درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از تحقیق حاضر بررسی پنج ویژگی برگرفته از منابع استنادی در محیط وب شامل نوع قالب فایل، حوز? اینترنتی، زبان، تاریخ انتشار و فراپیوندی بودن است تا بدین ترتیب بتوان خصوصیات نشر آثار علمی در محیط وب را بررسی و شناسایی کرد. روش: تحقیق حاضر 545 منبع استنادی وبی نمونه گیری شده در چهار رشته از علوم و چهار رشته از علوم اجتماعی حاوی1650 مقال? علمی منتشر شده در 108 مجل? الکترونیکی (تمام متن داوری شده) را مورد استناد قرار داده و از طریق روش تحلیل محتوا، بررسی شده است. یافته ها: نتایج تحقیق نمایانگر آن است که حدود 61 درصد از منابع استنادی (یا استنادکننده) در محیط وب در قالب فایل های پی.دِی.اِف، 30 درصد از حوزه های اینترنتی دانشگاهی edu و ac، 15 درصد به زبان های غیرانگلیسی و 71 درصد از استنادها به صورت غیرفرامتنیاند. به عبارت دیگر، در رشته های مورد مطالعه، شبک? استنادی در محیط وب تحت تاثیر استنادهای متنی گنجانده شده در آثار پی.دِی.اِف به زبان انگلیسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده میتواند به طور کاربردی در طراحی و توسع? ابزارهای جستجو و بازیابی اطلاعات علمی به ویژه نمایه های استنادی خودکار یا خود محور.

امروزه بهره گیری از وب به عنوان یک محیط برای تولید، اشاعه واستفاده از اطلاعات علمی و فنی جزئی از زندگی روزمره دانشمندان است. اگر چه تحقیقات بی شماری درباره استفاده از خدمات و سرویس های متعدد وب به صورت واحد وجود دارد، اما تحقیقات اندکی وجود دارد که نشان دهد چگونه گروههای مختلف اجتماعی به ویژه دانشمندان از بخش های مختلف وب مرئی و نامرئی برای فعالیت های آموزشی و پژوهشی خویش استفاده می کنند. در این پژوهش، ابتدا مفهوم وب مرئی و نامرئی هم از جنبه فنی و هم از نقطه نظر استفاده تبیین می شود. سپس ضمن تعیین سهم وب مرئی و نامرئی در ذخیره و اشاعه اطلاعات علمی و فنی، به بررسی وضعیت استفاده محققان از وب مرئی و نامرئی بر اساس تیپ شناسی استفاده ها پرداخته خواهد شد. این پژوهش بر اساس روش تحقیق کیفی و با استفاده از مصاحبه مستقیم انجام شده است. جامعه آماری تحقیق متشکل از کلیه محققان، محققان- مدرسان و دانشجویان دکترا در حوزه علوم طبیعی در شهر گرونوبل فرانسه می باشد. تعداد نمونه این پژوهش ۷۵ نفر هستند که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل ایده آل تیپ ماکس وبر استفاده شده است.

از دهة 1990، مدیریت دانش به عنوان رویکردی مدیریتی و به دنبال اقتصاد دانش مدار، تحولات شگرفی را در زمینة مدیریت سازمانهای تجاری و پس از آن، سازمانهای غیرانتفاعی و دولتی ایجاد کرد. مدیریت دانش با هدف افزایش سود و بهره وری سازمانی، بر فرایند استخراج، فراهم آوری، سازماندهی، اشاعه، و استفاده از دانش عینی و ذهنی کارکنان، به عنوان سرمایه های فکری سازمان، متمرکز است. نظامهای هوشمندی که بر مبنای فناوریهای وب معنایی شکل گرفته اند، در پشتیبانی از مدیریت دانش ویژگی منحصر به فردی دارند. هستیشناسی ـ یکی از فناوریها و لایه های اصلی وب معنایی ـ با هدف تسهیل اشتراک و استفادة مجدد از دانش، ایجاد شده است و سابقة بهره گیری از آن در مدیریت دانش، به سالهای اخیر باز میگردد. در این نوشتار، چرخة حیات دانش در نظام مدیریت دانش مورد توجه قرار گرفته و ضمن تمرکز بر نظریة مدیریت دانش توزیع شده در مقابل نظارت متمرکز، نظام مدیریت دانش هستیشناسی مبنا، معماری ویژة هستیشناسی و مهندسی آن در 5 مرحلة ساخت، تطابق محلی، تحلیل، بازبینی، و روزآمدسازی محلی بیان شده است

هدف از مطالعه حاضر، بررسی ویژگی های ساختاری و محتوایی مطرح در طراحی وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران از دیدگاه کاربران و متخصصان ایرانی است. بدین منظور ابتدا دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اعضای هیات علمی سه دانشگاه شهید چمران اهواز، صنعتی شریف و هنر تهران به عنوان نمونه ای از کل کاربران وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران انتخاب شدند و ازطریق پرسشنامه ای در قالب سیاهه وارسی نظرات آنها جمع آوری گردید. در مرحله بعد نظرات 14 نفر از متخصصان طراح وب سایت کتابخانه که به صورت هدفمند انتخاب شده بودند از طریق پرسشنامه ای در قالب طیف لیکرت جمع آوری شد. نتایج این بررسی نشان داد که از دیدگاه کاربران ایرانی وب سایت های کتابخانه های دانشگاهی ایران، در طراحی این وب سایت ها ویژگی های محتوایی از اهمیت و اعتبار بالاتری نسبت به ویژگی های ساختاری برخوردارند. همچنین بررسی نظرات متخصصان نیز نشان داد که این گروه در زمینه ویژگی های محتوایی بیشتر بر روی ویژگی های محتوایی تخصصی تاکید می کنند و در زمینه ویژگی های ساختاری نیز به ویژگی های «کاربرمدار» که زمینه را برای دسترسی کاربران به محتویات و اطلاعات وب سایت فراهم می کنند، توجه بیشتری دارند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی عناصر ابرداده ای بر رتبه بندی صفحات وب توسط سه موتور کاوش عمومی «گوگل»، «یاهو»، و «ام اس ان» انجام پذیرفت. اثربخشی پنج عنصر ابرداده ای نشانه عنوان زبان «اچ .تی. ام. ال»، ابرنشانه های کلیدواژه ها و توصیف زبان «اچ.تی.ام.ال»، ابرداده های عنوان و موضوع از قالب ابرداده ای «دابلین کور» که بر بازنمون موضوعی صفحات وب متمرکزند، با روش تجربی آزموده شد. 84 صفحة وب در گروههای گواه و آزمون به عنوان جامعة مورد مطالعه تحت دامنة فرعی http://metadata.irandoc.ac.ir منتشر شد. از میان موتورهای کاوش انتخابی، دو موتور کاوش یاهو و گوگل، صفحات را نمایه سازی کردند. کلیدواژه های منحصر به فرد و تکرار شونده که در مرحله طراحی در قالب عناصر ابرداده ای به صفحات گروه آزمون افزوده شده بود، بررسی شد و میزان معنیداری تفاوت رتبه صفحات دو گروه با استفاده از آزمون غیرپارامتری «یو.من.وایتنی» محاسبه گردید. نتایج، نشانگر اثربخشی دو عنصر «عنوان» و «توصیف زبان اچ.تی.ام.ال» در هر دو موتور کاوش مورد مطالعه است. کلیدواژه های منحصر به فرد در ابرنشانه کلیدواژه های «اچ.تی.ام.ال» و ابرداده موضوع دابلین کور به بهبود رتبه صفحات در یاهو انجامید. در حالی که تکرار کلیدواژه ها در بخش سرآیند صفحه وب، باعث بهبود رتبه در موتور کاوش یاهو شد، گوگل عملکردی معکوس داشت