فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۹٬۳۷۳ مورد.
۱۶۱.

اثرات آیین های کشاورزی بر توسعه گردشگری در کشور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیین ها آیین های کشاورزی توسعه گردشگری گردشگری کشاورزی گردشگری روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 554 تعداد دانلود : 395
کشاورزی به عنوان یکی از اساسی ترین عناصر تمدن ساز در تاریخ زیست بشر، از جاذبه های مادی و معنوی زیادی برخوردار است. از مهم ترین منابع گردشگری در بخش کشاورزی، آیین های کشاورزی هستند که دارای اثرات مختلفی بر جامعه میزبان می باشند. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات آیین های کشاورزی بر توسعه گردشگری در کشور ایران تدوین شده است. این پژوهش از منظر هدف یک تحقیق کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از نوع پیمایشی با رویکرد کمی است. جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان و صاحب نظران حوزه های گردشگری، کشاورزی و سایر حوزه های مرتبط بوده که در مجموع، 130 پرسشنامه در بین آن ها توزیع و تکمیل گردیده است. داده ها به کمک نرم افزار SPSS و آزمون های ناپارامتریک تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد، بیشترین تأثیر آیین های کشاورزی بر توسعه گردشگری کشور ایران به ترتیب در مؤلفه اقتصادی با دارا بودن میانگین رتبه 94/2، اجتماعی و فرهنگی با میانگین رتبه 55/2، مؤلفه نهادی با میانگین رتبه 28/2 و مؤلفه محیط زیستی و کالبدی با میانگین رتبه 22/2 کمترین رتبه را در بین مؤلفه های پژوهش به خود اختصاص داده اند. در نتیجه توجه به آیین های کشاورزی در مناطق روستایی و پیراشهری، می تواند موجب تقویت مشارکت های محلی مردم، مسئولان روستایی مانند شوراها و دهیاران، سازمان های مردم نهاد محلی و غیره می گردند که این موضوع خود تقویت کننده مؤلفه نهادی و مدیریتی در سطح خرد جامعه می باشد.
۱۶۲.

الویت بندی عوامل تاثیرگذار در ارتقای رقابت پذیری اقتصاد منطقه ای(مورد مطالعه: شهرستان رودبار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه اقتصادی اقتصاد منطقه ای رقابت پذیری شهرستان رودبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 476 تعداد دانلود : 498
رقابت پذیری منطقه ای برای اولین بار پس از رشد پارادایم جهانی شدن توسط مایکل پورتر مطرح شد. رقابت پذیری با تاکید بر فاکتورهای اقتصادی، اجتماعی، نهادی و منابع طبیعی سعی در تقویت بعد اقتصادی دارد. در واقع این رویکرد، موجب افزایش بهره وری و افزایش نرخ اشتغال در منطقه خواهد شد و از این طریق سرمایه های بیشتری به منطقه تزریق خواهد شد. همزمان با افزایش سرمایه و بالا رفتن درآمد عمومی، کیفیت زندگی نیز بهبود خواهد یافت. در این مسیر سرمایه ی انسانی افزایش یافته و کارآفرینی و نوآوری منطقه تقویت خواهد شد و در نهایت، تداوم این چرخه موجب پویایی و پایداری توسعه در منطقه می گردد. با اینکه، شهرستان رودبار از مزیتی نسبی تولید عمده زیتونبرخوردار است، به نظر می رسد عوامل پیشران اقتصادی در این منطقه ضعیف بوده و شهرستان از سطح رقابت پذیری بالایی برخوردار نیست. از این رو تحقیق حاضر تلاشی است که با مطالعه چهارچوب سیستم منطقه ای، علاوه بر شناسایی عوامل تاثیرگذار در رقابت پذیری، با برآورد میزان اثرگذاری آن ها، سمت و سوی راهبردهای توسعه ی منطقه ی رودبار را مشخص می کند. در این راستا پس از شناسایی شاخص های رقابت پذیری از مطالعات پیشین، به تدوین و تکمیل 384 پرسشنامه که با روش کوکران نمونه برداری شده بود، مطالعه ی میدانی خود را آغاز نمود. سپس با استفاده از آزمون آماری کالموگروف- اسمیرنوف به بررسی توزیع داده ها پرداخته است. پس از مشخص شدن چولگی در توزیع داده ها با استفاده از آزمون KMO همبستگی جزیی بین شاخص ها بررسی شد. سپس با کمک نرم افزار PLS بار عاملی هر شاخص محاسبه شده است. در این مسیر، ابعاد پنچ گانه ی رقابت پذیری، به ترتیب الویت اثرگذاری در مدل نهایی: بعد نهادی با بار عاملی 694/0، بعد اجتماعی با بار عاملی 691/0، منابع اولیه با بارعاملی 550/0، اقتصاد با بارعاملی 510/0و در نهایت زیرساخت با بار عاملی 365/0 به دست آمده است.
۱۶۳.

ارائه الگوی مطلوب مدیریت یکپارچه حوضه های آبخیز و نقش آن در توسعه پایدار اقتصاد روستایی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز داورزن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت یکپارچه حوضه آبخیز توسعه پایدار اقتصاد روستایی داورزن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 448 تعداد دانلود : 207
امروزه مدیریت منابع در پهنه های زیستی یکی از چالش های اصلی سازمانی – اجتماعی می باشد که موفقیت آن زیر نفوذ عوامل و سازه های بسیاری قرار دارد. لذا تلاش برای طراحی الگوی جامع و یکپارچه برای حوضه های آبخیز به گونه ای که تمامی این سازه ها و رفتار آن ها قابل پیش بینی و هدایت باشند یکی از اهداف و برنامه های سازمان های متولی در این امر است. هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی مطلوب مدیریت یکپارچه و نقش آن در توسعه پایدار روستایی در حوضه آبخیز داورزن می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. بنابراین، ابتدا به شناخت وضع موجود و چالش های اثرگذار بر توسعه یکپارچه حوضه آبخیز داورزن به عنوان متغیرهای وابسته پرداخته شد. سپس با استفاده از پیشران های مدیریت حوضه آبخیز به عنوان متغیرهای مستقل شناسایی شدند. از ﻣﺪل معادلات ساختاری(SEM) در قالب نرم افزار SMART PLS برای تحلیل یافته ها استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل 60 نفر از کارشناسان اجرایی شامل مدیران روستایی و متخصصان این حوزه می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مولفه مشکلات سیاست گذاری با ضریب 0.743 بیشترین ضریب را در بروز چالش های حوضه آبخیز داورزن دارا می باشد و در زمینه ضعف توسعه روستایی نیز مؤلفه اقتصادی با ضریب 0.607 بیشترین تاثیر را داشته است.
۱۶۴.

شناسایی و اولویت بندی سیاست ها و رویکردهای موثر در کنترل و ساماندهی پدیده زباله گردی (نمونه موردی، کلان شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زباله گردی سیاست ها راهبردها رویکردهای تقاضا محور مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 457 تعداد دانلود : 98
یافته های تجربی نشانگر آن است که زباله گردی یکی از خطرناک ترین و غیرانسانی ترین فعالیت ها محسوب می شود. به همین منظور، راهکارهای متعددی در این زمینه مطرح و بعضا به کارگرفته شده است. ولی به دلیل این که ارزیابی دقیقی در این زمینه انجام نشده، هنوز هم در مناطق و شهرهای مختلف، انواعی از این روش ها، به شیوه آزمون و خطا مورد استفاده قرار می گیرد. تحقیق حاضر به روش توصیفی و تحلیلی تلاش می کند این سیاست ها و رویکردها را اولویت بندی نماید. بنابراین، ابتدا روندهای کنونی شناسایی شده و با استفاده از نقطه نظرات کارشناسان، اولویت و جایگاه آنها در بین سایرین مشخص گردیده است. داده های اصلی از نمونه ای به حجم 30 نفر از خبرگان این حوزه، گردآوری و مطابق نظر همین افراد، وزن دهی و امتیازدهی شد. داده های مورد نیاز با پرسشنامه محقق ساخته به دست آمده است. پرسشنامه مورد استفاده، به لحاظ روایی توسط صاحب نظران همین حوزه و پایایی آن بر اساس مدل آلفای کرونباخ (83/0) تعیین اعتبار شد. همچنین داده های گردآمده با استفاده از مدل سوارا تحلیل گردید. نتایج نشان داد که در میان سیاست های تدابیر اجتماعی، اقدامات انتظامی، برنامه های وضعی و رویکردهای کنترلی-حذفی، مورد اخیر جایگاه بالاتری را به خود اختصاص می دهد. وضعیت راهبردهای مطرح در هر یک از این سیاست ها نیز نشان داد که توجه به طرف تقاضا بیش از رویکردهای عرضه نگر، در کنترل و ساماندهی زباله گردی اثربخش است.
۱۶۵.

ارزیابی شاخص های اجتماعی مؤثر بر محیط زیست شهری ازنظر ساکنین شهر بندرلنگه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: محیط زیست آگاهی نگرش رفتار بندرلنگه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 783 تعداد دانلود : 91
گسترش لجام گسیخته مراکز شهری موجب افزایش نگرانی های محیط زیستی برای شهروندان شده است. یکی از راهکارها و روش های جلوگیری از تخریب محیط زیست شهری، افزایش آگاهی، نگرش و رفتار شهروندان به سمت ابعاد طبیعت گرایانه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی  شاخص های اجتماعی مؤثر در بروز آگاهی، رفتار و نگرش های محیط زیستی شهروندان  شهر بندرلنگه صورت گرفته است. اطلاعات به روش توصیفی- تحلیلی، با استفاده از روش نمونه گیری کوکران تعداد 374 نفر از جامعه آماری شهر بندرلنگه به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده اند. متغیر های این پژوهش با استناد به پژوهش های پیشین، شامل مؤلفه های رفتار محیط زیستی(مجموعه ای از کنش های افراد نسبت به مسائل محیط زیست)، نگرش محیط زیستی (مجموعه ای از باورها و مرتبط با محیط زیست) و آگاهی محیط زیستی (شناخت و سواد مرتبط با محیط زیست)  بوده و جمع آوری داده ها به روش پرسش نامه ای صورت گرفته است و داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند . به منظور بررسی رابطه بین جنسیت و میزان دانش، نگرش و رفتار افراد از آزمون من- ویتنی و برای بررسی رابطه بین سطح تحصیلات با موارد نامبرده از آزمون کروسکال- والیس استفاده شد.  بیشترین پاسخ دهندگان را از لحاظ جنسیت زنان گروه سنی 25 تا 40 و بیشترین پاسخ دهندگان از نظر تحصیلات، افراد دارای تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد شامل می شوند. پژوهش حاضر نشان داد علیرغم وجود آگاهی مناسب نسبت به وضعیت محیط زیست، اکثریت افراد در رابطه با محیط زیست، رفتار ضعیفی دارند. همچنین آگاهی های  محیط زیستی نمی تواند تضمین کننده بروز رفتار و نگرش مناسب مردم باشد به این دلیل که در شکل گیری رفتارهای محیط زیستی، شرایط دیگری مثل عوامل ساختاری، توانایی فرد، تجربه و عادات نیز تأثیرگذار است.
۱۶۶.

ارزیابی اثرات گردشگری پایدار بر کاهش فقر روستایی (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان اردل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فقر روستایی گردشگری پایدار خانوار روستایی شهرستان اردل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 50 تعداد دانلود : 247
امروزه گردشگری از بخش های مهم در فعالیت های اقتصادی به شمار می رود و همواره از دیدگاه های گوناگون مورد توجه قرار می گیرد. اهمیت رو به رشد صنعت گردشگری در کشورهای در حال توسعه بیشتر مرتبط با نقشی است که این صنعت می تواند در دستیابی به اهداف توسعه هزاره سوم به خصوص در ایجاد فرصت های شغلی، کاهش فقر و توجه به پایداری محیط زیست ایجاد کند. همچنین گردشگری با ایجاد درآمد و رشد اقتصادی می تواند منجر به بهبود سطح زندگی و کاهش فقر در ابعاد مختلف شود. در تحقیق حاضر به الگو سازی اثرات گردشگری پایدار در کاهش فقر خانوارهای روستایی پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و ماهیت توصیفی- تحلیلی است که در سال 1398 انجام شد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) و روش تجزیه و تحلیل به صورت کمی، آمار توصیفی (میانگین، توزیع فراوانی و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون  tدوگروهی، تحلیل تشخیصی و رگرسیون لجستیک) است. برای محاسبه میزان فقر از روش استاندارد کالری استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای ده روستای هدف گردشگری شهرستان اردل است. برای محاسبه حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که تعداد 310 خانوار به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد، 7/31 درصد خانوارها دچار فقر و 3/68 درصد نیز در فقر نبوده اند. ضرایب استاندارد شده تابع تشخیصی کانونی و ضرایب ماتریس ساختار نشان دادند به ترتیب ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی بیشترین نقش را در تمییز خانوارهای فقیر و غیر فقیر ایفا می کنند.
۱۶۷.

بررسی پیامدهای طرح انتقال آب با لوله به اراضی کشاورزی در روستاهای سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انتقال آب اراضی کشاورزی پیامد روستا سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 551 تعداد دانلود : 903
امروزه مدیریت منابع آب کشور نقش مهمی در فرایند توسعه پایدار کشور دارد. با وجود خشکسالی های فراوان یکی از به صرفه ترین راه های انتقال آب که هدررفت بسیار کمی دارد انتقال آب با لوله است. هدف این پژوهش، پیش بینی پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی طرح انتقال آب با لوله به اراضی کشاورزی در منطقه سیستان است. روش پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی است که بر اساس مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی در سال 1400 انجام شد. اطلاعات مورد نیاز از طریق طراحی و تکمیل پرسش نامه با کمک کارشناسان مرتبط با طرح انتقال آب و خبرگان روستایی جمع آوری و به وسیله مدل ARAS و روش های آماری تجزیه و تحلیل شد. در این راستا، نتایج آزمون فریدمن نشان داد که در سطح اطمینان 99 درصد، اختلاف معنی داری بین سطح پیامدهای منفی طرح در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی وجود دارد. ازطرف دیگر، نتایج پژوهش در بررسی برآیند کلی پیامدهای مثبت و منفی طرح انتقال آب با لوله به اراضی کشاورزی مؤید آن است که علی رغم وجود پیامدهای منفی در تمام ابعاد، برآیند کلی پیامدهای مثبت و منفی طرح، مثبت بوده و بیشترین اثرات طرح با میانگین 0/252 و 0/230 به ترتیب مربوط به ابعاد اجتماعی و اقتصادی آن است. با توجه به نتایج حاصل، برای تحقق اهداف طرح و تأمین منبع آب پایدار و تمرکز بر کاهش پیامدهای منفی طرح، پیگیری حقابه سیستان از طریق دیپلماسی و تقویت قدرت چانه زنی با کشور افغانستان پیشنهاد می شود.
۱۶۸.

پهنه بندی سیلاب رودخانه نوران با دوره بازگشت 100 سال با استفاده از مدل هیدرودینامیکی HEC-RAS

کلید واژه ها: سیل رودخانه دوره بازگشت مدل HEC-RAS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 384 تعداد دانلود : 488
رودخانه ها به عنوان اصلی ترین منابع تأمین کننده آب برای انسان و سایر موجودات به شمار می روند و بعضا این منشأ زندگی باعث نابودی و وارد شدن خسارات جبران ناپذیری می شود. پیش بینی رفتار هیدرولیکی رودخانه ها در مقابل سیلاب های احتمالی برای کاهش خسارات وارده بر مناطق شهری و روستائی، تأسیسات در حال ساخت، مزارع و سایر کاربری های موجود، در اطراف رودخانه دارای اهمیت ویژهای می باشند.وقوع سیل یک پدیده طبیعی است و خطر وقوع آن در اطراف رودخانه ها به خصوص مناطق شهری و روستایی یک مسلئه جهانی است. هدف این تحقیق پهنه بندی سیلاب رودخانه نوران با دوره بازگشت 100 سال با استفاده از مدل هیدرودینامیکی HEC-RAS میباشد. داده های اصلی موردنیاز برای این پژوهش شامل: نقشه های توپوگرافی 1:2000 رودخانه نوران چای، داده های هیدرومتری و شرایط مرزی رودخانه می باشد که از سازمان آب منطقه ای استان اردبیل تهیه گردید. همچنین برای محاسبه دوره بازگشت سیلاب از نرم افزار SMADA استفاده گردید. نتایج تحقیق این را نشان داد که پهنه بندی سیلاب با دوره بازگشت 100 مشخص گردید که میزان اثرگذاری سیلاب با مساحت 304 هکتار و عرض پهنه سیل گیری حدود 445 متر می باشد .بنابراین این نتایج حاصل شد که سیلاب با دوره بازگشت 100 سال برای جوامع بشری بسیار خطرساز خواهد بود و باید در برنامه ریزی های آتی به مخاطرات ناشی از سیلاب با دوره بازگشت 100 سال اهمیت زیادی در نظر گرفته شود.
۱۶۹.

بررسی نقش حکمروایی خوب در بازآفرینی بافت های فرسوده شهری، مطالعه موردی: شهر کامیاران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حکمروایی خوب شهری بازآفرینی کامیاران میک مک اس ای ام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 762 تعداد دانلود : 820
الگوی مدیریت شهری سنتی با افزایش چالش ها و مشکلات مناطق شهری و ناتوانی برای حل یا کاهش آن ها مورد انتقادات وسیعی قرارگرفته است. ازاین رو حکمروایی خوب شهری با تأکید بر گذار از نقش ساختارهای رسمی به عنوان محور تصمیم گیری به سوی نقش یابی جامعه مدنی در اعمال حقوق دموکراتیک مطرح گردیده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات شاخص های حکمروایی خوب شهری بر بازآفرینی بافت های فرسوده در شهر کامیاران می باشد. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان محلات شهر کامیاران با جمعیت 57,077 نفر می باشند و جهت گردآوری داده ها از 384 پرسشنامه بر اساس فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. به منظور شناسایی مؤلفه های اصلی حکمروایی خوب شهری در بازآفرینی بافت های فرسوده شهر کامیاران از روش تحلیل تأثیرات متقابل و تحلیل ISM با کمک نرم افزار MicMac و درنهایت به منظور سنجش میزان حکمروایی محلی در ابعاد و معیارهای مختلف از مدل های تصمیم گیری چند شاخصه تاپسیس و برای تجزیه وتحلیل داده ها و بررسی ارتباط میان عوامل و تعیین سهم هر یک از آنان از مدل های معادلات ساختاری SEM)) استفاده شده است. نتایج نشان داد که مهم ترین مؤلفه های اثرگذار بر حکمروایی محلی شهر کامیاران به منظور بازآفرینی بافت های فرسوده مشارکت نهادهای مدنی و بخش خصوصی می باشد و همچنین مؤلفه های اصلی حکمروایی محلی تأثیر مستقیم و مثبتی بر فرایند بازآفرینی بافت های فرسوده دارد. درنهایت راهکارها و سیاست های اجرایی در جهت فرآیند حکمروایی محلی مطلوب در مدیریت بازآفرینی شهری کامیاران ارائه شده است.
۱۷۰.

تدوین برنامه راهبردی توسعه گردشگری شهرستان شاهین شهر و میمه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهرستان شاهین شهر و میمه مدل SWOT اولویت بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 352 تعداد دانلود : 582
پژوهش حاضر با بکار گیری مدل SWOT به برنامه ریزی برای توسعه گردشگری شهرستان شاهین شهر و میمه و محیط پیرامونی آن و ارائه راهبردهایی برای توسعه گردشگری این شهرستان می پردازد. در این مطالعه ابتدا برای شناسایی عوامل بیرونی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل درونی (فرصت ها و تهدیدها) از بازدیدهای میدانی و مصاحبه با کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری در کنار مطالعه متون و اسناد مرتبط استفاده شد؛ در مرحله بعد با غربالگری، مهم ترین عوامل درونی و بیرونی مشخص گردید. سپس عوامل کلیدی وزن دهی و پس ازآن، برای اولویت بندی راهبردها از تکنیک QSPM و AHP استفاده شد. نتایج نشان داد برنامه توسعه گردشگری شهرستان در ناحیه اول یعنی راهبرد تهاجمی قرار می گیرد که بیانگر غلبه قوت ها و فرصت ها بر ضعف ها و تهدیدها است. راهبردهای برنامه ریزی برای افزایش طول اقامت گردشگران در منطقه خصوصاً با اقامت شبانه و نگاه سیستمی و هم افزا به ظرفیت های گردشگری شهرستان و محیط پیرامونی در طرح جامع گردشگری در اولویت بالاتری قرار گرفتند. روش مطالعه نشان داد، با توجه به اینکه تعیین مرز منطقه در مطالعات راهبردی گردشگری بیشتر بر اساس مرزهای قراردادی است در نظر گرفتن محیط پیرامونی می تواند نگاه جامع تری را به عوامل درونی و عوامل بیرونی برقرار کند. همچنین این رویکرد سبب خواهد شد برخی از عناصر کلیدی را هم زمان بتوان به عنوان قوت و فرصت و هم به عنوان ضعف و تهدید در نظر گرفت و نگاه واقع بینانه تری به برنامه ریزی راهبردی و تدوین راهبردها داشت.
۱۷۱.

بررسی افزایش ظرفیت جمعیت پذیری ناشی از عدم انطباق طرح تفصیلی با طرح جامع، مطالعه موردی: منطقه 4 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهران طرح جامع طرح تفصیلی مغایرت طرح ها منطقه 4

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 341 تعداد دانلود : 870
طرح جامع شهر تهران در سال 1386 مصوب و طرح تفصیلی شهر تهران در سال 1392 مصوب شده است و طبیعتاً می بایست طرح تفصیلی شهر در قالب طرح جامع و با حداقل تغییرات پهنه های اصلی تهیه می شده است. اما بررسی های انجام شده حاکی از تغییر نزدیک به 20 درصدی پهنه های طرح جامع در طرح تفصیلی مصوب شهر تهران است. این تغییرات باعث پیامدهای مختلف از جمله افزایش جمعیت، کاهش سرانه های خدماتی، افزایش ترافیک و.. خواهد شد. مقایسه میزان عدم انطباق بین طرح تفصیلی و طرح جامع، در بین مناطق شهر تهران نشان داده است که منطقه 4 با 2052 هکتار تغییر (33% پهنه های طرح جامع) بیشترین میزان تغییرات را دارا بوده است. در همین راستا تحقیق حاضر به دنبال بررسی وضعیت تغییرات پهنه ها و زیر پهنه های طرح جامع در طرح تفصیلی منطقه 4 و پیامدهای آن می باشد. نتایج تحقیق نشان داده است که در بین پهنه های چهارگانه منطقه 4؛ پهنه مختلط با 996 هکتار بیشترین میزان تغییر را داشته است. از طرفی بیشترین تغییرات نیز با 824 هکتار به پهنه مسکونی منجر شده است. این تغییر و تحولات درمجموع نزدیک به 470 هزار نفر به ظرفیت سکونتی منطقه افزوده اند (صرفاً ظرفیت سکونت و بدون تأمین خدمات). در مقیاس کلان تر میزان پهنه مسکونی در طرح جامع 2243.4 بوده است که این میزان در طرح تفصیلی به 2517.3 هکتار رسیده است. این افزایش ظرفیت جمعیت پذیری در آینده باعث سکونت افراد زیادی در منطقه 4 با کمترین میزان سرانه های خدماتی خواهد شد. علاوه بر تراکم جمعیت، کاهش سرانه ها، ترافیک، آلودگی هوا و سخت شدن مدیریت بحران در این منطقه خواهد شد که همگی پیامد تغییر پهنه و ضوابط طرح جامع در طرح تفصیلی می باشد.
۱۷۲.

بررسی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست

کلید واژه ها: کاربری اراضی طبقه بندی نظارت شده لندست حوضه شهرچای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 668 تعداد دانلود : 906
افزایش سریع جمعیت و به دنبال آن توسعه بی رویه مناطق شهری و روستایی باعث تسریع در روند تغییرات کاربری اراضی در چند دهه اخیر شده است. استفاده از فناوری های نوین سنجش ازدور در پیمایش روند تغییرات کاربری اراضی ازجمله روش های کارآمد و کم هزینه می باشد. بنابراین در تحقیق حاضر تغییرات کاربری اراضی حوضه آبریز شهرچای ارومیه از طریق تصاویر ماهواره ای لندست سنجنده های TM و OLI-TIRS برای سال های 1995، 2005 و 2021 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تهیه نقشه های کاربری اراضی منطقه از روش طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال در نرم افزار ENVI استفاده گردید. نتایج بررسی تغییرات کاربری اراضی نشان داد که در طول دوره آماری مورد مطالعه کاربری های اراضی کشاورزی و باغات، مناطق مسکونی و مناطق آبی روند افزایشی داشته اند و در هر دوره بر مساحت آن ها افزوده شده است. در مقابل مساحت اراضی بایر و مراتع روند کاهشی را نشان می دهند. به طوری که مساحت اراضی کشاورزی و باغات و مناطق مسکونی در سال 1995 به ترتیب 73/18802و 56/2784 هکتار بوده است که این میزان در سال 2021 به 81/19738و 61/5735 هکتار رسیده است.
۱۷۳.

واکاوی نقش گردشگری در توسعه پایدار روستایی (مورد مطالعه: روستای محمودآباد، شهرستان خدابنده، استان زنجان)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی توسعه پایدار روستای محمودآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 439 تعداد دانلود : 412
امروزه توسعه پایدار گردشگری به عنوان موتور محرک توسعه و عاملی جهت بهبود کیفیت زندگی جوامع در حال توسعه تلقی می شود. گردشگری روستایی شکلی از فعالیت اقتصادی است که پیرامون شهرها و نقاط دارای شکل و بافت روستایی، انجام می گیرد و در بردارنده آثار مثبت و منفی برای روستا، انسان و طبیعت می باشد. این مطالعه که با روش کتابخانه ای پرداخته شده است، به بررسی پتانسیل ها و جذابیت های(گردشگری) روستای محمودآباد شهرستان خدابنده و اثرات آن بر توسعه ی پایدار روستایی پرداخته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان گر نقش موثر گردشگری در اقتصاد محلی و همچنین در ایجاد اشتغال، درآمد، آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم و نیز حفاظت از محیط زیست در زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی روستای محمودآباد و نیز ضعف و بی ثباتی در مدیریت، ضعف تبلیغات و ناهماهنگی سازمان ها، ناآشنا بودن با فعالیت در زمینه گردشگری و بروز خشکسالی های اخیر، از علل اصلی توسعه نیافتگی و محدودیت های روستای محمودآباد از لحاظ گردشگری نسبت به سایر نقاط می باشد.
۱۷۴.

تحلیلی بر مدل سازی مبتنی بر قانون و قواعد؛ نرم افزار سیتی اینجین

کلید واژه ها: سیتی اینجین سه بعدی مدل سازی شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 745 تعداد دانلود : 108
سیتی اینجین، یک برنامه نرم افزاری در جهت مدل سازی شهری بر اساس قوانین مشخص می باشد. این برنامه به عنوان یک کانال ارتباطی انعطاف پذیر به جهت تبدیل داده های دو بعدی به مدل های شهری سه بعدی ارائه می شود. کاربردهای ویژه این برنامه نرم افزاری شامل پردازش داده های سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه برداری و همچنین سیستم اطلاعات شهریِ دوبعدی (GIS) با سه هدف مشخص می باشد، این اهداف عبارتند از؛ ایجاد یک مدل شهری سه بعدی، ایجاد تصویری دقیق از روند شهرک سازی پیشنهاد شده، یا حتی کاوش در فضای طراحی یک پروژه بالقوه است. بخش اصلی مدل سازی با نرم افزار Esri's CityEngine بر اساس دستور و قوانین مشخص مزایای منحصر به فردی دارد؛ امکان ساخت شهرهای بزرگ به آسانی ساخت و ساز شهرهای کوچک با همان کیفیت حتی در مقیاس بزرگ تر، یکی از مزیت های بی نظیر این رویکرد است. علاوه بر این، رویکرد مبتنی بر قانون به این معنی است که فضاهای طراحی بزرگ را می توان به سرعت، به صورت تعاملی و تحلیلی بررسی و مقایسه کرد. چنین مزایایی باید با دقت در برابر گذر بیش از حد زمان برای ایجاد و پارامترسازی قوانین و گاهاً ایجاد مدل های سَبکی یا مدل های تقریبی ایجاد شده متعادل شوند. (مدل های تقریبی با هدف آسانی انجام محاسبات، و مدل های سبکی با هدف تفسیر عوامل به کار برده شده مورد استفاده قرار می گیرند.) کانال ارتباطی سیتی اینجین که از جریان های کاری سنتی تر ناشی می شود، ممکن است در ابتدا بسیار اثرگذار باشد. ما جریان های کاری اصلی و تغییر پذیری این رویکرد، ترسیم زبان برنامه نویسی رویه ای مورد استفاده را معرفی می کنیم و مسیرهای تغییر فرمت فایل های موجود را مورد بحث و بررسی قرار می دهیم.
۱۷۵.

نقش اقتصاد گردشگری در توسعه پایدار شهرستان سرعین

کلید واژه ها: اقتصاد گردشگری توسعه پایدار مدل دینامیک مدل بریل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 59 تعداد دانلود : 331
امروزه گردشگری به عنوان یک امر اقتصادی بیان می شود.شهر سرعین از جاذبه گردشگری برخوردار است که دارای توانمندی در سطح ملی و بین المللی می باشد.شهر سرعین دارای اقتصادی نوپا و در حال رشد می باشد که صنعت گردشگری بهترین گزینه جهت رشد و توسعه اقتصادی این شهر می باشد. هدف از این مقاله بررسی نقش اقتصاد گردشگری در توسعه پایدار شهرستان سرعین استان اردبیل می باشد. در این پژوهش از دو مدل ژئوتوریستی هادزیک و بریلها استفاده گردیده است. درمدل هادزیک با شناسایی و بررسی مولفه ها وتهیه پرسشنامه از کارشناسان و گردشگران نتایج حاصل می گردد و در روش بریلها ارزش های علمی، گردشگری و آموزشی روش ارزیابی محوطه های تنوع زمینی و محاسبه مجموع امتیازات به بررسی این مناطق پرداخته شده است.نتایج حاصله نشان می دهد در مدل هادزیک منطقه حاضر با مجموع امتیاز 68/4 درارزش علمی، مولفه تنوع در اشکال ژئومورفولوژیکی و مولفه رویدادهای فرهنگی خاص بامجموع امتیاز 54/4 در بین ارزش ازاد دارای بیشترین امتیاز می باشد. و درمدل بریلها ژئوسایت سرعین با مجموع امتیاز 270 در ارزش گردشگری روش ارزیابی محوطه ی های تنوع زمینی دارای پتانسیل گردشگری در منطقه می باشد و قدرت جذب گردشگر را داراست. بسیاری از برنامه ریزان توسعه نیز از صنعت گردشگری به عنوان رکن اصلی و مهم پایداری یاد می کنند و به بیانی ارتباط گردشگری با برنامه ریزی می تواند نقش بخصوصی در توسعه شهری و روستایی ایفا می کند. در شهر سرعین با وجود پتانسیل های گردشگری بدست آمده نتایج تحقیق حاکی از این است که گسترش پتانسیل های گردشگری در شهر سرعین باعث افزایش اشتغال می شود، همچنین باعث توسعه پایدار شهری می گردد.
۱۷۶.

مکان یابی پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران مرکزی کلان شهر کرج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مکان یابی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران سیستم اطلاعات جغرافیایی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی کلانشهر کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 57 تعداد دانلود : 823
در سال های اخیر احداث پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران در دستور کار سازمان های پیشگیری و مدیریت بحران کلان شهرها قرارگرفته است. یکی از موارد قابل توجه قبل از احداث این پایگاه ها مطالعه، بررسی و انتخاب مکان جغرافیایی مناسب برای استقرار این نوع کاربری است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. در این پژوهش ما به دنبال یافتن بهترین مکان برای پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران مرکزی کلان شهر کرج می باشیم. بر این اساس ابتدا عوامل و معیارهای موثر در مکان یابی پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران شناسایی شد. پس از مشخص کردن معیارهای طبیعی و انسانی مؤثر با استفاده از تکنیک مقایسه زوجی (AHP) و نرم افزار (Expert choice) اقدام به وزن دهی این معیارها گردید. در مرحله بعد کلیه لایه های اطلاعاتی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با یکدیگر ترکیب شدند و نقشه مکان یابی پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران مرکزی شهر کرج در 5 طبقه (کاملاً مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و کاملاً نامناسب) طبقه بندی و پنج موقعیت مکانی نیز به عنوان مکان های پیشنهادی جهت احداث این پایگاه معرفی شد. در نهایت با مشورت و نظرات کارشناسان مدیریت بحران، بر اساس پنج معیار شبکه دسترسی به جاده ها، ثقلیت و مرکزیت جغرافیایی، زمین با مساحت بزرگ تر و مناسب تر، فاصله از گسل و مجاورت و نزدیکی با بیمارستان، منطقه ای در مجاورت ترمینال شهید کلانتری کرج به عنوان بهترین مکان جهت احداث پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران مرکزی کلان شهر کرج انتخاب گردید.
۱۷۷.

ارزیابی میزان تحقق پذیری طرح های حفاظت و بازآفرینی یکپارچه در محلات تاریخی – فرهنگی، موردمطالعه: محله حسینیه شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازآفرینی یکپارچه رویکرد حفاظت سرزندگی اقتصادی بافت تاریخی - فرهنگی محله حسینیه زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 803 تعداد دانلود : 867
«محله تاریخی- فرهنگی حسینیه»، به عنوان خاستگاه اولیه شهر زنجان، دارای جایگاه منحصربه فردی در ساختار فضایی و کارکردی است اما امروزه به دلیل فرسودگی در ابعاد کالبدی، یکپارچگی و اصالت آن در معرض خطر قرارگرفته است. تحقیق حاضر باهدف بررسی وضعیت احیاء و بازآفرینی این محله به ارزیابی میزان تحقق پذیری اصول، ابعاد و معیارهای بازآفرینی و حفاظت یکپارچه در آن می پردازد. این تحقیق ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش تحلیلی – مقایسه ای است. جامعه آماری آن را ساکنین بالای 20 سال محله حسینیه تشکیل می دهند. ارزیابی ها بر پایه دو اصل «برجستگی» و «سرزندگی اقتصادی» در قالب 6 بعد و 22 معیار، از طریق آزمون های آماری تی تک نمونه ای و رگرسیون چند متغیره انجام پذیرفته است. بررسی ها نشان می دهد ازنظر جامعه آماری، میزان تحقق پذیری اصول بازآفرینی یکپارچه در این محله در وضعیت موجود، در سطح متوسطی قرار دارد؛ به طوری که اصل «سرزندگی اقتصادی» با میانگین 058/3 نسبت به اصل «برجستگی» با میانگین 97/2 دارای تحقق پذیری بیشتری است. در میان ابعاد موردمطالعه نیز، ابعاد «کارکردی» و «ارزش نسبی» با میانگین 256/3 و 74/2 به ترتیب بیشترین و کمترین میزان تحقق پذیری را دارند. نتایج تحقیق بیانگر این موضوع است که در طرح های بازآفرینی بافت های تاریخی – فرهنگی صرف توجه به یک اصل و یک بعد خاص نمی تواند موفقیت در آن ها را به همراه داشته باشد بلکه نیازمند مطالعات همه جانبه در تمامی ابعاد و معیارهای بازآفرینی است. در این راستا با تکیه بر سیستم یکپارچه و منسجم مدیریتی می توان بازآفرینی و احیای بافت را به صورت توأمان، یکپارچه و جامع فراتر از رویکردها و سیاست های منطقه ای به مرحله اجرا درآورد.
۱۷۸.

تحلیل عوامل موثر بر روستای سبز کارآفرین، مورد مطالعه: دهستان دنا، شهرستان دنا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روستای سبز کارآفرینی محیط زیست کارآفرینی سبز فرصت های کارآفرینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 660 تعداد دانلود : 220
استان کهگیلویه و بویراحمد (پایتخت طبیعت ایران) و شهرستان دنا دارای توان های طبیعی زیادی می باشد که از دو جنبه قابل بررسی است: بهره برداری از منابع و مشکلات محیط زیستی مربوط و حفاظت از آن ها. روستای سبز کارآفرین راه حلی برای برون رفت از وضعیت بهره برداری بی رویه کنونی و جایگاه نامناسب منابع طبیعی در فرایند توسعه، شناخته شده. سؤال های پژوهش عبارت اند از: وضعیت عوامل موثر بر روستای سبز کارآفرین از نظر اهمیت و وضع موجود چگونه است؟ مهم ترین عوامل موثر بر روستای سبز کارآفرین کدام اند؟ این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی است. شناسایی روستای سبز به منظور بهره برداری از منابع و مشارکت دادن موثر آن ها در روند توسعه روستایی و تحقق کارآفرینی سبز روستایی انجام می گردد. به لحاظ زمانی تک مقطعی بوده، گردآوری داده ها پیمایشی و وسیله مشاهده و پرسشنامه است. 5 سکونتگاه به عنوان نمونه انتخاب شدند و به روش طبقه ای، تصادفی با انتساب متناسب نمونه گیری انجام شد. نمونه گیری در سطح روستاها مبتنی بر طبقات جمعیتی و در سطح خانوار انجام و درمجموع تعداد 332 پرسشنامه تکمیل شده به دست آمد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که وضع موجود عوامل موثر بر روستای سبز کارآفرین در منطقه موردمطالعه در سطح پایینی قرار دارد. به طورکلی اهمیت تمامی عوامل موثر بر روستای سبز کارآفرین در سطح مهمی ارزیابی گردیده است درحالی که وضع موجود این عوامل در سطحی به مراتب پایین تر از اهمیت آن ها قرار دارد. بنابراین لازم است سازمان های متولی توسعه روستایی در جهت ارتقاء وضع موجود این عوامل همت گمارند.
۱۷۹.

تحلیل پراکنش فضائی و مخاطرات بیماری های تنفسی در شهر تهران

کلید واژه ها: اپیدمیولوژی پخش فضائی تحلیل مکانی-زمانی مخاطرات شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 91 تعداد دانلود : 633
امروز بیماری های تنفسی در قالب بیماری های واگیردار و بیماری های ناشی از مسائل زیست محیطی روز به روز در حال گسترش است و مطابق آمار سازمان بهداشت جهانی رتبه قابل توجهی را در بین بیماری های انسانی دارد. کلانشهر تهران با رشد فزاینده جمعیت و منطقه شهری خود و همچنین آلودگی هوا، در معرض بروز روزافزون بیماری های تنفسی قرار گرفته است. تحلیل الگوهای مکانی-زمانی بیماری های تنفسی با استفاده از GIS در درک نحوه توزیع جغرافیایی و نیز مطالعات اپیدمیولوژیک و بهداشت جامعه شهری تهران از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی با استفاده از آمار فضائی به تحلیل مکانی-زمانی و نیز مدلسازی پخش فضائی اپیدمیولوژی بیماری های تنفسی و مخاطرات آن در شهر تهران پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، مناطق 22 گانه شهر تهران است که داده های بیماران تنفسی در بازه زمانی 1397 الی 1400(به تعداد 1995 نفر) با استفاده از نرم افزار ArcGIS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از خودهمبستگی فضایی نشان داد که مناطق 13 و 14در شهر تهران در خوشه HH قرار دارند که 9.09 درصد کل مناطق را تشکیل می دهند. همچنین مناطق 4، 8، 13، 14 و 15 در لکه های داغ قرار دارند که 22.72 درصد کل مناطق شهر تهران را تشکیل می دهند. بررسی ها نشان داد که عوامل فاصله و مجاورت مکانی با مناطق درگیر بیماری های تنفسی از مهمترین علل پخش فضائی بیماری های تنفسی در سطح شهر تهران می باشد که از الگوی پخش فضائی سازش پذیر تبعیت می کند.
۱۸۰.

Climate change and the possibility of environmental terrorism in Iran

کلید واژه ها: climate change Environmental Terrorism Agriculture Security Iran

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 740 تعداد دانلود : 138
The purpose of this research is to investigate the possibility of environmental terrorism due to the impact of the consequences of climate change in Iran. Therefore, an attempt is made to answer the question of whether the consequences of climate change in Iran, while creating security challenges, can create the conditions for conflict over resources that are the background. The analytical -descriptive method and the latest data from Iran's research centers are used too for ans the question about The emergence of environmental terrorism,? To answer this question, the impact of climate change on the watersheds of the country as a pole of agricultural production is investigated first. And it is expected that due to the increase in temperature and frequent droughts and as a result the reduction of food production efficiency in the most important watersheds of Iran, along with the increase of conflicts over natural resources, double pressure on scarce resources and biological facilities as an efficient weapon appear. It can serve the extralegal activities of divergent forces from the central government and lead to the emergence of institutions and groups with radical ideologies or strategies.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان