فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۲۹۶ مورد.
۱۰۱.

بررسی موضوع زن در آثار چخوف و جمالزاده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زن توصیف جمالزاده آنتون چخوف داستان ها شباهت ها تفاوت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 34 تعداد دانلود : 128
مسئله زن همواره مورد توجه نویسندگان و هنرمندان جهان بوده است و در دوران مختلف حیات بشر، مسایلی که با این موضوع مرتبط بودند با دیدگاه های متفاوت توسط شاعران و نویسندگان مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. از میان این نویسندگان آنتون چخوف و سید محمد علی جمالزاده هم در آثار خود شخصیت زنان را وصف کرده اند. در مقاله حاضر، سعی گردید به این سئوال پاسخ داده شود که شباهت ها و تفاوت های دیدگاه های چخوف و جمالزاده در توصیف سیمای زنان چیست؟ بر خلاف جمالزاده که زن را در آثارش تک بعدی نشان داده است، سیمای زنان در آثار چخوف بسیار متنوع توصیف شده اند. از نظر جمالزاده در ایران در اوایل قرن بیستم زنان کمتر در فعالیت های اجتماعی شرکت می کردند. براساس آثار جمالزاده می توان گفت که زن ایده آل در نگاه مردان ایرانی این دوره، کدبانوی مطیعی است که از صبح تا شب در خانه زحمت می کشد، عفت و پاکی اخلاقی خود را حفظ می کند و به همسرش وفادار است. اما چخوف با توجه به اینکه پزشک و روانشناس بود، خوب می دانست که زنان دارای طبیعتی پیچیده و گاهی غیرقابل درک هستند و به همین دلیل در آثارش به توصیف روحیات زنان بیش از ظاهر آنان توجه شده است، چیزی که در آثار جمالزاده کمتر به چشم می آید.
۱۰۲.

دغدغة قصه‌گو: هاثورن و هنر داستان‌سرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فردگرایی ادبیات آمریکا هاثورن داستان سرایی صورت گری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 48 تعداد دانلود : 312
این نوشتار به شیوه داستان سرایی ناثانیل هاثورن، به عنوان نقطه عطف تاریخ ادبیات آمریکا، می پردازد. یکی از پیامدهای انقلاب آمریکا بی بند و باری و ترک پایبندی به ارزش های خشکه مقدسان بود. کمی بعدتر رومانتیسیسم این شکاف را با ستایش فردیت نویسنده و نقش او درایجاد یک شخصیت نوین آمریکایی ژرف تر کرد. با درنظرگرفتن این حقیقت که هاثورن در چنین وضعیتی می نوشت، انتقال چنین مفاهیم مذهبی وسیاسی را به درون قلمرو داستان هاثورن می دید و تلاش می کرد پیش زمینه های خشک پیشین را بشکند و آنها را با شیوه ای که ابایی از محدود کردن معنی و دلایل وقایع ندارد، جایگزین کند تا، بدین ترتیب، از منظری متفاوت به دنیا و ساکنانش نظر بیفکند. این مقاله هاثورن را نویسنده ای آگاه نسبت به هنر خویش معرفی می کند، برای اثبات این سخن به بخش هایی از وقایع داستان اشاره می شود که هنرمند از خود ردپا بر جای می گذارد. همچنین، این گفتار با تأکید بر بخش های متفاوت داستان های وی و همچنین با تأکید بر زنجیره وقایع، بر این نکته انگشت می گذارد که هاثورن راه را برای تفاسیر متفاوت از متن های خویش باز می گذارد، کاری که به صورت نمادین تلاشی است برای رهایی از قید و بندهای دست و پا گیر جامعه اش.
۱۰۳.

جیمز موریه، حاجی بابا و ادبیات استعماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شرق شناسی استعمار موریه حاجی بابا ادبیات استعماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 548 تعداد دانلود : 330
رمان سرگذشت حاجی بابای اصفهانی جیمز موریه از جمله آثاری است که ردپای موج جدید استعمار در آغاز سده نوزدهم در آن به خوبی آشکار است، استعماری که به یاری گفتمان نوپای شرق شناسی، متون ادبی را همچون ابزاری برای گستراندن و مستحکم ساختن آمریت و اقتدار غرب بر شرق به کار گرفت. در این نوشته، تلاش بر این است که با بررسی مناسبات سیاسی ایران و انگلستان در دهه های آغازین سده نوزدهم و تشریح نقش موریه در این مناسبات و نیز با ارائه گزارشی کوتاه از روند شکل گیری و پیشرفت گفتمان شرق شناسی و جایگاه موریه و کتاب اش در این روند، نشان داده شود که چگونه رمان حاجی بابا، به مثابه جزئی از پیکره گفتمانی ادبی- استعماری، ساختارهای سلطه گری و برتری جویی غرب را درونی کرده و به تکرار و تقویت آنها پرداخته است.
۱۰۴.

لنتس, اثر گئورگ بوشنر، بهانه¬ای برای توصیف معضلات اجتماعی در دور? بیدر مایر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تنهایی بحران روحی جنون و خودکشی حکومت خودکامه نجبا عصر بیدرمایر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 658 تعداد دانلود : 330
داستان لنتس (Lenz) اثر گئورگ بوشنر (Georg Büchner) ترسیم گوشه ای از زندگی نویسنده بزرگ دوره توفان و طغیان آلمان یاکوب میشاییل راینهلد لنتس (1792- 1751) است که بر اثر تنهایی و افسردگی روحی از محیط خانوادگی و اجتماعی خود می گریزد و پس از قطع رابطه با گوته و طرد شدن از شهر وایمار، برای نجات خویش به کشیش اُبرلین (Oberlin) پناه می آورد. بوشنر اثر لنتس را زمانی نوشت که روشنفکران زیادی به دلیل معضلات اجتماعی که معلول نظام خودکامه نجبا بود منزوی، منفعل و دچار افسردگی شدید روحی بودند. بررسی دقیق زندگی قهرمان داستان، نمایانگرآثار ویرانگر این افسردگی روحی فردی و خمودی اجتماعی است که نتیجه آن جنون و خودکشی افرادی همچون لنتس بود. بنابراین این اثر نوشته ای است انتقادی از اوضاع نابسامان اجتماعی و سیاسی دوران حیات لنتس و خود نویسنده در عصر بیدر مایر (Biedermeier) که درآن توده مردم مایوس و جامعه خمود و بی روح بود. هدف بوشنر از نوشتن این اثر، نشان دادن سرنوشت غمبار یک فرد نبود، بلکه فرد در اینجا به عنوان نماینده جامعه ای بحران زده است که راه نجاتی نمی یابد. بنابراین بوشنر به دلیل تشابهات زیاد بین دو دوران تاریخی، در حقیقت سرنوشت خویش و مشکلات نیمه اول قرن نوزدهم میلادی را در این اثر مطرح می سازد
۱۰۵.

انواع و نقش مقوله‌های تصوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنایی مقوله های تصوری مقوله لغوی مقوله دستوری مقوله های درونی مقوله های پایه ای عنصر پایه ای مقوله های منطقی روانشناسانه مقوله های زبانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 330 تعداد دانلود : 334
در مقاله حاضر مسائل مربوط به تعیین موقعیت مقوله تصوری مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد. این مقوله به عنوان یک مقوله جامع بررسی می شود و اساس اندیشه ساختار زبانی و گسترش آنها در گفتار به عنوان یکی از مسائل پیچیده و جالب در علم زبان شناسی محسوب می شود. تجزیه و تحلیل پیدایش و پیشرفت ساختار زبانی از موضوعات مورد بحث و مطرح به شمار می آید و اعتبار ویژه در این زمینه به قشر زیرین ذهن گرایانه تعلق می گیرد. در مقاله سعی می شود که انواع و نقش مقوله تصوری به عنوان یک شکل اساسی در پروسه تفکر و اندیشه، مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد.
۱۰۶.

کارکرد روایت در «ذکر بر دار کردن حسنک وزیر» از تاریخ بیهقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارکرد روایت راوی پیرنگ مخاطب حسنک وزیر بیهقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 78 تعداد دانلود : 131
پروپ در کتاب ریخت شناسی قصه های پریان کوشید تعریف روشنی از روایت ارائه دهد. به همین منظور پروپ سعی کرد رخدادهای اساسی هر روایت را بیابد و آنگاه از آنها فهرستی تهیه کند. وانگهی، وی این رخدادهای پایه را کارکرد نامید. در حقیقت، او براین اعتقاد است که قصه های مورد مطالعه او علی رغم شـــکل متفاوتشان دارای ساختار مشترکی اند. از نظر او کارکرد ساده ترین و کوچکترین واحد روایتی است. به عبارتی دیگر کارکردها سلسله ای از کنش های شخصیت های داستان و قصه اند که از کل آنها قسمت های متفاوت قصه تشکیل می شود. در این مقاله سعی می شود به عنصر طرح یا پیرنگ در «حسنک وزیر» از تاریخ بیهقی پرداخته شود، تا بدین وسیله نگارندگان مقاله بتوانند برای پرسش زیر پاسخ مناسبی پیدا کنند: چرا راوی در «حسنک وزیر» برای روایت داستانش از چندین راوی استفاده کرده است؟ برای پاسخ به این پرسش، نگارندگان کار خود را با این فرض آغاز خواهند کرد: راوی از چندین راوی سود جسته است تا بتواند واقعیت پذیری این اثر ادبی را بیشتر کند (زیرا زبان مورد استفاده در این روایت، بیشتر زبانی ارجاعی است تا عاطفی، به همین خاطر، این روایت بیشتر میل به مصداق نشانه ها دارد، تا به خود زبان).
۱۰۷.

پدرسالاری در بامداد خمار (با تکیه بر نظریات آلتوسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ایدئولوژی مصادره به مطلوب بامداد خمار حاج سید جوادی پدر سالاری آلتوسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 365 تعداد دانلود : 889
مقاله حاضر به موضوع روابط قدرت و چگونگی حفظ آن در رمان بامداد خمار بر اساس نظریات آلتوسر(Althusser) (1990-1918) اندیشمند فرانسوی می پردازد. به باور آلتوسر فرایند حفظ قدرت به دو شکل صورت می پذیرد. در دوره ما قبل مدرن، حکومت ها با توسل به دستگاه های سرکوب گر (suppressive apparatuses) همچون ارتش، زندان، و ... قدرت خود را حفظ می کردند اما، در دوره مدرن شیوه حفظ قدرت، نامحسوس و از طریق دستگاه های ایدئولوژیکی (ideological apparatuses) همچون آموزش، ادبیات و... صورت می پذیرد. رمان بامداد خمار روایت مسیر هشتاد ساله تغییر جامعه ایرانی از یک جامعه سنتی به مدرن است. به همین دلیل به روشنی می توان روند تغییر شیوه حفظ قدرت، از شکل سنتی خشن به شکل نامحسوس و ایدئولوژیک مدرن را در آن دید. مهمترین محمل تجلی قدرت در جامعه ایرانی خانواده و مصداق عینی نمود این قدرت، پدرسالاری است. نوشته حاضر به بررسی چگونگی حفظ این نمود قدرت (پدر سالاری) در رمان بامداد خمار می پردازد. در مقاله حاضر با تکیه بر عناصر داستانی در این رمان استدلال شده است که این رمان پیش از آن که داستانی رمانتیک باشد، روایتی است درباره روابط قدرت در جامعه ایرانی از دوران سنتی تا دوره مدرن.
۱۰۸.

همسانی موضوعی میان داستان اکبرت زرد مو، اثر تیک، با افسانه ماهان مصری از هفت پیکر نظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مکتب رومانتیسم جهان نگری رمانتیک بحران شناخت طبیعت بیگانه کنش ناعقلانی انسانی انقلاب فرانسه ، صلح بهشتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 943 تعداد دانلود : 425
"متن حاضر که با سرپرستی آقای دکتر تورج رهنما نوشته شده است، در ابتدا می کوشد ویژگی های آن مکتب ادبی را بر بشمرد که با نام رمانتیسم شهرت دارد. در گام بعد آن را مکتبی معرفی می کند که به ادبیات محدود نمی ماند ، بلکه رنگی فلسفی می گیرد و تا سطح نوعی عقیده و منش اوج می یابد. رمانتسیم با این مفهوم و اعتبار پدیده ای است که از قرن نوزده و حوزه فرهنگی اروپا فراتر می رود و ما می توانیم به طور عام نشانه های آن را در حوزه های فرهنگی شرق و غرب بیابیم. مقاله حاضر در راه اثبات این دعوی نوولی از لودویک تیک، نویسنده قرن نوزده آلمان را با افسانه ای از نظامی گنجوی، شاعر ایرانی قرن ششم مقایسه کرده است، تا خویشاوندی آنها را در قالب و محتوا برجسته سازد. شاخص این هر دو اثر، یعنی نوول اکبرت زرد مو و افسانه ماهان مصری، آن است که هر دو قهرمان در درک عینی جهان پیرامون خود ناتوان هستند، و با طبیعتی دشمن خو سر و کار دارند که با آنان بیگانه است." "متن حاضر که با سرپرستی آقای دکتر تورج رهنما نوشته شده است، در ابتدا می کوشد ویژگی های آن مکتب ادبی را بر بشمرد که با نام رمانتیسم شهرت دارد. در گام بعد آن را مکتبی معرفی می کند که به ادبیات محدود نمی ماند ، بلکه رنگی فلسفی می گیرد و تا سطح نوعی عقیده و منش اوج می یابد. رمانتسیم با این مفهوم و اعتبار پدیده ای است که از قرن نوزده و حوزه فرهنگی اروپا فراتر می رود و ما می توانیم به طور عام نشانه های آن را در حوزه های فرهنگی شرق و غرب بیابیم. مقاله حاضر در راه اثبات این دعوی نوولی از لودویک تیک، نویسنده قرن نوزده آلمان را با افسانه ای از نظامی گنجوی، شاعر ایرانی قرن ششم مقایسه کرده است، تا خویشاوندی آنها را در قالب و محتوا برجسته سازد. شاخص این هر دو اثر، یعنی نوول اکبرت زرد مو و افسانه ماهان مصری، آن است که هر دو قهرمان در درک عینی جهان پیرامون خود ناتوان هستند، و با طبیعتی دشمن خو سر و کار دارند که با آنان بیگانه است."
۱۰۹.

تأثیر سوررئالیسم بر تفکر معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان پسامدرن ناخودآگاه رؤیا سوررئالیسم مدرن ،

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 576 تعداد دانلود : 36
در مطالعه ادبیات معاصر غرب که همه چیز آن در بحث پسامدرن، یا سایر صفاتی که برای این دوره بکار می برند، فرو رفته است، به قضایایی برخورد می کنیم که نزد سایر ادبا و شاعران نیز رواج داشته است. از جمله شکل گیری مکتب سوررئالیسم است که در ابتدای قرن بیستم در فرانسه ظاهر شد. در مقالهً حاضر، بدون این که به جزئیات تاریخی این مکتب اشاره شود، به پژوهش در زمینه نقاط مشترک جهان بینی این نوع ادبیات و آنچه که در تفکر معاصر شاهد آنیم، پرداخته ایم. هرچند در غرب پژوهش های بسیاری در بارهً مکتب سوررئالیسم انجام گرفته است، اما با توجه به بازنمایی چندین ویژگی از این جنبش در نوشته های ادبی- فلسفی سال های اخیر و دگرگونی علوم انسانی، یافتن پیوندهای دنیای سوررئالیست ها با دنیای امروز و تطبیق برخی از پیام های آن ها با یافته های جدید، ضرورت می یابد. این مقاله در نظر دارد در سه بخش این تشابهات را نشان دهد
۱۱۰.

نقش تکرار عناصر زبانی در تحلیل داستان کوتاه: رهیافتی زبانشناختی در تحلیل متون ادبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی ادبیات داستان کوتاه زبان شناسی تحلیل ادبی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی شناختی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : 598 تعداد دانلود : 677
این پژوهش کوشیده است تا با تحلیل عناصر زبانی در سه داستان کوتاه از همینگوی، راجرز و چوبک با استفاده از رایانه نشان دهد که می توان راهیافتی به منظور تحلیل ادبی به دست داد. در این راستا این پژوهش کوشیده است تا با توجه به معیارهای کمی راهی به منظور تحلیل متون ادبی به گونه ای که با روح ادبیات سازگار باشد و وارد عرصه های ارزشی ادبیات نشود به دست دهد. در این پژوهش با استناد به داده های سه داستان کوتاه نقش تکرار در این داستان ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تکرار در این سه نثر ادبی به گونه هایی متفاوت به کار گرفته شده است. در دو داستان کوتاه انگلیسی از تکرار به منظور برجسته کردن شخصیت داستان و حفظ حضور زنده او در طول داستان استفاده شده است. در حالیکه در داستان کوتاه فارسی از تکرار بیشتر به منظور ایجاد توازن آوایی و انتقال معنای مورد نظر از این طریق استفاده گردیده است. این پژوهش همچنین نشان می دهد که دو داستان کوتاه انگلیسی از نقل قول به نسبت کاملاً متفاوتی بهره جسته اند. همچنین مقایسه طول جملات در دو داستان کوتاه انگلیسی نشان می دهد که این دو اثر کاملاً از این لحاظ نیز متفاوت می باشند. این پژوهش در مجموع گامی در جهت تبیین استفاده از ابزارهای زبان شناسی آن هم به شکل کمی در تعیین سبک فردی و همچنین تفاوت های ادبیات های متفاوت که مورد نظر ادبیات تطبیقی می باشد، تلقی می گردد.
۱۱۱.

تفاصیل موسیقایی و شرق‌شناسانه: نگاهی به موسیقی در آثار ادوارد سعید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان بازنمایی موسیقی شرق شناسی ادوارد سعید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 604 تعداد دانلود : 306
این مقاله به بررسی موسیقی و نسبت آن با مفهوم شرق شناسی و دیگر مفاهیم کلیدی در اندیشه و نقد ادوارد سعید می پردازد. با توجه به مرکزیت موضوع فرهنگ در آثار سعید و تأکیدی که او بر رابطه و تبانی آن با امپریالیسم، استعمار و نگاه شرق شناسانه می گذارد، موسیقی کلاسیک غرب در آرای او اهمیت می یابد. تحلیل زمینه های فرهنگی ـ اجتماعی موسیقی کلاسیک غرب (در یکی از واپسین آثار سعید) چونان هنری که باز تاباننده جامعه بود و هم اثر گذار بر آن، از دیگر موضوعات مطرح شده در این نوشتار است. این مقاله با بررسی ماهیت تناقض آمیز موسیقی از دیدگاه سعید ـ هنری مخاطب مدار و عمومی و در عین حال عمیقاً خصوصی ـ پایان می یابد.
۱۱۲.

مرغابی وحشی اثر ایبسن و مرغ دریایی اثر چخوف: تراژدی کلاسیک از منظری مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 57 تعداد دانلود : 712
تراژدی که از چالش بر انگیز ترین ژانر های ادبی به شمار می رود همواره توجه کسانی را که در پی درک بهتر خویش و دنیای اطرافشان بوده اند به خود جلب کرده است. قرن ها پس از زایش تراژدی در یونان باستان، همواره بزرگ ترین نمایشنامه نویسان مغرب زمین می کوشیدند تا حس خود را نسبت به جنبه های تراژیک زندگی در قالب آثاری ماندگار بیان کنند. اما با از بین رفتن تدریجی زمینه های لازم برای خلق تراژدی این صورت هنری در اواخر قرن هفدهم چنان رو به زوال رفت که بسیاری از صاحب نظران عرصه هنر ادعا کردند که تراژدی در شکل نمایشی به گذشته تعلق دارد. در زمانی که دیدگاه های حاکم، بر تضاد روحیه مدرن با تفکر تراژیک تاکید داشتند، هنریک ایبسن و آنتون چخوف در اواخر قرن نوزدهم توانستند آثار تراژیک قابل توجهی خلق کنند. اثر حاضر تلاشی است در جهت نشان دادن چگونگی خلق این آثار که تراژدی انسان مدرن را به خوبی به تصویر می کشند. به این منظور دو اثر مرغابی وحشی و مرغ دریایی انتخاب شده اند: دو اثری که در بردارنده صورت ها و مفاهیم تراژیک نو هستند. همچنین اثر حاضر نگاهی به تراژدی یونان دارد تا دریابد مفهوم تراژدی در دوران ایبسن و چخوف تا چه اندازه از دید تراژیک در عصر باستان فاصله گرفته است.
۱۱۳.

زندگی گالیله، تئاتر روایی برشت در خدمت اهداف انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 205 تعداد دانلود : 110
تئاتر روایی (Episches Theater) برشت نقد تماشاگر را از شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حاکم برجهان می طلبد و او را به چالش با نظام حاکم و تعمق در باره چگونگی تغییر آن فرا می خواند. برشت با استفاده از فن بیگانه سازی، در پی آن است تا با ایجاد فاصله میان تماشاگر، موضوع و شخصیت های نمایشنامه، از همزاد پنداری تماشاگر جلوگیری و این انگیزه را در وی ایجاد کند که با تفکرات منتقدانه خود در زمینه تغییرات اجتماعی و سیاسی، اقدامات اساسی به عمل آورد. یکی از مهمترین آثار برشت که در خدمت تئاتر روایی قرار گرفته اند، نمایشنامه زندگی گالیله است. برشت در این نمایشنامه از منابع تاریخی برای بررسی یکی از مشکلات جامعه مدرن بهره گرفته و به نمایشنامه خود جلوه درامی تاریخی در خدمت تئاتر روایی بخشیده است و با کمک امکانات مختلف تآتر روایی، تماشاگران را در برابر این واقعیت قرار می دهد که علم در صورتی در خدمت اهداف انسانی قرار می گیرد که مسئولیت اجتماعی و سیاسی نیز بپذیرد. از نمایشنامه زندگی گالیله سه طرح وجود دارد و در طرح های دوم و سوم همسو با جریانات سیاسی روز تغییراتی اعمال شده اند. در حالی که شخصیت گالیله در طرح اولیه این نمایشنامه تحت تاثیر پیشرفت علمی در خدمت اهداف انسانی قرار دارد، در طرح های بعدی در این خوش بینی، نظر به اختراع بمب اتمی و سلاح های مخرب خلل ایجاد شده است.
۱۱۴.

جدل بر سر قدرت در ادبیات و آیین¬های نمایشی قرون وسطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قدرت زیباشناسی سیاست تاریخ قرون وسطی مخاطب ادبیات نمایشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 672 تعداد دانلود : 555
معمولاً قرون وسطی را دوران زوال ادبیات نمایشی دانسته اند، زمانی که قدرت کلیسا «بازیگری» را ناجور می دانست، مگر آن که خود بر آن نظارت یا در آن شرکت داشته باشد. این گفتار، با نگاهی به پاره ای از شگردهای مردم در اجرای نمایش های رایج در اروپای غربی در قرون وسطی، به نقش پویای مردم در دگرگونی و شکل دهی متون نمایشی آن دوران می پردازد. با این سخن، می توان گفت که متون نمایشی قرون وسطی خود جایگاه تنش های سیاسی- اجتماعی میان دستگاه های قدرت و مردم بوده است و، بر خلاف تلقی رایج، مردم با «دستکاری» متون مصوب، دیدگاه های خود را وارد هرم قدرت می کردند و این روند به سرشاری اصول زیبا شناسی ادبیات نمایشی کمک کرد.
۱۱۵.

ادبیات و فلسفة وجودی (اگزیستانسیالیسم)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پدیدارشناسی توصیف هستی جهان فلسفه وجودی تقدم وجود بر ماهیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 857 تعداد دانلود : 409
ارتباط میان فلسفه و ادبیات به روزگاران بسیار دور و حداقل به زمان افلاتون فیلسوفی که همپای شهرت فلسفی اش ادیب توانایی نیز بود، باز می گردد؛ شوپنهاور، راسل، برگسون و ... از دیگر فیلسوفانی بودند که آثارشان، به گواهی منتقدان، با بهترین آثار ادبی پهلو می زد. چنین به نظر می رسد که این اندیشمندان برای بیان عقاید فلسفی خود ناگزیر از به کارگیری زبانی روشن بوده اند اما درباره فیلسوفان وجودی و ارتباط آنان با ادبیات و ژانرهای ادبی، باید به گونه ای دیگر اندیشید. در این مقاله ابتدا کوشیده شده است تا با برجسته ساختن مواردی چون رویکرد پدیدار شناسانه این فیلسوفان، تغزلی و عاطفی بودن اندیشه آنان و تلقی شان از انسان چون «هستی ـ در ـ جهان» به علل درهم تنیدگی این اندیشه فلسفی با ادبیات اشاره شود و در ادامه نیز نشان داده شود که چگونه اعتقاد به تقدم وجود بر ماهیت انسانی و نقش تعیین کننده وضعیت های انسانی در شکل گیری ماهیت انسان سبب پیوند این اندیشه با ژانرهایی چون رمان، داستان کوتاه و نمایش نامه گردیده است و باور به توانایی شعر در آشکار ساختن هستی، عامل آشتی دهنده شعر با فلسفه وجودی است.
۱۱۶.

فلسفة ادب و هنر مدرن و اخلاق پسامدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سارتر مدرنیته مدرنیسم پسامدرنیسم دیگری لویناس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 811 تعداد دانلود : 560
یورگن هابرماس (1992) اذعان داشته که «پروژه مدرنیته»، با ریشه های آن در دوره «روشنگری» سده هجدهم، به جدایی حوزه های علم و اخلاق و هنر از یکدیگر و از عالم واقعی انجامیده است. در این مقاله، این فرضیه مطرح شده است که مشخصه بارز «پروژه مدرنیته»، یعنی تلاش برای دستیابی به «واقعیت» های عالم و بیان آنها در قالب زبانی علمی و «واقعیت نما»، به حوزه اندیشه و هنر هم راه می یابد و «واقع گرایی» و استفاده از زبانی خاص برای بازنمایی «واقعیت» نضج می گیرد و همین امر است که سرانجام به جدایی این حوزه از دنیای واقعی و مردم در قالب «سخت گیری اخلاقی» می انجامد. این فرضیه با مطالعه ابعادی از «مدرنیسم» تایید و سپس برای ارائه راه حلی «پسامدرن» به آراء امانوئل لویناس و کاربرد آنها در برخورد با ادب و هنر پرداخته می شود.
۱۱۷.

بهشت گمشده آندره مکین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات مهاجرت آندره مکین آتلانتید وصیت نامه فرانسوی نویسندگان مهاجر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 590 تعداد دانلود : 784
آندره مکین (Andreï Makine)، نویسنده روسی تبار مقیم فرانسه در رمان های اولیه خود، با لحنی غنایی و پر شور از غرب سخن می گوید. او غرب را بهشت گمشده ای می داند که جذاب و رویایی است و نمادی از هرآنچه مخالف روسیه روزگار کودکی اوست. به مرور، در پی مهاجرت به فرانسه، ایده آل اولیه در ذهنش درهم می شکند و واقعیت در برابرش رخ می نماید. بنابراین هرچه بیشتر در آثار او پیش می رویم، دو اصطلاح شرق و غرب بیش از پیش در هم می آمیزند، مبهم و گنگ می شوند و شور و شوق ابتدایی، جای خود را به نگاهی کاملاً انتقادی می دهد. آتلانتید روسی جای آتلانتید فرانسوی را می گیرد و نگاه نوستالژیک مکین در آثارش تجلی می یابد. در این میان، سفر، که درونمایه نوشته های اوست، دستمایه پرداختن به هویت، برخورد میان واقعیت و خیال، و مسایل پدیدآمده از برخورد میان دو فرهنگ و زبان می شود. این مقاله بر آن است تا به روند شکل گیری این نگاه انتقادی و چگونگی جایگزینی آتلانتید روسی به جای آتلانتید فرانسوی در آثار مکین بپردازد و تاثیر این نگاه را بر سبک او بررسی کند، سبکی که جادوی ادغام گذشته و حال، رویاها و واقعیت و پناه بردن به گذشته و خود را به دست رویاها سپردن است.
۱۱۸.

ترفندهای ضد ویکتوریایی درام‌نویسی شاو با نگاهی به اسلحه و انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: روشنفکری شاو ویکتوریایی ها ظرافت طبع، کمدی و اخلاق اسلحه و انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 933 تعداد دانلود : 548
مقاله تلاشی است برای توصیف اندیشه و تفکر استثنایی شاو در زمینه نمایشنامه و تلاش های وی برای زدودن گمان و پندار رمانتیک های دوره ویکتوریا. جهان بینی، ظرافت طبع و نگاه واقعگرایانه شاو، او را در ردیف نامداران ادبیات انگلستان، به ویژه در گونه نمایشنامه نویسی جای می دهد، وی گرچه جایگاه شایسته و شخصیت برجسته ای داشت، اما مواضع روشنفکرانه اش مانع ارتباط تنگاتنگ خوانندگانش با او بود. این مقاله با توضیح اهداف ساده شاو به عنوان یک نمایشنامه نویس، تلاش دارد تا پندارهای نادرست را درباره او بزداید. این مقاله همچنین در بردارنده نگاهی کوتاه بر «اسلحه و انسان» با وام گیری جملاتی از آن اثر است که بازتاب دهنده آرای فلسفی شاواند.
۱۲۰.

آوای شوریدگی مولانا و نغمه شیفتگی سان خوآن دلا کروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: عرفان اسلامی مولانا ادبیات فارسی ادبیات اسپانیایی سان خوان د لا کروز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 237 تعداد دانلود : 717
عارف و شاعر نامی ایرانی؛ مولانا، با سردادن شوریدگی خود، قرن ها تأثیر چشمگیری در ادبیات ملت های مختلف داشته است، به طوری که شاعران و نویسندگان دیگر کشورها شیفته اشعار عارفانه وی شدند و آثار ماندگاری آفریدند. ادبیات اسپانیایی زبان نیز از آثار مولانا بی بهره نبوده و شاعرانی در این خطه پرورش یافته اند که تأثیرپذیری از اندیشه ها و تفکرات عارف بزرگ پارسی، مولانا، در آثارشان به گونه ای چشمگیر مشهود است. عارفانی چون سان خوآن د لا کروز و سانتا ترسا این جمله کسان اند که با تحقیقی پیرامون اشعارشان می توان بر این مدعا صحه گذاشت. در این مقاله ابتدا پیرامون عرفان اسلامی در اسپانیا و تأثیرات تصوف اسلامی بر ادبیات و فرهنگ آن سرزمین توضیحاتی داده خواهد شد و سپس درباره تأثیر اندیشه های مولانا بر یکی از نام آورترین ادیبان اسپانیایی زبان، سان خوآن دلاکروز، بحث خواهد شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان