ذخیره و بازیابی اطلاعات

نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۱۹۱ مورد.

۲۱.

ویژگی های رابط کاربر و قابلیت جستجو در نرم افزارهای پایگاه های علوم اسلامی براساس تجربه کاربران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فائزه اسکندری محمد حسن زاده

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۹۹

کلید واژه ها: ارزیابی رابط کاربر رضایت کاربران نرم افزارهای علوم اسلامی قابلیت جستجو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 92 تعداد دانلود : 863

هدف: ارزیابی ویژگی های رابط کاربر و قابلیت جستجوی نرم افزارهای اسلامی سه حوزه قرآن، حدیث، و فقه و احکام در شهر قم و برپایه تجربه کاربران. روش/ رویکرد پژوهش: با روش پیمایشی و استفاده از پرسشنامه و مصاحبه به کسب نظر کاربران نرم افزارهای اسلامی براساس 14 ویژگی پرداخته شده است. یافته ها: رعایت مقیاس های مربوط به رابط کاربر و قابلیت جستجو، خوب (57/3) ارزیابی شده است. برترین نرم افزارها از این لحاظ ""پایگاه تخصصی اصول فقه"" و ضعیف ترین آنها نرم افزار ""معجم فقهی"" است. نتیجه گیری: در بیشتر نرم افزارها، جستجو مسأله اساسی است، بنابراین حل مشکلات جستجو مانند کوتاه کردن مسیر جستجو، استفاده از عملگرها و قابلیت های متنوع جستجو در صفحات نرم افزارها و امکان ذخیره سازی جستجوهای قبلی می تواند تأثیرگذار باشد.

۲۲.

مطالعه تطبیقی نرم افزارهای دیجیتالی پاپیروس و آذرخش از منظر بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزانه محمدی ارسی نرگس نشاط مهدی علیپور حافظی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۲۹ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۷۸)

کلید واژه ها: کتابخانه دیجیتالی مطالعه مقایسه ای نرم افزار آذرخش نرم افزار پاپیروس بازیابی اطلاعات دیجیتالی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 946 تعداد دانلود : 149

هدف پژوهش حاضر شناسایی قابلیت های نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی پاپیروس و آذرخش از نظر بازیابی اطلاعات است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و برای انجام آن از روش های تحلیل محتوا و پیمایشی - مقایسه ای استفاده شده است . برای این منظور از سیاهه وارسی 81 گویه ای برای سنجش، بررسی، شناسایی و ارزیابی ابعاد پژوهش استفاده شد و وضعیت نرم افزارهای دیجیتالی در 5 شاخص قابلیت جستجو و مرور، فرمول بندی جستجو، امکان انواع جستجو، ویژگی نمایش و استاندارد های بازیابی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از استفاده شده است . یافته ها SPSS آزمون های تی مستقل و تک نمونه ای در نرم افزار حاکی از آن است که میزان تحقق نرم افزار کتابخانه دیجیتالی آذرخش از نظر بازیابی 60 درصد است . بنابراین، / 83 درصد و نرم افزار دیجیتالی پاپیروس 4 / اطلاعات 37 نرم افزار دیجیتالی آذرخش از این نظر در وضعیت مطلوب تری نسبت به نرم افزار دیجیتالی پاپیروس قرار دارد.

۲۳.

بررسی تأثیر نمایه سازی مفهوم-محور تصاویر بر بازیابی آن ها با استفاده از موتور جستجوی گوگل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صالح رحیمی مهران فرهادی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۷۹

کلید واژه ها: بازیابی تصاویر نمایه سازی مفهوم محور موتور جست وجوی گوگل

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 810 تعداد دانلود : 245

هدف: هدف از نگارش این مقاله ارزیابی تأثیر شیوه نمایه سازی مفهوم-محور بر بهینه سازی بازیابی تصاویر با استفاده از موتور جست جوی گوگل است و روی ویژگی های مورد توجه موتور جست وجوی گوگل در بازیابی تصاویر بحث می کند. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی می باشد و روش آن، پژوهش مبتنی بر فن آوری و نیمه تجربی است. یافته ها: نمونه پژوهش این پژوهش شامل 900 تصویر بود که بر روی سایتی اختصاصی بارنهاده شد. سایت اختصاص یافته شامل 9 صفحه با کدهای مختلف بود؛ به این معنی که برای هر گروه از تصاویر ویژگی های خاص مفهومی منظور گردید. از 9 کد بازیابی (عنصر فراداه ای توصیف کننده تصاویر) در 4 کد که شامل: «عنوان تصویر»، «متن جایگزین تصویر»، «اطلاعات قالب تصویر» و «تصاویری که هیچ تغییری روی آنها اعمال نشده»، هیچ گونه تصویری بازیابی نشد و بنابراین تحلیل روی 5 کد باقیمانده شامل: «شرح حاشیه تصویر به زبان انگلیسی»، «شرح حاشیه تصویر به زبان فارسی»، «اسم فایل»، «اصطلاحات اختصاص یافته بر اساس زبان نمایه سازی آزاد» و «زبان نمایه سازی مهارشده» صورت گرفت. تعداد تصاویر بازیابی شده در این بخش شامل 417 تصویر بود. از بین 5 کدی که تصاویر آنها بازیابی شد، اختصاص شرح حاشیه تصویر بیشترین تأثیر را در بازیابی تصاویر از نظر تعداد داشت، یعنی تصاویر دارای کد فوق بیشتر از سایر کدها توسط گوگل نمایه سازی شدند. بنابراین در بارنهادن تصاویر به وبگاه های مختلف توجه به این نکته باعث بازیابی بیشتر تصاویر از طریق موتور جست وجوی گوگل می گردد. آزمون خی دو برای تفاوت فراوانی تصاویر بازیابی شده در 5 کد مذکور معنی دار بود و نشان داد که در کدهای مختلف به طور معنی-داری تعداد متفاوتی تصویر بازیابی شده اند. تخصیص شرح حاشیه تصویر به زبان انگلیسی بهترین و تخصیص اسم فایل به تصاویر کمترین تأثیر را در رتبه بازیابی تصاویر در نمونه پژوهشی داشت. آزمون کروسکال والیس برای سنجش تفاوت رتبه های گروه های پنج گانه، معنی دار بود که یعنی میانگین رتبه بازیابی تصاویر در گروه های پنج گانه متفاوت بوده است. اصالت/ارزش: شناخت شیوه ها، ویژگی ها و محدودیت های نمایه سازی تصاویر از طریق موتور جست وجوی گوگل می تواند به کاربران اینترنت و نمایه سازان تصاویر در بازیابی و نمایه سازی تصاویر مورد نظر آنها کمک کند.

۲۴.

بررسی قابلیت به⁮کارگیری سنجه های مرکزیت به عنوان شاخص⁮های ارتباط استنادی مدارک در بازیابی اطلاعات رابطه ای: مطالعه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جواد عباسپور نادر نقشینه غلامرضا فدائی فریده عصاره

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ بهار ۱۳۹۲ شماره ۷۲

کلید واژه ها: سنجه های مرکزیت اشتراک در مأخذ سنجه های شباهت بازیابی اطلاعات رابطه ای بازیابی استناد محور

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات

تعداد بازدید : 165 تعداد دانلود : 770

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی همبستگی سنجه های مرکزیت (درجه ای، نزدیکی، بینابینی، و بردار ویژه) با سنجه اشتراک در مأخذ است که به⁮عنوان یکی از سنجه های استنادمحور برای برآورد میزان شباهت مدارک با یکدیگر در نظام⁮های بازیابی اطلاعات رابطه ای شناخته شده است. روش: این پژوهش مطالعه⁮ای مقدماتی است که با رویکرد کمی و با روش تحلیل استنادی انجام شده است. جامعه این پژوهش را 40 مقاله منتشر شده در سال 2011 و نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس مربوط به چهار رشته علوم پایه/ فنی- مهندسی (شامل فیزیک، شیمی، زیست شناسی و کامپیوتر) و چهار رشته علوم انسانی/ اجتماعی (شامل اقتصاد، علوم تربیتی، روانشناسی و جامعه شناسی) به⁮علاوه 4000 پیوند استنادی (100 پیوند استنادی برای هر مقاله) که سایر مقاله ها با آنها برقرار کرده اند، تشکیل می دهند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای Bib excel و UCINET گردآوری و تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سنجه شباهت استنادی اشتراک در مأخذ و سنجه های مرکزیت (درجه ای، بردار ویژه، نزدیکی و بینابینی) همبستگی مثبت در سطح آلفای 01/0 وجود دارد. بنابراین، سنجه های مرکزیت ویژگی⁮های لازم را برای اینکه مطالعات جامع تر و دقیق تری از حیث قابلیت به⁮کارگیری به⁮عنوان سنجه های شباهت استناد محور روی آنها انجام شود، برخوردار هستند. اصالت/ارزش: نتایج این پژوهش سنجه های استنادی جدیدی را پیشنهاد می دهد که می توانند به عنوان سنجههای مستقل و یا مکمل سنجه های پیشین، در الگوریتم⁮های بازیابی موتورهای جست⁮وجو و پایگاه⁮های اطلاعاتی به ویژه پایگاه⁮های اطلاعاتی استنادی، برای سنجش دقیق⁮تر شباهت مدارک با یکدیگر مورد استفاده قرار گیرند.

۲۵.

نقش مصورسازی در فرایند بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریبرز درودی نرگس محمدعلیپور

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۴ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۹۶

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات رابط کاربر مصورسازی اطلاعات اینفوکریستال راهبردهای جستجو

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات

تعداد بازدید : 545 تعداد دانلود : 155

هدف: مطالعه تأثیر و کاربردهای مصورسازی در بازیابی اطلاعات به منظوربهینه سازی فرایند روش/ رویکرد پژوهش: مطالعه کتابخانه ای یافته ها: مصورسازی اطلاعات یکی از راهبردهای مؤثر برای بهره گیری بهینه در حوزه بازیابی اطلاعات است و در کنار راهبردهای جست وجو، فنون کاوش، طراحی مناسب پرس و جو، و تحلیل اطلاعات می تواند میزان دسترس پذیری به اطلاعات را افزایش دهد. نتایج: اینفوکریستال می تواند نقش مؤثری در بازیابی اطلاعات داشته باشد. همچنین مصورسازی با تعاملی که با راهبردهای متعدد جست وجو برقرار می کند می تواند باعث دسترسی مناسب تر به اطلاعات شود. روش های مصورسازی با تکیه بر رابط کاربرِ مناسب به بازیابی بهینه اطلاعات منجر می شود. مصورسازی با تکیه بر روش های خوشه بندی و ایجاد روابط سلسله مراتبی می تواند مشکلات مربوط به بازیابی را کاهش دهد. اصالت/ارزش: مصورسازی اطلاعات در متون علوم رایانه مورد بحث قرار گرفته است، ولی تعداد اندکی از پژوهش ها به تبیین انتظارات موردنظر کتابداران پرداخته است.

۲۶.

کاربرد متن و صوت در بازیابی حس موسیقی: شبیه سازی یک پژوهش تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: داریوش علیمحمدی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۴ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۹۴

کلید واژه ها: موسیقی متن صوت پژوهش تجربی بازیابی حس-محور

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 141 تعداد دانلود : 841

هدف: شبیه سازی یک پژوهش تجربی در حوزه کاربرد همزمان متن و صوت در بازیابی قطعات موسیقایی براساس حس نشأت گرفته از آنهاست. روش/رویکرد پژوهش: این پژوهش شامل مرور متون و یک پژوهش تجربی شبیه سازی شده است. گردآوری و تحلیل داده ها به روش کمّی انجام شده است. یافته ها: کاربرد همزمان متن و صوت در بازیابی قطعات موسیقایی براساس حس نشأت گرفته از آنها زمینه پژوهشی چالش برانگیزی در علم اطلاعات است و در محیط وب و پایگاه های اطلاعاتی نیز قابل بررسی، آزمون و تعمیم است. بازیابی، تمام شکل ها و حوزه های موضوعی، ازجمله بازیابی اطلاعات موسیقایی را دربرمی گیرد. نتیجه گیری: علاوه بر چهار حس شناخته شده قابل انتساب به آثار موسیقایی، حس های مهم دیگری نیز وجود دارند که باید در پژوهش های آتی شناسایی شوند. همچنین، باید مسائل فنی، حقوقی و اقتصادی به عنوان ملاحظات و محدودیت های انجام چنین تحقیقاتی درنظرگرفته شوند.

۲۷.

دیداری کردن نتایج جست وجو در فرایند بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فریبرز درودی عادل سلیمانی نژاد

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۵)

کلید واژه ها: داده کاوی بازیابی اطلاعات مصورسازی اطلاعات جستجوی اطلاعات دیداری کردن نتایج جستجو

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات

تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 672

هدف: هدف این پژوهش، مطالعه تأثیر و کاربردهای دیداری کردن (مصورسازی) اطلاعات در ارتباط با بازیابی آن است تا به این وسیله بتوان به بهینه ساختن فرایند بازیابی اطلاعات یاری رساند. در این پژوهش نقش دیداری کردن در کاربرد راهبردهای جست وجو مورد بررسی قرار گرفته و تأثیر آن در ارائه مناسب نتایج کاوش مشخص شده است. روش: روش انجام این پژوهش مطالعه کتابخانهای (سندی) است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که داده کاوی دیداری می تواند داده های نامتجانس را به خوبی تعیین کرده و بدون نیاز به الگوریتم های پیچیده، به بازیابی اطلاعات سودمند منجر شود. همچنین دیداری کردن با تعاملی که با راهبردهای متعدد جست وجو برقرار می سازد می تواند باعث دسترسی مناسب تر به اطلاعات شود. از سوی دیگر، مشخص شد که روش های دیداری کردن با تکیه بر رابط کاربر مناسب به بازیابی بهینه اطلاعات منجر می شود. علاوه بر آن، دیداری کردن تا حد قابل ملاحظه ای می تواند مشکلات مربوط به جامعیت و مانعیت بازیابی را کاهش دهد. دیداری کردن در تعامل با عوامل انسانی دارای مشکلاتی است که عوامل مهم آن عبارتند از: دانش جست وجوکننده، نحوه ارتباط میان جست وجوکننده و فراهم آورنده اطلاعات، و تشویش کاوشگر در هنگام جست وجو. اصالت/ارزش: مصورسازی اطلاعات در متون علوم رایانه مورد بحث قرار گرفته است، ولی تعداد اندکی از پژوهش ها به تبیین انتظارات مورد نظر کتابداران پرداخته است. مقاله حاضر با مرور مباحث مربوط، سعی دارد مطالعات این حوزه را توسعه دهد.

۲۸.

مدیریت بازبابی و اشاعه اطلاعات

نویسنده: غلامرضا فدایی

منبع: رادیو فروردین ۱۳۹۲ شماره ۶۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات

تعداد بازدید : 635 تعداد دانلود : 376

۲۹.

به سوی ایجاد ارزش افزوده اطلاعات در نظام ها و خدمات اطلاعاتی (سخن سردبیر - ویژه نامه علم سنجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رحمت الله فتاحی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 828 تعداد دانلود : 921

اگرچه ارزش افزوده یک مفهوم اقتصادی و ناظر بر تلاش برای کسب بیشترین سود از کالا و خدمات است، با احتساب اطلاعات به منزله یک کالای اقتصادی قابل پردازش و نیز با در نظر گرفتن هزینه هایی که صرف ایجاد نظام های اطلاعاتی و نیز ارائه خدمات اطلاعاتی می شود و یا با در نظر گرفتن خدمات قابل فروش، می توان انتظار داشت که ارزش افزوده در این حوزه نیز مورد توجه بیشتری نسبت به گذشته قرار گیرد. این امر، به ویژه به دلیل استفاده از فناوری های جدید، امکان بیشتری برای تحقق دارد. دست کم از نیمه دوم قرن بیستم به این سو، این واقعیت مطرح شده است که اطلاعات و نظام های اطلاعاتی، به طور بالقوه و بالفعل، قابلیت ایجاد ارزش افزوده دارند، بدین مفهوم که فعالیت های گوناگونی که در فرایند مدیریت اطلاعات صورت می گیرد، قابلیت ایجاد ارزش افزوده هم برای کتابخانه و کتابداران و هم برای کاربران دارد. برای بالفعل کردن این قابلیت، لازم است فعالیت های ثانویه ای از سوی کتابداران و در فرایند مدیریت اطلاعات (نیازشناسی، گزینش و فراهم آوری، سازماندهی و پردازش، اشاعه و ارائه خدمات اطلاعاتی، و ارزیابی عملکرد) صورت گیرد. در این راستا، اندیشمندان حوزه کتابداری و اطلاع رسانی با همکاری متخصصان علم اقتصاد و نیز متخصصان فناوری اطلاعات می توانند مدل هایی را برای ایجاد ارزش افزوده در هر یک از مراحل فرایند مدیریت اطلاعات در کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی ارائه دهند.

۳۰.

بررسی تاثیر استفاده از ابربرچسب در بهبود بازیابی اطلاعات از وب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصوره دمرچی لو

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات موتورهای کاوش نمایه سازی ابربرچسب ها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 989 تعداد دانلود : 202

این مقاله با مرور و بررسی مقالات پژوهشی، تاثیر استفاده از ابربرچسب را در بهبود بازیابی اطلاعات از وب جهان گستر مورد مطالعه قرار داده است. نتایج نشان داد که بیشتر پژوهش های انجام شده، بر تاثیر کاربرد ابربرچسب در بازیابی اطلاعات تاکید می کند. اما، از آنجا که در نتایج یکی از پژوهش های اخیر، اختلاف معناداری در استفاده و عدم استفاده از ابربرچسب یافت نشد، نیاز به پژوهش های بیشتر را در این زمینه الزامی کرد. آنچه مسلم است این ابزار به نویسنده و طراح وب سایت کمک می کند تا مقداری کنترل روی نحوه نمایه-سازی وب سایت خود توسط موتوهای کاوش داشته باشند و این امتیازی نیست که بتوان به راحتی از آن گذاشت .

۳۱.

طراحی موتور جستجوی هوشمند تخصصی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید رضا سرآبادانی حسین شیرازی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: موتورهای جستجو ربات جستجوگر فهرست راهنما موتورهای جستجوی هوشمند موتورهای جستجوی هوشمند تخصصی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 38 تعداد دانلود : 353

امروزه موتورهای جستجوی شناخته شده و پرکاربرد زیادی در سطح دنیا مطرح هستند. این موتورهای جستجو نمی توانند به خوبی نیاز کاربران را در ارائه اطلاعات تخصصی برآورده نمایند. در این مقاله یک «موتور جستجوی هوشمند تخصصی» طراحی و معرفی شده است. همچنین، معماری سیستم و روش کار و اجزای تشکیل دهنده این موتور جستجو و ویژگی های هوشمند آن تشریح گردیده است. برای این ربات هوشمند، یک «فهرست راهنما» طراحی شده است که هدف آن، ساخت پایگاه دانش تخصصی به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران به اطلاعات آن است. ابتدا تمام کلیدواژه های تخصصی در این فهرست تعریف شدند و بر اساس آن سایت ها نمایه سازی شدند. 86 درصد از جامعه آماری مورد آزمایش معتقد بودند که زمان صرف شده برای جستجوی اطلاعات در این موتور جستجو کمتر از سایر موتورهای جستجوی عمومی شناخته شده است، همچنین80 درصد معتقد بودند که دقت و کیفیت نتایج جستجو در اینجا بیشتر از سایر موتورهای جستجوی عمومی بوده است.

۳۲.

نقش وب معنایی در بازیابی اطلاعات(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: شهرزاد شریفی مریم شعبان زاده سیما فیاض

منبع: دانش شناسی سال چهارم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۲

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات وب معنایی هستی شناسی وب زبان نشانه گذاری توسعه پذیر (اکس ام ال) چار چوب توصیف منبع (آر دی اف)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 447 تعداد دانلود : 909

۳۳.

بررسی عناصر و مؤلفه های رابط کاربر در نظام های بازیابی اطلاعات مبتنی بر خوشه بندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید مهدی حسینی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: خوشه بندی رابط کاربر نظام های بازیابی اطلاعات نظام های خوشه بندی موتورهای جستجو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 659 تعداد دانلود : 94

موتورهای خوشه بندی، به موازات دو روش جستجوی کلیدواژه ای و مروری، برای کمک به بازیابی اطلاعات مرتبط موجود در وب، در سطح وسیعی، به کار میروند. در این نظام ها، رابط کاربر، به عنوان نقطه تماس با کاربران و برای استفاده از بازخورد در بهبود پرسش کاربر، از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این مقاله، شناسایی عناصر و مؤلفه های مهم رابط کاربر نظام های خوشه بندی است. ابتدا، در مورد ضرورت استفاده از خوشه بندی در نظام های بازیابی اطلاعات، مبانی نظری، الگوریتم ها، کاربردها، و معیارهای ارزیابی خوشه بندی بحث شده است. سپس، ضمن شناسایی 10 موتور خوشه بندی بیان شده در متون حوزه بازیابی اطلاعات در وب، عناصر و مؤلفه های رابط کاربر این گونه نظام ها و عملکرد هر کدام، به تفکیک، توضیح داده شده است. در پایان، میزان استفاده از عناصر و مؤلفه های شناسایی شده در موتورهای خوشه بندی مورد مطالعه، بیان شده است.

۳۴.

خانواده های کتابشناختی در فهرستهای رایانه ای: نگاه کاربران به خانواده شاهنامه فردوسی از رویکرد الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (FRBR)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شعله ارسطوپور رحمت الله فتاحی مهری پریرخ

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳)

کلید واژه ها: مطالعه تطبیقی شاهنامه فردوسی الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی خانواده های کتابشناختی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 21 تعداد دانلود : 932

هدف این پژوهش، بررسی همخوانی میان الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی با فهرستهای رایانه ای کنونی از رویکردی کاربرگراست. در این راستا، دیدگاه کاربران بالقوة فهرستهای رایانه ای نسبت به موجودیتهای مختلف الگو و خانواده های کتابشناختی، بررسی شد. بدین منظور، خانواده کتابشناختیِ شاهنامه فردوسی به منزلة نمونه انتخاب شد و یک مجموعه 40 کارتی در پیوند با این خانواده در اختیار یک گروه 30 نفری از افراد صاحب نظر و متخصص در حوزه شاهنامه پژوهی قرار گرفت. طی نشستهای صورت گرفته با این افراد، نگاه و دسته بندی کلی آنها نسبت به خانواده کتابشناختی، همخوانی دیدگاه آنها با موجودیتهای الگوی ملزومات کارکردی و اولویت بندی آنها روی موجودیتهای مختلف الگو در پیوند با یک نیاز خاص، بررسی گردید. در پیوند با خانواده کتابشناختی شاهنامه، 11 خوشه توسط مصاحبه شوندگان شناسایی گردید. نتایج حاکی از آن است که با توجه به موجودیتهای الگو، ودر پیوند با دسته بندی اعضای خانواده کتابشناختی به صورت کلی، رویکرد کاربران بالقوه رویکردی از بالا به پایین است و آنها در مواجهه با اعضای خانواده کتابشناختی، ابتدا اثر اصلی، سپس بیانها، قالبها و در نهایت مدرکها را شناسایی میکنند. این درحالی است که در پیوند با یک نیاز اطلاعاتی خاص، کاربران رویکردی پایین به بالا داشته و ابتدا مدرک جایگزین، و سپس قالب جایگزین از سوی آنها انتخاب شده و در صورت نبود موارد پیش گفته، به بیانها و اثرهای دیگر مراجعه میکنند. از دستاوردهای این پژوهش، ایجاد زمینة لازم جهت پیشنهاد درخت واره ای برای خانواده کتابشناختی شاهنامه و نیز ارائه الگویی مفهومی در زمینه پیاده سازی دستاوردهای این پژوهش در فهرستهای رایانه ای بوده است

۳۵.

مقایسه فرایند جستجوی اینترنتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران با مدل ""فرایند جستجوی اطلاعات"" کولثاو به منظور ارائه الگوی جستجوی اینترنتی آنان و طرح مداخله کتابداران در هنگام جستجو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زاهد بیگدلی عبدالحسین فرج پهلو حمید قاضی زاده

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: مداخله دانشگاه شهید چمران دانشجویان تحصیلات تکمیلی جستجوی اطلاعات مدل کولثاو الگوی جستجو جستجوی اینترنتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 286 تعداد دانلود : 323

هدف تحقیق حاضر، بررسی فرایند جستجوی اطلاعات دانشجویان در اینترنت به منظور بررسی این نکته است که دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران در فرایند جستجوی اینترنتی اطلاعات، تا چه اندازه با مدل کولثاو آشنایی داشته و در چه مرحلهای نیازمند کمک و مداخلة کتابداران هستند. در این راستا، مسئله جستجوی اطلاعات دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز با مدل فرایند جستجوی اطلاعات کولثاو مقایسه شده است تا ترسیم الگوی جستجوی اطلاعات دانشجویان مورد تحقیق، امکانپذیر شود. نتایج بررسی و تحلیل داده ها نشان داد گرایش به تغییر در مدل فرایند جستجوی اطلاعات پیشنهادی توسط کولثاو، بسیار محسوس است. از نظر دانشجویان، نیاز به مداخلة کتابدار در مرحله ای خاص بسیار ضروری است. در نهایت، طی این تحقیق، مدل جدید جستجوی اطلاعات دانشجویان، ترسیم و پییشنهاد گردید

۳۶.

طرح پژوهشی طراحی الگویی برای ذخیره و سازماندهی کتابهای چاپ سنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منوچهر آراسته رحمت الله فتاحی اسدالله آزاد

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: مارک ایران ذخیره و سازماندهی کتابهای چاپ سنگی یونی مارک فرمت کتابشناختی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 51 تعداد دانلود : 811

نبود سامانی نظام مند برای ذخیره سازی و سازماندهی اطلاعات کتابهای چاپ سنگی در کشور و در نتیجه نبود امکان دسترسی و استفادة مؤثر از این منابع ارزشمند، منجر به شکل گیری اندیشه بررسی الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات گردید. برای این منظور، پس از مطالعة مبانی نظری و بررسی برخی از شیوه ها، اصول و استانداردهای سازماندهی منابع اطلاعات، الگویی برای ذخیره سازی و سازماندهی اطلاعات نسخه های چاپ سنگی کشور مبتنی بر فرمت مارک ایران[1] و یونی مارک[2] ارائه شد. در این پژوهش، به منظور شناسایی، دسته بندی و کدگذاری عناصر (فیلدها و فیلدهای فرعی) فرمت مارک ایران، مقابله شد. همچنین، هر عنصر کتابشناختی و نسخه شناختی مربوط به کتابهای چاپ سنگی که در فرمت مارک ایران موجود نبود، شناسایی و با فرمت یونی مارک مقابله شد. سپس عنصرها در بلوکها، فیلدهای اصلی و فرعی قرار گرفت. یافته ها نشان داد فرمت مارک ایران با افزودن فیلدهایی از فرمت یونی مارک، تا حد زیادی میتواند برای ذخیره و بازیابی اطلاعات متنوع منابع چاپ سنگی مناسب باشد

۳۷.

ارزیابی اصطلاحنامه های مبتنی بر وب پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران: رویکرد توصیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فخرالسادات محمدی محدثه دخت عصمتی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: ارزیابی جستجوی اطلاعات اصطلاحنامه های پیوسته نظام های ذخیره و بازیابی اطلاعات پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 276 تعداد دانلود : 538

اصطلاحنامه های پیوسته برای کاربردپذیری و آسانی استفاده باید دارای مجموعه ویژگی های خاص و عام باشند. ویژگی های عام آنها مانند ویژگی های عام طراحی صفحات وب و وب سایت ها هستند و ویژگی های خاص آنها، قابلیت های ویژه این اصطلاحنامه ها برای کاربرد در وب را در بر می گیرند. در این پژوهش، اصطلاحنامه های پیوسته پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات، با توجه به استاندارد های تدوین اصطلاحنامه های یک یا چندزبانه و استاندارد طراحی صفحات وب، به وسیله یک سیاهه وارسی و به روش تحلیل محتوای صفحات وب، مورد ارزیابی قرار گرفته اند. تلاش شده است تا معیار های مد نظر درج شده در سیاهه وارسی با مشاهده مستقیم صفحه وب اصطلاحنامه ها و جستجو در آن بررسی شود. نتایج نشان می دهد که این اصطلاحنامه ها ساختار مطلوبی دارند، اما برای کاربردپذیری مبتنی بر وب مناسب نیستند و قابلیت های آنها برای جستجو و دسترسی به منابع اطلاعاتی در مقایسه با اصطلاحنامه های معادل خارجی بسیار اندک است و رابط کاربری آنها برای برقراری ارتباط با کاربر اصطلاحنامه، ضعیف عمل می کند.

۳۸.

مقایسه جامعیت نسبی پایگاه های فارسی زبان مگ ایران، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی(اس.آی.دی) و ایران مدکس در بازیابی اطلاعات حوزه دندانپزشکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصوره دمرچی لو محسن حاجی زین العابدینی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۹)

کلید واژه ها: دندانپزشکی آی دی پایگاههای اطلاعاتی جامعیت نسبی ایران مدکس مگ ایران پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (اس )

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 236 تعداد دانلود : 637

حجم مقاله های منتشر شده در حوزة علوم پزشکی نیز مثل سایر حوزهها افزایش قابل توجهی یافته است و ارزیابی کارایی پایگاههایی که به نمایهسازی مجله های این حوزه می پردازند، ضروری است. در حال حاضر، جستجو و بازیابی مقاله های فارسی در حوزة علوم پزشکی از طریق پایگاههای «مگ ایران»، «ایران مدکس» و پایگاه «اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» امکانپذیر است. از آنجا که جامعیت و مانعیت به عنوان دو معیار مهم برای ارزیابی نظامهای بازیابی اطلاعات بهکار میروند، این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و مقایسهای،جامعیت نسبی سه پایگاه اطلاعاتی فوق در حوزة دندانپزشکی را بررسی نمود. به همین منظور 29 کلیدواژه از حوزه دندانپزشکی انتخاب شد و پس از جستجو و تجزیه و تحلیل داده ها، نتایج نشان داد «ایران مدکس» دارای بالاترین میزان جامعیت با 72/0 است. همچنین، مشاهده شد که جامعیت نسبی پایگاه «مگ ایران» نسبت به SID بیشتر است.

۳۹.

کشف مسیر حرکت کاربران اطلاعات الکترونیکی با استفاده از الگوریتم قوانین وابستگی در داده کاوی: مطالعه موردی وب سایت کتابخانه دانشگاه یوتی اس، استرالیا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهیر حیاتی مرجان صادقی مجرد نیما جعفری

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۹)

کلید واژه ها: استرالیا تجارت الکترونیکی داده کاوی وب سایت کتابخانه قوانین وابستگی کاوش کاربردی وب دانشگاه یو تی اس

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 925 تعداد دانلود : 772

هدف اصلی این تحقیق، جستجوی روشهایی برای مطالعه رفتار کاربران در ارتباط با هدفهای آموزشی آنها در یک وب سایت مشخص است. در حال حاضر، دادهکاوی، مهم ترین فناوری برای بهره برداری مؤثر، صحیح و سریع از داده های حجیم است. موضوع دادهکاوی، شناخت دانش جدید و مفید، رابطه های منطقی و الگوهای موجود در داده هاست و پل ارتباطی بین علم آمار، رایانه، هوش مصنوعی، الگوشناسی، فراگیری ماشین و بازنمائی بصری داده ها میباشد. پژوهش حاضر با استفاده از تکنیک دادهکاوی و بهره گیری از الگوریتم «قوانین وابستگی» روی داده های جمع آوری شده در قالب فایل ثبت وقایع وب سایت کتابخانه دانشگاه UTS استرالیا، به کشف الگوی مسیر حرکت کاربران در سایت پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش، بینش وسیعی از رفتار کاربران و عملکرد آنها در وب سایت را در اختیار مدیران و طراحان آن کتابخانه قرار میدهد

۴۰.

ملزومات کارکردی داده های مستند (فراد): الگوی مفهومی رابطه-موجودیت مستندات در پیشینه های کتابشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالحسین فرج پهلو مرتضی کوکبی رحمت الله فتاحی محسن حاجی زین العابدینی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۲)

کلید واژه ها: ملزومات کارکردی داده های مستند (فراد """"FRAD) ملزومات کاربردی پیشینه های کتابشناختی (""FRBR"") الگوی رابطه ـ موجودیت؛ مهار مستند

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 335 تعداد دانلود : 490

ملزومات کارکردی دادههای مستند (فراد) الگوی مفهومی رابطه، موجودیتی است که توسط ایفلا به وجود آمد تا بین دادههای ذخیره شده در پیشینههای مستند کتابخانه با نیازهای کاربران این پیشینهها پیوند ایجاد کند. این الگو، جزئی از الگوی دیگر ایفلا یعنی ملزومات کاربردی پیشینههای کتابشناختی (FRBR) است. فراد، موجودیتها و توزیعهای خاص مهار مستند در پیشینهها را به FRBR میافزاید و آن را تکمیل میکند. چارچوب مفهومی و پیشبینیهایی که برای آینده آن صورت گرفته، چهار هدف عمده را برای آن در نظر گرفته است. این چهار هدف عمده که خواسته های کتابداران و کاربران کتابخانه را پوشش میدهند، عبارتند از: یافتن، تشخیص، متنگذاری و توجیه. هدف اولیه این الگوی مفهومی، تهیه چارچوبی تحلیلی برای بررسی ملزومات کارکردی پیشینه های مستند و اشتراک بینالمللی دادههای مستند است

درخت حوزه‌های تخصصی