فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۷۸ مورد از کل ۷۸ مورد.
۶۱.

نقد لحکم ابن هشام علی أبی حیان فی ضوء آرائه البلاغیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: البلاغه النقد ابن هشام أبوحیان النحو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 985 تعداد دانلود : 738
نحا ابن هشام الأنصاری فی کتابه مغنی اللّبیب منحی لا مثیل له فی ما کتب قبله، کدراسته ونقده لآراء النحاه من جمیع المذاهب النحویّه، ولم یقف عند المسائل النحویه فحسب، بل تناول کثیراً من المسائل البلاغیّه أیضاً. فقد تعرّض لکثیر من النحویین والبلاغیین والمفسرین یؤیّدهم أو یخالفهم فی آرائهم، ولکنّه یخالف آراء أبی حیان النحویّه والبلاغیه مخالفه شدیده وغیر متعارفه، فیحکم علیه حکماً قاسیاً، یتّهمه بأنّه لا یعرف علم البیان، فیقول فی شأنه: ""وَمَن لا یعرفُ هَذا العلمَ کأبِی حیّان"". یبدو أنّ ما جاء فی تفسیر أبی حیان ""البحر المحیط"" من آرائه البلاغیّه الهامّه مثل: ""الاستعاره""، ""المجاز""، ""المبالغه""، و ""الأغراض البلاغیه للاستفهام"" یدلّ دلاله واضحه، خلافاً لحکم ابن هشام علیه، علی أنّه یعرف هذا العلم حق المعرفه. هذه مقاله هی نقد لقول ابن هشام فی ضوء دراسه آراء أبی حیّان البلاغیه
۶۲.

شعریّه التکوین البدیعیّ لدى عبد القاهر الجرجانیّ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: البدی ع الشعری ه السی اق النظ م

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 941 تعداد دانلود : 57
تصبّ هذه الدراسه فی جزءٍ یسیر مما یمکن درسه فی تراثنا البلاغیّ الزاخر، محاوِلهً محاورته فی ضوء الدراسات الحدیثه، ولربّما کان من الإنصاف أن یخَصّص "" فنّ البدیع "" لدى عبد القاهر الجرجانیّ بالدراسه، ولا سیّما أن ّه لم یلقَ شهرهً فی الدراسات الکثیره التی تناولت جهودَه. فکانت محاوله هنا لإلقاء الضوء على طریقته فی تناول مظاهر التشکیل البدیعیّ، وقراءتها، ووقوفه على البلاغ ه والشعری ّه فیها، انطلاقاً من نظریّته فی "" الن ّظْ م "" التی فهم تکوین النتاج الإبداع یّ من خلالها.
۶۳.

أسس نحویه و لغویه فی التفکیر البلاغی عند عبد القاهر الجرجانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: النظم معانی النحو العلاقات السیاقیه قرائن التعلیق المواضعه اللغویه التحول الدلالی المجاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 173 تعداد دانلود : 322
امتاز عبد القاهر الجرجانی بدقه الرویه وصواب المنهج، مما ساعده على تناول قضیه الإعجاز القرآنی من خلال بحثه فی النظم، بعد أن استقطب جمیع جوانبه لیصبح نظریه لا تزال الدراسات تؤکد صحتها على مرّ العصور. ولم یکن له ذلک إلا لأنه امتلک خبرهً لغویهً نحویهً قائمهً على رؤیهٍصائبه لقضایا لا تزال موضع بحث، فکانت هذه الخبره أساساً سلیماً، مهّد لمنهج سلیم، مکّنه من التوصل إلى أعظم النتائج. و فی هذا البحث نحاول أن نعرض مواقفه من أهم هذه القضایا، التی قام على أساسها تفکیرُه البلاغی، والتی کانت رکائز دعمت بناء نظریه النظم، وتتمثل فی الأساس النحوی، والعلاقه العضویه بین اللغه والفکر، ویقودنا هذا إلى رصد تصوره للعلاقه بین اللغه والمجتمع، ومن ثم نعرض لموقفه من قضیه المواضعه التی لا تزال موضع بحث عند الدارسین، لنقف أخیراًعلى ظاهره التحول الدلالی التی تشکل ظاهره مشترکه بین الدراسات الأدبیه والدراسات اللغویه، مما جعلها مضماراً خصباً للتجدید اللغوی.
۶۵.

مشابهت بلاغت قرآنی با بلاغت غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: قافیه وزن بازی کلامی بلاغت قرآنی بلاغت غربی آهنگ کلام جفت های کمینه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن، ادبیات و هنر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب علوم بلاغه
تعداد بازدید : 430 تعداد دانلود : 695
این مقاله، مشابهت سبک بلاغی قرآن را با بلاغت غربی با تکیه بر آهنگ کلام در قرآن، بررسی می کند. ابتدا از سبک بلاغی قرآن سخن به میان آمده و به وجوه متناظر آن با مؤلفه بلاغت در مغرب زمین اشاره می شود. سپس در پیشینه بحث به آثار مرتبط اشاره می شود. آنگاه در پیکره جستار، مبانی سبک بلاغی قرآن و مشابهت آن با بلاغت غربی بررسی و بر آهنگ کلام در قرآن تکیه می شود. این مقاله، ضمن ارائه نمونه هایی از آیات قرآنی، آهنگ کلام و یا جنبه های آوایی قرآن را شامل موسیقی حروف، واژگان، جملات و وزن و قافیه بررسی می کند.
۶۸.

بررسى لغوى و معنایى واژهء أم در زبانهاى سامى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: أم زبان هاى سامى ثنایى ثلاثى ریشه یابى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب علوم بلاغه معانی
تعداد بازدید : 515 تعداد دانلود : 533
در این مقاله معانى لغوى کلمهء أم در قرآن کریم و در فرهنگ هاى زبان عربى مورد بررسى قرارگرفته و تلفظ این واژه به صورت تطبیقى در سایر زبان هاى سامى بیان شده است. کاربردهاى گوناگون اسمى- فعلى- اصطلاحى و دستور زبانى ام در این مقاله آمده است. در این پژوهش وجود کلمات ثنایى (دو حرفى) در زبان هاى سامى نشان داده شده است. برخى از زبانهاى سامى از جمله زبان عربى تمایل زیادى به ثلاثى کردن این گونه کلمات داشته اند. اهمیت این واژه از جنبه لغوى سبب شده تا دایرهء معنایى این واژه گسترش یافته و به شکلهاى مختلفى در صرف و نحو و لغت به کارگرفته شود. وجودکنیه هاى بسیارى که در زبان عربى با واژهء أم ساخته شده و بر موجودات و اشیاء اطلاق گشته، نیز بدین سبب است.
۷۰.

فی ظلال الأمثال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 529 تعداد دانلود : 536
در سایه ضرب المثلها بی شک ضرب المثلها دامنه بزرگ از زندگانی بشر را پر کرده است‘ بنابراین بنظر نگارنده برای آنها ارزشی فراوان وجود دارد‘ که از شعر کمتر نیست‘ چه نزد ملل مختلف و چه خواص‘ و اگر ادعا کنیم که جایگاه ضرب المثلها در مرتبه دوم بعد از شعر قرار گرفته است‘ گزاف نگفته ایم. برای دسترسی به ماهیت ضرب المثل و شناخت انواع آنها به مطالب زیر پرداخته شده: تعریف ضرب المثل از نظر لغت و اصطلاح‘ معانی گوناگون دامنه ضرب المثلها‘ نقش قرآن کریم و رسول عظیم (ص) و امیر سخن علی (ع) و ادیبان در ضرب المثها‘ بیان نظرات ابن ابی الحدید در این باره‘ و مطالب دیگر.
۷۱.

جلوه های ((تأمل )) در آثار ایلیا ابو ماضی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب کلیات مفاهیم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب علوم بلاغه معانی
تعداد بازدید : 506 تعداد دانلود : 281
از آنجا که ((شعر تأملی)) می تواند به عنوانی یک مکتب شعری بسیار مهم مورد توجه قرار گیرد‘ این مقاله در صدد آن است که با اشاره به زمینه های تأمل و اندیشه شاعر بلند آوازه مهجر‘ ایلیا ابوماضی‘ وبه نمایش گذاشتن ژرف اندیشی های وی ‘ ثابت کند که ایلیا ابوماضی یکی از بارزترین نمایندگان شعر تأملی است و در این دواوین پنجگانه وی از این بعد خاص درخور تعمق و دقت نظر است . این مقاله در چهار بخش تنظیم شده است : در بخش اول‘جلوه های تأمل در طبیعت‘دربخش دوم تأمل شاعر در حیات ودربخش سوم ژرف اندیشی های وی در معنویات و دربخش چهارم ‘ تأملات اجتماعی شاعر مورد بحث قرار گرفته است . درهر بخش ‘ نمونه هایی از اشعار‘ ذکر شده و به شرح و تحلیل و نقد آن اقدام گردیده است .
۷۲.

معیارزیبایی دربلاغت سخن عربی چیست؟

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 860 تعداد دانلود : 349
یکی ازمسائلی که درفلسفه زیباشناسی مطرح است مساله مناقشه:لفظ و معنااست ازاین جهت که آیا معیارزیبایی سخن که ازجهت فنی پایه واساس ""بلاغت"" رادرسخن عرب تشکیل می دهد لفظ یا معنا؟ ناقدان در نقد و بررسی این ارزیابی چند گروه اند: گروهی معیار زیبایی را در جانب معانی و گروهی آن را در جانب الفاظ می دانند. و گروه سوم‘ لفظ ومعنا هر دو را معیار می دانند. و در نظر ایشان‘ هر دو برابرند. و گروه چهارم که به نظر اینجانب‘ مهمترین نظریه را ابراز داشته""معیار زیبایی و فضیلت"" را در جانب الفاظ می داند؛ از این جهت که الفاظ‘ نقش تفهیم معانی را بازی می کنند و بر تفهیم معانی ونظم و نسق آن‘ دلالت دارند. و این موضوع‘ تحقیق گسترده ای را می طلبد که در این مقال‘ همراه با مصداق از نمونه قرآنی آمده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان