فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۱۳۱ مورد.
۱۰۵.

بررسی عوامل مؤثر در تحولات نظام زراعی دهستان رحمت‏آباد (شهرستان رودبار) در دهه80-?1370(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهرستان رودبار نظام زراعی دهستان رحمت‏آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 781 تعداد دانلود : 41
امروزه فعّالیت‌های اقتصادی - فارغ از مکان جغرافیایی – در قالب گذشته خویش قادر به ادامه حیات نبوده و در عصری که همه چیز در حال تغییر و تحوّل است، اقتصاد روستایی نیز، متفاوت از گذشته، و به اقتضای زمان و مکان نیازمند تحوّل و دگرگونی است. مقاله حاضرکه روند تحولات نظام زراعی دهستان رحمت‏آباد در دهه 70 را مورد بررسی قرار داده، تلاش دارد تا ضمن شناخت از ابعاد دگرگونی‌های رخ داده در الگوهای زراعی ناحیه, عوامل مؤثر بر این تغییرات مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.از مهمترین نتایج تحقیق این است که نظام زراعی ناحیه در فرآیند تحول بیشترین تأثیررا از عوامل جغرافیایی (به‌عنوان عوامل درونی ) و شبکه‏های ارتباطی، بازار، ترویج و دولت (بعنوان عوامل بیرونی ) پذیرفته است.
۱۱۳.

نقش ادراک محیطی در توسعه نیافتگی روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 322 تعداد دانلود : 583
"در ایران بعد از انقلاب اسلامی و تصویب قانون اساسی طرح های متعددی در قالب برنامه ریزی مردم گرا، عداالت خواه و استقلال طلب تصویب و اجرا شده است. با این همه شاخص های توسعه روستایی کشور گویای توسعه نیافتگی روستایی است، از این رو مهمترین پرسشی که مطرح می شود آن است که عوامل اصلی موثر در توسعه نیافتگی روستاهای ایران به رغم کوشش ها و سرمایه گذاری های زیاد کدام است؟ در این مقاله کوشش شده است توسعه نیافتگی روستایی ایران و نقش ادراکات محیطی در آن مورد بررسی قرار گیرد. داده های تحقیق مبتنی بر مطالعه میدانی از 460 خانوار و 30 روستای نمونه در شهرستان فومن (غرب گیلان) و برخی اطلاعات اسنادی است که با استفاده از آمار توصیفی، استنباطی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجه مطالعه، گویای توسعه نیافتگی روستایی ایران است که ریشه در فقدان ادراکات محیطی مناسب در بین روستاییان و برنامه ریزان برخاسته از آنان دارد."
۱۱۴.

بررسی مقایسه ای «میزان پرخاشگری» در گرمترین و سرد ترین منطقه استان اصفهان - 1383(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 445 تعداد دانلود : 70
پرخاشگری و رفتارهای تهاجمی نوعی از اعمال خشونت بار علیه دیگران است که می تواند باعث آسیب یا صدمه به دیگران شود. عللی از جمله عوامل روانشناختی، اجتماعی، بیولوژیک و محیطی در ایجاد پرخاشگری نقش دارند. از میان فاکتورهای محیطی شرایط آب و هوایی (دما، فشار و رطوبت وباد و...) و آلودگی هوا اهمیت فراوان دارد.بررسی رابطه میزان رفتارهای پرخاشگرایانه و درجه حرارت یک منطقه، موضوعی قابل بحث و با یافته های متفاوت است. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط دمای محیط و پرخاشگری طراحی گردید. این یک مطالعه توصیفی تحلیلی در سال 1383 می باشد که در یک منطقه سرد کوهستانی (فریدونشهر) و یک منطقه گرم و بیابانی (خور) واقع در استان اصفهان صورت گرفت.ابتدا فراسنج های آب و هوایی کلیه ایستگاه های سینوپتیک و اقلیم شناسی سازمان هواشناسی کشور مستقر در استان اصفهان (29 ایستگاه) از سال تاسیس تا سال 2003 میلادی اخذ گردید. سپس میانگین دمای حداقل، حداکثر، روزانه، همچنین بارش و رطوبت نسبی آنها معدل گیری شد. سپس این ایستگاه ها بر اساس میانگین دمای روزانه شان به طور نزولی مرتب شدند که در این میان ایستگاه های اقلیم شناسی فریدونشهر و سینوپتیک خور و بیابانک به ترتیب به عنوان سردترین و گرم ترین نقاط استان اصفهان مشخص شدند. سپس بر اساس مشاوره آماری تعداد 1517 نفر (14 تا 63 ساله) به صورت تصادفی از دو منطقه انتخاب و پرسشنامه آزمون پرخاشگری در مورد آن ها تکمیل شد. این پرسشنامه حاوی 30 سوال می باشد و بر اساس شدت هر علامت، هر سوال از 0 تا 3 دریافت می کند. هر چه نمره در این آزمون بیشتر و از میانگین 45 بالاتر باشد میزان پرخاشگری بالاتر است. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در کل جمعیت مورد مطالعه 38.6 درصد افراد پرخاشگر بودند و در این میان تعداد زنان پرخاشگر (%40.5) بیشتر از تعداد مردان پرخاشگر (%36.1) است. این اختلاف معنی دار است (P=%46). میانگین نمره آزمون پرخاشگری در فریدونشهر بالاتر از نمره آزمون پرخاشگری در شهر خور است و این اختلاف معنی دار می باشد (P=0.0001). گرچه براساس تئوری گرما و پرخاشگری، گرما به عنوان عاملی برای برانگیختگی رفتاری و پرخاشگری مطرح می شود، اما ما انسان ها احتمالا از میان فراسنج های اقلیمی به گرما سازگارتریم تا به سرما و سرمای شدید محدودیت بیشتری برای هستی و بقا انسان ایجاد می کند. از طرفی عنصر رطوبت در سرما و گرما قابلیت تحمل انسان را کاهش می دهد. منطقه سرد و کوهستانی (فریدونشهر) از رطوبت و بارندگی بیشتری برخوردار است عنصر باد نیز به عنوان یک عنصر اقلیمی دیگر، در سرما و رطوبت قدرت تحمل انسان را کاهش داده و در گرما و خشکی آن را افزایش می دهد. به علاوه بین این دو منطقه تفاوت فشار بارومتریک نیز محسوس است. در انتها، به نظر می رسد که در بررسی رابطه میزان پرخاشگری و فراسنج های اقلیمی، بهتر است همه عناصر اقلیمی از جمله گرما، رطوبت، بارندگی، باد، ... در ارتباط با همدیگر لحاظ شود.
۱۱۵.

نقش مذهب در شکل گیری فضای جغرافیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 262 تعداد دانلود : 787
مذهب به عنوان یکی از معیارهای تمیز نواحی جغرافیایی تلقی می‌شود. همچنین نواحی مذهبی می‌توانند بر اساس ویژگی‌ها و کارکرد آن‌ها مورد مطالعه قرار گیرند. همچنین پدیده‌ مهم منشای ایجاد تغییر و تباین در مکان های گوناگون است. در حقیقت، جایگاه مذهب در مطالعات جغرافیایی، از طریق تاثیر مذهب در تعیین الگوی فعالیت های اقتصادی و اثر بینش‌های مذهبی در خلق چشم‌اندازهای جغرافیایی تعیین و تبیین می‌شود.
۱۱۶.

بررسی وضعیت اقتصادی - اجتماعی عشایر شهرستان شیروان و ارایه راهکارهای مناسب جهت ساماندهی به زندگی آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 585 تعداد دانلود : 502
وضعیت اقتصادی و اجتماعی عشایر در دهه های اخیر و روند رو به افزایش مهاجرتها و اسکانهای بدون برنامه، عامل بسیاری از ناهنجاریهای اقتصادی - اجتماعی در جامعه عشایر بوده است (امیر احمدی، ????). از طرفی ناکار آمد بودن نحوه معیشت فعلی عشایر، ضرورت ارایه راهبرد عملی و الگوی سامان دهی مناسب با تکیه بر مطالعات اقتصادی - اجتماعی را بیش از پیش آشکار می سازد. همچنین سامان دهی عشایر باعث می شود که منابع طبیعی، هر چه بیشتر حفاظت شود و از تخریب آنها جلوگیری به عمل آید (سازمان جنگلها و مراتع کشور،????). به علاوه شکلهای دیگری از دامپروری وجود دارد که قادرند جایگزین شکلهای سنتی آن شوند و دارای توجیهات اقتصادی به مراتب بالاتری هستند. براساس مطالعات انجام یافته در این تحقیق مشخص می شود که جامعه عشایر به ویژه عشایر شهرستان شیروان به دلیل رویارویی با مشکلات اقتصادی و اجتماعی در شیوه ی فعلی دامداری و کوچ در مسافت طولانی امادگی پذیرش طرحهای سامان دهی را دارند (هراتی، ????). از طرفی ایجاد و توسعه دامپروریهای صنعتی و نیمه صنعتی در سطح منطقه نیاز عشایر را به کوچ در مسافتهای طولانی منتفی می سازد. مکانهای مناسبی در منطقه جهت سامان دهی به زندگی عشایر و ایجاد مجتمعهای زیستی و دامپروی وجود دارد.
۱۱۷.

کدخدا؟!(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 743 تعداد دانلود : 126
در اداره مطلوب امور کلیه جوامع، مدیریت نقش مهم و سازنده ای ایفا می کند؛ همان گونه که جامعه بدون مدیر گرفتار سرگردانی و پیشانی خواهد شد، مدیران فاقد ابزارهای لازم برای اداره امور نیز قادر نخواهند بود تا قلمرو زیر فرمان خود را به گونه ای مطلوب اداره کنند. این وضعیت بعد از اصلاحات ارضی و در نهایت از سال 1354 و حذف قانون کدخدایی از نظام مدیریت ده، در هر صورت، درجوامع روستایی ایران اتفاق افتاد. قبل از آن و از عمق تاریخ، روستاهای ما هریک کدخدایی داشتند که برخاسته از بطن جامعه، پرورده همان جامعه و دارای سه بعد لازم مدیریت روستا بود، یعنی: 1- دارا بودن ویژگیهای فردی و خانوادگی و به عبارت گویاتر عقل و خدمندی، توان مالی مناسب وبی نیازی نسبی، معتمد بودن، و خلاصه آنچه به لحاظ این مسوولیت مورد نیاز بود، از اصول اساسی انتخاب کدخدا محسوب می شد.2 - دارای بیشترین حق نسق در منابع تولید روستایی و پشتیبانی مالی و اجتماعی از سوی مردم و مالک نیز بود.3- پشتیبانی کامل نیروهای دولتی را در منطقه تحت مدیریت خود (ده) دارا بود. از آن پس، با انتخاب اعضای انجمن ده، شورای اسلامی ده و شورای اسلامی شهر و روستا از طریق صندوق آرا دو بعد از ابعاد سه گانه یاد شده اهمیت ویژه خود را از دست داد و تنها شمارش آرا تعیین کننده مدیر آینده ده گردید؛ آن هم در دوره ای مشخص و البته کوتاه. در مورد بعد سوم ازمشخصات کدخدای سابق، تضادها در واگذاری نقشها، و تعبیرات مختلف از وظایف و اختیارات مدیر ده، موجب شد تا هیچ یک از مدیران نام برده نتوانند هماهنگی اجتماعی ده را که از ضرورتهای تحول اقتصادی، خدماتی و فرهنگی ده به شمار می رود سامان بخشی کنند. نگارنده، بر اساس تجارب و مطالعات طولانی مدت و پیوسته خود کوشیده است تا ویژگیهای هر دو نظام (کدخدایی و شورایی) را طی 40 سال گذشته تحلیل کند، نقاط ضعف و قوت هر یک را در بوته تحلیل قرار دهد، و پیشنهادی در مورد مدیریت آینده جوامع روستایی کشور مطرح سازد، ضمن این که بر این باورنیز هست که کدخدای سابق مدیر زمان خاص خود بود و امروز و آینده جوامع روستایی، نیازمند مدیران زمان خویش اند. در نهایت بر این موضوع نیز تاکید می کند که مدیریت امروزی ده نیز قادر نیست تا نظم مورد نیاز را در ابعاد مختلف حیات مناطق روستایی تامین کند. لذا ابعاد قدرت و مسوولیت آن به سامانی دوباره نیازمند است.
۱۱۸.

مسکن کردهای خراسان شمالی؛ تکوین و تحول مسکن در بطن ساختارهای ذهنی و فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 520 تعداد دانلود : 637
ساختارهای فرهنگی سنتی که جوامع به آن خو گرفته اند، با همه مقاومت در برابر تحولات سنت به مدرنیته، سرانجام تسلیم این دگرگونی و تحول می شوند. مقاله حاضر (تحول مسکن سنتی کردها به مسکن مدرن) نمونه ای است از این مقاومت و تغییر و تحول. پرسش این است که آیا وقتی عوامل فرهنگی سنتی در جوامع سنتی با هویت مشخص، در رویارویایی با مدرنیته دچار تحول می شوند، سرانجام آن جوامع به هویتی جدید دست می یابند یا اصولاً کل ارزشهای فرهنگی آنها در فرهنگ غالب حل می گردد. به عبارت بهتر آیا جوامع سنتی در رویارویی با تهاجم فرهنگی مدرن، دچار استحاله فرهنگی یا دگرگونی کلی می شوند و یا عوامل فرهنگی آنها دچار دگرگونی می گردد در حالی که هویت فرهنگی خویش را نگه می دارند؟
۱۱۹.

بررسی روابط میان اقوام ساکن در منطقه کوهستانی تالش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقوام منطقه ای واگرایی همگرایی تنش های منطقه ای کوههای تالش توانهای محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 934 تعداد دانلود : 160
منابع موجود در کره زمین ، محدود و انسان دارای نیازهای نامحدود است. در میان منابع طبیعی، مراتع از جمله مواهب الهی است که در اختیار بشر قرار داده شده و در صورت استفاده نادرست، پس از مدتی از بین خواهد رفت. جلوه هایی از این استفاده نادرست، در ارتفاعات دامنه های شرقی و غربی کوههای تالش دیده می شود که مورد مطالع? این مقاله است . تحقیق حاضر تلاش دارد که با توجه به فزونی گرفتن دامنه اختلافات بین دامداران منطقه در سالهای اخیر ، به بررسی توانهای محیطی منطقه پرداخته و به این سئوال پاسخ دهد که تا چه اندازه این امکانات محیطی برای دامداران و ساکنان منطقه که جهت استفاده از آن با هم به رقابت می پردازند، دارای اهمیت حیاتی است. همچنین علل و عوامل بروز ناهنجاریها در روابط اجتماعی میان ساکنان منطقه را شناسایی کرده و جهت رفع یا کاهش این تنش ها و ایجاد همگرایی بیشتر میان ساکنان، راهکار و پیشنهادهایی ارائه نماید. برای رسیدن به این هدفف از روشهای مطالعات کتابخانه ای ، مشاهده عینی از منطقه و پرسشگری محلی استفاده شده است. با انجام این تحقیق روشن گردید که علیرغم اقدامات دولت، از جمله ایجاد پاسگاه تلفیقی در مراتع ییلاقی مورد منازعه و صدور پروانه چرا برای دامداران، باز دامنه این اختلافات گسترده است. از طرفی با ملی شدن مراتع در سال 1341 و ایجاد اداره کل منابع طبیعی، حساسیت دامداران نسبت به تملک مراتع بیشتر شده و آن عرف سنتی دامداری و رعایت حسن همجواری که در گذشته وجود داشت، از میان رفته است و مسئولین ذیربط، تا به حال موفق به ارائه راه حل مناسبی جهت خنثی نمودن این تنش ها نشده اند. با توجه به مناسبات اجتماعی میان اقوام در منطقه و بررسی سابقه روابط حسنه میان آنان که طی سالهای اخیر مخدوش شده، راهکارهایی ارائه گردیده است.
۱۲۰.

تحلیلی پیرامون پراکندگی جغرافیایی کوچت نشینان بختیاری در ییلاق و قشلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 645 تعداد دانلود : 826
کوچ نشینان بختیاری به عنوان یکی از ایلات و عشایر عمده کشور به شمار می روند. سه استان چهارمحال بختیاری‘ اصفهان و خوزستان قلمرو ییلاقی و قشلاقی آنها را تشکیل می دهند. بختیاری ها در طول سال به دو منطقه متفاوت از نظر جغرافیایی کوچ می کنند. بطوریکه حرکت از قشلاق به ییلاق از اواخر اسفند شروع و تا اردیبهشت ماه ادامه می یابد و حرکت از ییلاق به قشلاق نیز از نیمه دوم شهریور ماه شروع و تا اواخر مهرماه به طول می انجامد. استان چهارمحال و بختیاری و بخشی از استان اصفهان به عنوان قلمرو ییلاقی و استان خوزستان به عنوان قلمرو قشلاقی ایل بختیاری به شمار می رود. بختیاری ها بر حسب فاصله بین منطقه ییلاقی و قشلاقی و بالعکس و وجود یا عدم وجود راه ارتباطی از دو طریق اقدام به کوچ می کنند. یکی با استفاده از وسایل نقلیه و دیگری با چهارپایان و در برخی موارد جهت رسیدن به منطقه ییلاقی و قشلاقی‘ بیش از پانصد کیلومتر مسیر را طی می کنند. در این مقاله نگارنده با استفاده از نظریات‘ تجربیات و منابع آماری به تحلیل پراکندگی جغرافیایی کوچ نشینان ایل بختیاری در ییلاق و قشلاق پرداخته و موضوعاتی نظیر موقع‘ حدود و وسعت‘ زمان حرکت و انتخاب محل اردو‘ مناطق ییلاقی و قشلاقی را مورد تحلیل قرار داده و در پایان تنگناها و پیشنهادات را ارائه داده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان