درخت حوزه‌های تخصصی

مطبوعات به عنوان یکی از سودمندترین وسایل ارتباط جمعی می تواند نقش بسزایی در تنویر افکار عمومی داشته باشد. مطالعه مطبوعات درهر جامعه یکی از شاخصهای مشارکت اجتماعی بوده و نشانگر میزان تعلق خاطره و دغدقه افراد نسبت به سرنوشت اجتماعی خود است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل موثر برمطالعه مطبوعات در شهرستان سمیرم می باشد. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی بوده و داده های مورد نیاز جهت آزمون فرضیه ها بوسیله پرسشنامه 46 سوالی جمع آوری شد و سپس با استفاده از نرم افزارهای lisrel و spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه افراد بین 59-20سال و نمونه آماری (طبق فرمول کوکران بر اساس 7/0=P منتج شده از بررسی مقدماتی روی 30 نفر) شامل 320 نفر از جامعه آماری مذکور می باشد . نتایج بدست آمده نشان می دهند بین پایگاه اجتماعی- اقتصادی و مطالعه مطبوعات (sig=/072 gamma=/154 ) و هم چنین بین میزان استفاده از سایر وسایل ارتباط جمعی و مطالعه مطبوعات (f=2/7 sig= 0/046) رابطه معنی دار وجود نداشت اما ارتباط متغیرهای اعتماد به مطبوعات(sig=/001; f=5/385 )، مشارکت سیاسی (; sig=/008 f=4/056)، احساس مسئولیت اجتماعی(sig=/0001; f=8/92) و احساس سهیم بودن در سرنوشت خود و جامعه (sig=/001; f=5/387) با متغیر مطالعه مطبوعات معنی دار بود

اهمیت و نقش چشمگیر گفتمان رسانه ها به طور عام و مطبوعات به طور خاص بر آگاهی بخشی و همچنین جهت دهی و شکل دهی به افکارعمومی بر کسی پوشیده نیست. در فصل دوم قانون مطبوعات که به رسالت مطبوعات مربوط است، یکی از آن رسالت ها عبارت است از «روشن ساختن افکارعمومی و بالا بردن سطح معلومات و دانش مردم». در این مقاله به بررسی میزان آگاهی بخشی، صراحت در بیان یا بالعکس پوشیده گویی در پاره ای از متون مطبوعاتی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف پرداخته شده است. ساختارهای گفتمان مدار این متون عبارت اند از: نام گذاری و ارجاع، استعاره، کنایه و مجاز. بررسی داده های نوشتار حاضر حاکی از این مطلب است که کاربرد سه مؤلفة استعاره، کنایه و مجاز در متون، به صراحت نداشتن و پوشیده گویی می انجامد. مؤلفة نام گذاری و ارجاع با توجه به نحوة کاربرد می تواند منجر به صراحت یا بالعکس پوشیده گویی شود و اینکه روزنامه ها بر اساس دیدگاه ها، ایدئولوژی ها و اهداف مورد نظر خود، به توصیف رویداد پرداخته اند.

افزایش روزافزون داده ها و ضرورت تحلیل و بهره گیری از آن ها و نیز رقابت برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان، گرایش رسانه ها به «دیتا ژورنالیسم» [1]را افزایش داده است. درک نقش و اهمیت دیتا ژورنالیسم می تواند موجبات استفاده از آن را در ایران فراهم کند. این پژوهش باهدف بررسی نقش دیتا ژورنالیسم در رسانه های آنلاین و مبتنی بر نظریه های «استفاده و رضایت مندی» [2]، «انتظار- فایده» و «حوزه عمومی» [3]انجام شده است. روش تحقیق آن، مصاحبه عمقی با 103 نفر از متخصصان دیتا ژورنالیسم است. این پژوهش، در تلاش برای پاسخ به 6 سؤال اصلی تحقیق اعم از نقش دیتاژورنالیسم در رسانه های آنلاین، تعریف دیتاژورنالیسم، آثار و آینده آن، نقش داده های بزرگ در آینده دیتاژورنالیسم و تمایل رسانه ها به این نوع روزنامه نگاری است. بنا بر یافته های پژوهش، متخصصان به 11 نقش دیتا ژورنالیسم ازجمله نقش های «روزنامه نگارانه»، «تسهیل تعامل مخاطبان»، «تحقق دموکراسی» و «اعتمادسازی» اشاره کرده و با تأکید به تمایل سایر رسانه ها به دیتا ژورنالیسم، رسانه های آنلاین را موفق تر در این بهره گیری دانسته اند. آینده دیتاژورنالیسم مثبت و رو به رشد ارزیابی شده و بر نقش داده های بزرگ در این مسیر تأکید شده است. کمک به تأمین منافع مخاطبان و رسانه ها و تأثیر بر دولت و کمک به بهبود تعامل آن ها از آثار دیتاژورنالیسم یاد شده است. همچنین مبتنی بر نتایج پژوهش، دیتاژورنالیسم ضمن یاری به رسانه ها در مسیر ایفای وظایف و نقش هایشان، می تواند در جلب رضایت مخاطبان و نیز کمک به احیای حوزه عمومی مؤثر باشد. [1]. Data journalism [2]. Uses and gratifications theory                        [3]. The Theory of the Public Sphere

جامعه مدنی مجموعه ویژه ای از نهادهای مختلف غیر دولتی است که می تواند مانع از تسلط دولت بر جامعه و فعال سازی سایر بخش های جامعه شود. این پژوهش با هدف شناخت تفاوت های  نحوه ی بازنمایی مفهوم جامعه مدنی و صورت بندی گفتمانی آن در روزنامه های اصلاح طلب و اصول گرا انجام شده است. بدین منظور 85 متن (سرمقاله ها ، صفحات اندیشه) از میان روزنامه های پرتیراژ متعلق یه دو جریان سیاسی عمده کشور یعنی اصول گرایان و اصلاح طلبان (در میان سال های 1388-1393) انتخاب و تحلیل شده است. (در این پژوهش از روش گفتمان فرکلاف و مفصل بندی مفهومی لاکلائو و موفه برای تحلیل استفاده شده است). یافته ها نشان می دهد در مطبوعات ایران مفهوم جامعه مدنی با مفهوم مدینه النبی هم ارز قرار گرفته است. در این میان هر دو طیف در بازنمایی این مفهوم بر سه اصل دولت، شهروندی و مشارکت اجتماعی تاکید کرده اند. با این تفاوت که روزنامه های اصلاح طلب در مفصل بندی این مفهوم به قوانین مردمی و دموکراتیک  متوسل می شوند. در مقابل روزنامه های اصول گرا در ساخت بندی گفتمانی از دال مرکزی جامعه- امت دینی استفاده کرده اند.