان پیشینه ساختاربندی فقه (40 ساختار)؛ 4. بیان اهداف ابتدایی، میانی و عالی ساختاربندی؛ 5. بیان دو روش کلان ساختاربندی فقه؛ روش درون فقهی و روش برون فقهی و 6. بیان کارکردهای ساختاربندی فقه.
۵۴.

جایگاه دختر و نقش سیاسی و اقتصادی ازدواج وی در قبایل مغول(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مغولان دختر ازدواج نقش اقتصادی و سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 719 تعداد دانلود : 911
معمولاً نام مغولان در اذهان عمومی با صفاتی چون خشونت و بی رحمی همراه است و گاهی این سؤال پیش می آید که آیا آنها در خانواده های خود نیز به چنین صفاتی مُتّصف بوده اند؟ با مطالعه منابع آن دوره می توان به جایگاه خانواده نزد مغولان پی برد و دریافت که دختران به عنوان عضوی از نهاد خانواده، در قبایل مغول دارای جایگاه و منزلت خاصی بودند. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که چرا در بین مغولان با چنین پدیده ای که حتی در برخی جوامع به ظاهر متمدن نیز غیرمتعارف بوده است، مواجه ایم؟ ریشه اصلی و عوامل مؤثر در جایگاه والای دختران در قبایل مغول چه بوده است؟ در این مقاله ضمن پاسخ گویی به سؤالات مذکور، به بررسی کارکرد دختران در زمینه های گوناگون نیز پرداخته ایم. دستاوردهای تحقیق حاضر را می توان در مواردی چون حضور برابر و یکسان دختران و پسران در عرصه های گوناگون، پویا و فعال بودن دختران و به عبارتی عدم انزواگزینی و گوشه نشینی آنها براساس سنت های قبیله ای و زندگی عشیره ای آنها مطرح کرد. سرمنشأ بسیاری از موارد مذکور را می توان در افسانه ها، سنت ها و آداب و رسوم آنان دید. با توجه به اینکه برای مغولان رسم دختر گرفتن از قبایل دیگر، امری حیاتی تلقی می شد و با اهداف مختلف انجام می گرفت، باید گفت ازدواج دختران یکی از عوامل پیونددهنده و متحدکننده قبایل به شمار می رفت و تمکّن مالی و ثروت قبایل را به همراه داشت. در این پژوهش تلاش شده است از روش تاریخی با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با بهره مندی از شیوه کتابخانه ای استفاده شود.
۵۵.

أثر خطاب السلطه في تشکیل البنیه الفاعلیه في روایتي "أقتفي أثري" و"الفئران" لحمید العقابي(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خطاب السلطه الشخصیه الروائیه حمید العقابی أقتفی أثری الفئران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 843 تعداد دانلود : 71
إنَّ الخطاب مجموعه ملفوظات تحدد أنماط السلوک، وتؤثر على الحیاه المجتمعیه سلباً وایجاباً، فلذلک توغّل خطاب السلطه فی جمیع الأوضاع الاقتصادیه والسیاسیه والثقافیه وحتى القضایا النفسیه، وبما أنّ الروایه عالم سردی یستحضر ما ظهر من واقع المجتمع وما خفی منه، فلا یمکن تحلیلها بمعزل عن خطاب السلطه. ولخطاب السلطه حضور متمیّز فی التشکیل السردی فی روایات حمید العقابی خاصه فی تشکیل البنیه الفاعلیه؛ لأنها الأکثر تأثیراً فی نظام السلطه وخطابها المهیمن. ویحاول المقال البحث عن أهم ممیزات السلطه فی روایات حمید العقابی، وتأثر الشخصیات الروائیه المختلفه بخطاب السلطه فی هذه الروایات. وقد فرضت علینا مسأله الدراسه الاستعانه بالمنهج الوصفی-التحلیلی، بشکل عام، والمنهج البنیوی التکوینی کمنهج نقدی لتحلیل الخطاب الروائی، معتمداً على أدوات الاستقراء والاستنباط والتفسیر. وقد أختیرت روایتا "أقتفی أثری" و"الفئران" لمعالجتهما ضمن إطار نظام السلطه السیاسی والظواهر المهمیمنه وفق ما تقتضیه الشخصیات لاستخلاص النتائج وفهمها. وقد توصل البحث إلى عده نتائج أهمّها: إنّ السلطه لم تؤثّر على الأوضاع المعیشیه فحسب بل أثرت على السلوکیات والأطباع وصار هذا الخطاب متفشیاً فی نسیج المجتمع، وکانت الشخصیات المنهزمه أکثر فاعلیه من الشخصیات المنتمیه فی الروایتین، وحاول العقابی أن یصوّر ما فی السلطه من تأثیر سلبی على الشخصیات الروائیه کالتشظی وضیاع الهویه والأزمات النفسیه الحاده.
۵۶.

The Semantics of Ḍaraba in the Verse 34 of Surah An-Nisa

کلید واژه ها: hitting wife interpretation of the holy Qur’ān interpretation of iḍrebuhunna Nushuz the semantics of Ḍaraba verse 34 of Surah An-Nisa

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 594 تعداد دانلود : 874
The meaning of the word Ḍaraba in the phrase iḍrebuhunna in the verse 34 of Surah An-Nisa is one of the words of the Holy Qur’ān that has occupied the minds of commentators. According to this verse, the Holy Qur’ān gives three orders to men whose wives are disobedient: advise them, forsake them in bed or beat them. Throughout the history of the Holy Qur’ān interpretation, there have been many discussions about the meaning of iḍrebuhunna by commentators, and in the contemporary era, many scholars of the Holy Qur’ān have talked about the meaning of this word. The purpose of this article is to clarify the meaning of Ḍaraba in this verse. Indeed, this study tries to find what the exact meaning of Ḍaraba in the phrase iḍrebuhunna in the verse 34 of Surah An-Nisa is. To figure out the meaning of iḍrebuhunna , we used the method of semantics and the method of qualitative content analysis and examined and classified the commentators’ opinions. The result is that what God means by “beating” in this verse, based on the severity of beating/hitting, is the psychological beating in such a way that a man is ready to hit with anger so that the woman stops disobeying her husband; however, this does not involve the stage of physical hitting.
۵۷.

تحلیل قلمرو خویشاوندی در حدیث منقول از امام رضا (ع) ذیل آیه نخست سوره نساء(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خویشاوندی اهل بیت (ع) صله رحم خانواده امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 421 تعداد دانلود : 90
قرآن کریم در آیات متعدد به طور وسیع و دامنه دار سخن از صله و رسیدگی به افرادی دارد که خداوند به رسیدگی به آنان دستور داده است و یا نکوهش قطع صله و رسیدگی به آنان دارد. مسائل مربوط به صله رحم در آیات و روایات از نقطه نظرهای گوناگون می تواند مورد توجه و بررسی قرار گیرد. یکی از موضوعات در این زمینه، این مساله است که گستره رحم و خویشاوندان از دید قرآن و حدیث چیست و قلمرو آن چه افرادی را شامل می گردد. این پژوهش با اتخاذ روش کتابخانه ای در گردآوری، و روش توصیفی- تحلیلی در تجزیه و تحلیل داده ها و با هدف اثبات توسعه در قلمرو رحم از خویشاوندان خانوادگی، به نزدیکان و اهل بیت و رحم آل محمد (ص)، گستره رحامت در حدیث منقول از امام رضا (ع) در تفسیر آیه نخست سوره نساء را مورد پژوهش قرار داده و به این نتیجه رسیده است که بر اساس روش تفسیری قرآن به قرآن و به ویژه تبیین روایات تفسیری اهل بیت (ع)، مفاد آیات قرآنی که در باره صله به طور اطلاق و صله رحم و خویشاوندان به خصوص، در درجه اول رعایت حقوق اهل بیت (ع) و در مرحله بعد خویشاوندان خانوادگی می باشد.
۵۸.

نوآوری های علامه شهید صدر در علم اصول به مثابه نظریه استنباط(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: روش شناسی فقهی نظریه استنباط استقراء شهید صدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 65 تعداد دانلود : 718
روش شناسی فقهی از قبیل مسائل مربوط به فلسفه فقه است. این عرصه، نحوه شکل گیری مسائل فقهی را هویدا می سازد. شهید صدر روش فقه را در دو مرحله «نظریه» و «تطبیق» سامان داده است. مراد از نظریه، تأثیر عناصر مشترک و از تطبیق تأثیر عناصر خاص بر عملیات استنباط است. خلاقیت و ابداعات وی در زمینه عناصر مشترک، افق های جدید و متفاوتی را در مقابل فقه پژوهان می گشاید. از این رو ارائه تحلیلی از روش فقهی شهید صدر در مرحله نظریه ضروری می نماید. هدف از نگارش این اثر بازکاوی زاویه ای از اندیشه شهید صدر است که در فهم ابعاد، اضلاع و آثار مدرسه فقهی وی تأثیر به سزایی دارد. ایشان جهت تعیین جایگاه عناصر مشترک در استنباط فقهی به ارائه ساختار متفاوت شکلی پرداخته و در همین راستا نظام محتوائی بدیعی را مطرح ساخته است. در بعد محتوائی به عناصری مانند: حقیقت و مراتب حکم، تزاحم حفظی، نسبت تحلیلی در معنای حرفی، مواقف عقلائی، حساب احتمالات، حق الطاعه، و غیره اشاره کرده است. این نوشتار در مرحله پردازش از روش توصیفی و تحلیلی و در مرحله گردآوری اطلاعات، از شیوه کتابخانه ای برخوردار است.
۵۹.

تاریخ نگاری بناکتی؛ ویژگی ها، روش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ایلخانان تاریخ نگاری بناکتی روش شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 253 تعداد دانلود : 939
در تحقیق حاضر به واکاوی تاریخ نگاری بناکتی، مورخ واپسین دهه های عصر ایلخانی پرداخته شده است. بر این اساس، نگارنده مقاله حاضر در پی پاسخ دادن به این پرسش اصلی است که روش شناسی تاریخ نگاری بناکتی بر چه اصول و قواعدی استوار است و نسبت آن با بینش تبیینی-انتقادی بر پایه انصاف تاریخی چیست؟ یافته های تحقیق مبتنی بر روش تاریخی نشان می دهد که: بناکتی در روش تاریخ نگارانه خود در بخش پیشاایلخانی، نزدیکی بیشتری به بینش تبیینی- انتقادی دارد؛ مسئله ای که در بخش پساایلخانی از آن فاصله گرفته و به بینش توصیفی نزدیک شده است. بدین روی، آنچه مهم ترین ویژگی پایدار روش شناسی بناکتی در تاریخ نگاری او در هر دو دوره است، از یک سو، تلاش وی در اجتناب از تعصب و جانب داری و نزدیکی به انصاف تاریخی و از سوی دیگر، جهان نگری و طرح مباحث ملل مختلف در قالب تاریخ جهانی، نیامیختگی آن با غیرواقعیت ها، اعم از افسانه و خرافه، نزدیک ساختن تاریخ به حکمت و بینش هویت گرایانه به تاریخ و تلاش برای تداوم و تقویت هویت ایرانی است.
۶۰.

پیشگیری رشد مدار از جرائم مرتبط با شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بزهکاری اطفال و نوجوان جرائم مرتبط با شبکه های اجتماعی پیشگیری رشدمدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 255 تعداد دانلود : 136
امروزه شبکه های اجتماعی مجازی ، قوی ترین رسانه برخطّ به شمار می روند؛ به همان میزانی که این شبکه ها جریان آزاد اطلاعات را برای کاربران بهنجار آسان نموده، گردش اطلاعات خرابکارانه و شیوه های نوین ارتکاب بزه نیز از این بستر، تسهیل شده است. هرگونه مقابله با جرایم مرتبط با شبکه های اجتماعی، نیازمند کاربست سیاست کیفری سنجیده و مدوّنی می باشد. گمنامی کاربران، صعوبت دسترسی به مجرمین حرفه ای این فضا به دلیل نظارت ناپذیری شبکه های اجتماعی غیر بومی و آسیب پذیری شدید آماج به ویژه کودکان، ضرورت پیشگیری رشدمدار از جرائم ارتکابی در این فضا را دو چندان ساخته است. در این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی تلاش شده است با توصیف نظریات متفکّران جرم شناسی به تحلیل این مفهوم در عرصه پیشگیری از جرم، پرداخته شود. منابع جمع آوری شده در این پژوهش به روش کتابخانه ای است که با استفاده ازکتب، مقالات وگزارش های علمی داخلی و خارجی مرتبط و تحقیقات به عمل آمده در این حوزه، جمع بندی نهایی صورت گرفته است. یافته ها مبیّن این موضوع است که استفاده از نهادهای جامعه پذیرکننده، تقویت ساز و کارهای خودکنترلی، برنامه های حمایتی فردمدار، خانواده مدار، مدرسه مدار و بهره گیری از ظرفیّت های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جهت ایجاد بسترهای لازم در راستای مانع سازی در گرایش اطفال و نوجوانان به بزهکاری حائز اهمیت می باشد. از دیگر سو، آموزه های فقهی نیز حکایت از آن دارد که کودکان و نوجوانان جزو آسیب پذیرترین اقشار جامعه از لحاظ جسمانی، روانی و اجتماعی به شمار می روند. متأسفانه به دلیل محدودیّت های پژوهشگران در دسترسی به پرونده های قضایی، هیچگاه به درستی ابعاد مختلف این جرائم، مورد کنکاش واقع نمی شوند و هر روز بر دامنه این بزه ها  و بزهکاری ها افزوده می شود؛ بنابراین ایجاد سامانه های هوشمند و یکپارچه برای ثبت دقیق آمار و اطلاعات مربوط به جرائم این حوزه و فراهم کردن امکان دسترسی پژوهشگران به این داده ها، تقویت شبکه های اجتماعی بومی با چاشنی خلاقیّت و ابتکار، توجه ویژه به موضوع ارتقای سواد رسانه ای با تهیه و تدارک امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای آموزش نوجوانان، جوانان و والدین آنها، به عنوان راهکارهای عملی برون رفت از این شرایط پیشنهاد می شود. هم افزایی مجموعه ارکان حاکمیّت با مشارکت شهروندان و نهادهای مدنی در این مسیر خطیر، ضرورتی انکارناپذیر است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان