فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۵۰۰ مورد.
۶۱.

امکان سنجی تشکیل انجمن های آب بران بر اساس الگوی IAD: مطالعه موردی دهستان مهربان سفلی در شهرستان کبودرآهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انجمن آب بران روش استروم ساختار نهادی مهربان سفلی (دهستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 568 تعداد دانلود : 598
تحقیق حاضر، با هدف امکان سنجی ایجاد انجمن آب بران با استفاده از روش استروم در دهستان مهربان سفلی در شهرستان کبودرآهنگ، به روش توصیفی- تحلیلی به انجام رسید. افزون بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات منظم، از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی گردآوری داده های میدانی استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه به تأیید استادان و متخصصان مرتبط موضوع رسید؛ و به منظور ارزیابی پایایی آن، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، که 0/90 به دست آمد. جامعه آماری شامل 107 نفر از کشاورزان این دهستان به صورت تصادفی ساده انتخاب شد. آزمون های آماری با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS23 صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که همه قواعد برای تشکیل انجمن آب بران ضروری است؛ اما از آن میان، هزینه- منفعت و اطلاعات ضروری ترین قواعد مورد نیاز در دهستان یادشده به شمار می روند و در حال حاضر، بستر نهادی ایجاد انجمن آب بران در این دهستان مهیا نیست. از این رو، پیشنهاد شد که با شناسایی ظرفیت های موجود در دهستان مهربان سفلی، کسب وکارهای غیرزراعی توسعه یابد تا به موازات کشاورزی، امکان ایجاد منابع گوناگون کسب درآمد فراهم شود و همچنین، آموزش هایی برای جلوگیری از حفر چاه های غیرمجاز در این دهستان در راستای حفاظت از آب های زیرزمینی و نیز تشویق کشاورزان به کشت ارقام با نیاز آبی کمتر و بهره گیری از روش های نوین آبیاری در راستای افزایش بهره وری منابع آب به آنها ارائه شود. افزون بر این، نتایج نشان داد که نگرش نسبت به انجمن آب بران با تمایل به عضویت در آن دارای رابطه ای معنی دار است؛ بنابراین، پیشنهاد شد که با برگزاری کلاس های آموزشی و ترویجی و بهره گیری از فیلم های آموزشی و رسانه های محلی نظیر رادیوی استانی و دیگر منابع اطلاعاتی در راستای ارتقای سطح آگاهی و دانش کشاورزان در زمینه مزایای مشارکت، زمینه همکاری و همیاری آنها در مدیریت منابع آب فراهم شود.
۶۲.

تبیین الگوی ارزیابی اخلاقیات سازمانی در وزارت جهاد کشاورزی با تاکید بر توسعه روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاقیات سازمانی تحلیل مضمون توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 572 تعداد دانلود : 365
 برخی مطالعات نشان دهنده ضعف محسوس در اخلاق سازمانی ادارات دولتی ایران است. از سوی دیگر، دیدگاه هایی متفاوت در این زمینه وجود دارد، به گونه ای که برخی صاحب نظران، با تأکید بر سطوح کلان، روی متغیرهای کلان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انگشت می گذارند و برخی دیگر، ضمن توجه به سطوح میانی و خرد، متغیرهای میانی و خرد مؤثر بر اخلاق سازمانی را برجسته می سازند. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی مضامین ارزیابی اخلاقیات سازمانی و تبیین الگوی ارزیابی اخلاقیات سازمانی در وزارت جهاد کشاورزی با رویکرد توسعه روستایی، به روش تحلیل مضمون انجام شد و حجم نمونه شامل ده نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، خبرگان و مدیران وزارت جهاد کشاورزی بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. بر اساس یافته های مطالعه حاضر، شاخص های ارزیابی اخلاقیات سازمانی در شش بعد جو سازمانی، اخلاق فردی، مخاطبان سازمان، محیط سازمانی، اهداف سازمانی و قوانین، رویه ها و ساختار سازمانی دسته بندی شدند. نتایج نشان دهنده نقش مهم اخلاقیات سازمانی در انجام مأموریت وزارت جهاد کشاورزی و مسئولیت اجتماعی این دستگاه دولتی در توسعه روستاها بود.
۶۳.

بررسی ظرفیت های شوراهای روستایی برای بهبود مشارکت جوامع روستایی در انتخابات شهرستان خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شوراهای روستایی انتخابات نظریه داده بنیاد خرم آباد (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 929 تعداد دانلود : 19
یکی از نهادهای مدنی فعال در روستاها، شوراهای روستایی است که می توان از ظرفیت و توان آن ها در عرصه نهادینه سازی مشارکت سیاسی جامعه هدف بهره گرفت. از این رو، در پژوهش حاضر، با بهره گیری از نظریه مفهوم سازی بنیادی(GT) و بر اساس مدل اشترواس و کوربین، ظرفیت شوراهای روستایی برای بهبود و اصلاح مشارکت جوامع روستایی در انتخابات بخش روستایی شهرستان خرم آباد، شناسایی و چگونگی بهره مندی از آن مورد بررسی قرار گرفت. جامعه هدف تحقیق اعضای شوراهای روستایی شهرستان خرم آباد و کارشناسان مرتبط با امور شوراهای روستایی در فرمانداری و بخشداری مرکزی این شهرستان بودند که از آن میان، با نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی، هجده نفر انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات، مصاحبه های نیمه ساختارمند صورت گرفت که اعتبار و درستی داده ها به روش بازبینی توسط مشارکت کنندگان مورد تایید قرار گرفت؛ و همچنین، ب رای افزای ش اطمین ان پذیری پژوه ش اقدام به مس یرنمایی حسابرس ی گردید. نتایج نشان داد که "انجام اقدامات لازم برای تقویت جایگاه شوراها در عرصه سیاسی در سطوح قانون گذاری و اجرایی و نیز بازنگری در شرح وظایف شوراها" می تواند زمینه ساز تحول بزرگی در راستای افزایش مشارکت جوامع روستایی در انتخابات باشد؛ همچنین، "تقویت روحیه مشارکت و کار گروهی در مناطق روستایی"، "مشارکت دادن شوراها در تصمیمات منطقه ای" و "رعایت بی طرفی اعضای شوراها نسبت به نامزدهای انتخاباتی" می تواند در این راستا، مؤثر و سودمند باشد و در نهایت به "افزایش مشارکت روستاییان در تعیین سرنوشت خود" منجر گردد.
۶۴.

شناسایی مؤلفه های نهادینه سازی خدمات ترویج بازارمحور با رویکرد زنجیره ارزش برنج در مناطق روستایی مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترویج بازارمحور زنجیره ارزش برنج تحلیل استقرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 987 تعداد دانلود : 763
بی توجهی به شرایط بازار و تأکید صِرف بر افزایش تولید یکی از مشکلات اساسی نظام های ترویج کشاورزی است. نهادینه کردن خدمات ترویج بازارمحور می تواند نقش مفید و مؤثری در افزایش کمیت و کیفیت تولید و بهینه سازی زنجیره ارزش محصولات با تمرکز بر رشد اشتغال، کارآفرینی و رونق اقتصادی در مناطق روستایی داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های نهادینه سازی خدمات ترویجی بازارمحور در زنجیره ارزش برنج درمناطق روستایی مازندران در سال 1398 انجام شد. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند با 29 نفر از خبرگان کشور صورت گرفت و برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد. نتایج نشان داد که بر اساس رویکرد زنجیره ارزش برنج، فعالیت ها به دو دسته تقسیم می شوند؛ یکی، فعالیت های اولیه شامل تأمین نهاده ها، تولید، تبدیل، بازاریابی و مصرف برنج و دیگری، فعالیت های پشتیبانی شامل ارائه آموزش های مهارتی و مشاوره، تأمین منابع مالی، مدیریت منابع انسانی، وضع سیاست های حمایتی و فراهم سازی زیرساخت های لازم به ویژه در مناطق روستایی، که این دسته دوم به عنوان مؤلفه های نهادینه سازی خدمات ترویج بازارمحور در زنجیره ارزش برنج مورد شناسایی قرار گرفت.
۶۵.

تأثیر تبدیل روستا به شهر بر توسعه نواحی روستایی: مطالعه موردی شهر سلطان آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تبدیل روستا به شهر روستا- شهر توسعه روستایی سلطان آباد (شهر)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 363 تعداد دانلود : 532
در دهه های اخیر، در اغلب کشورهای در حال توسعه، گرایش برنامه ریزان به تمرکززدایی فضایی، وکاهش نابرابری های منطقه ای و دوگانگی های شهری- روستایی به اتخاذ راهبردهای شهری متفاوت انجامیده است؛ یکی از مهم ترین این راهبردها تبدیل روستا به شهر و تقویت آن است. با توجه به اهمیت این موضوع، تحقیق توصیفی- تحلیلی حاضر با هدف شناسایی اثرات تبدیل روستا به شهر در توسعه نواحی روستایی شهر سلطان آباد در سال 1398 صورت پذیرفت. گردآوری داده ها، به دو روش اسنادی و پیمایشی انجام شد؛ همچنین، تحلیل داده ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS و LISREL و آزمون های تی (T) تک نمونه ای و نیز تحلیل عاملی به شیوه اکتشافی و تأییدی صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که از جمله اثرات تبدیل روستا به شهر سلطان آباد ایجاد فرصت های شغلی جدید، رضایت مندی از تبدیل روستا به شهر، کاهش انگیزه افراد برای مهاجرت به شهرهای دیگر است. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر بر موفقیت سیاست تبدیل روستا به شهر در توسعه روستایی محدوده مورد مطالعه دلالت داشت.
۶۶.

بررسی تطبیقی کیفیت زندگی ذهنی در روستاهای هدف و غیرهدف گردشگری تاریخی - فرهنگی شهرستان مرودشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی ذهنی گردشگری روستایی مرودشت (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 775 تعداد دانلود : 966
در قرن ۲۱، گردشگری به عنوان صنعت شماره یک به بزرگ ترین صنعت جهان مبدل شده است. طی دهه های اخیر، کیفیت زندگی ساکنان مناطق گردشگری در کانون توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. با توجه به اهمیت اثرات گردشگری در کیفیت زندگی این بخش از جمعیت کشور، هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی کیفیت زندگی ذهنی در روستاهای هدف و غیرهدف گردشگری تاریخی- فرهنگی شهرستان مرودشت به روش توصیفی- تحلیلی بود. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بوده، که روایی آن با کسب نظر اساتید دانشگاهی تأیید شد؛ همچنین، ضریب آلفای کرونباخ 78/0 تا 89/0 نشان از پایایی مناسب و قابل قبول سازه های پرسشنامه داشت. بر اساس یافته های پژوهش، میانگین کیفیت زندگی ذهنی ساکنان روستاهای هدف گردشگری در عوامل دارایی، معیشت محلی و هزینه، تغذیه و سلامت به گونه ای معنی دار بالاتر و در عوامل اجتماع محلی و کالبدی به گونه ای معنی دار پایین تر از ساکنان روستاهای غیرهدف گردشگری است؛ در کل، کیفیت زندگی ذهنی در روستاهای هدف گردشگری در ابعاد اقتصادی و اجتماعی در سطح بالاتر و در بعد زیست محیطی در سطح پایین تر از روستاهای غیرهدف گردشگری است؛ با این همه، وضع کیفیت زندگی ذهنی ساکنان روستاهای هدف گردشگری مطلوب تر از ساکنان روستاهای غیرهدف گردشگری است.
۶۷.

سطح بندی مناطق روستایی استان کرمانشاه براساس شاخص های بازار کار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سطح بندی بازار کار مناطق روستایی کرمانشاه (استان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 291 تعداد دانلود : 441
اشتغال و تولید در مناطق روستایی تا حد زیادی وابسته به وضعیت شاخص های بازار کار در این مناطق است. این شاخص ها نیز تا حد زیادی می توانند نشانگر میزان توسعه یافتگی مناطق روستایی باشند. پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی و سطح بندی شاخص های کلیدی بازار کار مناطق روستایی استان کرمانشاه، به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد و مبنای داده های مورد نیاز اطلاعات سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای TOPSIS، SPSS و GIS انجام گرفت. همچنین، تعداد سی شاخص کلیدی اقتصادی استان کرمانشاه با استفاده از شیوه های تاپسیس و تحلیل خوشه ای بررسی و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر شاخص های بازار کار در مناطق روستایی، قصرشیرین و جوانرود، به ترتیب، توسعه یافته ترین و توسعه نیافته ترین شهرستان های استان کرمانشاه به شمار می روند. بنابراین، می توان پیشنهاد کرد که نظام بودجه بندی استانی منابع مالی بیشتری را به شهرستان های توسعه نیافته شناسایی شده بر همین اساس تخصیص دهد.
۶۸.

شناسایی مولفه های اثرگذار بر گسترش سوء تغذیه در مناطق روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خشکسالی تنوع تولید داده های پانل رگرسیون چندک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 550 تعداد دانلود : 434
عدم دسترسی به انرژی کافی و شیوع سوءتغذیه به دلیل تأثیر آن بر سلامتی عمومی و نیز توان جسمی و ذهنی جامعه از مهم ترین مسائل حوزه امنیت غذایی در کشورهای در حال توسعه است. از این رو، در مطالعه پیش رو، تأثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی خانوار و همچنین، عوامل محیطی مانند خشکسالی و تنوع تولید بر گسترش سوءتغذیه در مناطق روستایی ایران بررسی شد. بدین منظور، از روش رگرسیون چندک، برآورد پانل در دوره زمانی 1391 تا 1395 صورت گرفت. نتایج برآورد حاکی از آن بود که برخی از مشخصه های خانوار شامل درآمد، افزایش سهم مواد غذایی در مخارج خانوار و سن سرپرست خانوار از گسترش سوءتغذیه جلوگیری می کنند و در مقابل، افزایش سطح تحصیلات و بعد خانوار گسترش سوءتغذیه در مناطق روستایی را به دنبال دارند؛ در میان عوامل محیطی نیز افزایش شدت خشکسالی و افزایش قیمت مواد غذایی باعث گسترش سوءتغذیه در این مناطق می شوند و از سوی دیگر، افزایش تنوع تولید مواد غذایی از گسترش سوءتغذیه جلوگیری می کنند. بر این اساس، با وضع معافیت مالیاتی بر درآمد های غیرکشاورزی در مناطق روستایی و بازتوزیع یارانه پرداختی فعلی با تمرکز بر مناطق دارای شدت بالای سوءتغذیه و همچنین، تمرکز بر خانوارهای گسترده روستایی، ارائه سیاست های معطوف به کاهش تأثیر خشکسالی بر تولید مواد غذایی و در نهایت، ترویج راهکارهایی که امکان افزایش تنوع تولید مواد غذایی در سطح خانوار را فراهم می آورد، می توان از گسترش بیشتر سوءتغذیه در مناطق روستایی کشور جلوگیری کرد.
۶۹.

تحلیل سبد مصرفی مواد غذایی خانوارهای روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناطق روستایی امنیت غذایی سبد مصرفی کشش درآمد خود قیمتی مدل GODDS مدل AIDS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 416 تعداد دانلود : 132
هدف کلی مطالعه حاضر بررسی و تحلیل سبد مصرفی خانوارهای روستایی در دهک های مختلف درآمدی در راستای تأمین امنیت غذایی بود. بدین منظور، نخست، دهک های درآمدی به سه گروه کلی تقسیم شدند؛ میانگین دهک های اول تا سوم در گروه اول، میانگین دهک های چهارم تا هفتم در گروه دوم و میانگین دهک های هشتم تا دهم در گروه سوم جای گرفتند. سپس، با استفاده از داده های تلفیقی (1385 تا 1396)، مدل تقاضای تفاضلی معمولی تعمیم یافته (GODDS) با روش معادلات رگرسیون به ظاهر نامرتبط (SURE) برآورد شد؛ همچنین، با استفاده از آزمون والد، مدل سیستم تقاضای تقریباً ایده آل (AIDS) به عنوان شکل تابعی مناسب انتخاب شد. نتایج محاسبه کشش قیمتی نشان داد که کشش های خودقیمتی تقاضای مواد غذایی در مناطق روستایی منفی و مطابق انتظار است و غلات و گوشت دام و نیز گوشت دام، لبنیات، قند و شکر کالاهای مکمل یکدیگرند؛ افزون بر این، غلات به عنوان یک گروه مهم از مواد غذایی با گوشت دام، لبنیات، قند و شکر رابطه مکمل دارند و سبزی ها و حبوبات را می توان به عنوان جانشین غلات در مناطق روستایی محسوب کرد. محاسبه کشش درآمدی بیانگر مثبت بودن آن برای گروه های مواد غذایی در مناطق روستایی بوده، که نرمال بودن گروه های کالایی را نشان می دهد. بر اساس نتایج کشش درآمدی غلات، گوشت دام، گوشت ماهی، میگو و فرآورده های آن، لبنیات، حبوبات و قند و شکر بیشتر از یک به دست آمده، که نشانگر لوکس بودن این مواد غذایی در مناطق روستایی مورد بررسی است.
۷۰.

بررسی تطبیقی قانون اصلاحات ارضی و لایحه اصلاحی آن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قانون اصلاحات ارضی لایحه اصلاحی قانون اصلاحات ارضی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 798 تعداد دانلود : 359
بدون تردید، اصلاحات ارضی از مهم ترین وقایع تاریخ معاصر ایران است. اهمیت این موضوع متخصصان حوزه های مختلف را به بررسی و تحقیق در این زمینه از دیدگاه های مختلف جلب کرده است. مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر، با هدف مقایسه «قانون» اصلاحات ارضی مصوب مجلسین شورای ملی و سنا در سال های 1338 و 1339 با «لایحه» اصلاحی قانون اصلاحات ارضی مصوب هیأت وزیران در سال 1340، در پی شناسایی مهم ترین وجوه افتراق و اشتراک آنها بود. بر پایه نتایج بررسی، تهیه و تدوین «لایحه» به گونه ای مطمح نظر تهیه کنندگان قرار گرفته بود که تا جای ممکن، اجرای آن را مطابق با شرایط و عرف حاکم بر روستاهای کشور تسهیل کند. علاوه بر این، مواد «لایحه» در مقایسه با «قانون» متضمن منافع بیشتر رعایا و زارعین بود تا مالکین، در حالی که مواد «قانون» بیشتر منافع مالکین را مورد توجه داشت تا رعایا. اعطای اختیارات بیشتر به وزارت کشاورزی در لایحه نیز یکی دیگر از وجوه تمایز لایحه و قانون است. در برابر نکات یادشده به عنوان امتیازات لایحه نسبت به قانون، عدم شمول اراضی وقفی را می توان از نقاط قوت قانون نسبت به لایحه دانست.
۷۱.

کاربست رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره فازی در تدوین و اولویت بندی راهبردهای توسعه صنایع دستی در روستاهای استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری صنایع دستی دیمتل فازی روستاهای استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 179 تعداد دانلود : 376
هدف پژوهش حاضر شناخت و اولویت بندی راهبردهای توسعه صنایع دستی در روستاهای استان خوزستان بود. پژوهش، با رویکرد توسعه ای- کاربردی، به شیوه های توصیفی، تحلیلی و پیمایشی انجام شد و تحلیل داده های پژوهش نیز با بهره گیری از روش تصمیم گیری چندمعیاره دیمتل فازی (FDEMATEL) و تلفیق آن با مدل سوات (SWOT) صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که راهبردهای «برگزاری نمایشگاه های ملی و بین المللی صنایع دستی در روستاهای هدف گردشگری و صنایع دستی»، «برقراری کامل بیمه هنرمندان برای صنعتگران حوزه صنایع دستی دارای مجوز فعالیت»، «تأسیس بازارچه های دائمی صنایع دستی در بنادر استان»، «معرفی محصولات صنایع دستی استان از طریق رسانه های آموزشی مختلف به مسئولان ارگان های دولتی در راستای هزینه کرد بودجه عمرانی»، «تمرکز بر توسعه تجارت الکترونیک محصولات صنایع دستی استان»، «تدوین اولویت های پژوهشی و هماهنگی لازم برای جذب به موقع سه درصد اعتبارات عمرانی»، «ساخت فیلم های آموزشی و تبلیغاتی و ارائه در بازارچه های فروش صنایع دستی استان»، «معرفی تعاونی های فعال صنایع دستی به سازمان های دولتی استان برای هزینه کرد یک درصد از بودجه عمرانی خرید صنایع دستی از این تعاونی ها»، «توجه ویژه از ابعاد آموزشی و تسهیلاتی به کارگاه های آسیب پذیر اقتصادی صنایع دستی استان» . «ارائه آموزش های تخصصی صنایع دستی توسط اساتید پیشکسوت به کارشناسان در راستای جلوگیری از فراموشی برخی رشته های بومی استان»، به ترتیب، از اولویت دارترین راهبردها در توسعه صنایع دستی روستاهای استان خوزستان به شمار می روند.
۷۲.

روستازیستی پایا در شهرستان تربت حیدریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهاجرت روستاگزینی روستازیستی اقتصادی شهرنشینی بایگ (دهستان) تربت حیدریه (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 86 تعداد دانلود : 933
شاید در نگاه نخست، زندگی در روستا بسیار دلپذیر و رؤیایی باشد؛ اما امروزه، عواملی همچون فقر، بیکاری، خشکسالی، کم آبی و راندمان پایین کشاورزی زندگی در روستا را دشوار کرده است. با وجود این شرایط سخت و نابه سامانی های زندگی روستایی، هنوز هم شماری چشمگیر از مردم در روستا مانده اند و مهاجرت نمی کنند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی عوامل تأثیرگذار بر ماندگاری و پایداری مردم در روستا، به دنبال پاسخ به این پرسش است که «چرا هنوز بسیاری از مردم در روستا مانده اند؟». جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای روستایی دهستان بایگ شهرستان تربت حیدریه بود که از آن میان، به کمک رابطه کوکران، 188 خانوار به روش نمونه گیری طبقه ای و نظام مند تصادفی انتخاب شدند و با پرسشنامه مورد آماربرداری قرار گرفتند. متغیرهای تحقیق شامل انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، جاذبه های طبیعی، فرهنگی، رفاهی، اقتصادی و نیز ویژگی های فردی بود. نتایج مطالعه نشان داد که ترکیبی از چهار عامل مهم اقتصادی، فرهنگی، طبیعی و فردی در ماندگاری مردم در روستا مؤثر است و از آن میان، کمبود بنیه اقتصادی بیشترین تأثیر را در ماندگاری و عدم مهاجرت روستاییان دارد. به هر حال، اگر به ظرفیت سازی، توانمندسازی و تسهیل گری اجتماعی با مشارکت خود روستاییان روی نیاوریم، این شرایط شکننده اجتماعی- محیطی همواره می تواند تصمیمات روستازیستی را تغییر دهد.
۷۳.

ارائه الگوی مطلوب مدیریت ریسک مخاطرات طبیعی (زلزله) در مناطق روستایی: مطالعه موردی روستاهای استان قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پایدار مدیریت ریسک زلزله روستا قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 871 تعداد دانلود : 182
عملیاتی شدن اهداف مدیریت ریسک زلزله در عرصه های فضایی روستایی مستلزم داشتن فرآیند و الگوی مطلوب مدیریت است. از این رو، پژوهش حاضر  با هدف ارائه الگوی مطلوب مدیریت ریسک مخاطرات طبیعی (زلزله) در مناطق روستایی و با استفاده از مدل های ریاضی، برنامه ریزی مدیریت راهبردی (SMP) و برنامه ریزی مدیریت راهبردی کمی (QSMP) انجام شد. روش تحقیق از نوع توصیفی کاربردی و شیوه جمع آوری اطلاعات نیز به دو صورت کتابخانه ای و میدانی بود. نخست، به منظور رتبه بندی ریسک آسیب پذیری منطقه مورد مطالعه، نوزده شاخص مناسب (همچون کیفیت مساکن، قدمت ساختمان ها، تراکم جمعیت، بزرگای زلزله) شناسایی و وزن دهی شدند و با گردآوری آمار و اطلاعات آنها، تحلیل داده ها صورت گرفت. سپس، دیدگاه پاسخ گویان شامل ۳۸۶ نفر از سرپرستان خانوارهای روستایی و ۲۹ نفر از اعضای نهادهای محلی در 29 روستای نمونه شهرستان منتخب از استان قزوین و همچنین، دیدگاه پانزده متخصص در زمینه مدیریت زلزله و برنامه ریزی برای کاهش آسیب پذیری، با بهره گیری از ۶۹ گویه در قالب پرسشنامه، دریافت، توصیف و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که الگوی مطلوب یکپارچه و پایدار مدیریت ریسک زلزله در مناطق روستایی (با اختصاص صد درصد امتیاز) مشتمل بر سه مرحله قبل (ارزیابی، پیشگیری و کاهش) با کسب پنجاه درصد، حین (پاسخ اضطراری و بازتوانی اولیه و ارزیابی) با ۲۱ درصد و بعد (بازسازی و پاکسازی، بازتوانی و ارزیابی) با ۲۹ درصد از کل امتیازات است. سرانجام، شناخت و ارتقای مؤلفه های مبنایی مدیریت ریسک زلزله به عنوان عناصر کلیدی در هر کدام از مراحل مدیریت ریسک زلزله مورد تأکید قرار گرفت.
۷۴.

شناسایی پیشایندهای ورود موفق زنان روستایی به حوزه کارآفرینی: مطالعه موردی استان خراسان شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ظرفیت سازی کسب وکار زنان کارآفرین روستایی عوامل محیطی - نهادی عوامل مدیریتی - بازاریابی عوامل فردی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 851 تعداد دانلود : 272
پژوهش کاربردی حاضر، با هدف ارائه چارچوبی برای شناسایی پیشایندهای ورود موفق زنان روستایی به حوزه کارآفرینی، به روش توصیفی- پیمایشی صورت گرفت؛ و گردآوری داده های پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. جامعه آماری تحقی ق شامل همه زن ان ساکن روستاهایی با جمعیت بیش از هزار نفر در استان خراسان شمالی بود که از آن میان، به روش نمونه گیری در دسترس و بر اساس جدول مورگان، ۳۸۳ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، از معادلات ساختاری و برای رتبه بندی شاخص ها، از آزمون فریدمن استفاده شد. یافته ها نشان داد که ورود موفق زنان روستایی به حوزه کارآفرینی نیازمند «ظرفیت سازی کسب وکار» است که از طریق ایجاد صندوق های خرد روستایی، تسهیل در پرداخت وام اشتغال، فروش برخط محصولات، نمایشگاه های دائمی عرضه محصولات، تشکیل تعاونی زنان کارآفرین روستایی، خرید تضمینی محصولات، کانون زنان کارآفرین روستایی و مراکز خلاقیت و نوآوری روستایی به وجود می آید.
۷۵.

تحلیل موانع اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طرح هادی روستایی موانع اجرای طرح تبریز (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 658 تعداد دانلود : 793
در چند دهه گذشته، با توجه به اهمیت توسعه روستایی در فرآیند توسعه ملی، روستاهای ایران پیوسته شاهد تغییرات نسبتاً زیادی در حیات خود و ساکنانشان بوده و در این راستا، رویکردهای گوناگون برای دستیابی به اهداف توسعه روستایی در کانون توجه قرار گرفته است؛ یکی از مهم ترین این رویکردها اجرای طرح هادی روستایی است. علی رغم اهداف و برنامه های اولیه این طرح برای توسعه روستاها در مناطق مختلف کشور، شواهد نشان می دهد که در عمل، تهیه و اجرای آن با مشکلات متعدد در ابعاد مختلف روبه رو شده است. هدف پژوهش حاضرتحلیل و بررسی موانع اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان تبریز بود و جامعه آماری آن را تمامی سرپرستان خانوارهای روستایی در کلیه روستاهای بالای سی صد خانوار این شهرستان که در آنها، طرح هادی روستایی تا پایان سال 1390 اجرا و تکمیل شده بود، تشکیل می داد (37632N=)؛ از آن میان، با بهره گیری از رابطه کوکران، 362 سرپرست خانوار به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای دستیابی به نمونه و تکمیل پرسشنامه ها، از روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب بهره گرفته شد. بعد از تأیید روایی محتوایی پرسشنامه به منظور تعیین قابلیت اعتماد ابزار تحقیق، پیش آزمون انجام شد و مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای مؤلفه های اصلی پرسشنامه 71/0 به دست آمد. به منظور شناسایی شاخص عامل های مرتبط با سازه «مشکلات اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان تبریز»، از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که پنج عامل مدیریتی- برنامه ریزی، کالبدی، زیست محیطی، دانشی- اطلاعاتی و فنی در حدود 73/71 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. همچنین، اولویت بندی گویه های مشکلات اجرای طرح هادی نشان داد که سه گویه عدم مشارکت روستاییان در فرآیند مدیریت طرح ها، عدم تناسب طرح با نیازها و مسائل اصلی روستاییان، و عدم آشنایی مدیران، پیمانکاران و مشاوران طرح ها با محیط های روستایی، به ترتیب، رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند.
۷۶.

تحلیل راهبردی توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرباز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری گردشگری روستایی سوات (SWOT) سرباز (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 168 تعداد دانلود : 971
تحقیق حاضر، با روش توصیفی– پیمایشی، با هدف تحلیل راهبردی توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرباز انجام شد. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و فعالان ادارات مرتبط با حوزه گردشگری این شهرستان به تعداد دویست نفر (کارشناسان ادارات بخشداری، فرمانداری، کمیته امداد، میراث فرهنگی، اداره کار و شهرداری) بودند که از آن میان، با استفاده از جدول کرجسی- مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 130 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به روش بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفت و برای تحلیل اطلاعات، با بهره گیری از شیوه (SWOT)، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای گردشگری تجزیه وتحلیل و راهبردهای ممکن برای توسعه گردشگری منطقه تدوین شد. بر اساس نتایج پژوهش، از بین نقاط قوت، وجود جاذبه های طبیعی با وزن نسبی 248/0 و از بین فرصت ها، اعتقاد مسئولان به اشتغال زایی ازطریق توسعه گردشگری با وزن نسبی 238/0 در اولویت اول قرار گرفتند؛ همچنین، مهم ترین راهبرد کاربردی برای توسعه گردشگری روستایی در شهرستان سرباز راهبرد SO با وزن نسبی 332/0 ارزیابی شد. بنابراین، بهره گیری از توسعه بازارها و نمایشگاه های فصلی در روستاها و شهرهای اطراف و عرضه محصولات گرمسیری، تأسیس پارک میوه های گرمسیری، ایجاد اقامتگاه های بوم گردی حاشیه رودخانه سرباز و تأکید بر حمایت مسئولان دولتی از اشتغال زایی در روستاهای دارای جاذبه های گردشگری از کاربردی ترین راهبردهای مناسب SO به شمار می روند.
۷۷.

محرک ها و بازدارنده های توسعه گردشگری روستایی: مطالعه موردی روستای کُلْم شهرستان بدره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری روستایی محرک ها بازدارنده ها روستای کلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 617 تعداد دانلود : 470
هدف تحقیق حاضر بررسی محرک ها و بازدارنده های توسعه گردشگری روستای کلم در شهرستان بدره بود. جامعه آماری تحقیق کلیه کارشناسان و مسئولان نهادهای گردشگری این شهرستان، گردشگران حاضر و ساکنان روستای کلم بودند (1004 N=). نمونه های آماری شامل گروه مسئولان نهادهای دست اندرکار گردشگری (31 نفر) به صورت سرشماری، گروه گردشگران (35 نفر) به شیوه نمونه گیری در دسترس و گروه ساکنان روستا (240 نفر) به صورت نمونه گیری تصادفی ساده و به کمک رابطه کوکران انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مورد تأیید صاحب نظران قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد (721/0=α). تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و تحلیل عاملی انجام شد. بر پایه نتایج تحلیل عاملی، به ترتیب، چهار عامل محیطی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی- تبلیغاتی، و رفاهی- زیربنایی به عنوان محرک های توسعه گردشگری روستایی (با تبیین 445/62 درصد از واریانس کل) و همچنین، به ترتیب، چهار عامل رفاهی- زیربنایی، محیطی، اجتماعی- فرهنگی، و اقتصادی- تبلیغاتی به عنوان بازدارنده های توسعه گردشگری روستایی (با تبیین 219/54 درصد از واریانس کل) شناسایی شدند.
۷۸.

الگوی توسعه کارآفرینی روستایی مبتنی بر توانمندسازی شناختی و تبیین نقش محیط نهادی در آن: مطالعه موردی کسب و کارهای روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه کارآفرینی روستایی توانمندسازی روستاییان روش دلفی کسب و کارهای روستایی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 736 تعداد دانلود : 117
پژوهش حاضر با شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی روستاییان و توسعه کارآفرینی روستایی، در سطح تحلیل سیاست گذاران، مدیران و تصمیم سازان خط مشی های کارآفرینی روستایی، به صورت کیفی و به روش دلفی سیاسی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش 22 نفر از خبرگان و صاحب نظران این حوزه بودند، که به صورت نمونه گیری غیراحتمالی و با ترکیبی از روش هدفدار قضاوتی و نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. تحلیل اطلاعات طی دو مرحله با روش دلفی و تحلیل عاملی اکتشافی انجام گرفت و یافته های پژوهش نشان دهنده اهمیت سه عامل توانمندسازی عاطفی، رفتاری و شناختی و نیز مؤلفه های تبیین کننده آنها بود. با توجه به نتایج به دست آمده، ابعاد توانمندسازی شناختی سه عامل فردی، گروهی و بنگاهی را دربرمی گیرد؛ این عوامل بر توانمندسازی عاطفی تأثیر می گذارند و به توانمندسازی رفتاری می انجامند که خود به مثابه نتایج رفتار کارآفرینی است. همچنین، ارتباط دوسویه این ابعاد با محیط نهادی شامل پنج بعد حمایت و پشتیبانی، طرح و برنامه روستایی، بهبود محیط کسب وکار روستایی، اهداف کارآفرینی روستایی و ارزش های کارآفرینی روستایی تبیین شد.
۷۹.

تحلیل تاثیر آموزش های فنی و حرفه ای در تقویت مهارت های کارآفرینانه روستاییان: مطالعه موردی شهرستان جوین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش های فنی وحرفه ای مهارت های کارآفرینانه کارآفرینی روستایی جوین (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 274 تعداد دانلود : 677
در ادبیات علمی کارآفرینی، «آموزش» به عنوان ابزاری بسیار مهم برای افزایش مهارت های کارآفرینی معرفی می شود. از این رو، هدف پژوهش حاضر تحلیل تأثیر آموزش های فنی وحرفه ای در تقویت مهارت های کارآفرینانه روستاییان بود؛ و بدین منظور، از روش توصیفی- تحلیلی به شیوه مطالعه اسنادی و پیمایشی در روستاهای شهرستان جوین استفاده شد. جامعه آماری پژوهش صد نفر از کارآفرینانی بودند که دوره های مهارت آموزی فنی وحرفه ای را گذرانده بودند. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات، از آزمون تی (t) تک نمونه ای و رگرسیون استفاده شد. نتایج آزمون t نشان داد که مهارت فنی (با میانگین 93/20) نسبت به بقیه مهارت ها از وضعیت مناسب تری برخوردار است؛ به دیگر سخن، پاسخ گویان در دوره های آموزشی از مهارت های فنی رضایت بیشتری داشتند، که هم راستا با رسالت های آموزش فنی وحرفه ای است. همچنین، بررسی رابطه متغیرهای پژوهش نشان داد که بین متغیرهای مدت دوره های آموزشی، تعداد دوره های آموزشی و مهارت های کارآفرینانه رابطه معنی دار وجود دارد، به گونه ای که با افزایش مدت و تعداد دوره های آموزشی، مهارت های کارآفرینانه افزایش می یابد. افزون بر این، مقدار ضریب همبستگی متغیرها (733/0=R) نشان داد که بین مجموعه متغیرهای مستقل و متغیر وابسته همبستگی قوی وجود دارد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش های فنی وحرفه ای در افزایش مهارت های فنی روستاییان علاقه مند به شرکت در این دوره ها تأثیرگذار است.
۸۰.

عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری گردشگری روستایی لاجیت رتبه ای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 537 تعداد دانلود : 907
در دنیای امروز، با توجه به افزایش اوقات فراغت و محدودیت های زندگی شهری ، اهمیت گردشگری روستایی روزبه روز پررنگ تر می شود. در روستاها، جاذبه های فراوان وجود دارد که برای گذران اوقات فراغت بازدیدکنندگان شهری یا غیربومی، ظرفیتی بسیار مناسب را فراهم می آورد. هدف مطالعه حاضر تحلیل عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی و جامعه آماری آن شامل روستاییانی بود که به کشاورزی می پردازند و از توان های لازم برای ارائه و یا افزایش سطح خدمات گردشگری روستایی و کشاورزی برخوردارند. داده های تحقیق به روش میدانی و با نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل صد پرسشنامه در 24 روستا از دوازده استان کشور به دست آمد. حجم نمونه نیز به کمک رابطه کوکران تعیین شد. برای تحلیل داده ها و شناسایی عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی، با توجه به ماهیت متغیر وابسته، از روش الگوی لاجیت رتبه ای استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که تنوع محصولات و خدمات، آموزش، اندازه مزرعه و تجربه اثر مثبت بر عرضه گردشگری روستایی دارند، در حالی که با افزایش سن کشاورزان، میل ورود به صنعت گردشگری کاهش می یابد. توجه بیشتر برنامه ریزان و سیاست گذاران به روستاییان و کشاورزانی که گردشگری را به عنوان شغل دوم برگزیده اند، از جمله پیشنهادهای پژوهش حاضر است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان