درخت حوزه‌های تخصصی

"یادگیری یک زبان جدید در کنار زبان های اول، یعنی زبان های مادری را یادگیری زبان دوم می نامیم. شیوه های یادگیری زبان دوم بر حسب عواملی نظیر سن یادگیرنده، هدف یادگیری و نیز میزان مطلوب تسلط به زبان جدید تغییر می یابند. این مسئله حائز نقش بزرگی است که آیا زبان جدید به صورت سنتی یا به عبارت دیگر حضور در کلاس درس و توسط دروس تعلیمی آموخته شود، یا بدون آن. بنابراین یادگیری زبان دوم به دو نوع هدایت شده و هدایت ناشده تقسیم می شود، در حالی که در یادگیری هدایت ناشده زبان دوم محوریت یادگیری بر روی ارتباط نزدیک و فعال با زبان دوم و یا افراد تکلم کننده آن زبان می باشد و در واقع امر یادگیری بصورت نامنظم و بدون سیستم انجام می پذیرد، در یادگیری هدایت شده زبان دوم این امر توسط دروس برنامه ریزی شده و دارای سیستم صورت می گیرد. در هنگام یادگیری زبان دوم باید واج شناسی و دستگاه صوتی زبان جدید (در کنار دیگر قسمت های تشکیل دهنده آن زبان جدید) یاد گرفته شود. در دستگاه صوتی با سه مرحله ورودی (Input)، پردازش (Verarbeitung) و خروجی (Output) مواجه هستیم. مقاله حاضر مبحث ورودی را که بیش از هر چیز به قدرت شنوایی فرد یادگیرنده بستگی داشته و در عین حال تحت تاثیر دانش زبانی او نیز می باشد، بردسی می کند و و فرآیندهای مختلف این پدیده را مورد مداقه و ارزیابی قرار می دهد."

در پی ارایه رویکردهای جدید در زمینه هوش- ضریب بهره هوشی (IQ)، هوش چندگانه ((MI و اکنون هوش هیجانی(EQ)- پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی نقش هوش هیجانی در یادگیری زبان انگلیسی و موفقیت تحصیلی دانشجویان رشته زبان انگلیسی بپردازد. بدین منظور از 328 دانشجو خواسته شد به پرسشنامه هوش هیجانی پاسخ دهند. سپس همبستگی نمرات هوش هیجانی آنان با مهارت های خواندن، شنیدن، صحبت کردن، نوشتن، و معدل تحصیلی در کل نمونه ها و به صورت مجزا در مردها و زن ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج رابطه معنادار هر چند اندک میان سازه های هوش هیجانی (هوش های درون فردی، میان فردی، حالت عمومی، کنترل استرس) با برخی مهارت ها و موفقیت تحصیلی، نشان داد. در پایان نتایج مورد بحث و بررسی قرار گرفت و پیشنهادهایی به مدرسان و مولفان ارایه شده است.

"هدف اصلی این تحقیق ارائه ی دلیلی قابل قبول برای شروع آموزش زبان انگلیسی از مقطع ابتدایی به عنوان بخشی از آموزش عمومی است. به این منظور، یک روش تدریس بر اساس تعلیم مهارت خواندن تدوین شد و در یکی از مدارس ابتدایی به مدت هفت ماه اجرا شد. صد و هفتاد دانش آموز دختر و پسر در پایه های سوم و چهارم بر اساس این روش آموزش داده شدند. ارزشیابی نهایی نشان داد همه ی کلاس های شرکت کننده در طرح توانستند کارکرد بالاتری نسبت به معیار تعیین شده نشان دهند. در ارتباط با مهارت های تشخیص معنی کلمه و درک معنی جمله و متن، دانش آموزان پسر کارکرد بهتری نسبت به دانش آموزان دختر داشتند، اما در مهارت روخوانی تفاوت چشمگیری در کارکرد دو گروه مشاهده نشد. این تحقیق با استناد به یافته ها، آموزش زبان انگلیسی را بر اساس تدریس مهارت خواندن، به عنوان یکی از گزینه های ممکن در مقطع ابتدایی از پایه ی سوم به سازمان آموزش و پرورش پیشنهاد می کند. "

مقاله حاضر تلاشی است برای بررسی رابطه بین خلاقیت، راهبردهای یادگیری زبان و توانایی زبانی. به منظور اندازه گیری این سه متغیر، از آزمودنی ها یک تست "نلسون" برای سنجش توانایی زبانی، یک پرسشنامه "راهبردهای یادگیری زبان" برای سنجش میزان و نوع راهبردهای بکار رفته و یک پرسشنامه "سنجش شخصیت خلاق" برای سنجش خلاقیت گرفته شد. نتایج نشان داد که خلاقیت با میزان استفاده از راهبردها و همچنین با توانایی زبانی همبستگی مثبت معنی دار دارد. اما میزان استفاده از راهبردها، رابطه معنی داری با توانایی زبانی نشان نمی دهد. در این تحقیق، آزمودنی ها به دو گروه دارای خلاقیت بالا و خلاقیت پایین تقسیم شدند. با توجه به میزان استفاده از راهبردها، تفاوت معنی داری بین این دو گروه مشاهده نشد. اما بر اساس توانایی زبانی، بین آنها تفاوت معنی داری وجود داشت. هر دو گروه دارای خلاقیت بالا و خلاقیت پایین از راهبردهای فراشناختی بیش از سایر راهبردها و از راهبردهای احساسی کمتر از سایر راهبردها استفاده می کردند. آزمودنی ها همچنین به دو گروه دارای توانایی زبانی بالا و توانایی زبانی پایین تقسیم شدند. گروه دارای توانایی زبانی بالا از راهبردهای جبرانی و گروه دارای توانایی زبانی پایین از راهبردهای فراشناختی بیش از سایر راهبردها استفاده می نمودند. در حالیکه هر دو گروه، حداقل بهره را از راهبردهای احساسی می بردند.

پیشینه تحقیق در حوزه آموزش و یادگیری بر انگیزه، به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده و تاثیرگذار بر فراگیران تاکید نموده است. اما عوامل بی انگیزگی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردارند. دراین راستا، با توجه به رویکرد نظریه مبتنی بر زمینه و با استفاده ازمصاحبه و پرسشنامه، این تحقیق به بررسی عوامل بی انگیزگی موثر بر دانشجویان ایرانی رشته های غیرزبانی پرداخته است. به این منظور سی نفر از دانشجویان کارشناسی از سه دانشگاه دولتی، آزاد اسلامی و پیام نور بر اساس نمونه گیری هدفمند مورد مصاحبه قرار گرفتند. بر اساس پاسخ های استخراج شده از مصاحبه، پرسشنامه ای حاوی 35 سوال تهیه گردید. با بکارگیری شیوه تجزیه و تحلیل عاملی، باور مشترک دانشجویان ایرانی نسبت به عوامل موثردر بی انگیزگی در یادگیری زبان انگلیسی بصورت مدلی پنج عاملی ارائه شد، که در این میان ""موانع موجود در سیستم آموزشی"" و ""فقدان انگیزه های بیرونی"" به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را داشتند. دیگر عوامل این مدل را ""روش تدریس و شخصیت معلمان""، ""فقدان اعتماد به نفس و انگیزه های درونی"" و ""عدم اهمیت جامعه به زبان انگلیسی"" تشکیل دادند.

سال های بسیاری است که در برنامه ریزی آموزشی به تفاوت های فردی توجه شده است. یکی از شاخصه های تفاوت های فردی، سبک های یادگیری است. کارشناسان آموزش زبان انگلیسی، مانند سایر دست اندرکاران تعلیم و تربیت، می توانند با کشف سبک های یادگیری، برنامه آموزشی مناسبی را طراحی کنند. البته تولید ابزار پایا (reliable) و معتبر (valid) مسئله ای مهم در سنجش سبک های یادگیری فراگیران زبان انگلیسی (به عنوان زبان خارجی) است. در این مقاله نتایج اجرای دو پرسشنامه سبک های یادگیری موسوم به پرسشنامه برتری سبک های یادگیری ادراکی رید(Reid) و نشانگر سبک های یادگیری وینترگرست و دی کاپیوا (Wintergerst and DeCapua) گزارش می شود. پرسشنامه اول در سال 1987 تولید شده است و به اختصار PLSPQ نامیده می شود و پرسشنامه دوم در سال 2002 تولید شده است که به اختصار LSI خوانده می شود. هر دو پرسشنامه در اصل برای کسانی تدوین شده اند که انگلیسی زبان دوم آنهاست. نتایج این تحقیق – که با روش آماری تحلیل عامل تأییدی (confirmatory factor analysis ) و آلفای کرانباخ(Cronbach’s alpha ) بررسی شده است– نشان داد که PLSPQ روایی سازه ندارد و نیز پایایی آن از حد معمول کمتر است. اما LSI از حیث روایی سازه و پایایی قابل قبول است. از آن جایی که تعداد سؤالات LSI از PLSPQ کمتر است، می توان گفت که از نظر عملی ( practicality ) از PLSPQ بهتر است. بنابراین، می توان گفت که LSI بهتر از PLSPQ سبک های یادگیری را می سنجد. اهل فن می دانند که کمتر پرسشنامه یا آزمونی پیدا می شود که همه جوانب یک سازه را در بر گیرد. برای نمونه در پرسشنامه LSI به «شیوه استدلال» (استقراء/قیاس) توجه نشده است. از این رو پیشنهاد می شود، سؤالاتی برای سنجش این سازه به این پرسشنامه اضافه شود تا به غنای آن افزوده شود.

پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش جنسیت به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر میزان موفقیت زبان‏آموزان انجام شده است که شناخت کافی از این عامل، فرایند یاددهی/ یادگیری زبان خارجی را تحت‏تاثیر قرار می دهد. نقش جنسیت در میزان یادگیری زبان خارجی همواره نظرات متفاوتی را به همراه داشته و همواره این سؤال که آیا توانایی یادگیری زبان خارجی با جنسیت زبان‏آموز ارتباطی دارد را مطرح می سازد. یادگیری نزد دختران و پسران متفاوت است، اما در یادگیری زبان خارجی این اعتقاد کلی وجود دارد که دختران نسبت به پسران موفقیت بیشتری از خود نشان داده اند. لذا، در این مقاله تلاش بر این است تا با استفاده از نتایج آزمایش‏های متعدد و شواهد تحقیقات علمی ارائه شده، بحث جنسیت را با توجه به عوامل متفاوتی از قبیل: تلاش، انگیزه، سبک یادگیری، عوامل اجتماعی و فعالیت های فیزیولوژیکی، به دقت مورد مطالعه و بررسی و نتیجه گیری قرار دهند. نتایج حاصل بیانگر این مطلب است که بین جنسیت با میزان تسلط و یادگیری فرایندهای زبان خارجی، همبستگی معنا داری وجود دارد که فرایند یادگیری زبان خارجی را تحت‏تاثیر قرار می دهد.

صاحب نظران آموزش زبان انگلیسی بر این باورند که آموزش زبان به شیوه فعالیت محور (Task-based) شرایط مطلوبی برای یادگیری زبان دوم فراهم آورده و امر یادگیری را آسان می کند. به همین دلیل اخیراً تدریس زبان به شیوه فعالیت محور مورد توجه مدرسان زبان انگلیسی و تهیه و تدوین کنندگان مطالب درسی قرار گرفته است. مقاله حاضر ابتدا به بررسی مکاتب عمده تهیه و تدوین مطالب درسی پرداخته و آنگاه سه روش تدریس فعالیت محور شامل 1) Procedural Syllabus 2)Process Syllabus و 3) Task-Based Language Teaching را کندوکاو می کند. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل آماری پژوهش حاضر نشان می دهد که کیفیت کنش زبانی گروهی که با شیوه فعالیت-محور مورد آموزش قرار گرفته اند از نظر روانی و ساختار دستوری بهتر از گروه دیگر که به شیوْه ساختار- محور آموزش دیده اند می باشد. همچنین کیفیت کنش زبانی گروهی که با شیوه ساختار- محور مورد آموزش قرار گرفته اند از نظر ساختار دستوری بهتر از گروهی که با شیوه فعالیت-محور آموزش دیده اند می باشد.

بیش از سه دهه است که استادان، محققان و کارشناسان آموزش زبان اتگلیسی به «راهبردهای یادگیری» (Learning Strategies) پرداخته اند. از تحقیقات روبین (1975) و ا سترن (1975) گرفته تا طبقه بندی راهبردهای یادگیری آکسفورد (1990) و نظریه های زبان آموزی اومالی و شاموت (1990) که در بردارنده راهبردهای یادگیری اند، همه و همه تلاش کرده اند که راهبردهای زبان آموزی مناسبی را شناسایی کنند. آنچه که همزمان با این تحقیقات مطرح بوده است، همانا پایایی (Reliability) و روایی (Validity) ابزارهای انتخاب راهبردهای یادگیری است. در این مقاله، نتایج اجرای یک پرسشنامه راهبردهای یادگیری به نام «پرسشنامه راهبردهای زبان آموزی» آکسفورد (1990 گزارش می شود. این پرسشنامه پنجاه سؤالی است و برای کاربرد در محیط های غیر انگلیسی زبان طراحی شده است. نتایج این تحقیق - که با روش آماری «تحلیل عامل تاییدی» (Confirmatory Factor Analysis) و «آلفای کرانباخ»(Cronbach’s Alpha) بدست آمده است، نشان می دهد که پایایی پرسشنامه SILL مناسب است، ولی روایی سازه آن در حد انتظار نیست؛ پس، باید سازه های آن را بازنگری کرد.

یکی از جنبه های تدریس نظر و باورهای معلم درباره تدریس، یادگیری، یادگیرنده، محتوی تدریس، و به طور کلی مسایلی است که در کار خود با آن سر و کار دارد. هدف اصل این تحقیق مطالعه تاثیر عوامل فردی چون میزان تحصیلات، میزان تجربه تدریس، و جنسیت و عوامل محیطی چون محیط تدریس بر نظر و باور معلمان زبان درباره تدریس گرامر است. بدین منظور 130 معلم زبان زن و مرد و با مدرک تحصیلی لیسانس و فوق لیسانس و تجره تدریس متفاوت که در مدارس دولتی و مؤسسات خصوصی زبان تدریس می کردند انتخاب شدند. آنان پرسشنامه ای 25 سؤالی- با مقیاس لیکرت- را پاسخ دادند که 5 عنصر باور آنان درباره گرامر را مورد پرسش قرار می داد: معنی و مفهوم گرامر/ اهمیت گرامر/ روش و شیوه تدریس گرامر/ نحوه تصحیح اغلاط گرامری/ و تکنیک ها، فعالیت ها، تمرینات، و فرایندهای مورد استفاده در تدریس گرامر. نتایج آزمون- ت نشان داد که نظر و باور معلمان با میزان تحصیلات، تجربه تدریس، و محیط تدریس متفاوت درباره گرامر یکسان نیست و تفاوت معنی داری بین آنان وجود دارد در حالی که تفاوت معنی داری بین نظر و باورهای معلمان زن و مرد (جنسیت) درباره گرامر و تدریس آن وجود ندارد. این نتایج برای آموزش معلمان کاربرد دارد.

یادگیری زبان عموماً با چهار مهارت زبانی در ارتباط است: شنیدن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن. هر یک از این چهار مهارت نقش بسزا و ویژه ای در امر یادگیری دارد. اما پرورش این مهارت نیازمند عواملی چند ازجمله مطالب آموزشی مناسب، معلم آگاه به اصول آموزش و نیز شیوه ها و راهکارهای آموزشی کارآمد است. مطالب آموزشی باید با جهت گیری های خاص و ویژگی های معین تهیه شده باشند، معلم زبان باید با اصول آموزشی زبان آشنا باشد و سرانجام باید از روش ها و راهکارهای نوین و نتیجه بخش آموزش زبان نهایت استفاده را ببرد. هدف از این پژوهش بررسی این نکته است که آیا داستان می تواند به عنوان یک شیوه آموزشی در آموزش زبان دوم به کار برود یا نه. برای بررسی میزان موفقیت داده های داستانی در آموزش زبان دوم، در یک بررسی میدانی تعدادی از واژگان هم آوا- هم نویسه زبان فارسی در دو گروه (آزمایش، کنترل) به 7 دانشجوی خارجی زبان آموز زبان فارسی با استفاده از داستان و بدون داستان آموزش داده شد. برای بررسی نتایج و تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون t استفاده شده است. با توجه به این که سطح معناداری آزمون t کمتر از 05/0 ( sig=0.00 ) می باشد، می توان گفت که نمره گروه آزمایش با نمره گروه کنترل تفاوت معناداری دارد و بنابراین یافته های پژوهش نشان می دهد که می توان از داستان به عنوان یک شیوه آموزشی مناسب برای آموزش واژه های هم آوا- هم نویسه مدد جست و این شیوه یادگیری را تسهیل و جذاب می کند .