فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۱۹ مورد.
۲۱.

درآمدی بر زیبایی شناسی قالی خشتی چالِشتُر

کلید واژه ها: زیبایی زیبایی شناسی فرمی چالشتر قالی خشتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 902 تعداد دانلود : 214
تحقیقات انجام شده در مورد طرح های قالی دستباف ایرانی بیشتر به نام محل بافت همانند قالی اصفهان، چالشتر، کاشان، نائین و غیره مشهور شده و تا حد زیادی مردم برحسب نام محل بافت قالی، آن را انتخاب می کنند؛ اما در مورد ویژگی های زیبایی شناسی قالی مناطق و در این مبحث قالی های خشتی چالشتر که از لحاظ طرح، نقش، رنگ و تکنیک بافت دارای معروفیت جهانی هستند، کمتر آثاری یافت می شود. با توجه به موضوع موردنظر، زمانی که صحبت از زیبایی شناسی قالی خشتی می شود، باید این نکته را در نظر گرفت که: چه شاخصه هایی برای زیبایی قالی خشتی باید در نظر گرفت؟ به تعبیر دیگر این سؤال مطرح می شود که: می توان اصول زیبایی شناسی را بر یک تخته قالی خشتی حاکم کرد و حکم زیبایی به آن داد؟ این سؤال به نوعی سؤال کلی تاریخ زیبایی شناسی است و آن اینکه زیبایی و امر زیبا چیست؟ برای بسط موضوع تحقیق و از آنجا که یکی از اهداف این پژوهش شناخت زیبایی در حوزه قالی خشتی منطقه چالشتر است با ارائه مفاهیم زیبایی و امر زیبا؛ از دیدگاه برخی از صاحب نظرانی که عموماً با گرایش به فلسفه (در شرق و غرب) بدین مهم پرداخته اند، مقایسه شد. در قسمت نتیجه گیری ضمن صحه گذاشتن بر سؤال تحقیق، این نکته استنباط شد که زیبایی در قالی خشتی به دو گروه بیرونی یا فرمی و درونی یا محتوایی قابل تقسیم بندی است.
۲۲.

بررسی سیر تحول پوشش بانوان(سبک، تزئینات ،نقوش) در خراسان بزرگ عصر تیموری بر اساس نگاره های مکتب هرات

کلید واژه ها: خراسان عصر تیموری نگارگری پوشش بانوان نقوش وتزئینات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 621 تعداد دانلود : 783
عصر تیموری یکی از باشکوه ترین دوره های تاریخی در هنر نگارگری ایران اسلامی بوده است. نگاره ها از با ارزش ترین اسناد برای شناخت و درک فرهنگ پوشش طبقات مختلف جامعه در هر می باشند. هنرمندان با ذوق ایرانی در شاهکارهای این عصر بانوان را در پوشش های فاخر و رنگارنگ به تصویر کشیده اند که با بررسی آن با میراثی غنی از فرهنگ پوشش اسلامی که در لابه لای تاریخ پنهان شده میتوان آشنا شد. این پژوهش با گردآوری مطالب کتابخانه ای به روش توصیفی و تحلیلی سعی بر آن دارد تا به پاسخ این پرسش دست یابد که پوشش بانوان خراسان عصر تیموری چه سیر تحولی را در هر دوره پشت سر گذاشته است و عناصر اصلی و تزئینی پوشاک در این دوره چگونه بوده است. برای پاسخ به این سؤالات با بررسی دقیق وهمه جانبه مینیاتورهای این دوره و توصیف آن ها و تحلیل اطلاعات مستخرج شده به این نتیجه رسیده ایم که در دوره تیموری پوشش بانوان در هر سه دوره ( شاهرخ ، میرزا بایسنقر میرزا ، سلطان حسین بایقرا ) جنبه پوشیدگی خود را حفظ کرده است، اما به لحاظ فرم و طرح پوشش همچنین تزئینات کاربردی تغییرات بسیاری را هر دوره پشت سر گذاشته است که شامل تغییر در لایه های تن پوش، فرم سرپوش ها، کاربرد بیشترعناصر تزئینی در تن پوش ها می باشد.
۲۳.

مروری بر ویژگی های عایق گرمایی و عایق صوتی فرش های دستباف پشمی

نویسنده:

کلید واژه ها: فرش دستباف پشم عایق صوتی عایق گرمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 979 تعداد دانلود : 676
طی قرون و اعصار متمادی، فرش یکی از مهمترین ابزارهای انتقال آداب، رسوم، سنت ها و فرهنگ ایرانی، از نسلی به نسل دیگر بوده است. فرش دستباف از دیرباز در ایران مورد مصرف بوده و از کاربردى ترین صنایع دستی به شمار می آید. فرش دستباف ایرانی به لحاظ مواد اولیه، ابزار و وسایل بافت، شیوه بافت، و طرح و نقش، دارای شناسنامه اصیل و مشخصی است. ویژگی های فرش دستباف از دو دیدگاه زیبایی شناسی و کاربردی مورد بررسی قرار می گیرد. از دیدگاه کاربردی، ویژگی های عایق گرمایی، عایق صوتی، و عملکرد پوششی فرش دستباف به عنوان یک کفپوش، مورد توجه قرار می گیرد. بررسی مطالعات انجام شده نشان می دهد که گزارشات علمی و پژوهشی که تاکنون در حوزه کاربردی فرش دستباف منتشر گردیده است، بیشتر بر خصوصیات فیزیکی-مکانیکی فرش دستباف و شاخص دوام آن به عنوان یک کفپوش متمرکز شده است و ویژگی های عایق گرمایی و عایق صوتی فرش و تأثیر پارامترهای ساختاری و متغیرهای بافت بر آن به ندرت مورد پژوهش قرار گرفته است. در مقاله حاضر سعی گردیده است که با مروری بر مطالعات انجام گرفته، به صورت مشخص بر ویژگی های کاربردی عایق گرمایی و صوتی فرش دستباف تمرکز شود و از این دیدگاه، به مزایای الیاف پشم به عنوان نخ پرز فرش دستباف پرداخته شود. ویژگی های مطلوب عایق گرمایی و صوتی فرش های دستباف پشمی، در کنار مزایای راحتی، توانایی طبیعی در بهبود کیفیت هوای داخلی، ایمنی، و زیبایی، احساس رضایتمندی مطلوبی به مصرف کنندگان می دهد و تأثیر چشم گیری بر کیفیت درک شده از آن خواهد داشت.
۲۴.

گبه ها: نقاشی های بافته شده در عشایر بررسی فرآیند بافت، تحلیل و تطبیق گبه های قدیم و جدید با نقاشی مدرن

نویسنده:

کلید واژه ها: عشایر دستبافته گبه سبک نقاشی مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 193 تعداد دانلود : 805
گبه ها نمونه ای از دست بافته های عشایری و منظومه ای از هویت فرهنگی و هنری عشایر است. چگونگیِ بافت و نقش پردازی این دست بافته های درشت بافت با پُرزهای بلند، آن ها را تبدیل به آثار هنری مدرن و بومی خاص عشایر نموده است. به نظر می رسد فرآیند تولید گبه هایِ بر بوم بافته، بیش ترین قرابت و نزدیکی را با نقاشی های سبک های مدرن و آغازین قرن بیستم نظیر امپرسیون، فوویسم، خام(ابتدایی) و انتزاعی دارد. بافت گبه ها که از گذشته تا چند دهه پیش توسط بافندگان عشایری به ویژه قشقایی و بختیاری صرفاً با هدف جنبه خودمصرفی، بدون نگاه اقتصادی و آگاهی از پیش تعیین شده بافته می شد، هم-زمان با تغییر شیوه زندگی عشایر از کوچ نشینی به اسکان دائم و از بین رفتن کارکرد گبه ها؛ بسیار کم و یا به نوعی از بین رفته است. طی دو دهه گذشته این نوع دست بافته ها؛ با گسترش عواملی هم چون گفتمان کارآفرینی بومی هنر با هدف استفاده از ظرفیت های پیدا و پنهان بافته های عشایری و هم چنین نزدیکی این بافته ها با هنر مدرن، با استقبال فراگیر ملی و فراملی از سوی تولیدکنندگان عمده و خرده روبه رو شد و بافت مجدد آن با هدف بهره برداری از قابلیت های اقتصادی آغاز گردیده است. این مقاله درپاسخ به این سوال که، چگونه سفارش دهندگان می توانند با استفاده از پتانسیل های هنر مدرن، برای ارتقاء مفاهیم ذهنی و انسانی پایدار و جایگزین عمل کنند؟ به بررسی فرآیند چگونگی بافت گبه های قدیم و جدید عشایر و تطبیق آن با سبک های مدرن هنر نقاشی می پردازد تا ظرفیت های این دست بافته های بومی را برای تبدیل شدن به هنری با رویکرد اقتصادی کشف و بررسی کند.
۲۵.

نقوش هندسی در سوزن دوزی بلوچ

کلید واژه ها: زیبایی شناسی هندسه سوزن دوزی بلوچ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 844 تعداد دانلود : 360
منطقه بلوچستان از معدود مناطق ایران است که با وجود تغییرات سریع در زندگی مدرن به حفظ پوشش سنتی خود پایبند بوده است. حفظ این البسه هویت متمایز فرهنگی آن ها را نسبت به دیگر اقوام ایرانی آشکار می سازد. هدف از نگارش این مقاله بررسی ویژگی های هندسی سوزن دوزی بلوچ است. این نقوش هندسی در میان رودوزی های سنتی ایران خاص و منحصر به فردند. بنابراین پژوهش حول محور پاسخ به این سوال شکل گرفت که چه ویژگی های شاخص هندسی می توان در زیبایی شناسی سوزن دوزی بلوچ یافت؟ به عنوان فرضیه و پاسخ به این پرسش می توان فرم مثلث را به عنوان اصلی ترین ویژگی هندسی این نقوش معرفی کرد. به عبارت دیگر زیباییی شناسی هندسی مثلث بر این نقوش حاکم است. با استفاده از روش تحقیق کیفی-توصیفی از نوع تاریخی و جمع آوری اطلاعات اسنادی نقوش سوزن دوزی بلوچ و ویژگی های خاص هندسی آن مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس یافته ها، یکی از اساسی ترین ویژگی های زیبایی شناسانه نقوش سوزن دوزی بلوچ در هندسی بودن آن ها است. نقوش هندسی غالب نیز عبارتند از مربع یا لوزی و مثلث. لوزی و مربع را نیز می توان حاصل به هم پیوستن مثلث های کوچکتر دانست. بدین ترتیب می توان مطبق فرضیه پژوهش، زیبایی شناسی هندسی سوزن دوزی بلوچ را برپایه شکل مثلث دانست.
۲۶.

بررسی و تحلیل آیات و احادیث در قالی های دوره صفویه

کلید واژه ها: قالی محرابی صفویه سالتینگ آیات قرآن محتوای دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 621 تعداد دانلود : 238
تاریخ فرشبافی ایران می توان نقش مایه های تزیینی را به وضوح دید . برخی موارد در راستای نوع کاربرد آن دارای مفاهیم مذهبی و بستری برای بکارگیری برخی مفاهیم دینی ، مانند قالی های محرابی که در راستای القای مفاهیم دینی کارکردهایی داشته است. بخش مهم این قالی ها معروف به مجموعه سالتینگ می باشد .که دارای کتیبه هایی با محتوای دینی و کارکرد مذهبی است. مساله اصلی این پژوهش چگونگی بکارگیری متن و نقشمایه این قالی ها و نحوه شناسایی و تفسیر این کتیبه ها می باشد. این پژوهش به بررسی و ویژگی کلی قالی های محرابی می پردازد و نوع کارکرد وهمچنین با مفاهیم این دسته از قالی ها آشنا شده و هدف اصلی آن آشنایی با مفاهیم و مضامین دینی است . در راستای مساله اصلی، سوالات پژوهش عبارتند از: مضامین احادیث و آیات تاکید بر چه موضوعی دارند؟ چه آیات و احادیثی در این قالی ها به کار رفته است ؟معانی و مفاهیم آیات و احادیث در چه راستایی هستند ؟ نوع تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و 10 نمونه از قالی های سجاده ای دوره صفوی که به صورت هدفمند انتخاب شده ومورد بررسی و خوانش قرار گرفته است، جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای بوده و تحلیل ها به شیوه کیفی می باشد. نتایج تحقیق نشان میدهد که بیشتر محتوای کتیبه های این فرش ها در راستای توحید، نبوت و وحدانیت خداوند است و در متن قالی ها از نقشمایه های جانوری استفاده نشده است و اولویت بکارگیری برای نقوش گیاهان و گل ها و درختان ،که بیانگر بهشت ، فردوس و باغ نیز می باشد
۲۷.

تحلیل طبقه بندی های ارائه شده طرح و نقش قالی ایران و ارائه ی الگوی نوین طبقه بندی بر اساس طرح و نقش قالی

کلید واژه ها: قالی ایران طرح نقش طبقه بندی قالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 52 تعداد دانلود : 616
فرش یکی از کهن ترین هنرهای ایرانی است که نقوش متنوع و غنی آن بیانگر پیشینه ی تاریخی آن است. نقش و رنگ فرش متاثر از شرایط اقلیمی، فرهنگی، تاریخی هر منطقه ای است. که با توجه به وجود معیارهای مختلف در این تنوع دسته بندی و طبقه بندی های گوناگونی از دیدگاه های مختلف ارائه شده است. در این پژوهش سعی بر آن بوده که با توجه به مطالعات و بررسی های صورت گرفته و نقد طبقه-بندی های موجود در حوزه طرح و نقش قالی ایران، بتوان به طرحی مشخص و معین متکی بر چهارچوب و منطق و همچنین قابل خوانش و از لحاظ بصری ماندگار در حافظه و ذهن رسید. پس از تحلیل و مطالعات صورت گرفته نهایتا موفق به ارائه طبقه بندی ای تحت عنوان "هفت رخ " که بر دو محور طرح و نقش استوار بوده و عبارتند از: محرمات، قابی، واگیره ای، لچک ترنج، باغی، محرابی و افشان شده و نتایج تحلیل و نقد این طبقه بندی حاکی از جامع و شامل بودن طبقه بندی هفت رخ قالی دارد. این مقاله با بهره گیری از نظام طبقه بندی مبتنی بر اصول منطق نظری و با استفاده از ابزارهای مطالعات کتابخانه ای و مشاهده انجام یافته است و در پی ارائه طبقه بندی فراگیر و قابل گسترش در طرح-های جدید می باشد.
۲۸.

مطالعه ویژگی های طیفی و رنگی خامه قالی رنگرزی شده توسط روناس

کلید واژه ها: روناس خامه قالی منحنی جذبی طیف انعکاسی ویژگی های رنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 847 تعداد دانلود : 995
با توجه به کاربرد وسیع روناس در رنگرزی خامه قالی ایران و همچنین تنوع زیاد این ماده رنگزا، در این تحقیق گونه های مختلف روناس از مناطق متفاوت جمع آوری شد و سپس مشخصات آنها تعیین و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. انواع گردآوری شده شامل روناس منطقه مدیترانه، کویر یزد، کرمان، سه ساله بافق، سه ساله خوربیابانک، چهارساله نائین، سه ساله اردکان (درجه یک و ممتاز) می باشد. در گام نخست پس از تهیه محلول شفاف از نمونه های مختلف روناس در آب، طیف جذبی آنها در محدوده 190 تا 1100 نانومتر حاصل و با یکدیگر مقایسه شد. سپس یک نوع مشخص خامه قالی طی فرآیند یکسان دندانه دهی و رنگرزی با استفاده از هر یک از گونه های مورد بحث رنگرزی گردید. با اندازه گیری انعکاس نمونه های رنگرزی شده در محدوده مرئی، طیف های انعکاسی آن ها تعیین و مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین مشخصات کالریمتری کلیه نمونه های رنگرزی شده تحت استاندارد نوری D65 و مشاهده کننده استاندارد 1964 محاسبه و گزارش شدند. ویژگی های رنگی نمونه مدیترانه نسبت به سایر موارد تفاوت داشتند. مقادیر K/S نمونه ها هم با استفاده از رابطه کیوبلکا- مانک از روی انعکاس آن ها محاسبه گردید. بعلاوه با استفاده از روش تحلیل اجزاء اصلی (PCA) مقادیر ویژه و بردارهای ویژه داده های انعکاسی نمونه های رنگرزی شده تعیین و با محاسبه درصد واریانس تجمعی، ابعاد داده های مذکور تعیین شدند. در مرحله بعد منحنی های انعکاسی با تعداد متفاوت توابع پایه بازسازی شدند و در هر مورد خطای بازسازی گزارش گردید.
۲۹.

بررسی فتوت نامه نویسی در میان طراحان فرش عصر صفوی

کلید واژه ها: عصر صفوی عرفان شیعی فتوت نامه نگارگری طراحی فرش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 48 تعداد دانلود : 239
رواج فتوت و فتوت نامه نویسی در میان اصناف عصر صفوی نشان از وجود آداب و معارفی است که لازمه و مشخصه ی هر شغل در آن دوره بوده است. در میان اصناف دوران صفویه عدم حضور فتوت نامه ای برای حرفه ی طراحی فرش علی رغم اهمیت بالای هنر فرش بافی در میان هنرهای آن دوره مسئله ای است که هرگز به علل و چند و چون آن پرداخته نشده است. سؤالاتی که برای رسیدن به هدف می توان طرح کرد، عبارتند از: «علت خالی بودن جای فتوت نامه ی طراحان فرش در میان دیگر اصناف عصر صفوی چیست؟ طراحان فرش آن دوره متعلق به چه صنفی بوده اند؟ فتوت نامه ی طراحان فرش دارای چه ساختار و ویژه گی هایی بوده است؟ در این جستار با روشی توصیفی- تحلیلی به کمک مطالعه و جمع آوری مطالب اسنادی و کتابخانه ایی در حوزه ی نگارگری، فرش و عرفان اسلامی، فعالیت صنفی طراحان فرش و علل نبودن فتوت نامه ایی برای این شغل در عصر صفوی و همچنین ساختار رسالات این صنف مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته های به دست آمده از این پژوهش بیان گر آن است که طراحی فرش در دوران صفوی زیر مجموعه ی فعالیت های حرفه-ای صنف نگارگران و مذهبان بوده است، و بزرگان این صنف رسالات و دیباچه هایی را تصنیف کرده اند که ساختاری همچون فتوت نامه های دیگر اصناف داشته اند. وجه تمایز این رسالات با فتوت نامه های اصناف در ساختار ادبی و نگارشی آن ها بوده است.
۳۰.

ماهیت شناسی نقش مایه "مار" در قالی های ایرانی با نگاهی به اندیشه جهان شناختی اسلامی

کلید واژه ها: قالی مار پیش ازتاریخ تاریخی اندیشه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 839 تعداد دانلود : 303
یکی از نقوشی که دارای معنا و مفهومی انتزاعی بر روی آثار تمدن های کهن است نماد مار در اشکال مختلف است که باگذشت قرن ها بار دیگر بر روی قالی های اسلامی نمود یافته است. مشهود است که در گذر زمان با تغییر فرهنگ ها، مذاهب، سیاست ها و... به تناسب آن نیز معنا و مفهوم نمادها دچار تحول گردیده و در هر زمان با توجه به بسترهای تاریخی خود معنا می یابند. بنابراین نماد مار نیز همچون دیگر نمادها در دوره های مختلف همچون پیش ازتاریخ، تاریخی و اسلامی مکرراً با مفاهیم متفاوتی تجلی یافته است؛ گاه با نقشی مثبت و گاه با نقشی منفی، به گونه ای که در دوره پیش ازتاریخ و عیلامی با نقشی مثبت و ایزد گونه ظاهر می شود، با ورود دین زرتشت با نقشی منفی ترسیم شده و در دین میترایی بار دیگر با ظاهری مثبت تجلی می یابد. این روند تغییر معنایی را تا دوره اسلامی شاهد هستیم. آنچه در این پژوهش مطرح است آن است که در اسلام همچون ادیان مسیح و یهود، مار موجودی منفی تصور می شود. بنابراین چگونه می توان استفاده این نقش در قالی های اسلامی و انطباق آن با باور مذهبی اسلامی را معنا بخشید؟ بر این اساس در این مقاله سعی شده با روش تحلیلی- تطبیقی به بررسی و مطالعه آثار به جای مانده از دوران تاریخی و همچنین متون کلاسیک فارسی – اسلامی و قرآن کریم پرداخته تا به درک و شناختی درست از معنا و مفهوم نماد مار در قالی های اسلامی و چگونگی پذیرش این نقش مایه در بافت مذهبی اسلامی دست یابیم.
۳۱.

مطالعه ی تطبیقی سفره آردی خراسان جنوبی و سفره بافی خراسان شمالی

نویسنده:

کلید واژه ها: زیراندازها طرح سفره آردی سفره کردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 36 تعداد دانلود : 433
بافته های داری جزء اولین تولیدات بشر ابتدائی و از متنوع ترین تولیدات در حوزه طرح، نقش و مواد مصرفی در سطح کشور و بعضاً دنیا می باشد از اینجمله "سفره بافی یا سفره آردی" که جزء بافته های داری محسوب و جنبه خود مصرفی داشته و از الیاف ریسیده شده پشم شتر و یا گوسفند به صورت خودرنگ و یا رنگرزی گیاهی بر روی دارزمینی و با استفاده از نقوشی همچون بز، قوچ یا اشکال هندسی در وسط و حاشیه آن که به طور ذهنی و برگرفته از طبیعت پیرامون، در برخی از روستاهای شهرستان قاینات خراسان جنوبی و شهرهای خراسان شمالی بافته می شود که به جهت اسم و کاربرد با یکدیگر تشابه دارند. چنین به نظر می رسد تا کنون این دو دست بافته تا کنون با یکدیگر مورد تطبیق قرار نگرفته اند لذا در این تحقیق که به روش تطبیقی و گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی می باشد سعی در بررسی تفاوت ها و شباهت ها در این دو نوع دست بافته با توجه به هم نامی و کاربرد دارد.
۳۲.

چیدمان گرافیک: بررسی ساختار طرح های لچک ترنجی قالی اردکان یزد

کلید واژه ها: طرح لچک ترنج قالی اردکان یزد طراحی سنتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی منسوجات ایران و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی ایران و اسلام
  3. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای زیبا هنرهای تجسمی طراحی، نقاشی ایران و اسلام سبک ها
تعداد بازدید : 241 تعداد دانلود : 904
براساس مطالعات صورت گرفته هنوز مدارک مستند و دقیقی درباره پیشینه قالی بافی در استان یزد تا قبل از دوره قاجاریه در دست نیست؛ به همین علت نمی توان صرفاً به سبب افول نساجی دستی، که موجب روی آوردن شعربافان یزدی به قالی بافی و رواج این هنر-صنعت در استان یزد شد، قاجاریه را نقطه شروع قالیبافی در این استان به حساب آورد. با این حال بنابر مطالعات و تحقیقات انجام گرفته، شروع قالی بافی در اردکان، به اوایل قرن جاری و حدود سال های ۱۳۴۴ هجری قمری (۱۳۰۵ هجری شمسی) باز می گردد. مقاله حاضر می کوشد ضمن معرفی قالی اردکان یزد، به بررسی ساختار طرح های لچک ترنج بافته شده در این منطقه نیز بپردازد، تا ضمن پی بردن به میزان آگاهی طراحان قالی از قوائد حاکم بر نظام طراحی سنتی فرش دستباف، مقدار اثرپذیری طراحان اردکانی از قالی های کاشان و نائین نیز مشخص گردد. تحقیق پیش رو به روش توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات گردآوری شده به شیوه کتابخانه ای و میدانی، با رویکرد کیفی – تطبیقی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند.
۳۳.

Discovering the Implicit and Explicit Layers of the text Inscription in Dedicated Carpet of Zand Era (خوانش لایه های صریح و ضمنی نوشتار موجود در کتیبه قالی وقفی عصر زند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وقف قالی کتیبه تقی خان درانی خوانش لایه های ضمنی عصر زند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 996 تعداد دانلود : 866
قالی محصول هم نشینی عناصر معنادار یا چینش هنرمندانه نقش مایه ها در کنار یکدیگر است. با این نگاه می توان کاربردهای مادی و معنوی دستبافته ها را دال بر قابلیت های معنارسانی این هنر ایرانی قلمداد کرد. از گذشته های دور قالی در مراسم مذهبی، سورها و سوگ ها، حضور داشته و علاوه بر فرش کردن فضاهای گوناگون، اهداء و وقف آن نیز بیانگر گره خوردن این محصول هنری با تار و پود زندگی ایرانیان است. در این مقاله، قالی وقف شده به آستان امام زاده زید که به سفارش تقی خان درّانی حاکم کرمان در عصر زند بافته شده، مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با هدف کشف لایه های نهان معنا در نوشتار کتیبه و خوانش متن آن صورت گرفته تا پاسخی بر این سؤال ها باشد. نوشتار موجود در کتیبه قالی حاوی چه معانی ضمنی می تواند باشد؟ آیا می توان با روشی تطبیقی اجزای متن را معناکاوی کرد؟ آیا می توان با رویکردی بینامتنی میان اجزای متن و سایر متون ارتباطی معنادار پیدا کرد؟ داده های تحقیق نتیجه مطالعات کتابخانه ای و مشاهده نمونه موزه ای بوده و روش پژوهش تطبیقی، تاریخی و تحلیلی است. خوانش لایه های صریح و ضمنی کتیبه، ضمن اینکه بیانگر ارتباط نظام نوشتاری با نظام تصویری در قالی است ، نحوه کار و حاکمیت خرد جمعی در جامعه عصر زند را نیز بازتاب می دهد.
۳۴.

بررسی و شناخت ویژگی های گیوه آجیده (صنایع دستی بومی منطقه سنجان)

نویسنده:

کلید واژه ها: دستبافته پای پوش گیوه آجیده تخت گیوه رویه گیوه سنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 173 تعداد دانلود : 623
صنایع دستی هر کشوری، یکی از مظاهر فرهنگ، تمدن و هنر آن به شمار می رود که یادگاری از آیین ها، آداب ورسوم آن ملت است. یکی از دستباف های ارزشمندی که امروزه به فراموشی سپرده شده، گیوه بافی است. گیوه یکی از پای پوش های سنتی ایرانی است که با مصالحی بوم آورد و متناسب با اقلیم هر منطقه به وجود می آمده است. متأسفانه کم توجهی به این هنر و پیشه و عدم اقبال به آن به واسطه تولیدات صنعتی، ساخت و استفاده از این پای پوش سنتی را در بین مردم معاصر کم رنگ کرده، به گونه ای که شاید تا سالیان نه چندان دور، جز نامی از آن در کتاب ها و مقالات مردم شناسی نتوان یافت. گیوه آجیده ازجمله گیوه های سنتی است که در شهر سنجان در حومه اراک تولیدشده و از کیفیت خوبی برخوردار است. با توجه به اهمیت صنایع و حِرَف بومی و محلی و لزوم معرفی بیشتر در حفظ آن ها در این مقاله به شناخت ویژگی های گیوه آجیده سنجانی پرداخته شده است. پرسش مطرح شده در این مقاله این است که گیوه آجیده سنجانی به عنوان هنری بومی این منطقه، دارای چه خصوصیاتی است؟ هدف از این مقاله شناساندن صنایع دستی این منطقه (سنجان) و توصیف و تشریح مراحل تولید این محصول هنری است. روش تحقیق توصیفی- تشریحی و شیوه گردآوری مطالب کتابخانه ای و میدانی بوده است. پس از بررسی های انجام شده، نتیجه گرفته شد که با توجه به طبیعی بودن مواد اولیه بکار رفته در این گیوه به خصوص استفاده از چرم طبیعی در تخت گیوه، سبکی و راحتی و مرغوبیت بالای این هنر بومی جایگاه ویژه ای در دوره های گذشته داشته و شناخت، حفظ و احیای این هنر ضروری به نظر می رسد.
۳۶.

رویکردهای جدید در طراحی منسوجات آینده: دانش زیست الگو، فرصت ها و زمینه های کاربرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری های نوین منسوجات آینده زیست الگو الهام از طبیعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 792 تعداد دانلود : 547
طبیعت ذاتاً زیبا و بی نقص است و به طور قطع منبع الهام بسیار خوبی برای هنرمندان و طراحان به شمار می رود. اساساً طراحی به معنی آفرینش فکر و ایده های جدید و تبدیل آن ها به یک پدیدة فیزیکی یا غیر مادی است. در وادی طراحی، آنچه طی سالیان متمادی از اصطلاح «الهام از طبیعت» برداشت می شد، فقط به بخش هنری و زیبایی شناسانة آن نظر داشت؛ درحالی که هدف دانش «زیست الگو» توجه به هردو جنبة کاربردی و زیبایی شناختی سیستم های طبیعی است. دانش زیست الگو مبلغ و حامی نوعی نگاه مفهومی ، مطلع و قدردان از سوی طراحان، تولیدکنندگان و سیاستگذاران جوامع امروزی است تا از طبیعت چاره اندیشی بیاموزند. در این پژوهش می کوشیم با نشان دادن نمونه هایی از همراهی این دو بخش در فصل مشترک زیست شناسی و طراحی منسوجات و همچنین شناسایی راهکار های جدیدی از طراحی، برای روشن تر شدن آیندة این دانش گامی برداریم. روشن است که دانش زیست الگو و تعاملات صحیح میان طراحان منسوجات و متخصصان علوم زیستی، ساختارهایی پایدارتر و سازگارتر با طبیعت را برای آیندة منسوجات بشر پیشنهاد می دهد. این پژوهش به شیوة نظری و بنیادی انجام شده و مبتنی بر بررسی تجارب و استخراج اصول طراحی منسوجات به شیوة زیست الگو است. آنچه در اینجا مطرح می کنیم، براساس تحقیقات و گردآوری های کتابخانه ای است و نمونه هایی از خلاقیت ها و تجارب متخصصان این حیطه را دربر می گیرد.
۳۷.

بررسی عوامل تأثیرگذار در طراحی ایکات هند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هند گره ایکات تار و پود طرح و رنگ

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی منسوجات جهان
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
تعداد بازدید : 413 تعداد دانلود : 318
ایکات نوعی تکنیک و پارچه ای است که نقوش آن با گره زدن و بستن بخش هایی از تار و یا پود و باز کردن آن ها پس از رنگرزی ایجاد می شود. امروزه ساخت ایکات در هند شاید به رونق گذشته نباشد، ولی کاربرد، طرح، رنگ، تفاوت ها، جنس، چگونگی، مراکز تهیّه و عوامل آفرینش و باورهای نهفته در این پارچه های زیبا از مواردیست که همواره به ذهن خطور می کند.روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی است. شیوه ی جمع آوری اطّلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های میدانی و ابزار گردآوری داده ها شامل مقاله، کتاب، پایان نامه، کتب الکترونیکی و عکس است. با توجّه به فرضیّه ی وجود ارتباط میان انواع ایکات با کاربرد تزیین و پوشش، هم چنین تکنیک، تشابه و تفاوت جزئی آن ها به خاطر محلّ تولید و افکار بافندگان که باعث اثرپذیری مناطق از یکدیگر است، هدف مقاله نظام دهی و بررسی دقیق انواع ایکات هندی برای حصول نتایج جامع کاربردی، شناخت پارچه ها و حفظ تکنیک هاست. بنابراین به این نتیجه می رسیم که پارچه های هند با وجود تشابه، تکنیک خاصّ ایجاد نقش دارند، مثلاً بانداسِ اوریسّا با روش گره زنی منقوش می گردد. برخی انواع دیگر نیز از لحاظ طرح، رنگ و نوع نخ شباهتدارند که کاربرد نخ زر در بانداس یا گول بَدَن از آن جمله است. این پارچه ها معمولاً برای تهیه ی ساری به کار می روند که در مراسم نیایش استفاده شده و نقش مایه های ساده ای دارند که حاصل در هم رفتن رنگ هاست
۳۹.

مطالعه تطبیقی نقوش رودوزی های پوشاک زنان هرمزگان و هند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هند هرمزگان نقوش رودوزی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی منسوجات ایران و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی هنرهای صناعی منسوجات جهان
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
تعداد بازدید : 881 تعداد دانلود : 516
رودوزی منسوجات دارای اهمیت خاصی است و با آداب و رسوم و فرهنگ ملل ارتباط تنگاتنگ دارد. زنان در این فعالیت نقش اصلی را بر عهده دارند. در ایران و هند، هنر رو دوزی جایگاه ویژه ا ی دارد. ارتباطات سیاسی و تجاری ایران با هند از زمان هخامنشیان وجود داشته و به خصوص در قرون 9ه.ق/15م تا 11ه.ق/17 م گسترش یافته است. به دنبال فعالیت های تجار هندی در ناحیه هرمزگان،که مربوط به اَواخر دوره ناصر الدین شاه و در زمان مظفرالدین شاه (1300 تا1344 ه / ق) می باشد.ارتباط فرهنگى و هنرى میان دو کشور افزایش یافت و زمینه ساز تأثیر هنر دو منطقه بر یک دیگر گردید. محور اصلی این پژوهش بررسی نقوش مشترک به کار رفته در رودوزی های پوشاک بانوانهرمزگان و هند می باشد. شیوه پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی است که نقوش رودوزی های هرمزگان با هند، به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس ابتدا به معرفی انواع رودوزی ها در دو منطقه پرداخته شدهو سپس نقوش مشترک آن ها معرفی شده اند.این نقوشبه سه گروه نقوش هندسی، گیاهی وحیوانی تقسیم بندی می شوند که هر گروه انواع دیگری را شامل می شود واین نقوش در اکثر البسه زنان هرمزگان و هندوستان دیده می شود.
۴۰.

کاربافی ورزنه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافندگی ورزنه کاربافی منسوجات سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 346 تعداد دانلود : 78
کرباس که در منطقه مرکزی ایران اصطلاحاً «کار» نامیده می شود، ساده ترین پارچه دو وردی است که با پنبه و به وسیله دستگاه های پاچالی بافته می شود. کار یا بدون نقش است و یا نقش های بسیار ابتدایی و ساده ای دارد. اگرچه تولید این بافته در مناطق مختلف ایران با شیوه ای تقریباً یکسان صورت می پذیرد، متناسب با کاربرد و نوع مصرف این پارچه سنتی، تغییراتی در نحوه تولیدش رخ می دهد. یکی از مناطق مرکزی ایران که با توجه به وجود کشتزارهای وسیع پنبه، بافت کار در آن برای مصارف گوناگون کاربرد داشته است، ورزنه در نزدیکی اصفهان است. هدف اصلی ما در این مقاله، شناسایی فرآیند و شیوه تولید کار در منطقه ورزنه است تا از این طریق و با مطالعه روش های کرباس بافی در سایر مناطق ایران، به تفاوت های موجود در تولید کرباس در مناطق مختلف ایران پی ببریم. روش تحقیق این مقاله توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است. در این پژوهش، ضمن بررسی قسمت های مختلف دستگاه و معرفی ابزار و تشریح مراحل بافت کار، اصطلاحات محلی به کاررفته در کاربافی ورزنه را دسته بندی می کنیم و توضیح می دهیم. از کار بافته شده در ورزنه به عنوان سفره نان یا بقچه جهاز عروس، بقچه حمامی، چادر سفید، کفن و چادرشب استفاده می شود. در حال حاضر، در این منطقه شانزده کارگاه نیمه فعال خانگی بافت کار وجود دارد که بافندگان آن همگی زنان مسن هستند. کار ورزنه درصورت نقشدار بودن، بیش از پنج رنگ ندارد و با نخ پنبه ای مرسریزه و آهارخورده با چربی حاصل از مغز گوسفند بافته می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان