فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱٬۹۵۰ مورد.
۸۱.

گونه شناسی قدرت و سازوکارهای نفوذ رهبر از منظر قرآن

کلید واژه ها: قرآن قدرت نفوذ رهبری سازمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 241 تعداد دانلود : 507
مسائل رهبرى با روان بشر سروکار دارد. جلب همکارى و به حرکت درآوردن آن ها به سوی هدفى مقدّس و عالى مهارت و ظرافتی فوق العاده مى خواهد. امروز پس از پیشرفت هاى حیرت انگیز روان شناسى، جامعه شناسى، انسان شناسى و مدیریت، هنگامی که سیره رهبرى اولیای خدا مطالعه می شود به دست می آید که دقیق ترین ملاحظات روانى، بر اصول دقیق علمى رهبرى منطبق است؛ بنابراین مى توانستند تا اعماق دل هاى مردم نفوذ کنند؛ مردم آنچه داشتند را در طبق اخلاص مى گذاشتند. بااین وجود، دانش مدیریت و رهبری هنوز بر ناشناختگی و ناکافی بودن دستاوردها برای شناخت و نفوذ به ابعاد پنهان انسان اعتراف دارد. قرآن کریم، با بیان رهبری پیامبران، سازوکارهای گوناگون و اثربخشی را برای نفوذ در اختیار رهبران قرار می دهد. روش پژوهش در این مقاله برای یافتن پاسخِ مسئله پژوهش از قرآن کریم، تفسیر موضوعی شهید صدر بوده است. نتیجه آن شد که قدرت رهبر بر سه گونه «قدرت تخصص و اطلاعات»، «قدرت اخلاق» و «قدرت معنوی» استوار است. هرکدام از این قدرت ها برای تأثیرگذاری بر بُعد خاصی از وجود آدمی کارآمد می باشد. همچنین برای نفوذ، 13 سازوکار به دست آمد که رهبر باید از آن ها با توجه به سطح دانش، شرایط عاطفی و وضعیت روحی مخاطبان استفاده کند.
۸۲.

مبانی تفسیری مفسران مدرسه تفسیری اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیر قرآن کریم مبانی تفسیری مدرسه تفسیری اصفهان مفسران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 381 تعداد دانلود : 766
اصفهان از دیرباز مهد عالمان، محدثان و مفسران فراوانی بوده است. تلاش و اندیشه ورزی این اندیشمندان، اصفهان را دارای مکتب و مدرسه ای تأثیرگذار در علوم اسلامی بر دیگر مکاتب کرده است. از این میان مکتب تفسیری اصفهان و مفسران به نام آن، درخور تحلیل و بررسی است. مفسران شاخص اصفهانی سه دوره متقدم، صفویه و معاصر و به دو قسم عقل گراها و اخباری ها تقسیم شده است. این پژوهش به روش کتابخانه ای به تنقیح و تحلیل مبانی، تطبیق آن ها با یکدیگر و شفاف سازی زوایای پنهان آن پرداخته است. در بیان مبانی مدرسه تفسیری اصفهان؛ مبانی قرآنی، روایی، ادبی، اصولی، کلامی، فلسفی، عقلی و اخلاقی، عرفانی، انفرادی و گروهی آنان بیان شد. مبانی قرآنی مفسران اصفهانی مشترک بوده و در مبانی روایی، برخی بشدت اثبات گرا بوده اند و شدت و ضعف کاربرد روایات در تفاسیرشان موجب تفاوت مبانی روایی آنان شده است. برخی مفسران عقل گرا و اخباری، صبغه شهودی داشته و تفسیر آیات را براساس شهود باطنی و نگاه عرفانی بیان کرده اند و برعکس برخی نگاه عرفانی نداشته و این مبانی را رد می نمایند
۸۳.

بررسی احکام حریم خصوصی اطلاعاتی و ارتباطاتی بر اساس آیات قرآن، روایات و منابع تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم استراق سمع ارتباطاتی سخن چینی منابع تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 196 تعداد دانلود : 772
حریم خصوصی حوزه زندگی هر فرد است که نوعاً یا عرفاً ، در چارچوب قانون انتظار دارد دیگران بدون رضایت وی به اطلاعات راجع به آن دسترسی نداشته باشند.از جمله این حریم ها می توان به حریم اطلاعاتی و ارتباطاتی اشاره نمود . پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی و با ابزار فیش برداری بر اساس آیات، روایات و منابع تفسیری مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش حاضر در خصوص حریم اطلاعاتی، حرمت تجسس و تفتیش در امور دیگران، سخن چینی و غیبت، استراق سمع مکالمات تلفنی و رهگیری ارتباطات اینترنتی (ارتباطات نوین) را مورد بررسی و ممنوعیت های قانونی آنان را برشمرده است. روایات متعددی از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار (ع) وجود دارد که می توان با تعیین آنها دیدگاه اسلام در مورد حریم خصوصی را بیان کرد که از مصادیق آنها آیات 12 از سوره مبارکه حجرات و 19 از سوره مبارکه نور در خصوص حفظ ورود به حریم خصوصی اطلاعاتی، آیات 30 و 31 سوره مبارکه نور در خصوص حفظ ورود به حریم خصوصی ارتباطاتی اشاره نمود.
۸۴.

کارکرد «توحید اجتماعی» در فلسفه دانش تفسیر

کلید واژه ها: توحید اجتماعی دانش تفسیر فلسفه دانش تفسیر کارکرد قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 350 تعداد دانلود : 238
توحید اجتماعی به لحاظ هویت اعتقادی- اجتماعی اش، کارکردهای مهمی در فلسفه های مضاف به علوم و در نتیجه تحول آنها دارد که فلسفه دانش تفسیر از زمره آنهاست. اهمیت بحث از فلسفه دانش تفسیر، در ضرورت پاسخ گویی به شبهات نوپدید اجتماعی و نارسایی توحید اعتقادی با مفهوم رایج آن در قبال این شبهات، بسامد آیات اجتماعی و حاکمیت روح توحید بر قرآن است. مقاله حاضر که با هدف تبیین کارکرد توحید اجتماعی بر فلسفه این دانش با رویکرد تحلیلی-استدلالی سامان یافته، نشان می دهد برآیند خوانش اجتماعی از توحید در شناسایی بهتر خداوند به عنوان مصدر قرآن موثر است و با القاء رویکرد اجتماعی به صفات خداوند ازجمله علم، حکمت، خالقیت و ناظر بودن او، به تفسیر آیات مرتبط با اسما و صفات خداوند جهت جدید اجتماعی خواهد داد. شناخت درست ساختار جامعه و فضای زمان نزول و فهم صحیح آیات ناظر به آن زمان مانند مفهوم عبادت و تفسیر آیات مرتبط با آن، کارکرد توحید اجتماعی در مبادی دانش تفسیر است. با خوانش اجتماعی از توحید، منطق جدیدی در فهم آیات تولید شده و قلمرو دلالی آیات قرآن توسعه می یابد و ظرفیت این دانش در مرجعیت علوم انسانی و ضعف تفاسیر صوفیانه یا لیبرال آشکار می شود. براین اساس می توان پیشنهاد گرایش تفسیر اجتماعی با محوریت توحید اجتماعی را داد. به صحنه اجتماع آوردن قرآن و تفسیر آن همسو با نیازهای عینی زندگی اجتماعی زمانه و زمینه سازی برای گسترش مفهوم متعالی توحید قرآنی در بدنه زندگی و تبدیل قرآن به روش زندگی اجتماعی براساس آیات توحیدی تغییراتی است که در نهایت دانش تفسیر ایجاد می شود
۸۵.

تبیین مدیریتی تنبیه ستمگران از منظر قرآن کریم

کلید واژه ها: قرآن مدیریت ظلم ستمگران مستکبران استبداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 35 تعداد دانلود : 834
یکی از چالش برانگیزترین موضوعات هدایتی و مدیریتی در قرآن مسئله چگونگی مجازات و عقوبت ستمگران است. یکی از سنت های الهی انتقام مظلوم از ظالم است. با این وجود مشاهده می شود که از آغاز خلقت تاکنون ظالمان دامنه ستم خویش را وسعت بخشیده و بر جان و مال و عِرض دیگران تجاوز می کنند و گذشت قرون متمادی بخصوص جهان معاصر نشان می دهد که هزاران انسان بی گناه در کشورهای مختلف از ظلم ستمگران تباه شده اند. اهمیت و کاربردی بودن مسئله موجب شد که پژوهشگران با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از آیات وحیانی قرآن و اقوال مفسران، موضوع را از منظر دیدگاه مدیریتی قرآن کریم تبیین کرده و کاربست آن نشان دهند. یافته های تحقیق نشان می دهد که از منظر آموزه های قرآن کریم مهلت دادن به ظالمان و ستمگران، یک سنت الهی است و علت به تأخیر انداختن آن، عدم ظرفیت و قابلیت مجازات متناسب با جرم و جنایتشان در این جهان بوده و لذا مجازات کامل آنان به جهان آخرت موکول شده است، هرچند خداوند همواره در کمین ستمگران است و هر وقت حکمتش اقتضاء کند در همین جهان نیز آن ها را به خاک ذلت نشانده و به بدترین شکل ممکن مجازات می نماید.
۸۶.

The relation between the language of the Quran and science

نویسنده:

کلید واژه ها: The language of the Qur’an the language of science ambiguity and amphibology holism and polysemy sermon and dialogue verbal complexity

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 566 تعداد دانلود : 208
The true interdisciplinary study needs knowledge and mastery in three levels of epistemological, methodological and linguistic requisites. The linguistic level is one of the most important fundamental levels in science, which needs to be considered in interdisciplinary communication. Two major approaches about the language of the Qur’an are considered by researchers till now: philosophichermeneutics and textual. Muslim researchers are interested in the former approach and orientalists frequently incline to the latter. Although the relation between the language of the Qur’an and the language of science with text-oriented approach is less frequently taken into account. Considering the foresaid approach in this article, the author studies the differences between the language of the Qur’an and the language of science and classifies them into five categories: 1. The use of ambiguity and linguistic amphibology; 2. The use of analogy, metaphor and metonymy; 3. Holism and polysemy; 4. The application of the language of sermon and dialogue; 5. The application of verbal complexity. The use of these five linguistic features of the Qur’an is to a large extent different from their use in science. It thus causes complexity in the relation between the Qur’an and humanism on the one hand and experimental sciences on the other.
۸۷.

Why the Dhul-Qarnayn's dam is impenetrable? A Chemical and physical study

نویسنده:

کلید واژه ها: Dhul-Qarnayn's dam Miracle of Quran Copper Iron

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 584 تعداد دانلود : 267
By development of human scientific abilities, more miracle aspects and wonders of the Qur’an have been recognized. Stating the story of Dhu al-Qarnayn and constructing of dam, verses (Q.18:83-98) have pointed some valuable scientific aspects regarding chemistry, physics and metallurgy. The instruction for the structure reveals the non-accidental process, because the precise expected physical, chemical and metallurgical properties. The three-layer structures of dam with dendrite like microstructure in its matrix will guarantee the durable structure against most chemical destructive agent, mechanical damage and thermal threats. Hence the powerful people of Gog and Magog could not overcome the high tensile strength of iron, high ductility of copper and the high toughness of CuFe alloy. The high thermal and temperature resistance are the evidence for more structural power. Such masterpiece of engineering, in technology of alloying, could not be based on the knowledge of common craftsmen of that time, but it must have been based on superhuman wisdom. Consequently, although the Qur’an is a book of guidance, but it reports some original scientific issues, such as the Dhu al-Qarnayn story. These were not known in the age of revelation and after progressing in science, but the truth of considered issues has been proved. However, because of the clear instruction, and the precise prediction of properties, it is possible to use the verses as an excellent idea for scientific advancement, rather than reporting events. 
۸۸.

دلالت همانندناپذیری قرآن بر صدق ادعای الهی بودن قرآن

کلید واژه ها: قرآن کریم همانندناپذیری الهی بودن اعجاز صدق نبوّت حکمت حسن و قبح عقلی قاعده لطف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 598 تعداد دانلود : 20
ازآنجاکه معجزه راه اثبات نبوّت نبی از دیدگاه دینداران شمرده می شود، اثبات عجز بشر از آوردن مانند قرآن دلیلی بر الهی بودن قرآن و دلیلی بر صدق ادّعای نبوّت پیامبر اکرم(ص) است. عجز بشر از آوردن مانند قرآن در صورتی ادّعای نبوّت پیامبر(ص) را اثبات می کندکه دلالت آن بر صدق ادّعای آورنده آن پذیرفته شود. اثبات این دلالت بر پایه تبیین حسن و قبح عقلی و پس از باور و اعتراف به وجود خداوند قادر، حکیم و عالِم عملی می شود. در این نوشتار، موضوع با روش توصیفی - تحلیلی و کتابخانه ای و با توجه به قواعد «وجوب لطف»، «قبح اغراء به جهل» و «امتناع نقض غرض» از خداوند، بررسی شده است. نتیجه نوشتار حاضر، اثبات دلالت عقلی و برهانی عجز بشر از آوردن مثل قرآن بر الهی بودن آن است.
۸۹.

The Study on Qur'anic surahs' Structured-ness and their Order Organization Using NLP Techniques

کلید واژه ها: Natural Language Processing Word2vec Quran Topic Sameness Surahs' Structuredness TF-IDF

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 88 تعداد دانلود : 434
The study of surahs' structure has attracted researchers' attention in recent years. One of the theories herein is the theory of Topic Sameness which acknowledges that each surah of Quran has formed on a single topic. The theory of Introduction and Explanation as one of the most important branches of Topic Sameness, proposes that the Almighty states the topic of each surah at the first section, elaborates it at different parts of the surah in the forms such as stories, signals of nature, and future predictions, and concludes from the stated contents at the final part. In this paper, we accordingly intend to study the two theories using NLP techniques for the first time. In this regard, based on the three methods of tf-idf, word2vec and roots' accompaniment in verses, the similarity of Quranic roots is computed. Then, the amount of similarity of the concepts within surahs to each other is calculated and compared with the random mode. The results show that the studied surahs hold the inner coherence between the concepts so that they have been formed on a single topic or a few topics related to each other. In addition, the study on the similarity between the first and the body sections of each surah shows that the structure of Introduction and Explanation seems to be true for many surahs by the designed methodology. At the end, by comparing the similarity of surahs to each other versus their order distance in Quran and their revelation time distance, we realized that the whole Quran is also relatively organized in terms of surah' ordering.
۹۰.

بررسی و تحلیل وجوه ادبی در تفسیر قرآن (نمونه موردی: تفسیر القرآن العظیم ابن کثیر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیر ابن کثیر وجوه ادبی استشهاد شعری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 694 تعداد دانلود : 340
منابع ادبی به عنوان یکی از منابع تفسیر نقش بسزایی در فهم درست از آیات دارند و مقصود از آن، واژگان و متون ادبیات عرب است که یاری گر مفسّر در فهم معنای لغوی، ساختار نحوی و بلاغی آیات است و جایگاه متقدمی نسبت به سایر منابع دارند؛ زیرا بدون فهم واژگان و ساختار ادبی قرآنی، اولین مرحله ی فهم شکل نمی گیرد. ابن کثیر مورخ ، مفسّر و محدّث شافعى قرن هشتم، صاحب «تفسیر القرآن العظیم « است که ضمن تفسیر نقلی آیات، در موارد بسیاری از داشته های ادبی خود نیز بهره گرفته است. نگارنده در صدد است با روش توصیفی- تحلیلی، میزان و چگونگی بهره برداری مفسر از وجوه ادبی(صرف و نحو، بلاغت و مفاهیم ادبی) در تبیین آیات را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه ی پژوهش نشان داده که وی، وجوه ادبی را در قالب بیان آراء مستقل با استناد به شواهد شعری معتبر و یا نقد آراء ادبی دیگر علماء یا نقل قول مستقیم آراء پرداخته است.
۹۱.

روش شناسی فهم براساس آموزه های قرآنی

کلید واژه ها: منطق فهم فهم متن قواعد فهم آیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 199 تعداد دانلود : 621
هرمنوتیک، دانشی جدید و پیچیده برای فهم متن است که متون دینی را نیز شامل می شود. قرآن هم که کلام خداوند است، متن آن، پیام الهی است؛ ازاین رو یکی از مسائل اساسی در حوزه تفسیر متن قرآن،  مسئله فهم پیام های قرآنی است. کشف معنا و فهم بهتر مقصود آیات قرآن، در گرو بهره گیری اصولی و منطقی دانش هرمنوتیک پس از نقد و بررسی منصفانه آن دانش است. رهیافت مقاله پیش رو این است که با اِعمال روش ها و به کارگیری قواعد فهم هرمنوتیکی با استفاده از گزاره های قرآنی، هرمنوتیک قرآنی را استخراج کند؛ ازاین رو در پی تبیین آیاتی است که ناظر به موضوعات و مباحث هرمنوتیک بوده و قواعد و مکانیسم هایی را که خود آیات و گزاره های قرآن برای به دست آوردن فهم معنای آیات قرآن ارائه کرده اند، تحلیل می کند تا بدین سان شکل و شیوه ای تازه در دانش فهم و تفسیر قرآن عرضه کند. پژوهش پیش رو به لحاظ نوع  مسئله آن، بنیادی بوده و به روش توصیفی - تحلیلی به بررسی آیات هرمنوتیک پرداخته است. هدف این نوشته، بیان این مطلب است که بعضی از اصول هرمنوتیک را که مغایرتی با مبانی و روش فهم قرآن ندارند، با گزاره های قرآنی مربوط به قواعد فهم قرآن تطبیق و دنبال کند. تا اینکه در نهایت هرمنوتیک قرآنی را که منظور آیات ناظر به قواعد فهم متن قرآن است، استخراج و تبیین کرد.
۹۲.

تحلیل قرآنی و روایی علّت تشریع سهم «تألیف قلوب» در اسلام

کلید واژه ها: تألیف قلوب شبهه تطمیع مالی بودن آیات روایات تفاسیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 653 تعداد دانلود : 293
بنابر آیه۶۰ سوره توبه یکی از مصارف زکات «تألیف قلوب» است. از روایات و سیره معصومین(ع) استفاده می شود که مهم ترین کارکرد و تأثیر این مورد از مصرف زکات، متمایل کردن دل ها به سوی اسلام و تثبیت مسلمانان ضعیف العقیده است. همین امر سبب شده تا برخی معاندان درصدد عیب جویی و شبهه افکنی برآمده و این سهم را نوعی تطمیع مالی و رشوه برای خریدن ایمان به شمار آورند و علت تشریع سهم «تألیف قلوب» را ناتوانی پیامبر(ص) از ارائه ادله متقن و براهین منطقی معرفی کنند. مقالاتی که درباره سهم «تألیف قلوب» نوشته شده است، هیچ یک به تحلیل علّت تشریع سهم تألیف قلوب در اسلام نپرداخته اند و بیشتر به مسائل متداول فقهی و برخی موضوعات سیاسی توجه نموده اند؛ بر این اساس، ضرورت بحث و پاسخ به این شبهه به طور کامل روشن می شود. در این مقاله به روش تحلیلی - توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه ای و بهره گیری از آیات، روایات و دیدگاه های مفسران مشهور به تحلیل و پاسخ به این شبهه پرداخته شده است. وجه تمایز این مقاله از دیگر مقالاتی که درباره سهم «تألیف قلوب» نوشته شده، در پرداختن به نقد و پاسخ به شبهه یادشده است و نتیجه اینکه پرداخت این سهم نوعی زمینه سازی برای شنیدن پیام اسلام براساس حب فطری بشر به مال می باشد.
۹۴.

بررسی و نقد گونه های معنایی واژه «نشط» در ترجمه های فارسی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم ترجمه های فارسی قرآن ناشطات نازعات نشط

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن ترجمه قرآن گونه های ترجمه قرآن ترجمه های فارسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات مفهوم شناسی
تعداد بازدید : 14 تعداد دانلود : 401
واژگان تک کاربرد نسبت به سایر واژگان در قرآن کریم، نیاز به دقت بیش تری در ترجمه دارند؛ زیرا گزینه های توضیحی دیگری در سایر آیات نداشته و این فقدان مصداق و سیاق آیه مشابه، بازگردانی آن ها را با دشواری همراه کرده است. فعل « نشط » یکی از واژگان تک کاربرد در قرآن کریم است که تنها یک بار در آیه 2 سوره نازعات مورد اشاره قرار گرفته است. به نظر می رسد مترجمان در برخورد با این واژه ، گونه های مختلفی از ترجمه را در پیش گرفته و دچار تشتت آراء شده اند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل داده ها و انتخاب ترجمه برتر، با روش دسته بندی رویکردهای مترجمان و تحلیل داده های قرآنی، اقدام به بررسی و نقد گونه های معنایی ارائه شده توسط ایشان نموده تا به این مسأله پاسخ گوید که نهایتاً کدام رویکرد دارای اعتبار بیشتری است؟ رهاورد پژوهش چنین است: مترجمان سه روش تحت اللفظی، وفادار و تفسیری را در ترجمه این آیه به کارگرفته اند؛ اما حقیقتاً هیچ یک نتوانسته است تمامی موازین نهفته در حقیقتِ واژه را رعایت نماید. در نتیجه لازم است در بازگردانی این آیه تجدیدنظر صورت گیرد.
۹۵.

واکاوی الحان ممدوح در کلام نبوی؛ پژوهشی درباره حدیث «إقرَؤا القُرآنَ بِألحَانِ العَرَب»(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: قرائت لحن غناء حدیث شناسی ترجیع

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی قرائت اصول قرائات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر قرآن و تفسیر در روایات
تعداد بازدید : 105 تعداد دانلود : 309
حدیث «إقرؤا القران بألحان العرب» حدیث معروفی است که در حوزه تلاوت قرآن و مباحث فقهی، همواره مورد توجه عالمان قرائت و فقها و محدثین بوده است و هر گروه متناسب با مشرب عقیدتی فقهی خود، سعی در نفی یا اثبات آن داشته اند. در این مقاله ابتدا منابع و اسناد این روایت، چه از طرق شیعه و چه اهل سنت، مورد نقد و بررسی قرار گرفته و سپس با بهره گیری از کنکاش های لغوی و مطالعات تاریخی، نشان داده شده است که در عصر نبوی و حتی قبل از آن، خوانندگی و استفاده از الحان مرسوم بوده است. دین اسلام نیز از نوع خاصی از این هنر تأثیرگذار در انتقال مؤثرتر پیام خود به مخاطبان، پس از زدودن پیرایه های منفی آن استفاده نموده و قالب آوایی متن و معنامحور و منحصر به خود را به کار گرفته است. در این پژوهش سعی شده است با قراین خارجی و داخلی موجود در روایت مزبور، اصولی چند برای الحان مورد نظر اسلام ترسیم گردد.
۹۶.

نشانگرها و حکمت هاى حذف جواب شرط در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شرط جواب شرط نشانگرهاى حذف حکمت هاى حذف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 721 تعداد دانلود : 118
در جملات شرطى، دو رکن اساسى «شرط» و «جواب شرط» وجود دارد که از نظر معنا، متوقف بر یکدیگرند. گاهى رکن جواب شرط در این جملات حذف مى شود که باید براى تکمیل فهم معنا، به حکمت آن پى برد. از نظر فصاحت و بلاغت، لفظ مذکور باید بر محذوف دلالت کند تا جملات معماگونه نباشد. مقاله حاضر با روش توصیفى تحلیلى، نشانگرها و حکمت هاى حذف جواب شرط در قرآن کریم را بررسى کرده است. برخى از نشانگرهاى حذف جواب شرط عبارت است از: وضوح و روشنى جواب، تکرار جواب در آیات قبل، دلالت جمله بر محذوف، وجود تعلیل و دلالت مقام. بعضى از حکمت هاى حذف جواب شرط هم شامل بیان عظمت، تهویل، نشان از زشتى محذوف، و بیان شگفتى است.
۹۷.

ارزیابى نظریه نولدکه در اقتباس قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مسیحیت یهود پیامبر اسلام (ص) نولدکه فرهنگ جاهلیت اقتباس قرآن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی کلیات تاریخ قرآن نزول
تعداد بازدید : 541 تعداد دانلود : 641
تئودور نولدکه آلمانى ازجمله خاورشناسانى است که درباره اصالت قرآن پژوهش کرده است. این پژوهش، با روش توصیفى تحلیلى و با رویکرد انتقادى، به ارزیابى نظریه وى در مورد اقتباس قرآن پرداخته است. به اعتقاد او، پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله اغلب آموزه هاى قرآن را از طریق ارتباط با ادیان و سایر فرهنگ ها به دست آورده است. نولدکه در نظریه اقتباس قرآن، بیش ترین سهم را به آموزه هاى یهودى و سپس مسیحى و در نهایت، فرهنگ جاهلیت مى دهد. وى براى ادعاى اقتباس قرآن از منابع یهودى مسیحى، دو دلیل مى آورد: نخست، مشابهت قرآن به کتب یهودى مسیحى و دیگرى، ارتباط پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله با پیروان ادیان یهودى مسیحى است. نولدکه میان فرهنگ جاهلى و قرآن شباهت هایى را برشمرده و پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله را مؤدب به آداب جاهلى معرفى مى کند. ادله وى درباره مسئله اقتباس قرآن مردود مى باشد؛ زیرا اولاً، مشابهت چشمگیرى بین قرآن و کتب یهودى و مسیحى و فرهنگ جاهلیت وجود ندارد. ثانیا، ادعاى ارتباط علمى پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله با پیروان ادیان یهودى و مسیحى، و مطابق بودن رفتار آن حضرت با فرهنگ جاهلى، عارى از استناد صحیح تاریخى است.
۹۸.

تحلیل انتقادی «الفرقان الحق» در حوزه وحیانیت و جامعیت در معارضه با قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعیت تحدی اعجاز معارضه الفرقان الحق تناقضات وحیانیت انیس شوروش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 11 تعداد دانلود : 691
مخالفان اسلام در معارضه با قرآن کریم و پاسخگویی به تحدی، اقدام به تألیف کتابی با نام الفرقان الحقنموده و 77 سوره ساختگی را مملو از اختلاف و تناقض و با اقتباس و تقلید فراوان از قرآن کریم ساخته اند. این مقاله که به شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته، به نقد و بررسی ادعاهای این کتاب در حوزه وحیانیت و جامعیت می پردازد. نویسنده در حوزه وحیانیت، کتاب خود را وحی تلقی کرده که از طرف خداوند بر او نازل شده است، این ادعا با وجود تناقض های فراوان و اقتباس های گوناگون از قرآن از جهت لفظ، معنا و اسلوب، قابل نقد است. از جمله تناقضات این کتاب: آمدن و نیامدن پیامبری بعد از حضرت عیسی علیه السلام، اعتقاد به اقانیم ثلاث و ادعای عدم شرک و استدلال با کلمات قرآن و حمله علیه آن است. همچنین نویسنده در حوزه جامعیت، با اقتباس از آیه ای از قرآن، مدعی است که در کتاب او شرح همه چیز آمده است که این ادعا نیز با بررسی متن کتاب خلاف واقع است. با توجه به ادعاهای نویسنده الفرقان الحقدر معارضه با قرآن در حوزه های وحیانیت و جامعیت و با وجود تناقض ها و اقتباس های متعدد و عدم جامعیت آن، دروغ بودن و ابطال همه ادعاهای آن ثابت شده است.
۹۹.

تأثیرات جریان مدینه محوری در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدینه بصره تاریخ اسلام اختلاف قرائات قراء سبعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 972 تعداد دانلود : 538
بررسی تحولات صورت گرفته در خصوص گسترش قرائات در بوم های مختلف و شیوع اختلافات و کثرت قُراء مشهوری که قرائتی خاص بدان ها منتسب است، نشان می دهد که جریان های تاریخی فرهنگی مهمی زمینه ساز این اختلافات بوده و در پژوهش های قرآنی می بایست به این گونه عوامل تاریخی و فرهنگی نیز توجه نمود. از جمله این جریان های تاریخی فرهنگی مهم و اثرگذار در بسیاری از تحولات علوم قرآنی، جریان «مدینه محوری» بوده است که در این مقاله تلاش شده تا تأثیرات این جریان در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی در طول تاریخ جهان اسلام بررسی شود. آنچه اهمیّت پرداختن به این موضوع را ترسیم می کند؛ ابهام در برخی گزارش های تاریخی مربوط به علل گسترش و ترویج برخی قرائت های خاص در بوم های خاص جهان اسلام است که به علت تحوّل فهم های مختلف صورت گرفته از این گزارش های تاریخی درگذر زمان، و عدم تبیین دقیق جریان های تاریخی فرهنگی، امروزه نتوانسته ایم نگاه واقع بینانه ای به مسئله اختلاف قرائات قرآنی داشته باشیم.
۱۰۰.

پژوهشی در تبیین معنای «اتقوا الله» و تفسیر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تقوا اتقوا تقوای خدا فعل «وقی» هیئت فعل اتَّقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 797 تعداد دانلود : 620
واژه تقوا و مشتقات آن به ویژه فعلِ «إتّقی» از واژگان بسیار پرکاربر در فرهنگ و متون دینی اسلام به ویژه آیات و روایات است. اهمیت معناشناسی این واژه پیش از هر چیز و پیچیدگی نسبی مفهومی آن از یکسو و برداشت های نادرست معنایی از آن از سوی دیگر سبب شد تا با پژوهشی کامل به معناشناسی این واژه و مشتقات آن به ویژه «اتقی» بپردازیم. در مقاله پیش رو مباحث معناشناسی این واژه و برخی مشتقاتش در 4 محور به بحث گذارده شده است: 1. ریشه تقوی و صیغه آن 2. معنا و مفهوم دقیق ریشه مشتقات (وقی)؛ 3. معنا و مفهوم هیئت فعل اتّقی؛ 4. معنای اتقوا الله و مقصود از آن. در این مقاله به اثبات می رسد که این ماده در تمام کاربردهای خود بر نوعی حفظ و نگهداری دلالت می کند و اتّقاء از چیزی به معنای محافظت شدن و مصون ماندن از امری است که انسان از گزند او در امان نبوده؛ درنتیجه از او ترسیده و دوری می گزیند. باب افتعال در این واژه معنای مطاوعه را می رساند. تقوای خدا و اتقای از او در حقیقت اتقای از صفات جلالیه و عذاب اوست و جمله اتقوا الله و مانند آن از اوامر انذاری بوده و در مقام تخویف و تحدیر به کار می رود. شیوه پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی با استفاده از نظریات بزرگان به ویژه اهل لغت و با به کارگیری روش استنباطی و اجتهادی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان