درخت حوزه‌های تخصصی

صعصعةبن صوحان از بنی عبد قیس و یکی از نزدیکترین یاران حضرت علی(علیه السلام) بود. این قرابت تا آنجا بود که آن حضرت در موقوفات خود صعصعه را شاهد میگرفتند. رجالیون شیعه او را از ابدال دانستهاند. صعصعه همانند برادرانش زید و سیحان توانایی فوقالعادهای در امر خطابه داشت، به حدی که مورد ستایش امیر بیان حضرت علی(علیه السلام)قرار گرفت و او را خطیب شحشح و توانا خواندند. او از این توانایی در بدو حکومت ایشان نهایت بهرهبرداری را به نفع آن حضرت نمود. حضرت علی(علیه السلام) که به صعصعه اعتماد ویژهای داشت، در چند نوبت او را به نمایندگی از خویش به رویارویی و مذاکره با معاویه کشاند. این کشاکشها با معاویه پس از شهادت آن حضرت ادامه یافت و صعصعه از جمله شیعیانی بود که معاویه از آنان به شدت تنفّر داشت. او در حدود سال 56 هجری به علتی ناگفته وفات یافت.

لبنان کشور پیچیده ای است که اقوام، طوایف و گرایش های دینی گوناگون را در خود جای داده است؛ لذا اولویت های طایفه ای حاکم بر جامعه لبنان در عرصه سیاست، موجبات جنگ داخلی بین طوایف را فراهم آورده است. «حاکمیت استعمار در لبنان و همچنین کم توجهی حاکمان سیاسی» به شیعیان، باعث شده است علی رغم تلاش رهبران شیعه و کثرت جمعیت طایفه شیعه نسبت به سایر طوایف، آنها همواره از لحاظ سیاسی در اقلیت بوده، محروم تر از دیگر طوایف باشند. رشد آگاهی شیعیان معاصر لبنان، مدیون تلاش های امام موسی صدر بوده است و تلاش های وی در عرصه سیاسی و اجتماعی و همچنین تاثیرات ناشی از انقلاب اسلامی ایران، شیعیان لبنان را به یکی از قدرتمندترین طوایف این کشور تبدیل نموده است. نویسنده در این مقاله «در صدد است ضمن بررسی» وضعیت شیعیان لبنان تا قبل ورود امام موسی صدر به صحنه سیاسی اجتماعی این کشور، تاثیرات عملی حضور امام موسی صدر بر جایگاه شیعیان لبنان را برجسته سازد.

این مقاله مى‏تواند در زمینه شناخت بهتر از این مکتب و نوع تاریخ‏نگارى مکتب آنال مفید باشد. مکتب تاریخى (تاریخ‏نگارى) آنال در فرانسه رشد و گسترش یافت. طى سه دهه از 1929ـ1959م مکتبى مهم‏تر و شاخص‏تر از آنال وجود نداشته است. نام این مکتب تاریخى، برگرفته از اولین کلمه عنوان نشریه‏اى است که در سال 1929م توسط لوسین فبور و مارک بلوخ (بلوک) منتشر شد و بعدها در سال 1956م تحت مدیریت فرناند برودل قرار گرفت. ویژگى مشترک این دو متفکر این بود که اندیشه رایج در تاریخ‏نگارى را که «مکتب روش» نام داشت و از فون رانک و اثبات‏گرایى تأثیرپذیر بود، قبول نداشتند. نظریه‏پردازان این مکتب در واقع علیه سبک و سیاق تاریخ‏نگارى فرانسوى و مکتب پوزیتیویسم (اثبات‏گرایى) شوریدند. دیدگاه پوزیتیویسم (اثباتى) بر نظامى‏گرى حاکمان و جنگ و ستیز آنان و زندگى پادشاهان و درباریان تأکید داشت. آنان وقایع تاریخى را به شخصیت‏هاى تاریخى نسبت مى‏دادند و تاریخ را بر محور وجود ایشان تفسیر مى‏کردند. از نظر پوزیتیویسم‏ها کار مورخ، کشف است نه بازسازىِ زمان گذشته در ظرف حال. تاریخ‏نگار، گزارش‏گر دقیق و امینى است که تنها به اسناد و مدارک معتبر متکى است. به‏رغم گذشت حدود پنج دهه از پیدایش تاریخ‏نگارى مبتنى بر تجربه آنال، آشنایى ما با آن بسیار اندک است، از این‏رو ترجمه و ارائه

«تاریخ تحلیلى» که امروزه به فراوانى در نوشته‏ها به کار مى‏رود، روشى براى شناخت صحیح داده‏هاى تاریخى است. این روش برخلاف الگوى نگرش و نگارش تاریخى پیشینیان که تاریخ را صرفا مبتنى بر منقولات مى‏دانستند، برآن است تا با ارائه راه‏کارهایى تعریف شده و قابل دفاع، علم تاریخ را به کمک عقل و استدلال برفراز حکمت برکشد. تاریخ تحلیلى در این نگره، درپى جست‏وجو و یافتن اصولى است که برابر آن‏ها، شناخت حقیقت از دل واقعیت‏ها امکان مى‏یابد و آفت دروغ راویان که به‏طور طبیعى در آنان راه مى‏یابد، کشف، و اخبار صحیح شناسایى مى‏شود و به بیان دیگر، راهى است براى تشخیص صحیح از سقیم، و چگونگى رویارویى با انبوه اخبار و روایاتى که در خصوص یک پدیده وجود دارد.