فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۱۵ مورد.
۱.

هنر سفالگری در دوره صفویه، بررسی تکنیک و نقشمایه های هنری(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 522 تعداد دانلود : 951
با ظهور سلسله صفویه، تحولی چشمگیر در تمامی عرصه های هنری و صنعتی، از جمله سفال های صفوی پدید آمد. برنامه ریزی های کلان شاه عباس، در این برهه به نوعی به ایجاد یک رنسانس در امر ساخت سفال انجامید. بکارگیری سلایق روز و در عین حال توجه به عناصر بومی و ادای دین به آنها، از سوی سفالگران منجر به تولید سفال هایی با مشخصات ترکیبی شد. سفال های این دوره شامل سفال های کوباچی، آبی و سفید، گمبرون، زرین فام، سلادون و همچنین سفال های وارداتی است که به نحوی در ساخت سفال های داخلی تأثیرگذار بود. از جمله، سفال های چینی، که منجر به تولید سفال های آبی وسفید، سلادون و سفال های ایزنیک گردید، در حجم گسترده ای به بازار ایران صادر می شد و بالاخره سفال های بدل چینی اروپایی، که به نوعی سفال اواخر صفوی در ایران را به دوران افول نزدیک کرد. اما سفالگران ایرانی با دستمایه قرار دادن دست آوردهای مکاتب هنری این دوران به ویژه مکتب هرات، سعی در بازنمایی هنر سفالگری به کمک نقش مایه های مینیاتوری داشتند. در این مقاله با بررسی مختصری بر گونه های سفالی در دوران صفوی، نگاهی به نقش مایه های به کار رفته بر روی این سفالینه ها می اندازیم.
۴.

جام شوش، جامی پر از رمز و راز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سفال نقوش جام شوش بز کوهی تناسبات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای زیبا هنرهای تجسمی طراحی، نقاشی ایران و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی تزئینی وغیره ایران و اسلام سفال، کاشی و ...
تعداد بازدید : 954 تعداد دانلود : 403
یکی از راه های دستیابی به فرهنگ و دانش بشری، مطالعهی هنر تمدن های گوناگون است. در شناخت تمدن ایران نیز، شوش از اهمیت والایی برخوردار است و سفالینه های منقوش آن، بر تارک موزه های جهان میدرخشند. این مقاله سعی دارد به شیوهی توصیفی- تحلیلی و تاریخی، علل توجه جهانیان به این سفالینه ها، به ویژه جام شوش را بررسی کند. اولین موردی که احساس لذت را در بیننده ایجاد میکند، زیبایی ظاهری است که از طریق: چشم نوازی نقوش و هماهنگی آنها با یکدیگر و با شکل ظرف، وجود تناسبات منطقی، تقسیم بندیهای دقیق، رعایت سواد و بیاض و طراحی منحصر به فرد، ایجاد میشود. این مساله با محاسبهی اندازه های اشیاء و به دست آوردن تناسبات، پیگیری و ملاحظه شد که اعداد به دست آمده به عدد طلایی نزدیک هستند. عامل دیگر، داشتن بار معنایی هر نقش است که به عنوان نمادی خاص بهکار رفته و ضمن ارتباط با دیگر نقوش، در پی دستیابی به هدفی خاص با تکیه بر باورها، اعتقادات و تمایلات انسان پیشین میباشد. دلایل مطرح شده برای برتری شاهکار سفالین جهان، با بررسی تطبیقی این نمونه، با سفالینه های تمدن های هم عصر با تمدن ایران و سفالینه های مناطق هم دوره با منطقهی شوش به اثبات میرسد و نبوغ ایرانیان را در خلق آثار هنری و بیان رمزگونهی خواسته هایشان به نمایش میگذارد.
۵.

زیبایی شناسی نقوش سفال نیشابور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 646
هنر اسلامی در بخشهای مختلف دارای ویژگیها و زیبایی خاصی است که سفالگری و طراحی نقوش آن در بخش سفال نیشابور از نمونه های بارز آن است . هنر سفالگری نیشابور ، علاوه بر تنوع در تکنیک های ساخت ، دارای تنوعهای بدیع طراحی نقوش و خوشنویسی روی آن نیز هست که بیانگر قدرت و تسلط هنرمند در این هنر است . شکل لعاب دهی ، کتیبه های زیبای ظروف به خط کوفی ،‌ تزئینات نقوش گیاهی ، حیوانات و انسان و نیز توانایی در ترکیب بندی تصویری هر یک از این عناصر در ظروف . این بخش از هنر اسلامی را دارای برتری کرده است ...
۶.

تنوع خط کوفی در کتیبههای سفال سامانی (قرن سوم تا پنجم هجری قمری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کوفی تزیینی کتیبههای سفال سامانی خوشنویسی اسلامی سفال اسلامی خط کوفی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای زیبا هنرهای تجسمی مجسمه سازی و برجسته کاری ایران و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای زیبا هنرهای تجسمی خوشنویسی و کتابت ایران و اسلام
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم فرهنگی
  4. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی تزئینی وغیره ایران و اسلام سفال، کاشی و ...
تعداد بازدید : 327 تعداد دانلود : 585
خوشنویسی یکی از هنرهای خاص دوران اسلامی است و خط کوفی- اولین نشانهی ظهور این هنر- از همان ابتدا در پیوند با کلام الهی، اعتبار و ارزش خاصی را برای آن رقم زده است. این پشتوانهی معنوی به همراه حضور در عرصههای مختلف موجبات ظهور انواع کوفی را فراهم ساخت که ادوار و فرهنگهای مختلف سهم عمده ای در پروراندن ویژگیهای منحصربهفرد آن داشتند. در این میان سامانیان با احیای سنتهای هنری کهن، کیفیات و صفات ایرانی را در خط کوفی وارد کردند که نمونهی عالی آن در کتیبهی ظروف سفالین تجلی یافته است. در این مقاله ضمن استخراج انواع خط کوفی منقش بر این سفالینه ها و گنجاندن آن در طبقهبندی رایج خط کوفی، تحولات فرمی آن مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده نیاز پژوهندگان این عرصه در حد امکان تأمین شود؛ از یک طرف خصوصیات هر یک از این خطوط جهت معرفی آن به طراحان معاصر بازنمایانده شده تا با آگاه ساختن آنها از پیشینه و اصول خط، در افزایش مهارتهایِ کاربردی آنان سهیم باشد و از طرف دیگر با تشخیص سیر تحولات صوری خط علاوه بر معرفی خاستگاه و منشاء گونههای مختلف، بر اساس آن سیری تاریخی ارائه گردیده که در کنار مؤلفههای دیگر میتواند راهگشای زوایای مبهم در گاهشماری این سفالینهها باشد.
۸.

بررسی کاسه ها و پیاله های فلزی هخامنشی از نظر شکل، جایگاه، تزئینات و حوزه پراکنش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هخامنشیان فلزگری کاسه زورقی حوزه پراکندگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی تزئینی وغیره
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان هخامنشی فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
تعداد بازدید : 139 تعداد دانلود : 366
هنر هخامنشی، هنری ترکیبی است که در نهایت ظرافت و زیبایی جلوه گری می کند. یکی از ظریف ترین مصنوعات هنرمندان قلمرو هخامنشی، ظروف فلزی به ویژه کاسه ها هستند. کاسه های هخامنشی یکی از مدارک مهمی است که از مناطق مختلف شاهنشاهی به دست آمده است. برخی از این کاسه ها دارای کتیبه سلطنتی می باشند که حاکی از اهمیّت این گونه از ظروفدر دربار هخامنشی است. این کاسه ها اطلاعات ارزشمندی در زمینه فلزکاری، شیوه تزئینات، تکنیک ساخت، ارتباطات تجاری، اجتماعی، اقتصادی و هنری در اختیار افراد صاحب فن قرار می دهد. پژوهش پیش رو سعی بر آن دارد با نگاهی توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل نقوش، تزئینات و شکل کاسه ها، اهمیّت و جایگاه کاسه های فلزی را در جامعه هخامنشی مورد مطالعه قرار دهد؛ همچنین تلاش می شود بر اساس مطالعات تطبیقی میان کاسه ها و پیاله ها و بررسی حوزه پراکندگی آنها، منشأ اقتباس شکلی و تزئینی در ساخت کاسه های فلزی هخامنشی مشخص و تحلیل گردد. نتایج حاصل از این بررسی حاکی از گستردگی کاسه ها و پیاله های فلزی هخامنشی به ویژه نوع زورقی آن، در سرتاسر شاهنشاهی است. وجود آرایه های گیاهی هم چون گل نیلوفر، روزت و تزئینات بادامی شکلی که در سایر هنرهای هخامنشی مانند نقوش برجسته مشاهده می شود، بر کاسه ها نیز شناسایی شد. به علاوه تا مدت ها پس از سقوط هخامنشیان، سنت ساخت کاسه ها و پیاله های فلزی به سبک آن ها در مناطق مختلف رواج داشت.
۱۲.

بررسی زیباشناسی سفالینه های کاشان دوره ایلخانی بر اساس آرای آن شبرد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: زیبایی شناسی کاشان فرم سفال دوره ایلخانی بازنمود فرانمود

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری تاریخ هنر تاریخ هنر ایران پس از اسلام ایلخانیان
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی تزئینی وغیره ایران و اسلام سفال، کاشی و ...
تعداد بازدید : 728 تعداد دانلود : 944
فن و هنر سفالگری کاشان سابقه دیرینه دارد. در طی این سابقه طولانی ویژگیهای مشخصی را در آن می توان مشاهده نمود که از جهات مختلف شایسته تحقیق و مطالعه است. این فن و هنر در دوره های مختلف تحول و تکامل یافته است. این تحول و تکامل در دوره اسلامی بسیار چشمگیر بوده و در مقایسه با دوره های قبل دارای اهمیت بسیاری می باشد. از جمله دوره هایی که سفال کاشان دارای درخشش و اهمیت بوده دوره ایلخانی مغول می باشد. تولید ظروف لعابی در کنار ترکیب بندی عناصر چینی و اسلامی و حل شدن آن در عناصر ایرانی، هنر این دوران را دارای ویژگی خاصی کرده است. در این مقاله با توجه به پژوهش کتابخانه ای و اسنادی به بررسی زیبایی شناسی آثار سفالی دوره ایلخانی کاشان بر اساس آرای آن شبرد با تاکید بر برجستگی های هنری همچون بازنمود، فرانمود و فرم پرداخته شده است.
۱۴.

حفظ و مرمت آثار سفالی

نویسنده:

کلید واژه ها: آسیب شناسی سفال خاک رس حفظ و مرمت فن شناسی مبانی نظری مرمت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی تزئینی وغیره ایران و اسلام سفال، کاشی و ...
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری گروه های ویژه مرمت آثار تاریخی
تعداد بازدید : 415 تعداد دانلود : 1000
سفال یکی از شاخص های مهم پیشرفت تمدن های گذشته بشری محسوب می شود که ساختاری غیر فلزی و غیر آلی داشته، سخت و غیرقابل احتراق بوده و اکسید نمی شود. آثار سفالی بسته به ساختار آن ها، شرایط نگهداری، طرز استفاده و مکانی که از آن به دست آمده اند دچار آسیب هایی شده اند که میزان این آسیب ها با توجه به عوامل به وجود آورنده آن ها متفاوت می باشد. در نتیجه این آسیب ها این آثار نیاز به حفظ و مرمت دارند. مواد گوناگونی جهت حفظ و مرمت آثار سفالی به کار برده می شود، اما بایستی این نکته را در نظر داشت که در جریان هرگونه عملیات حفاظتی و مرمتی، مواد مورد استفاده و روش های مرمتی در چهارچوب اصول و مبانی نظری مرمت باشند.
۱۵.

اشیا جادویی در فرهنگ عامه ایران و تاثیر آن در نقاشی مکتب سقاخانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ عامه طلسم مهره فتیش نقاشی مکتب سقاخانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای زیبا هنرهای تجسمی طراحی، نقاشی ایران و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی تزئینی وغیره ایران و اسلام
تعداد بازدید : 107 تعداد دانلود : 462
فرهنگ عامیانه ایران برخاسته از سنت ها، آداب و رسوم، باورها و اعتقاداتی است که میراثی به وسعت تاریخ دارد. در میان عناصر متعدد فرهنگ عامیانه، شی باوری (فتیش) حضور گسترده ای در زندگی عوام داشته است. این عنصر شامل سنگ ها، گیاهان، حیوانات، طلسم ها و ادعیه ای است که از قدرت جادویی خارق العاده ای برخوردارند و به عنوان شی کاربردی و ثمربخش در زندگی روزمره مردم اهمیت پیدا کرده اند.این پژوهش در نظر دارد با ارایه منتخبی از این اشیاء، به بررسی فرهنگ عامیانه ایران با تاکید بر خصیصه شی باوری و معرفی آن ها به عنوان فرهنگی ناب و دست نخورده، به ثبت و ضبط آن ها بپردازد و تاثیر این باورها را در هنر ایران به ویژه نقاشی مکتب سقاخانه آشکار نماید. فرضیه پژوهش بر این استوار است که عناصر جادویی، طلسم ها و ادعیه از دیرباز تاکنون به عنوان بخشی باور از زندگی عامه مردم را به خود اختصاص داده و توانسته اند در آثار هنرمندان نقاشی سقاخانه ای ایران به عنوان عنصر فرهنگی زمان خود برای خلق آثار نمادین و معناگرا ثمربخش باشند.
۱۷.

کاربرد نقوش انتزاعی فلز کاری دوران سلاجقه در طراحی مبلمان فضای سبز شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 82
سرزمین ایران در دوره اسلامی شاهد افت و خیزهای بسیاری در زمینههای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و هنری بوده است. اما در تمامی ادوار تاریخی، هنر ایران، در جستجوی نیروهای آسمانی بوده و کوشیده تا با وسایلی که دارد با این نیرو ارتباط برقرار سازد و از قدیمترین زمان، اگر چه هنر امری عادی و معمولی بود، اما ایرانیان برای زیبایی، مقامی بلند قائل بودند. هنر ایرانی بر تزیین مبتنی است. این تزیینات که گاهی نشان دهنده عادات و عقاید دینی بوده، میتوانسته عمیقترین تاثیر را در انسان و محیط زندگی او بهوجود آورد. با روی کار آمدن سلاجقه در مشرق ایران، دوران درخشان فلزکاری اسلامی آغاز گردید. آثار باقیمانده از این دوره نشاندهندهی اوج درخشش هنر فلزکاری در ایران است که نشانهها و نقوش این آثار در دنیای معاصر میتواند پر از ناگفتهها و پیامهای معنوی و اجتماعی باشد. در این پژوهش سعی شده با بهرهگیری از نقوش انتزاعی شده فلزکاری دوره ی سلجوقی و انتقال این نقوش به محیطهای زندگی اجتماعی، مردم را نسبت به فرهنگ، هنر، تمدن و هویت خویش آشنا نموده تا در کنار بهرهگیری از این موارد، آرامش و زیبایی هرچه بیشتر را در فضاهای شهری، ایجاد نماید. فضاهای سبز اماکنی است که افراد را برای لحظاتی به آسایش جسم و روح فرا می خواند و از آنجایی که در این اماکن، انسان به آرامش و آسایش روحی و جسمی مورد نیاز دست مییابد، لذا کار بر روی این محیطهای سبز، بیش از پیش نیازمند دقت و توجه است. فضاهای سبزی که عامهی مردم از آنها استفاده میکنند امکانات خاص خود را در حوزهی مبلمان شهری میطلبد. وجود نیمکت، سطل زباله و روشنایی از بدیهیترین عناصر مورد نیاز در فضاهای سبز شهری است. استفاده از منابع فرهنگی- هنری غنی ایرانی- اسلامی در گونه های مختلف هنر اسلامی بهصورت بدیع و نو، می تواند در هماهنگ نمودن این غنای فرهنگی- هنری با نوآوری، ابداعات و ابتکارات امروزی جهت کاربرد در تزیین بناها و مبلمان شهری و سایر اقسام هنر، در جهت رفع نیازهای روحی، بصری و اقتصادی فردی و اجتماعی تاثیر به سزایی داشته باشد. در این بررسی، از نقوش و طرح های به کار رفته در فلزکاری دوره ی سلجوقی، برای آراستن مبلمان فضای سبز، استفاده شده که از این طریق با ارائه راه و روشی تازه، در آراستن فضاهای شهری، می توان هویت اصیل ایرانی- اسلامی را در اینگونه فضاها، احیاء نمود. در این مقاله، گامی نو در جهت به کارگیری آرایه ها و عناصر سنتی ایران، در زندگی امروزی و مدرن شهری برداشته شده، تا زمینه ساز فعالیت ها و پژوهش های آتی در این حوزه باشد. فرضیات: آرایه ها و عناصر تزیینی اسلامی- ایرانی دارای معنی و مفهوم هستند. مبلمان فضای سبز شهری از نظر فرم و معنا تاثیر مستقیمی در ترویج فرهنگ اسلامی و هویت بخشی به فضای شهری دارند. اهداف: ترویج فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی از طریق انعکاس مفاهیم ملیتی- مذهبی در تزیین مبلمان فضای سبز شهری. استفاده از عناصر فرهنگی و هنری در گونه های مبلمان فضای سبز شهری از طریق پردازش و طراحی. دستیابی به شهری با هویت و ظاهری اسلامی. روش تحقیق: تاریخی، تحلیلی، توصیفی و تطبیقی. روش گردآوری اطلاعات: کتابخانه ای و میدانی.
۱۸.

تاثیر ادبیات بر نقوش سفالینه های اوایل دوره اسلامی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: ادبیات ایران سفالینه (دوره اسلامی) خطوط تزیینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری تاریخ هنر تاریخ هنر ایران پس از اسلام از آغاز تا پیش از مغول
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی تزئینی وغیره ایران و اسلام سفال، کاشی و ...
تعداد بازدید : 60 تعداد دانلود : 928
با نگاهی به سفالینه های منقوش بجا مانده از ادوار اولیه اسلامی در می یابیم نقوش به کار رفته، تاثیراتی از ادبیات قبل از اسلام و اسلامی را دارا می باشند نقوش رایج بکار رفته در آثار سفالی با مضمون ادبی در دو حیطه تاثیر ادبیات در قالب متن نوشته، و همچنین تصویر صورت گرفته است....
۱۹.

استمرار نقش مایه های ظروف سیمین دورة ساسانی بر نقوش سفالینه های دورة سامانی نیشابور(مقاله علمی وزارت علوم)

۲۰.

تزئین، عنصر اصلی در زیبایی شناسی هنر ایران

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 83
آفرینش زیبایی در هنر ایران بر اصل تزئین استوار است.در معماری ایرانی قبل و پس از اسلام، عنصر تزئین نقش اساسی دارد و حضور تزئینات که عمدتاً پرکار و متنوع می باشند، از معماری و ساختمان جدایی ناپذیر است. از دوره هخامنشی و ساسانی و پس از اسلام تا پایان دوره قاجار شاهد زیبایی شناسی مبتنی بر تزئین هستیم.نقاشی ایرانی نیز در عین روایت گری، سراسر تزئین است. آنچه از نقاشیهای قبل از اسلام سراغ داریم، معمولاً با موضوعات شکار و جنگ شاهان است. شخصیتهای ترسیم شده در این صحنه ها با لباسها و جواهرات و آلات و ابزارشان، پر از نقش و نگارهای زیبا و متنوع است. البته این نگاره ها علاوه بر عناصری که از طبیعت الهام گرفته شده، بعضاً اسطوره ای و نمادین نیز می باشند. در نقش برجسته هایی که از دوره هخامنشی و ساسانی بر جای مانده و صحنه هایی مانند تاج گذاری، شکار و جنگ را به نمایش گذاشته است، می توان نمادهای تزئینی را به وفور مشاهده نمود. هنرهای دستی که در خدمت زندگی روزمره مردم بوده مانند فرش و پارچه نیز به نقوش تزئینی آراسته می باشند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان