درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف شناخت چگونگی فرایند جستجوی اطلاعات از اینترنت توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بردسیر انجام پذیرفته است. با توزیع پرسشنامه بین 31 عضو هیئت علمی، ویژگیهای جمعیت شناختی، میزان دانش جستجو و زمینه های مورد علاقه آنها در اینترنت مشخص گردید. بر پایه یافته های پرسشنامه، چهار سناریوی جستجو در زمینه های علمی و پژوهشی، اخبار و سرگرمی طراحی و در اختیار آنها قرار گرفت. با استفاده از بسته نرم افزاری Track4Win تمامی رفتارهای جستجوی اعضای هیئت علمی در محیط Microsoft Access در قالب گزارش ثبت و ضبط شد و در پایان جستجوها، از همة جستجوگران مصاحبه ای با چهار پرسش (سه پرسش بسته و یک سؤال پرسش باز) به عمل آمد. با کاربرد روش تحلیل گزارش و بستر قرار دادن مدلی برگرفته از مدل فرایند اطلاع جویی مارکیونینی، مشخص شد دانشجویان در فرایند اعضای هیئت علمی، در فرایند جستجوی خود به ترتیب در مراحل ارزیابی نتایج با 1/35%، فرموله بندی و اجرای پرسش با 9/29%، گزینش منبع با 7/15%، استخراج اطلاعات با1/15%، دریافت مسئله با 2/2% و توقف/تأمل با 9/1% در حال تردد و توقف بوده اند. بر پایة گزارشهای به دست آمده، رفتار کاربران به لحاظ تعداد رکورد، زمان، سناریو، ضریب موفقیت، مدرک، نوع سایتهای مورد بازدید، تکرار استفاده از اینترنت، سایت و یا سایتهایی خاص، راهبرد کاوش، نوع و میزان خطا و کلیدواژه ها، مورد بررسی قرار گرفت

هدف: این پژوهش به بررسی وضعیت کتابخانه های پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران و مقایسه آن با استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران می پردازد. روش: روش پیماشی و از نوع توصیفی است و از ابزار چک لیست استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشانگر این واقعیت است که 1) اهداف و وظایف کتابخانة دانشکده فنی به دلیل نداشتن آئین نامة مدون از سطح استاندارد پائین تر است. 2) از نظر سازمان و مدیریت با استانداردهای دانشگاهی فاصله معناداری وجود دارد. 3) از نظر تعداد نیروی انسانی متخصص نسبت به مجموعه موجود در کتابخانه با سطح استاندارد اختلافی وجود ندارد ولی نسبت به تعداد دانشجویان از سطح استاندارد پائین تر است. 4) از نظر مجموعه کتابخانه های پردیس دانشکده فنی با سطح استاندارد فاصله معناداری وجود دارد. 5) سازماندهی منابع کتابخانه های پردیس دانشکده های فنی مطلوب و نزدیک به سطح استاندارد است. 6) خدمات کتابخانه ای با سطح استاندارد اختلاف دارد. 7) از نظر فضا و تجهیزات با سطح استاندارد اختلاف وجود دارد و به نحو احسن از فضا استفاده نشده است و اصلاحات کلی در این بخش باید صورت گیرد

اخلاق علمی در پژوهش، همواره استناد به نوشته های مورد استفاده در تألیف و تحقیق را ضروری ساخته است. استناد به مآخذ مورد استفاده، ابزاری برای رعایت حقوق معنوی افراد است و این رعایت حقوق، به شکل پانویس و یا فهرست مآخذ انجام میشود. وجود بیش از 30 روش مختلف برای استنادها و فهرست مآخذ نیز گویای اهمیتی است که تاکنون به «روش» استناد داده شده است. اما یک پرسش همواره برای نویسندگان مقاله ها و گزارشهای پژوهشی، بویژه دانشجویان و نویسندگان تازه کار، مطرح بوده و آن این است که اصولاً «چه موقع» باید به آثار دیگران استناد کرد. بررسی نویسندگان این نوشته نشان میدهد تاکنون هیچ گونه تحقیقی درباره زمان مناسب برای استناد و دلایل آن، چه در ایران و چه در خارج از ایران، انجام نشده است. بنابراین، در این پژوهش تلاش شده دلایلی که از نظر اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید چمران برای استناد در پژوهشها و تألیفات، مهم هستند، شناسایی شوند. پژوهشگران امیدوارند یافته های این پژوهش بتواند برای تمامی پژوهشگران و مؤلفان در مورد زمان استناد در نوشته ها و تألیفاتشان، مفید واقع شود.

همکاری علمی فرایندی است که طی آن دو یا چند نویسنده با هدف خلق اثری مشترک، منابع و استعدادهای خود را به اشتراک می گذارند. از آنجا که همکاری علمی متأثر از عوامل مختلفی ـ از جمله عوامل فردی، محیطی و فرایندی ـ است، این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی، دیدگاه های اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد را در مورد عوامل مؤثر بر همکاری در تولید آثار علمی، بررسی نموده است. عوامل مورد بررسی به دو گروه «عوامل مشرق» و «عوامل بازدارنده» و در هر گروه به سه زیر گروه عوامل محیطی، عوامل فردی و عوامل فرایندی ـ ساختاری تقسیم بندی شده اند. نتایج پژوهش نشان داد عواملی چون فرهنگ مشارکت در جامعه، بودجة فعالیتهای همکارانه، اعتماد متقابل میان افراد و نیز هدفها و دیدگاه های مشترک میان افراد، تأثیر زیادتری بر میزان همکاری علمی از میان سایر عوامل دارند

هدف این پژوهش، بررسی نگرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز نسبت به مفهوم دسترسی آزاد به متون علمی است. برای نیل به این منظور، میزان آشنایی دانشجویان با مفاهیم مرتبط به دسترسی آزاد سنجیده شد و میزان استفاده آنها از مجله های الکترونیک رایگان پرسیده و با توجه به ماهیت پیمایشی این پژوهش، برای گردآوری اطلاعات، استفاده گردید. روایی این پرسشنامه از طریق مراجعه به صاحب نظران این حوزه مورد تأیید قرار گرفت و برای پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آن 75/0 محاسبه گردید. جامعة این پژوهش 2177 دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه تبریز بودند که با توجه به گستردگی جامعه، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان نمونه گیری به عمل آمد و 327 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نیز نشان داد در یازده مورد از 33 مورد اسامی، خدمات و مفاهیم مرتبط با دسترسی آزاد، بین گروه های مختلف آموزشی دانشگاه تبریز، از نظر میزان آشنایی با آنها تفاوت معناداری وجود دارد؛ ولی در کل، میزان آشنایی دانشجویان تمام گروه های آموزشی با این مفهوم اندک است. همچنین یافته های پژوهش نشان داد تفاوت موجود بین گروه های مختلف آموزشی دانشگاه تبریز از نظر میزان استفاده از مجله های الکترونیک رایگان، معنادار است.

این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی، نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاعیابی 205 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه رازی را مورد بررسی قرار میدهد. یافته های پژوهش نشان میدهد مهم ترین انگیزه و هدف اعضای هیئت علمی از جستجوی اطلاعات، انجام کارهای پژوهشی است. پاسخگویان از دو روش رسمی و غیر رسمی برای کسب اطلاعات مورد نیاز خود استفاده میکنند. از میان منابع رسمی کسب اطلاعات، کتاب با 1/95%، نشریه های ادواری با 7/84% به ترتیب در درجه اول اهمیت قرار دارند. از میان منابع غیر رسمی کسب اطلاعات، تجارت شخصی با 1/86% و شرکت در سمینارهای داخلی با 6/69% مهم ترین روشهای کسب اطلاعات گزارش شده است. جامعه مورد تحقیق از میان منابع غیرچاپی، استفاده از اینترنت با 5/97% را به عنوان مهم ترین روش کسب اطلاعات انتخاب کردند. مهم ترین عوامل دسترسی دشوار به اینترنت، ترافیک شبکه و سرعت کم شبکه در انتقال داده ها گزارش شده است. پاسخگویان خدمات و امکانات کتابخانه را (8/66%) متوسط میدانند و از عوامل دسترسی دشوار به اطلاعات، محدود بودن امکانات برای دریافت اطلاعات از خارج از کشور (1/37%)، دسترسی نداشتن بهنگام به اطلاعات (6/36%) و موجود نبودن منابع اطلاعات مورد نیاز در کتابخانه (1/35%) عنوان کردند

امروزه مدلهای متعددی برای سنجش عملکرد سازمانها مورد استفاده قرار می­گیرد. یکی از مدلهایی که با استقبال گسترده­ای مواجه شده، مدل کارت امتیازی متوازن است. این مدل در طی سالیان گذشته بسط و توسعه فراوانی یافته و در قالب مدلهای توسعه یافته­ای نظیر مدل Sears معرفی گردیده است. هدف این پژوهش معرفی، اجرا و پیاده­سازی مدل Sears در بافت کتابخانه های دانشگاهی است. بدین منظور پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از این مدل، عملکرد کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد را ارزیابی کند. روش انجام این تحقیق، توصیفی- پیمایشی و روش جمع­آوری   داده­ها، کتابخانه­ای- میدانی است. جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر کلیة کتابداران کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد و نیز دانشجویان این دانشگاه می­باشد. همچنین، به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها، از آماری توصیفی و آمار استنباطی استفاده گردید. یافته­های حاصل از به کارگیری این مدل حاکی از آن است که توجه به مؤلفه­ها و شاخصهای مدل مذکور تأثیر بسزایی در بهبود عملکرد کتابخانه­های دانشگاهی دارد. همچنین، نتایج حاصل از پیاده­سازی این مدل در کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد نشان می­دهد میانگین عملکردی نسبتاً پایین کارکنان (با میانگین 73/2) که نشأت گرفته از رضایت شغلی و تعهد سازمانی نسبتاً کم (به­ترتیب با میانگین 6/2 و 8/2) می­باشد، به کیفیت خدمات دریافتی نسبتاً پایین (با میانگین 5/2) منجر گردیده است. این به ­نوبة خود به رضایت نسبتاً پایین دانشجویان استفاده­کننده از خدمات کتابخانه (با میانگین 4/2) انجامیده و در نتیجه باعث شده است میزان استفاده از منابع اطلاعاتی کتابخانه مرکزی این دانشگاه در حد مطلوب نبوده و پایین­تر از میزان متوسط می­باشد. در پایان پیشنهادهایی به منظور بهبود عملکرد و اثربخشی کتابخانه­های دانشگاه بخصوص کتابخانه مرکزی به مسئولان ذی ربط ارائه می­گردد

هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان و عوامل مؤثر بر رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات پیوسته ی واحدهای اطلاع رسانی کتابخانه های مرکزی دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه تهران می باشد. برای تعیین میزان رضایت مندی و عوامل مؤثر بر آن از عواملی همچون سرعت دریافت اطلاعات، روزآمد بودن اطلاعات، تعداد پیشینه های بازیابی شده، تعداد دفعات استفاده از پایگاه های اطلاعاتی، مرتبط بودن اطلاعات دریافتی، آشنایی با نحوه ی جستجو در پایگاه های اطلاعاتی و راهنمایی و جستجو توسط کتابدار استفاده شده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی توصیفی انجام گرفته شده است و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه گردآوری شده است. براساس نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل یافته ها، بیشتر پاسخگویان سرعت دریافت اطلاعات، روزآمد بودن اطلاعات، تعداد پیشینه های بازیابی شده، مرتبط بودن اطلاعات دریافتی، آشنایی با نحوه ی جستجو در پایگاه های اطلاعاتی و تعداد دفعات استفاده از پایگاه های اطلاعاتی را در رضایت مندی خود مؤثر دانسته اند. همچنین بیشتر پاسخگویان تمایل داشته اند که خود عمل جستجو را انجام دهند. در پایان پیشنهادهایی جهت بهتر شدن خدمات پیوسته این واحدهای اطلاع رسانی و نیز پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده ارائه شده است.

به منظور فراهم کردن بستر مناسب برای ارزیابی عملکرد کتابخانه­های دانشگاهی و پیاده سازی استانداردها و رویکردهایمتعارف بین­المللی، مقاله حاضر می­کوشد با بررسی متون مرتبط اعم از پژوهشی و مروری، الگوها و رویکردهای به کار رفته برای سنجش کیفیت خدمات کتابخانه­های دانشگاهی را شناسایی و مباحث کلیدی را استخراج نماید، با این امید که پژوهشگران علاقمند به حوزه کیفیت­سنجی، خدمات کتابخانه­های دانشگاهی را با استانداردها و الگوهای متداول موجود آشنا و انگیزة جستجو و کنکاش را در آنان ایجاد کند