مدیریت اطلاعات

نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۹۰ مورد.

۱.

عوامل مؤثر بر پویش محیطی و گردآوری و استفاده از اطلاعات در حوزه نشر الکترونیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ثریا ضیایی لیلا رسولی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۰۱

کلید واژه ها: تصمیم گیری راهبردی نشر الکترونیک پویش محیطی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 625 تعداد دانلود : 760

هدف: بررسی عوامل مؤثر بر پویش محیطی و گردآوری و استفاده از اطلاعات به منظور تصمیم گیری بهینه از نظر ناشران خصوصی حوزه نشر الکترونیک است. روش/ رویکرد پژوهشی: پژوهش حاصر با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده و جامعه آماری شامل 100 ناشر فعال خصوصی است که 80 نفر از آنها با استفاده از روش تصادفی ساده نمونه گیری شدند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته به دست آمده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که از عوامل محیط بیرونی، مؤلفه اقتصادی با میانگین رتبه ای 23/5 مهم ترین عامل محیطی بوده است. از منابع اطلاعاتی نیز مؤلفه مدیران زیردست با میانگین رتبه ای 91/11 با بیشترین اهمیت و مؤلفه انتشارات دولتی با میانگین رتبه ای 79/5 دارای کمترین اهمیت و قابلیت اطمینان بوده است. نتیجه گیری: بین دسترس پذیری و کیفیت یک منبع اطلاعاتی و تناوب استفاده از آن در پویش محیطی رابطه معناداری وجود دارد.

۲.

موتورهای جستجوی فارسی: ارزیابی امکانات جستجو، بازیابی اطلاعات، میزان جامعیت و مانعیت، و تعیین همپوشانی میان آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید منصور رجبی یعقوب نوروزی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: ارزیابی جامعیت بازیابی اطلاعات کارآمدی همپوشانی مانعیت موتور جستجوی فارسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 681 تعداد دانلود : 400

هدف: شناسایی و ارزیابی امکانات جستجو در موتورهای جستجوی فارسی، تعیین کارآمدترین موتور جستجو به لحاظ بازیابی اطلاعات مرتبط، شناسایی موتورهای جستجوی کارآمد از حیث محاسبة میزان جامعیت و مانعیت، و تعیین میزان همپوشانی میان آنها. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. امکانات موجود در 5 موتور جستجوی عمومی و در دسترس فارسی براساس سیاهة وارسی پژوهشگر ساخته مورد مقایسه قرار گرفت. ضریب بازیافت نتایج مرتبط منتخب براساس 50 صفحة بازیابی شده برای 7 کلیدواژه و عبارت به صورت مجزا محاسبه شد. جامعیت و مانعیت در موتورهای جستجو در صورت وجود همپوشانی و ناهمپوشانی محاسبه شد. میزان همپوشانی موجود بین موتورها نیز در مسیر محاسبه مانعیت به دست آمد. یافته ها: موتورهای جستجوی فارسی از امکانات جستجوی مناسبی برخوردار هستند و می توان تا حدودی از عملکرد آنها اطمینان حاصل کرد. در رابطه با بازیابی نتایج مرتبط و میزان جامعیت، بین موتورهای جستجو فاصله و تفاوت معناداری وجود دارد. موتورهای دارای امکانات جستجوی بیشتر از نظر بازیافت اطلاعات مرتبط تر و همپوشانی بیشتر کارآمدتر معرفی شده اند. نتیجه گیری: توجه به ظرفیت های خالی شناسایی شده در موتورهای جستجوی فارسی می تواند در تقویت نقاط قوت و بهبود نقاط ضعف آنها مفید واقع شود.

۳.

نگرش های رایج در نمایه سازی و بازیابی منابع دیداری در محیط وب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صالح رحیمی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۰۱

کلید واژه ها: وب نمایه سازی تصویر ذخیره و بازیابی نمایه سازی مفهومی نمایه سازی محتوایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 161 تعداد دانلود : 793

هدف: بررسی اهمیت تصاویر و نمایه سازی آن با تأکید بر نمایه سازی مفهوم- محور و محتوا- محور است. روش پژوهش: این مقاله با بررسی و مرور متون حوزه نمایه سازی تصاویر بر اساس روش اسنادی کتابخانه ای، رویکردهای مختلف در نمایه سازی تصاویر را مورد مداقه قرار داده است. یافته ها: در مقایسه با نمایه سازی متون، نمایه سازی تصاویر دارای پیچیدگی های بیشتری است؛ زیرا هنگام توصیف تصاویر، چشمان بیننده از قدرت بیشتری نسبت به زمانی هک متن را می خواند، برخوردار است. تصاویر دارای ویژگی های مختلف و سطوح معنایی متعدد هستند. تصویر نه تنها برای نشان دادن شیء مشخص بلکه برای بیان احساس خاصی نیز به کار می رود. این موارد و پیشرفت های حاصل از فناوری های اطلاعاتی سبب تفاوت در رویکردها و روش های به نمایه سازی تصاویر و بازیابی آنها می گردد.

۴.

اقتصاد اطلاعات مبتنی بر نظام های سازماندهی دانش، با تاکید بر فوکسونومی: بررسی پایان نامه های کتابخانه ای دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهشید التماسی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۲)

کلید واژه ها: اقتصاد اطلاعات اقتصاد دانش بنیان ارزش اطلاعات رده بندی دهدهی دیویی فوکسونومی نظام های سازماند هی دانش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 350 تعداد دانلود : 565

هدف: سازمان دهی همواره با هدف تسهیل بازیابی اطلاعات و دانش رواج داشته است و برای نیل به این هدف نظام های سازمان دهی دانشی مختلفی ایجاد شده اند. در دنیای امروز اقتصاد اطلاعات و اقتصاد دانش بنیان، مزیت رقابتی سازمان هاست و چون نظام های سازمان دهی دانش را می توان از ارکان ایجاد صرفه اقتصادی به شمار آورد، این مقاله در پی بررسی دو نظام سازمان دهی دانش دهدهی دیویی به نمایندگی از نظام های سنتی و نظام فوکسونومی به نمایندگی از نظام های نوین، برای بررسی میزان صرفه اقتصادی هر یک برای کتابخانه هاست. روش: جامعه این پژوهش را 4800 عنوان پایان نامه یک کتابخانه دانشگاهی بود و روش آن را روش تطبیقی-مقایسه ای بر اساس فرمول ارزش اطلاعات و کتابخانه ای بوده است. در این مقاله اطلاعات مالی و آمار و ارقام از طریق اطلاعات کتابداران و مسئولان مالی کتابخانه مدنظر در دسترس قرار گرفته است. یافته ها: نظام فوکسونومی تا حدودی از نظام دیویی دارای صرفه اقتصادی بیشتری است.

۵.

همایندی واژگان: مطالعه ای پیرامون پیوند و مرز میان مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش بر اساس انتشارات داخلی نویسندگان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید احمدی مرتضی کوکبی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: مدیریت دانش مدیریت اطلاعات نقشه های علم تحلیل همایندی واژگان هم رخدادی واژگان مصور سازی مفاهیم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 219 تعداد دانلود : 582

مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش به عنوان ابزارهایی که می توانند اطلاعات و دانش موجود را گردآوری کنند، نظم ببخشند و در کل سازمان اشاعه دهند، اهمیت یافته اند. هدف این پژوهش شناخت پیوند و مرز بین این دو حوزه است. روش پژوهش تحلیل همایندی واژگان است که اکنون در کنار سایر فنون علمسنجی از شاخصهای تحلیل محتواست. جامعه مورد مطالعه، شامل تمام مقاله های نشریات علمی و مقاله های همایش های داخلی است. نتایج این پژوهش حاکی از این است که در حوزه مدیریت دانش، تعداد 230 کلیدواژه و در حوزه مدیریت اطلاعات 123 کلید واژه، مفاهیم اصلی این مقاله ها را تشکیل داده اند و از این تعداد، تنها 8 کلیدواژه مرز مشترک آن ها را با هم تشکیل می دهند. به عبارتی مرز واژگانی آن ها تنها 52/8% است و به طور اخص، مفهوم دانش مضبوط یا ذخیره شده، مرز روشن میان آن هاست. همچنین نتیجه نشان داد مدیریت دانش حوزه ای است که تا حدودی زمینه فعالیت رشته مدیریت با تمام گرایش های آن است و مدیریت اطلاعات نیز زمینه مطالعاتی رشته هایی، همچون مدارک پزشکی و علم اطلاعات هست. نتایج دیگر این پژوهش نشان داد که رشته علم اطلاعات مرز مشترکی برای هر دو حوزه محسوب می شود. استخراج کلیدواژه های مستند شده برای هر دو حوزه از دیگر نتایج این پژوهش است.

۶.

عوامل تأثیرگذار بر به کارگیری پرمیس در کنسرسیوم محتوای ملی براساس نظریه اشاعه نوآوری های راجرز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه پردل لیلی سیفی محسن نوکاریزی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: استاندارد ابرداده ای پرمیس کنسرسیوم محتوای ملی ابرداده حفاظت حفاظت رقومی نظریه اشاعه نوآوری های راجرز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 934 تعداد دانلود : 930

هدف: بررسی نقش مؤلفه های نظریه اشاعه نوآوری های راجرز و مؤلفه آمادگی سازمان بر اتخاذ پرمیس از دیدگاه اعضای دارای محتوای رقومی در کنسرسیوم محتوای ملی. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل 19 تن از صاحب نظران بزرگ ترین و مهم ترین کتابخانه های کشور بودند که دارای محتوای رقومی در کنسرسیوم محتوای ملی هستند. یافته ها: از دیدگاه صاحب نظران، مؤلفه مزیت نسبی با میانگین 4، سازگاری با میانگین 5/3، آمادگی سازمان با میانگین 46/3، مشاهده پذیری با میانگین 43/3، پیچیدگی با میانگین 2/3، و قابلیت استفاده آزمایشی با میانگین 066/3، به ترتیب در اتخاذ استاندارد ابرداده ای پرمیس نقش داشتند. بنابراین، براساس مؤلفه های نظریه اشاعه نوآوری های راجرز، آمادگی سازمان ها برای استفاده از پرمیس بیشتر از حد متوسط (3) دانسته شده است. نتیجه گیری: استفاده از پرمیس با ارزش های متداول، تجربیات گذشته، و نیازهای استفاده کنندگان بالقوه سازگاری مطلوبی دارد؛ اما از سوی دیگر، پیچیدگی درک و استفاده از آن زیاد است. با توجه به اینکه امکان آزمون و ارزیابی نتایج استفاده از پرمیس، قبل از اتخاذ آن وجود دارد و نتایج سودمند استفاده از آن به عنوان یک نوآوری ملموس و قابل مشاهده است، از نظر جامعه پژوهش آمادگی لازم برای اتخاذ پرمیس وجود دارد.

۷.

یادداشت سردبیر: در ""خدمت و خیانت"" پژوهش

نویسنده: نرگس نشاط

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 138 تعداد دانلود : 832

۸.

مدیریت منابع خاکستری (موردپژوهی: کتابخانه های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سارا صفازاده امیررضا اصنافی نجمه سالمی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۴

کلید واژه ها: مدیریت سازماندهی اشاعه مجموعه سازی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی منابع خاکستری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 596 تعداد دانلود : 896

هدف: شناسایی وضعیت مدیریت منابع خاکستری در کتابخانه های وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از سه جنبه مجموعه سازی، سازماندهی، و اشاعه است. روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از پرسشنامه نظر 52 مسئول کتابخانه مؤسسات پژوهشی و مراکز استانی وابسته به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی درباره وضعیت مدیریت منابع خاکستری در این کتابخانه ها پیمایش شده است. یافته ها: 4/40% کتابخانه ها منبع خاکستری را با نام خود منبع می شناسند؛ فقط در 8/5% کتابخانه ها دستورالعمل مدون برای تهیه انواع منابع خاکستری وجود دارد؛ در هیچ کتابخانه ای کمیته انتخاب منابع خاکستری وجود ندارد؛ 9/26% کتابخانه ها فهرستی از منابع خاکستری موجود در کتابخانه خود دارند و 4/70 %آنها این منبع را در پایگاه سیمرغ معرفی کرده اند؛ 5/63% کتابخانه ها امکان دسترسی به منابع خاکستری از طریق امانت بین کتابخانه ای و یا اشتراک در خرید منابع خاکستری را ندارند؛ 6/59% کتابخانه ها منابع خاکستری خود را وجین نمی کنند؛ و بیشترین روش تهیه منابع خاکستری در کتابخانه ها (7/82%) از طریق اهدا صورت می گیرد. همچنین 2/73% کتابخانه ها منابع خاکستری را هم به شیوه دستی و هم به شیوه کامپیوتری سازماندهی می کنند. نتیجه گیری: در کتابخانه های مورد بررسی به اهمیت منابع خاکستری و مدیریت آنها توجه نمی شود. دلیل این امر شاید ناشناخته ماندن منابع خاکستری و بی توجهی به اهمیت مدیریت منابع خاکستری در این کتابخانه ها باشد. این نتیجه را می توان تا حدودی به وضعیت این منابع در سایر کتابخانه های کشور تعمیم داد.

۹.

تدوین چارچوب خلق و اشاعه دانش برای مدیریت دانش در سازمان 2.0(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شعبان الهی سید محسن ناصری علیرضا حسن زاده عاطفه روحانی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۸۴)

کلید واژه ها: خلق دانش در سازمان 2.0 اشاعه دانش در سازمان2.0 ارتباطات 2.0 همکاری 2.0 یادگیری 2.0

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 822 تعداد دانلود : 868

در سازمان های امروزی، دانش و مدیریت آن به عنوان یکی از اساسی ترین موضوعات و ارکان سازمان مطرح است. مطالعات نشان می دهد که مدیریت دانش، سازمان را توانمند می کند و هرچه خلق، انتشار و به کارگیری دانش با سرعت و کیفیت بیشتری صورت پذیرد، مزیت رقابتی سازمان در سطح بالاتری شکل خواهد گرفت. با توجه به اینکه سازمان های جدید از فناوری و ابزار جدید و کارآمد بهره می گیرند، سازمان 2.0 به عنوان سازمانی توانا در به کارگیری ابزار ارتباطی وب 2.0 و کارکنانی با فرهنگ خوب همکاری و مشارکت و تعامل بیشتر مطرح می شود. گذر از سازمان 1.0 به سازمان 2.0 و تلاش برای خلق و اشاعه دانش در سازمان 2.0 پیچیدگی ها و مسائل خاص خود را دارد که بدون آگاهی از این موضوع و پیروی از چارچوبی مدون احتمال موفقیت آن پایین است. این پژوهش با بررسی دقیق مبانی نظری در رابطه با خلق دانش، اشاعه دانش، وب 2.0 و سازمان 2.0 شاخص های نهایی خلق و اشاعه دانش در سازمان 2.0 را با استفاده از نظر خبرگان استخراج کرده و چهار مرحله یادگیری 2.0، ارتباطات 2.0، تولید محتوا و همکاری 2.0 را به عنوان مراحل خلق و اشاعه دانش در سازمان 2.0 معرفی و هر مرحله را از سه بعد خصوصیات افراد، ماهیت دانش و فناوری بررسی و در نهایت ده شاخص را به عنوان شاخص های برتر معرفی می کند. همچنین با توجه به تحلیل ها مشخص گردید که برای خلق و اشاعه دانش در سازمان 2.0 علاوه بر استفاده از ابزار وب 2.0 به عنوان یک ابزار ارتباطی خوب و بهینه، فرهنگ تعامل، همفکری و مشارکت در فضایی باز و بدون محدودیت در میان کارکنان بسیار مهم است.

۱۰.

نقش شبکه های اجتماعی تخصصی وبی فارسی در اشتراک دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرمهدی عنبری نجلا حریری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: شبکه اجتماعی اشتراک دانش وب 2 شبکه اجتماعی تخصصی شبکه اجتماعی ایرانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 324 تعداد دانلود : 605

هدف: تعیین نقش شبکه های اجتماعی تخصصی وبی فارسی در اشتراک دانش میان کاربران این شبکه ها. روش/ رویکرد پژوهش: به روش پیمایشی تحلیلی و با استفاده از پرسشنامه 370 نفر از کاربران فعال 10 شبکة اجتماعی تخصصی وبی فارسی بررسی شدند. یافته ها: هدف اصلی کاربران از عضویت در شبکه ها آشنایی با سایر فعالان و متخصصان حوزه های مورد نظر است. به طور کلی، عملکرد شبکه های داخلی در رفع نیاز اطلاعاتی کاربران، ترغیب آنان به مشارکت در اشتراک دانش، جلب اعتماد و اطمینان آنها، تأثیر در ارتقای سطح دانش تخصصی، و نقش در افزایش تعاملات این کاربران، متوسط رو به پایین ارزیابی شد. کاربران بزرگ ترین مشکل موجود در شبکه های اجتماعی داخلی را اطلاع رسانی نامناسب و ناشناس بودن این شبکه ها اعلام کردند. نتیجه گیری: بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تخصصی فارسی و اشتراک دانش، رابطة معنادار مثبتی وجود دارد. لازم است اطلاع رسانی لازم در مورد شبکه ها انجام شود و در عین حال، کیفیت خدمات شبکه های اجتماعی تخصصی وبی به حدی ارتقاء یابد که تمایل افراد به اشتراک دانش در این شبکه ها را افزایش دهد.

۱۱.

بررسی کارآمدی کلیدواژه ها و عبارت های پیشنهادی پاب مد نسبت به اصطلاحات مش از دیدگاه کاربران حوزه پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالرسول خسروی زهرا پوش شعله ارسطوپور

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۸۱)

کلید واژه ها: قضاوت ربط کلیدواژه ها و عبارت های پیشنهادی پاب مد اصطلاحات مش پایگاه اطلاعاتی پاب مد کاربران حوزه پزشکی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 951 تعداد دانلود : 259

پاب مد پرکاربردترین پایگاه پزشکی توسط متخصصان پزشکی و بهداشت است. این پایگاه جهت تسهیل جستجو و بازیابی مدارک مرتبط، از واژگان کنترل شده مش استفاده می کند و به تازگی کلیدواژه ها و عبارت های پیشنهادی را به قابلیت های جستجو در رابط کاربری خود افزوده است. با توجه به این که هدف تمام نظام های بازیابی اطلاعات، بازیابی اطلاعات مرتبط با نیاز کاربر است، بررسی میزان کارآمدی کلیدواژه ها و عبارت های پیشنهادی پاب مد و اصطلاحات مش در بازیابی مدارک مرتبط از دیدگاه کاربران امری اساسی است که در این پژوهش به آن پرداخته می شود. این پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. داده های مورد نیاز آن از طریق پرسش نامه در هنگام جستجوی کاربران در پایگاه اطلاعاتی پاب مد گردآوری شده است. 40 نفر به عنوان جامعه پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند از بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی، دانشجویان پزشکی حرفه ای و اعضای هیئت علمی انتخاب شدند. پژوهش نشان داد که تفاوت معناداری بین میزان ربط مدارک بازیابی شده حاصل از کلیدواژه های پیشنهادی پاب مد و اصطلاحات مش از دیدگاه کاربران وجود ندارد. یافته های این پژوهش نشان داد که کلیدواژه های پیشنهادی پاب مد و اصطلاحات مش به جستجوگران در فهم بهتر موضوع با توسعه دامنه لغات کاربر در رابطه با موضوع مورد جستجو کمک می کنند؛ اما تفاوتی در قضاوت ربط ایجاد نمی نماید.

۱۲.

سخن سردبیر: برجام و مدیریت دانش و اطلاعات

نویسنده: غلامرضا فدایی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۸۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 942 تعداد دانلود : 728

توافقنامه برجام «برنامه جامع اقدام مشترک» هسته ای حاصل تلاش چندین و چند ساله مسئولان سیاسی کشور در برابر ظلم و جنایت قدرت های جهانی به نام جامعه ملل، به تازگی شکل گرفته و منعقد شده است. اگر با این توافقنامه درست برخورد شود و مسئولان کشور مسئولانه با آن برخورد کنند علیرغم نارسائی هایی که در متن دارد امید است برای کشور صاحب خیر باشد و اگر غفلتی در آن صورت گیرد و اتحاد و یکپارچگی ملت از دست برود به قرارداد ترکمانچائی تبدیل می شود که آیندگان بر روی اثرات آن قضاوت خواهند کرد.

۱۳.

تأثیر سبک شناختی، نوع وظیفه، و میزان تجربه بر عملکرد جستجوی کاربران در وب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم اسدی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: تجربه سبک شناختی وب بازیابی اطلاعات رفتار اطلاع یابی رفتار جستجوی کاربران نوع وظیفه جستجو عملکرد جستجو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 156 تعداد دانلود : 765

هدف: مطالعه رفتار جستجوی کاربران در وب و تأثیر سبک های شناختی کلی نگر و جزئی نگر، نوع وظیفه، و میزان تجربه بر عملکرد جستجو. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش ترکیبی و از نوع کاربردی است. در بخش کیفی، تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا بود و در بخش کمّی از روش پیمایشی تحلیلی استفاده شد. جامعه پژوهش 44 پژوهشگر در حوزه های مختلف علوم بودند. از آزمون سبک شناختی رایدینگ، پرسشنامه تجربه وب، و سه وظیفه جستجو به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده شد. یافته ها:در رفتار جستجوی اطلاعات افراد با سبک های شناختی کلی نگر و جزئی نگر از نظر توصیفی تفاوت هایی وجود دارد؛ کلی نگرها از تعداد راهبرد های بیشتری نسبت به جزئی نگرها برای تکمیل سه وظیفه استفاده کردند. در عملکرد جستجوی افراد با سبک شناختی کلی نگر و جزئی نگر تفاوت هایی وجود دارد. افراد با سبک شناختی جزئی نگر نسبت به کلی نگر زمان بیشتری را صرف و تعداد گره های بیشتری را برای تکمیل وظایف بازدید کردند. تحلیل آماری بین سبک های شناختی کلی نگر و جزئی نگر در مدت زمان تکمیل وظایف و در تعداد گره های بازدیدشده برای تکمیل وظایف تفاوت معناداری نشان نداد. بین سطوح وظایف و بین سبک شناختی و میزان تجربه در مدت زمان تکمیل وظایف و تعداد گره های بازدیدشده تفاوت معناداری وجود نداشت. هیچ تفاوت معناداری بین نوع وظیفه و سبک های شناختی در مدت زمان تکمیل وظایف و تعداد گره های بازدیدشده مشاهده نشد. نتیجه گیری: انتظار می رود نتایج این مطالعه از یک سو بتواند به بهبود درک رفتار جستجوی کاربران در وب بر مبنای سبک های شناختی رهنمودهایی برای آموزش کاربر و طراحی ابزارهای جستجو در وب فراهم نماید و از سوی دیگر بتواند به ایجاد و توسعه مدل های رفتار جستجوی کاربران وب کمک کند.

۱۴.

یکپارچه سازی معنایی منابع اطلاعاتی در کتابخانه های دیجیتالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی علیپور حافظی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: ایران کتابخانه دیجیتالی یکپارچه سازی معنایی تعامل معنایی مبادله داده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 489 تعداد دانلود : 31

هدف: شناسایی وضعیت محتوای فراداده های کتابخانه های دیجیتالی ایران از نظر یکپارچه سازی معنایی و ارائة پیشنهادهایی برای بهبود روابط معنایی در فراداده های آنها. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعة پژوهش را تمامی کتابخانه های دیجیتالی فعال در کشور تشکیل می دهد (32 کتابخانه) که در نهایت 26 کتابخانه با پژوهش حاضر همکاری کردند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامة پژوهشگر ساخته و برای کسب روایی از نظر متخصصان بهره گرفته شد. یافته ها: کتابخانه های دیجیتالی ایران تأکید اصلی خود را بر منابع اطلاعاتی متنی قرار داده اند و سایر منابع مانند منابع چندرسانه ای و غیرمتنی همچنان در چرخة ارائه اطلاعات به کاربران قرار ندارند. کتابخانه های دیجیتالی از نظر پوشش منابع دیجیتالی و تکمیل فیلدهای فراداده در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. فیلدهای اساسی مورد نیاز در یکپارچه سازی معنایی مانند کلیدواژه های نمایه، شابک، شابم، و دی.اُ.آی. در تکمیل فیلدهای فراداده مورد توجه کتابخانه ها نیستند. از نظر مستندسازی محتوای فیلدهای فراداده نیز وضعیت چندان رضایت بخشی را شاهد نیستیم. به عنوان نمونه، فیلدهای پدیدآورندگان، ناشران، و کلیدواژه های نمایه ای مستند نمی شوند. نتیجه گیری: کتابخانه های دیجیتالی ایران از نظر ارائه خدمات یکپارچه معنایی در وضعیت مناسبی قرار ندارند، بر این اساس به تقویت محورهای معنایی در فیلدهای فراداده ای نیاز دارند.

۱۵.

بررسی میزان کارآیی پایگاه های اطلاعاتی مگ ایران ، نورمگز و اس.آی.دی. در بازیابی و ربط مباحث علم اطلاعات و دانش شناسی با استفاده از کلیدواژه های آزاد و مقایسه آنها از نظر میزان استفاده از کلیدواژه های مهارشده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهری شهبازی شبنم شاهینی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۸۴)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات ربط مگ ایران پایگاه اطلاعاتی فارسی نورمگز اس.آی.دی (سید) زبان مهار شده زبان آزاد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 904 تعداد دانلود : 183

سرعت در بازیابی و انتقال اطلاعات و پوشش موضوعی، دو عامل مهمی هستند که امروزه مورد توجه پایگاه های اطلاعاتی قرار می گیرد. در حقیقت یک پایگاه اطلاعاتی در حوزه موضوعی خاص وقتی می تواند معتبر باشد که درصد زیادی از کلیدواژه های موضوعی آن حوزه را تحت پوشش قرار دهد و به تبع آن برای آن حوزه موضوعی بیشترین منابع را در اختیار بگذارد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف مقایسه پایگاه های اطلاعاتی نورمگز، مگ ایران و اس.آی.دی. از نظر تعداد نتایج بازیابی و ربط موضوعی واژگان علم اطلاعات و دانش شناسی بر اساس کلیدواژه های آزاد و مهار شده به روش پیمایشی انجام شد. کلیه مجله های حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اخذ شده از آخرین فهرست نشریات معتبر این وزارتخانه در اسفند ماه سال 1392 و کلیدواژه های اخذ شده از مقالات موجود در این مجله ها، جامعه آماری آن محسوب شدند. جستجو و مقایسه کلیدواژه های موضوعی منتخب از بین کلیدواژه های مهار شده در پژوهش حاضر در هر یک از پایگاه های مگ ایران، نورمگز و اس.آی.دی (سید) نشان داد که تعداد نتایج بازیابی شده واژگان آزاد و مهارشده علم اطلاعات و دانش شناسی در پایگاه اطلاعاتی نورمگز به نسبت دو پایگاه دیگر زیادتر است. از طرف دیگر بررسی میزان ربط موضوعی مقالات اخذ شده از جستجوی این کلیدواژ ه ها نیز نشان داد که توانایی این پایگاه به نسبت دو پایگاه دیگر در دریافت مقالات مرتبط بیشتر است. به علاوه اگر چه عناوین مجله های موجود در پایگاه اطلاعاتی مگ ایران از دو پایگاه دیگر بیشتر بوده و این پایگاه به نسبت دو پایگاه دیگر روزآمدتر می باشد اما پایگاه اطلاعاتی نورمگز از تعداد شمارگان مجله های بیشتری برخوردار است.

۱۶.

کارکردپذیری پیشینه های مستند نام اشخاص در مارک ایران بر اساس مدل ""ملزومات کارکردی داده های مستند"" (فراد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعیده اکبری داریان فهیمه باب الحوائجی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۲

کلید واژه ها: کتابخانه ملی مارک ایران پیشینه های مستند نام اشخاص کارکردپذیری ملزومات کارکردی برای داده های مستند (فراد)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 871 تعداد دانلود : 744

هدف: تعیین میزان تطابق ساختاری و محتوایی پیشینه های مستند نام اشخاص در مارک ایران با مدل فراد است. روش/ رویکرد پژوهش: برای انجام این مطالعه ترکیبی از روش مطالعه اسنادی (کتابخانه ای)، پیمایشی توصیفی با رویکرد کیفی از طریق تشکیل پنل دلفی و موردپژوهی است. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین تطابق ساختاری پیشینه های مستند نام اشخاص مارک ایران با مدل فراد 75/88 است. بیشترین میزان تطابق ساختاری در نقش کاربری ""بافتارنمایی"" با امتیاز وزنی 07/99 و کمترین میزان مربوط به نقش کاربری ""شناسایی"" با 3/78 است. همچنین میانگین تطابق محتوای پیشینه های مستند نام اشخاص مارک ایران با مدل فراد 02/25 است. بیشترین میزان تطابق محتوایی در نقش کاربری ""توجیه"" 82/37 و کمترین میزان مربوط به نقش کاربری ""یافتن"" با امتیاز وزنی 26/18 است. نتیجه گیری: مارک ایران در بخش مستند نام اشخاص توانسته است از لحاظ ساختاری، حداکثر شرایط را برای تطابق با مدل فراد در نقش کاربری ""بافتارنمایی"" فراهم نماید. به بیان دیگر، گذاشتن نام یک شخص در بافت، روشن کردن رابطه میان دو یا چند نام شخص، مشخص کردن رابطه میان یک شخص و نامی که شخص بدان نام شناخته می شود، در ساختار مارک ایران فراهم شده است. همچنین بیشترین میزان تطابق محتوایی با مدل فراد مربوط به نقش کاربری ""توجیه"" است. با توجه به اینکه نقش کاربری ""توجیه"" خاص مستندسازان و کتابداران مرجع است پیشنهاد می شود کتابخانه ملی به نقش های کاربری مربوط به کاربران نهایی بیشتر توجه کند.

۱۷.

میزان موفقیت وظایف کاربری در پیوند با خانواده های کتابشناختی مبتنی بر الگوی مفهومی اف.آر.بی.آر. در نرم افزارهای کتابخانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم عمرانی معصومه نیک نیا

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۰۱

کلید واژه ها: نرم افزار کتابخانه ای وظایف کاربری ملزومات کارکردی پیشینه کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 708 تعداد دانلود : 311

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بهبود نتایج جستجوی کاربران عادی و متخصص موضوعی با استفاده از خانواده های کتابشناختی مبتنی بر الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) در دو نرم افزار کتابخانه ای یکی با امکان محدود کردن نتایج جستجو براساس براساس خانواده های کتابشناختی و دیگری بدون این امکان انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهش: میزان موفقیت کاربران به روش تجربی از طریق پایگاه آزمایشی محقق ساخته پژوهشگر ساخته در مورد اعضای دو خانواده کتابشناختی ""بوستان سعدی"" و ""رباعیات خیام"" با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و تجربه کاربران در دو نرم افزار کتابخانه ای سیمرغ و رسا مورد وارسی و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان موفقیت نرم افزار سیمرغ در پشتیبانی از چهار وظیفه کاربری (یافتن، شناسایی، انتخاب، و دسترسی) به بیان هایی از خانواده کتابشناختی ""بوستان سعدی"" و ""رباعیات خیام"" برمبنای نظرات دو گروه کاربران متخصص و عادی بیش از نرم افزار رسا بود. نتیجه گیری: هر دو نرم افزار رسا و سیمرغ می توانند با اصلاح صفحات جستجو امکانات بیشتری را برای پشتیبانی از وظایف کاربری در اختیار کاربران قرار دهند.

۱۸.

بازیابی اطلاعات موسیقایی از سامانه های زمزمه-محور: پرسشی نو در ارتباط با کاربرد ویبراتوِ هارمونیکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: داریوش علیمحمدی نادر نقشینه

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۲

کلید واژه ها: موسیقی هارمونیکا ویبراتو ساز زهی ساز بادی سامانه زمزمه - محور بازیابی اطلاعات موسیقایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 148 تعداد دانلود : 733

هدف: با در نظر داشتن یک خلأ اساسی، پژوهش حاضر طرح پرسشی نو در ارتباط با کاربرد ویبراتوِ هارمونیکا در بازیابی اطلاعات موسیقایی از سامانه های زمزمه-محور را هدف قرار داده است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش بر اساس مرور متون مرتبط با ویبراتوِ سازهای زهی و بادی شکل گرفته و از این حیث می تواند تابع روش سندی باشد. به اعتبار تحلیل محتوایی و استنباط ذهنی از نوشتارهای موجود نیز می توان رویکرد آن را کیفی دانست. یافته ها: در این مقاله و برای نخستین بار در حوزه علم اطلاعات تعریفی قابل درک از هارمونیکا به عنوان یک ساز بادی ارائه و مفهوم ویبراتو به عنوان تقویت کننده صدای ساز تشریح شده است. این پژوهش همچنین، مدل عمومی سامانه های زمزمه-محور بازیابی اطلاعات موسیقایی را عرضه کرده و در قلمرو کاربرد ویبراتوِ هارمونیکا در چنین سامانه هایی این پرسش نو را طرح می کند که آیا می توان ویبراتو را در جهت بازیابی قطعات موسیقایی از سامانه های زمزمه-محور به کار برد؟ نتیجه گیری: شایسته است سامانه زمزمه- محور جدیدی توسعه داده شود که قابلیت درک ویبراتو را داشته باشد و بتواند کاربران غیر متخصص را در بازیابی قطعات موسیقایی مورد نظرشان بیش از پیش یاری دهد.

۱۹.

سنجش رضایتمندی کاربران از اصطلاحنامه علوم اسلامی به عنوان ابزار بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نجلا حریری ساینا هراتی زاده

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۲

کلید واژه ها: ارزیابی کاربران بازیابی اطلاعات اصطلاحنامه علوم اسلامی رضایتمندی نمایه سازان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 16 تعداد دانلود : 243

هدف: آگاهی از میزان رضایتمندی کاربران در استفاده از اصطلاحنامه علوم اسلامی به عنوان ابزار بازیابی اطلاعات است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی - تحلیلی است و جامعة کاربران اصطلاحنامه علوم اسلامی از دو گروه تشکیل شده اند که به ترتیب تعداد 128 نفر از کاربران نهایی و 62 نفر از نمایه سازان مراکز اطلاع رسانی استفاده کننده از اصطلاحنامه فوق بوده اند. ابزار گردآوری داده ها دو پرسشنامه پژوهشگرساخته برای کاربران نهایی و نمایه سازان است. یافته ها: یافته ها نشان داد که وضعیت ساختار اصطلاحنامه علوم اسلامی و نظام ارجاعات در این اصطلاحنامه، متوسط و میزان تطابق تدوین اصطلاحنامه علوم اسلامی با نیازهای کاربران، میزان کاربرپسند بودن، روابط معنایی، ارائه محتوا، و صحت محتوا بالاتر از متوسط است. میزان رضایت کاربران از نه اصطلاحنامه تشکیل دهنده اصطلاحنامه علوم اسلامی تفاوت معناداری دارد. بیشترین رضایت کاربران نهایی مربوط به اصطلاحنامه علوم قرآنی، و بیشترین رضایت نمایه سازان از اصطلاحنامه فلسفه اسلامی است. نتیجه گیری: اصطلاحنامه علوم اسلامی به میزان زیاد در مدیریت اطلاعات اسلامی مؤثر است و کاربران نهایی به میزان متوسط مراجعه به آن را قبل از اقدام به جستجوی اطلاعات برای بازیابی بهتر اطلاعات لازم و ضروری می دانند. اعتماد کاربران نهایی به یافتن اصطلاحات مناسب و هماهنگ با نیاز اطلاعاتی شان در این اصطلاحنامه زیاد است.

۲۰.

بررسی نقش هیجان ها در بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن بهزادی اعظم صنعت جو سید رحمت الله فتاحی جواد صالحی فدردی

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۸۴)

کلید واژه ها: هیجان بازیابی اطلاعات رفتار اطلاع یابی احساس دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 334 تعداد دانلود : 59

پژوهش حاضر با هدف شناسایی هیجان های کاربران در مراحل مختلف بازیابی اطلاعات بر مبنای مدل بازیابی اطلاعات در محیط وب انجام شد. از نظر روش شناسی، پژوهش حاضر آزمایشی و از نظر نوع، کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته های علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) تشکیل می دادند که G*Power بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با استفاده از نرم افزارحجم نمونه ای برابر 30 نفر انتخاب شد . گردآوری داده ها با استفاده ازپرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی و سابقه کار با اینترنت، پرسشنامه پس از جست وجو و تصاویر ضبط شده از چهره کاربران صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که: 1. در مرحله جست وجوی آغازین، هیجان ترس و در 49 درصد بیشترین میزان / مرحله پیوندیابی، هیجان های منفی در مجموع با 3 فراوانی را داشتند. 2. بین هیجان های مختلف کاربران در مراحل چهارگانهبازیابی اطلاعات رابطه معناداری مشاهده شد. 3. در مجموع هیجان های منفی(ترس، عصبانیت، غم، و تنفر) در جست وجوی دشوار بیشتر از جست وجوی ساده بود، و بین سطح دشواری وظایف جست وجو و نوع هیجان های کاربران رابطه معناداری وجود داشت.

درخت حوزه‌های تخصصی