درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر با هدف انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک (CBCL)، پرسشنامه خودسنجی (YSR) و فرم گزارش معلم (TRF) برای دانش آموزان دختر و پسر دوره های ابتدایی، راهنمایی و متوسط تهران اجرا شد. روش: نمونه مورد مطالعه در این پژوهش تعداد 1437 دانش آموز (748 پسر و 689 دختر) تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای چند مرحله ای، انتخاب و فرمهای مذکور در مورد آنها تکمیل شد. برای تحلیل سوالات و برآورد ویژگی های روان سنجی مقیاسهای مربوط به هر یک از فرم های مذکور، از مدل کلاسیک آزمون استفاده شد. همسانی درونی مقیاس ها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برآورد شده است. یافته ها: دامنه ضرایب همسانی درونی مقیاس ها از 0.95 – 0.63 است. ثبات زمانی مقیاسها نیز با استفاده از روش آزمون – بازآزمون با یک فاصله زمانی 8 – 5 هفته بررسی شد و دامنه ضرایب ثبات زمانی از 0.32 تا 0.67 به دست آمد. توافق بین پاسخ دهندگان نیز مورد بررسی قرار گرفت. دامنه این ضرایب از 0.09 تا 0.67 نوسان داشت. در خصوص روایی نیز تحلیلهای مختلفی صورت گرفت. از جمله این تحلیلها می توان به همبستگی درونی مقیاسهای هر فرم، همبستگی سوال – نمره کل، تمایز گذاری گروهی، قدرت تمایز گذاری و تحلیل عاملی اشاره کرد. نتیجه گیری: به طور کلی یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد که هر سه فرم، از اعتبار روایی مطلوب و بالایی برخوردارند و با اطمینان می توان از آنها برای سنجش اختلالات عاطفی – رفتاری کودکان و نوجوانان 18 – 6 ساله استفاده کرد.

هدف ازاین پژوهش بررسی اعتبار وپایایی فرم اصلاح شده مقیاس انگیزش تحصیلی هارتر(1981) برای اندازه گیری انگیزش تحصیلی دانش آموزان دوره راهنمایی بود. به این منظور نمونه ای 198نفری متشکل از 110دانش آموز پسر و88 دانش آموز دختر پایه دوم راهنمایی از شش مدرسه ازنقاط مرکزی شهر شیراز به روش خوشه ای انتخاب شدند و مقیاس مذکور را تکمیل کردند. ضرایب همسانی درونی ازطریق محاسبه همبستگی هر سؤال با نمره کل مقیاس ها بین 30/0 تا 78/0به دست آمد . تحلیل عوامل به عمل آمده در سئوال های مقیاس توانست چهارعامل را مشخص کند که بعد انگیزش درونی را به صورت کلی وبا وضوح زیادی نشان می داد . پاره مقیاس ها ی انگیزش بیرونی نیز با وضوح کمتری در این تحلیل تشخیص پذیر بودند. نتایج این تحلیل عامل با تحلیل به عمل آمده مؤلفان مقیاس همخوانی دارد. علاوه براین رابطه ابعاد مختلف مقیاس انگیزش هارتر با یکدیگر و با نمره های پیشرفت تحصیلی (معدل) دانش آموزان در حد انتظار بود وگواهی بر روایی مقیاس است. ضرایب پایایی بازآزمایی و آلفای کرونباخ محاسبه شده برای ابعاد وپاره مقیاس های این ابزار نیز در حد مطلوب و حاکی ازثبات دراندازه گیری انگیزش تحصیلی دانش آموزان ایرانی است.

معنویت یکی از نیازهای درونی انسان است که برخی از صاحب نظران، آن را متضمن بالاترین سطوح زمینه های رشد شناختی، اخلاقی، عاطفی و تلاش همواره آدمی برای پاسخ دادن به چراهای زندگی می دانند.هوش معنوی به عنوان زیربنای باورهای فرد نقش اساسی در زمینه های گوناگون به ویژه ارتقا و تامین سلامت روانی دارد و از طرفی اهمیت نقش شادی در بهداشت روانی، سلامت جسمانی، کارآمدی و مشارکت اجتماعی از مهمترین اولویت های روان شناسی قرار گرفته است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش معنوی با میزان شادی دانشجویان می باشد.روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا است و به نسبت جمعیت هر دانشکده با در نظر گرفتن نسبت جنسیت و گروه های آموزشی تعداد 380 نفری (180 پسر و 200 دختر) به عنوان نمونه این پژوهش به صورت نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و از پرسشنامه هوش معنوی با 14 گزینه و فهرست شادکامی آکسفورد با 29 گزینه به عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t مستقل و همبسته و تحلیل واریانس نشان داد که بین میانگین گروه های مختلف دانشجویان، تفاوت معناداری وجود دارد. بدین معنا که با افزایش نمره هوش معنوی، میزان نمره شادکامی نیز افزایش نشان می دهد.

پژوهش حاضر به بررسی روایی و اعتبار آزمون انگیزه پیشرفت در میان دانش آموزان دوره متوسطه استان گیلان می پردازد. به همین منظور تعداد 1530 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه استان گیلان به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و با آزمون انگیزش پیشرفت هرمنس مورد سنجش قرار گرفتند. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین روایی، اعتبار و بررسی اشباع بودن آزمون انگیزش پیشرفت از یک عامل کلی است. طرح حاضر از جمله تحقیقات توصیفی است و ابزار گردآوری اطلاعات در آن پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس است. روش آماری مورد استفاده علاوه بر آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار) از آمار استنباطی (تحلیل عاملی) و همچنین برای بررسی اعتبار پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. تحلیل عاملی یافته ها نشان داد که پرسشنامه هرمنس از چهار عامل کلی یعنی اعتماد به نفس، پشتکار و انتخاب شغل، آینده نگری و سختکوشی تشکیل شده است که در مجموع این چهار عامل 27/40 درصد از کل واریانس را تبیین می کنند. همچنین سؤالات 10، 20، 23، 24، 29، 35 همبستگی اندکی با سایر سؤالات داشته و از مجموعه 40 سؤالی حذف شدند و تنها با حذف این شش سؤال ضریب اعتبار افزایش یافت یعنی ضریب اعتبار پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ در مجموعه 40 سؤالی 80/0 بود که در مجموعه 34 سؤالی به 84/0 افزایش یافت.

شناخت عواملی که به پیشرفت تحصیلی و جلوگیری از افت تحصیلی منجر می شود، اهمیت ویژه ای دارد. پاره ای از مطالعات بیانگر ارتباط مستقیم بین هوش هیجانی، خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی هستند، لیکن بعضی از صاحبنظران در خصوص رابطه مستقیم بین آنها تردید دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی، خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 400 دانشجوی مقطع کارشناسی بود که از طریق روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه هوش هیجانی بار – آن، آزمون خود پنداره راجرز، آزمون عزت نفس پوپ و همچنین، از معدل دانشجویان به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. نتایج تحلیلی داده ها نشان داد که بین هوش هیجانی، خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین، یافته ها نشان داد که بین هوش هیجانی و خودپنداره دانشجویان دختر و پسر تفاوتی وجود ندارد، اما میزان عزت نفس دانشجویان دختر بیش از دانشجویان پسر است. بنابراین، در بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی نمی توان فقط بر سازه های روانشناختی مانند هوش هیجانی، خودپنداره و عزت نفس تاکید کرد.

"هدف این پژوهش بررسی و مقایسه عملکرد کودکان دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی و کودکان دارای اختلالات یادگیری کلامی در زیرآزمونهای مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر کودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت بود. پس از ارزیابیهای متعدد بر اساس تفاوت معنادار بین هوشبهر کلامی و عملی و نمرات مقیاس درجه‌بندی دانش‌آموزان: تشخیص اولیه کودکان دارای اختلالات یادگیری (مایکل باست، 1971) دو گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی از میان مراجعه‌کنندگان به مراکز اختلالات یادگیری سازمان کودکان استثنایی شهر شیراز شناسایی شدند. اطلاعات لازم به‌منظور انجام این پژوهش با استفاده از مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر کودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت از 52 آزمودنی دختر و پسر 6 تا 11 ساله دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی (23 نفر) و دارای اختلالات یادگیری کلامی (29 نفر) جمع‌آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آمار توصیفی و آزمون T مستقل با روش تصحیح بونفرنی استفاده شد. نتایج نشان داد که: 1ـ میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در خرده‌آزمونهای اطلاعات‌، شباهت‌ها، حساب و واژه‌ها از میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی به‌طور معنادار بالاتر است. و در خرده‌آزمون حساب برخلاف سایر زیرآزمونها میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی از میانگین نمرات گروه اختلالات یادگیری کلامی پایین‌تر است. 2ـ تفاوت معناداری در تمام خرده‌آزمونهای عملی مقیاس تجدید‌نظرشده هوشی وکسلر بجز تطبیق علایم در دو گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی و دارای اختلالات یادگیری کلامی وجود دارد. میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی از میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی به‌طور معناداری کمتر است. 3ـ میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت به‌طور معنادار پایین‌تر از میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی است. 4ـ میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در تمام بخشهای مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت به‌طور معنادار پایین‌تر از میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی است. با استفاده از نتایج فوق تشخیص اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی با استفاده از نیمرخ نمرات در زیرآزمونهای مقیاس تجدید نظرشده هوشی وکسلرکودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندر گشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی مت امکان‌پذیر بوده و استفاده از هر سه مقیاس توصیه می‌شود. "

"در این تحقیق تلاش شده است که به بررسی روایی، پایایی و هنجار یابی آزمون های استعداد عمومی GATB پرداخته شود. بدین منظور از روش توصیفی همبستگی استفاده شده است. جامعه تحقیق را کلیه دانش آموزان پایه ی اول دبیرستان شهر اصفهان تشکیل داده است، که از میان 32771 دانش آموز تعداد 1200 دانش آموز به صورت خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. 600 نفر دانش آموز دختر پایه ی اول دبیرستان و600 نفر دانش آموز پسر پایه ی اول دبیرستان به طور تصادفی گزینش شدند. آزمون واژگان و تجسم فضایی از آزمون های شش گانه استعداد عمومی GATB بر روی دانش آموزان منتخب اجرا شد. هدف اصلی در این پژوهش، تعیین پایایی، روایی و تهیه جدول هنجار آزمون های مذکور است. به منظور پاسخ گویی به سؤال اول مبنی بر اندازه گیری ضریب تمیزهمان طور که مشاهده شد همه سؤالات آزمون واژگان از قوه ی تمیز کافی برخوردار بود و فقط این ضریب در سؤال 13 کم به نظر آمد. همچنین همه سؤالات آزمون تجسم فضایی از قوه ی تمیز کافی برخوردار بود و تنها این ضریب در سؤالات 1، 3، 23، 26 تا 40 کم به دست آمد که دلیل کم بودن ضریب تمیز در سؤالات 26 تا 40 را می توان کمبود زمان پاسخ گویی دانست. در پژوهش حاضر به منظور برآورد پایایی آزمون واژگان و تجسم فضایی از آزمون های شش گانه استعداد عمومی GATB از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. ضرایب آلفا بدست آمده به ترتیب برابر با 73/0 و 64/0 بود. جهت بررسی روایی سازه آزمون واژگان و تجسم فضایی از آزمون های شش گانه استعداد عمومی GATB و پاسخ به این پرسش که هر کدام از آزمون ها چند عاملی است؟ از تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج نشان داد که آزمون های شش گانه استعداد عمومی GATB از روایی سازه کافی و قابل قبول برخوردار است. نتایج نشان داد که بین عملکرد دانش آموزان در این آزمون و جنسیت آن ها رابطه وجود دارد و پسرها نسبت به دخترها از میانگین بالاتری در هر دو آزمون برخوردارند. "

در پژوهش حاضر روایی و پایایی پرسشنامه سبک های تفکر (TSI) از طریق تحلیل پاسخ های داده شده به وسیله 419 دانشجو (214 پسر و 205 دختر) انجام شد. در این پژوهش، به منظور تعیین روایی TSI از مدل های تحلیل عاملی تاییدی و برای بررسی پایایی TSI از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج مدل های تحلیل عاملی تاییدی برازش قابل قبولی برای ساختار مکنون TSI در سطح سوال و در سطح خرده مقیاس های سبک های تفکر نوع اول، دوم و سوم به دست داد. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که TSI از پایایی قابل قبولی برخوردار است. در مجموع، نتایج پژوهش حاضر منجر به تقویت این ایده گردید که TSI به عنوان یک ابزار روا و پایا در اندازه گیری سبک های تفکر دانشجویان قابل استفاده می باشد.

هدف از این ساخت، مقیاس پیشرفت تحصیلی درس مطالعات اجتماعی پایه ی اول دبیرستان با استفاده از نظریه ی پرسش پاسخ بود. نمونه ی مورد مطالعه در این پژوهش 321 نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه ی اول دبیرستان شهر تهران بودند که از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. در تهیه ی این آزمون، ابتدا دو فرم همتای آزمون از نوع چند گزینه ای با استفاده از جدول مشخصات که یک بعد آن را هدف های آموزشی (رفتاری) و بعد دیگر را محتوای درسی پوشش می داد، ساخته شد. سپس هر دو فرم در دو مرحله ی تجربی (برای تعیین ضریب دشواری پرسش، تعیین ضریب تمیز پرسش، همبستگی پرسش با نمره ی کل آزمون، همبستگی میان پرسش های آزمون، تحلیل گزینه های انحرافی) و نهایی در مورد گروه نمونه با فاصله ی زمانی یک هفته از یکدیگر اجرا شدند. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از این بود که: آزمون های ساخته شده ی فرم الف و ب از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردارند و با مدل سه پارامتری نظریه ی پرسش - پاسخ برازندگی دارند.

" به منظور بررسی رضایت تحصیلی و رابطه آن با موفقیت تحصیلی دانشجویان تعداد 550 دانشجو در گروه سنی 19 تا 28 سال با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از دانشکده های مختلف در سال تحصیلی 84-1383 انتخاب شدند. داده ها با استفاده از آزمون رضایت تحصیلی جمع آوری شد و با روشهای آماری تحلیل واریانس و همبستگی تحلیل شد. نتایج نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین ...

پژوهش حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه استرس تحصیلی (ASQ) انجام شد. روش : پرسشنامه استرس تحصیلی و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی (ASEQ) بر روی 284 دانشجو (100 پسر و 184 دختر) که با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شده بودند، اجرا شد. به منظور تعیین روایی عاملی ASQ از روش های آماری تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی و به منظور بررسی همسانی درونی ASQ از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش اوبلیمین نشان داد که ASQ از چهار عامل دشواری عملکرد تحصیلی در کلاس، دشواری عملکرد تحصیلی در بیرون از کلاس، دشواری تعامل در دانشگاه و دشواری مدیریت کار، خانواده و دانشگاه تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار LISREL، وجود عوامل چهارگانه را تایید کرد. همچنین، نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که در این نمونه الگوی چند بعدی ASQ، یکالگوی اندازه گیری قابل قبول است. همبستگی منفی و معنادار بین نمره کلی استرس تحصیلی و نمره کلی خودکارآمدی تحصیلی، روایی همگرای ASQ را تایید کرد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، ثبات ساختار عاملی ASQ و اعتبار این پرسشنامه را برای سنجش استرس تحصیلی در دانشجویان ایرانی نشان دادند

نسخه ی سوم آزمون های وودکاک- جانسون (WJ III) ابزاری روا و پایا برای ارزیابی توانایی های شناختی و پیشرفت تحصیلی در کودکان و بزرگسالان می باشد. این آزمون ها بر اساس نظریه کتل- هورن- کارول (CHC)، رایج ترین مدل نظری هوش، طراحی و ساخته شده اند. آزمون های WJ III شامل دو مجموعه ی متمایز می باشد که به طور همزمان هنجار شده اند: آزمون های توانایی های شناختی وودکاک- جانسون (WJ III COG) و آزمون های پیشرفت تحصیلی وودکاک- جانسون (WJ III ACH). آزمون های WJ III ACH به ارزیابی مهارت های تحصیلی از قبیل ریاضیات، زبان شفاهی، زبان نوشتاری، خواندن و دانش تحصیلی می پردازد. استفاده ی گسترده از آزمون های WJ III توسط روانشناسان به دلیل فرآیندهای استانداردسازی و هنجاریابی دقیق آن، جامعیت محتوی و ارایه راهکارهای درمانی مرتبط می باشد. این گزارش به معرفی آزمون های WJ III ACH به عنوان مبنایی برای شناسایی حوزه های تحصیلی، آگاهی از فرآیندهای شناختی درگیر در مهارت های تحصیلی، یادگیری کاربردهای آن و راهنمایی برای گسترش آزمون های پیشرفت تحصیلی می باشد. نتایج این گزارش می تواند کاربرد آموزشی و پژوهشی داشته باشد.

" هدف پژوهش حاضر، مقایسه دو نظریه کلاسیک اندازه گیری و مدل سؤال ـ پاسخ غیرپارامتریک از نظر ویژگی های سؤال بوده است. روش تحقیق از نوع کاربردی ـ توصیفی بوده و برای دستیابی به این هدف، پژوهش توصیفی انجام شده است. در بررسی عملی، برای آزمون اختصاصی ریاضی، از پاسخنامه های داوطلبان رشته ریاضی ـ فیزیک در آزمون ورودی دانشگاه های کشور در سال ۱۳۸۴ استفاده شد. از بین کلیه داوطلبان رشته ریاضی ـ فیزیک شرکت کننده در آزمون سال ۱۳۸۴، به روش نمونه گیری سیستماتیک، یک گروه نمونه ۳۰۰۰ نفری انتخاب شد و سه سؤال این پژوهش، مورد بررسی قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از روش های آماری مورد استفاده در مدل کلاسیک (شامل میانگین یا درجه دشواری سؤالات، واریانس سؤالات و همبستگی دورشته ای) استفاده شد. برای تحلیل داده ها در نظریه غیرپارامتریک سؤال ـ پاسخ، از روش آزمون t وابسته، ضریب همبستگی و آزمون معنی داری استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که پارامترهای محاسبه شده سؤال در مدل غیرپارامتریک سؤال ـ پاسخ، برعکس مدل کلاسیک، وابسته به سؤال است نه به آزمودنی. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که نظریه سؤال ـ پاسخ غیرپارامتریک، هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ عملی بر نظریه کلاسیک مزیت و برتری دارد. م"

اهداف: ایجاد و توسعه آموزش الکترونیکی مستلزم به کارگیری فرآیندها و رسانه های فنی جدید همراه با روش های آموزش نوین است. هدف این پژوهش طراحی و اعتبارسنجی الگوی مطلوب برنامه درسی مساله محور برای دانشگاه های الکترونیکی بود. روش ها: این پژوهش ترکیبی اکتشافی-کمّی در میان کلیه 117 عضو هیات علمی مراکز آموزشی دارای دوره های الکترونیکی شهر تهران انجام شد. برای طراحی الگو به منظور دستیابی به واقعیت ها و اطلاعات مورد نظر از روش کیفی پدیدارشناسی و تحلیل نظری استفاده شد. از میان جامعه آماری، 8 اطلاع رسان، به روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه نیمه ساختارمند قرار گرفتن د. مصاحبه با اعضای هیات علمی ، تا حد اشباع پیش برده شد. برای اعتباریابی الگو، 18 آزمودنی با استفاده از تابع درجه رضایت انتخاب شدند و به پرسش نامه به روش دلفی پاسخ دادند. برای تحلیل داده های کیفی از رهیافت پدیدارشناسی ون منن و تحلیل محتوی و برای تحلیل داده های بخش کمّی از تحلیل عاملی فازی براساس نظریه مجموعه های فازی استفاده شد. یافته ها: تعداد عناصر در برنامه درسی الکترونیکی مساله محور را می توان در 114 زیرمقوله و 12 مقوله محوری طبقه بندی کرد. به غیر از 4 شاخص که از نظر متخصصان دارای اهمیت متوسط به پایین تشخیص داده شد، بقیه شاخص ها به میزان زیاد و خیلی زیاد در الگوی مطلوب برنامه درسی مساله محور اهمیت داشتند. نتیجه گیری: الگوی مطلوب برنامه درسی مساله محور برای مراکز یادگیری الکترونیکی دانشگاه های دولتی شهر تهران از عناصر دوازده گانه شامل اهداف، محیط، ابزار و زیرساخت، یاددهنده، یادگیرنده، روش های یادگیری، فضا (محیط)، زمان، مبانی، ساختار، ارزشیابی و راهبرد تشکیل می شود.

هدف پژوهش حاضر، فراتحلیل تحقیقات انجام شده در حوزه افت تحصیلی فرزندان شاهد در بنیاد شهید و امور ایثارگران از سال 1373 تا 1385، به منظور نیل به یافته های هماهنگ و منسجم از نتایج مطالعات مختلف و تعیین اندازه اثر واقعی و سطح معنا داری هر یک از عوامل تاثیرگذار (فردی، خانوادگی، آموزشی، اجتماعی و محیطی) بر افت تحصیلی و مشخص کردن متغیرهایی است که دارای بیشترین تاثیر بر افت تحصیلی فرزندان شاهد است. جامعه آماری این پژوهش برگرفته از تمام پژوهش های انجام شده در بنیاد شهید و امور ایثارگران از سال 1373 تا 1385 در زمینه افت تحصیلی فرزندان شاهد (اعم از دانش آموز و دانشجو) است. به منظور دسته بندی متغیرهای مربوط به عوامل موثر در افت تحصیلی فرزندان شاهد، پس از تفکیک آن ها به دسته عوامل فردی، خانوادگی، آموزشی و اجتماعی ـ محیطی، این عوامل با برنامه CMA تحلیل شدند. در 11 پژوهش، 26 متغیر فردی و در 13 پژوهش، 43 متغیر خانوادگی و در 6 پژوهش، 14 متغیر آموزشی و در 5 پژوهش، 6 متغیر محیطی ـ اجتماعی شناسایی شد. بیشترین اندازه اثر در بین عوامل فردی به متغیر «نگرش به آینده شغلی»، در بین عوامل خانوادگی به متغیرهای «داشتن مسوولیت اداره خانواده» و «بیماری مستمر یکی از اعضای خانواده» اختصاص یافت. بین اندازه اثر متغیرهای موثر در افت تحصیلی (فردی، خانوادگی، آموزشی و اجتماعی ـ محیطی) فرزندان شاهد برحسب مقطع تحصیلی، روش های آماری و روش های مختلف نمونه گیری تفاوتی مشاهده نشد.

"هدف این مقاله تهیه و تدوین الگویی برای ارائه بازخوردهای کیفی به دانش آموزان است. اهمیت و ضرورت: معاونت آموزش و پرورش عمومی وزارت آموزش و پرورش برای کاهش اثرات منفی بازخورد کمّی در بهداشت روانی و یادگیری دانش آموزان، طرحی را با عنوان «ارزشیابی توصیفی» تهیه و پس از تأیید شورای عالی، در مدت سه سال به صورت آزمایشی در برخی از مدارس ابتدایی مناطق آموزشی کشور اجرا کرد. در این طرح، بازخوردها به صورت توصیفی و با مقیاس درجه بندی (مقوله ای مرتب شده) به دانش آموزان ارائه می شد. نتایج ارزشیابی های به عمل آمده توسط خوش خلق و شریفی (۸۴- ۱۳۸۲) نشان داد که طرح «ارزشیابی توصیفی» ،به رغم تأثیر مثبت بر ارتقای بهداشت روانی دانش آموزان، نتوانسته است در ارتقای کیفی و حتی کمّی یادگیری آنان مؤثر باشد.یکی از دلایل مهم عدم موفقیت آن طرح، نبودن الگویی روشن برای ارائه بازخورد در مدارس بود. در این مقاله از تحقیق کیفی اسنادی استفاده شده است. جامعه آماری شامل ۳ کتاب و ۲۶ مقاله پژوهشی است.در پاسخ به دو سؤال پژوهشی اساسی، ابتدا جایگاه بازخورد کمّی در رویکردهای رفتاری و نیز رفتاری – شناختی بررسی شده و آن گاه براساس رویکرد سازنده گرایی، تعریفی روشن و جامع از مفهوم بازخورد کیفی ارائه گشته است. در پایان، براساس عناصر تعریف بازخورد کیفی، یک الگوی مدون برای ارائه بازخورد به دانش آموزان طراحی و معرفی شده است. در الگوی بازخورد کیفی، دانش آموزان براساس باورهای انگیزشی و شناخت های قبلی خود، تکالیف تعیین شده معلم را تفسیر می کنند و به آن معنا می بخشند، سپس برای خود اهداف فردی و راهبردهای یادگیری ویژه طراحی می کنند. در این الگو، دانش آموزان در فراهم آوردن بازخوردها برای یادگیری خود مشارکت فعال دارند. با اجرای منظم مراحل پیش بینی شده در الگوی بازخورد کیفی، برای دانش آموزان شرایطی فراهم می شود تا با انجام خودسنجی های مستمر، ضمن تقویت انگیزه تحصیلی درونی، خودنظم جویی یادگیری را در خود پرورش دهند و بر سطح کیفی آموخته هایشان بیفزایند. "