فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۹۹۵ مورد.
تحلیل و نقد کتاب «الفتنة»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کتاب « الفتنة جدلیة الدین و السیاسة فی الاسلام المبکِّر » اثر متفکر و مورخ تونسی دکتر هشام جعیط از جمله آثار در سطح جهانی است که در دسامبر 1991 به عربی ترجمه و توسط انتشارات دارالطلیعه در بیروت به چاپ رسید. در این کتاب که در قالب پنج بخش تنظیم شده است، رویدادهای مهم تاریخی که در سی سال پس از رحلت نبی مکرم(ص) بوقوع پیوست مطرح شده و با محوریت رویدادهای سال های پایانی خلافت عثمان و دوران خلافت امام علی(ع) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. وحدت دینی، بنای دولت اسلامی و جهاد، فتوحات و امپراتوری اسلامی، جنگ های جمل، صفین و نهروان از مباحث اساسی کتاب محسوب می شود. اصطلاح فتنه، پنج سال پایانی دوره ی خلافت راشدین را شامل می شود، دوره ای که، به نظر نویسنده ی کتاب، ترکیبی از نزاع داخلی و نزاع دینی است که نهایتا منجر به بروز احزاب و گسست اجتماعی در امت پیامبر(ص) شد. با وجود اهمیت این مسأله، و این که تاکنون اثر تاریخی جدی در این خصوص تألیف نشده است نویسنده تلاش داشته است با دقت، وسواس و ژرف نگری اثری تاریخی بنگارد. در این مقاله ضمن معرفی شکلی اثر به تحلیل بیرونی و درونی و نقد و ارزیابی آن پرداخته ایم.
بررسی و نقد کتاب «تمدن اسلامی در عصر عباسیان»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
متون و کتابهای متعددی باب آشنایی خوانندگان امروزی را با دستاوردهای کهن تمدن باز می کنند. نقد این کتابها راهی به سوی زدودن ابهام و روشن کردن قابلیتهای متون و حوزه های متعدد فکری و نگارشی نویسنده و در مواقع ترجمه، مترجم محسوب می شود. در پاسخ به پرسش موارد قوت و کاستی کتاب تمدن اسلامی در عصرعباسیان از حوزه تألیف و ترجمه می توان فرض کرد که ارائه مطالب در خصوص نشان دادن دستاوردهای تمدنی عصر عباسی انگیزه تألیف و ترجمه شده است و میزان موفقیت نویسنده و مترجم زیاد بوده است.
بررسی ها نشان می دهد که موارد قوت کتاب در مقایسه با کاستیهای آن زیاد است. مؤلف با داشتن رویکردی شریعت محور عمل کرده و به خوبی از ارائه دستاوردهای تمدنی اسلامی در حوزه های مختلف برآمده است. مترجم نیز با گزینش اثری مناسب، جای خالی چنین آثاری در زبان فارسی را پر کرده و متنی حتی برای تدریس با کاستی های اندکی در حوزه ترجمه ارائه داده است
« گزیده غزلیات بیدل » در بوته نقد گزینش و گزارش محمدکاظم کاظمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کتاب «گزیده غزلیات بیدل» نوشته محقّق و شاعر خوش ذوق افغانی، محمدکاظم کاظمی، اثری است بسیار ارزشمند و شایان توجه که بیانگر احاطه ایشان بر افکار و عقاید و اشعار بیدل دهلوی است؛ با این حال، گاهی نگاه خاص و در بعضی ابیات خوانش نادرست و نگاه سطحی با تکیه بر فرضیاتی نه چندان قابل قبول و تأمل برانگیز، این کتاب را بایسته نقد می کند؛ از جمله بی توجهی به خوشه های خیال یا شبکه تصویرها در شعر بیدل، بی توجهی به ابعاد هنری الفاظ، تسلطِ ناکافی بر معانی لغات و کنایات، بی توجهی به تعقیدهای لفظی و جابجایی ارکان جمله، استناد به چاپهای غیرعلمی غزلیات بیدل، ترجیح نسخه بدل های سست و غیرهنری بر نسخه بدل های قابل اعتماد و نکاتی دیگر که بعضی از ابیات این کتاب ارزشمند را در خور تجدید نظر کرده است. نگارندگان در این مقاله کوشیده اند تا با نگاهی دقیق و ژرف به موارد ذکرشده، تفسیرهای مستندتری از این ابیات ارائه بدهند.
ارزیابی و نقد کتاب «طبقه متوسط»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مهمترین رخداد تاریخی که در پرتو آن رشد شهرنشینی و طبقه بندی اجتماعی ایران تحت تاثیر قرارگرفت انقلاب مشروطه است. طرح مفاهیم جدیدی از جمله دولت- ملّت، تاسیس مراکز آموزشی جدید با هدف توسعه دولتی آموزش نوین، تاسیس نهاد قانونگذاری و واردشدن برخی گروه های اجتماعی به عرصه کنشگری مدرن با هدف توسعه حوزه عمومی، شأنیت تاریخی پیدا کردن اجتماع و رشد تاریخنگاری توده ها و گروه های خاموش جامعه در اثر نقش آفرینی درون تحولات مشروطه از جمله نشانه های آغاز راهی جدید بود تا گروه های فعّال اجتماعی در قالب گروه های شهری و تحصیلکرده و برخوردار از سطح اقتصادی متوسط بر توسعه تحولات درونی نقش آفرینی کنند با این حال، عوامل توسعه بخش و گاه موانع ساختاری، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در توسعه و تحدید نقش آنان در اعصار مختلف بر قبض و بسط توفیقات این لایه میانی جامعه جدید ایران موثر بوده اند. کتاب طبقه متوسط درصدد ارزیابی گفتمان های سیاسی موجود در قشرهای میانی جامعه ایران از 1320تا1380 با رهیافتی جامعه شناختی بوده است که البته نقدهایی در عرصه روش شناسی، مبانی تاریخی، و ساختاری بر آن وارد است. با روشی انتقادی و از منظر تاریخی- جامعه شناختی به ارزیابی کتاب و آسیب شناسی مباحث آن و طرح این مساله دقت شده است که چرا این کتاب نگاه جامعی به مساله طبقه متوسط نداشته است؟
الصرف 1 در ترازوی نقد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مادة درسی و آموزشی از اصلی ترین ارکان فراگیری و آموزش به شمار می رود که نوآوری، تغییر و تنوع مبتنی بر اوضاع آموزشی و احوال مخاطبان را می طلبد. علم صرف به عنوان یکی از شاخه های زبان عربی، پس از جدایی از نحو به دست پیشتازانی چون «ابن حاجب»، در هر عصری کتب و رساله های آموزشی مختلف و گوناگونی را به خود اختصاص داد که این آثار ضمن تکمیل و ضابطه مند کردن این علم با شیوه های مختلف، آموزش آن، به ویژه برای غیر عرب زبانان، را تسهیل کرد.
الصرف 1 اثر احمد پاشازانوس از آخرین آثار نگاشته شده با هدف و رویکرد آموزش مبحث فعل و تحلیل صرفی آن در علم صرف است که در این مقاله در راستای بررسی و نقد منابع و متون آموزشی زبان قرآن، به زعم خود، با نگاهی منصفانه پژوهش و واکاوی شده و ضمن بیان برجستگی ها و امتیازات آن، در قیاس با دیگر آثار مکتوب در زمینة علم صرف، به ذکر پاره ای از کاستی های بخش های مختلف کتاب پرداخته شده است.
بررسی و نقد فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة؛ آفاق جدیدة(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش های بلاغی در زبان عربی، که به برکت نزول قرآن کریم پس از مباحث صرفی و نحوی در جهان اسلام گسترش یافت، دیرینه ای بس افتخارآمیز دارد. پژوهشندگان مسلمان فراوانی در فنون گوناگون بلاغت آثار سترگی را به جامعة بشری ارزانی داشتند. اما کاستی های قابل توجهی در بلاغت سنتی، از جمله رویکرد «جمله محور»، زمینه را برای اندیشمندان غربی فراهم کرد تا با رویکرد «متن محور» برای درک زیبایی های تمامیت متن، به جای جمله های منفرد، در رفع کاستی های آن، به توفیق تأسیس دانش سبک شناسی نو نایل شوند. اما آیا در کار بلاغی های سنتی رهیافت هایی هست که به دستاوردهای سبک شناسی نو گره خورد و در پرتو آن ها بازخوانی شود؟ یا مقولة «گسست علمی» (القطیعة المعرفیة) هیچ وفاقی را میان این دو مشرب برنمی تابد؟ فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة؛ آفاق جدیدة اثر ارزش مندی از سعد عبد العزیز مصلوح است که در آن به اثبات امکان بازخوانی متون بلاغت سنتی در پرتو سبک شناسی زبان شناختی پرداخته است. بررسی انتقادی کتاب مزبور با روش تحلیلی توصیفی و میزان توفیق آن به منزلة کتاب درسی در دروس علوم بلاغی و سبک شناسی مقاطع تحصیلات تکمیلی گروه های عربی کشور دست مایة نگارش این مقاله است.
خمریات رودکی و ابونؤاس؛ نقدی گشوده، تحلیلی ناتمام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
موضوع این جستار نقد و بررسی کتاب نقد و بررسی تطبیقی خمریات رودکی و ابونؤاس، تألیف سید فضل الله میرقادری است. در این مقاله، ضمن معرفی کلی اثر و تحلیل ابعاد شکلی آن، به بیان «امتیازات»، «کاستی ها»، و «بایسته های» محتوایی آن نیز پرداخته شده است. امانت داری علمی در ذکر منابع، بی طرفی در نقد و نظر، نکته سنجی و دقت در تحلیل، نظریه پردازی در نقد و تحلیل، استفاده از برخی منابع معتبر علمی، ارائة فهرست های گوناگون و کارآمد در پایان کتاب، و رویکرد اخلاقی و دینی به موضوع تطبیق برخی از امتیازات و نوآوری های این کتاب به شمار می آیند. در برابر این امتیازات، عدم اهتمام به نظریه و مبانی نظری روش پژوهش در مطالعات تطبیقی، موضوع محوریِ توصیفی و گریز از مسئله پژوهی و اهتمام به کشف مجهول، غفلت از یافته های نوین پژوهشی، در حاشیه قرار دادن نقد ادبی و زیبایی شناسی، و رویکرد ذوقی در بخش نقد و نظر ازجمله کاستی های این کتاب است. این پژوهش توصیفی تحلیلی بر آن است تا به تحلیل محتوایی و شکلی امتیازها و کاستی های ذکرشده بپردازد.
نقدی بر شرح دیوان ناصر خسرو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شرح و تفسیر متون ادبی یکی از کارهای دشواری است که هر ادبیات شناسی توان و همت وارد شدن به آن را ندارد. برای شرح یک دیوان لازم است به مجموعه ای از اطلاعات و آگاهی ها تسلط داشت تا آن گونه که لازم است، به شرح و تفسیر و تبیین آن اشعار پرداخت. دیوان ناصرخسرو یکی از دیوان هایی است که تعداد اندکی از محققان به شرح آن پرداخته اند. یکی از شروحی که بر این دیوان نگاشته شده است، شرحی است که آقایان محمد حسین محمدی و محمد رضا برزگر خالقی منتشر کرده اند. چاپ سوّم جلد اوّل این شرح در تابستان 1391 به وسیله انتشارات زوّار منتشر شده است. در بین شروحی که بر دیوان ناصرخسرو نوشته شده، این کتاب شرحی خوب است؛ امّا در کنار فواید و ارزش های این کتاب، لغزش های فراوانی از جمله بی توجهی به اشارات قرآنی، سکوت در برابر ابیات دشوار، برداشت های نادرست از برخی ابیات، اشتباهات تایپی فراوان نیز به آن راه یافته که در این مقاله می کوشیم به برخی از آنها اشاره کنیم.