رابطه انسجامی جایگزینی در فارسی
منبع:
فرهنگ ۱۳۸۲ شماره ۴۶ و ۴۷
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۲ مورد.
سرآغاز یزشن
منبع:
فرهنگ بهار ۱۳۷۵ شماره ۱۷
حوزه های تخصصی:
در زیر، آوانویسی و ترجمه آغاز نوشت 1 و پایان نوشت 1 دستور هوشنگ سیاوخش، ساکن شریف آباد یزد، در قرن نهم هجری(قرن پانزدهم میلادی)، بر دستنویس وی از یسنا و زند آن می آید.دستور هوشنگ از خاندان موبدانی است که نام چند تن دیگر از آنان هم به مناسبت بازنویسی کتابهای اوستا و پهلوی و دادن پاسخ به پرسشهایی که زرتشتیان ساکن هند از موبدان ایرانی پرسیده اند، بر جای است؛از جمله کیخسرو سیاوخش شهریار، برادر او، و عموزاده آنها، شاپور جاماسپ شهریار 2 .این قطعه کوتاه، از لحاظ در برداشتن نام کاتبان دستنویسها از دیر باز جلب توجّه کرده و از میان کسانی که (1). colophon ؛«بن نوشت»، به معنای هر دو واژه«آغاز نوشت»و«پایان نوشت»، آخرین واژه ای بود که دوست و همکار عزیزم، شادروان دکتر حسین داوری آشتیانی آن را برای ما ساخت و متأسفانه عمر کوتاه او به دیدن صورت چاپ شده این واژه وفا نکرد؛او را بهشت بهره باد!
هور قلیا
منبع:
فرهنگ بهار ۱۳۷۵ شماره ۱۷
شناسه سوم شخص مفرد در مصادر فارسی
منبع:
فرهنگ بهار ۱۳۷۵ شماره ۱۷
حوزه های تخصصی:
موضوع مورد بحث در این مقاله این است که آنچه امروز ما به عنوان واژک 1 زمان گذشته در مصدر یا فعل فارسی می شناسیم در اصل شناسه سوم شخص مفرد 2 است و انواع آن نیز بیش از 4 نوع شناخته شده: -·d,-d,-t و -id است. 3 از طرفی صدایس را قبل ازت، در بعضی از مصادر مانندآراستن، توانستن، جستن، دانستن، بایستن، زیستن، شایستن، مانستن، رستن، شستن، گریستن، و نگریستن، باید جزئی از شناسه سوم شخص مفرد(یا جزئی از همان واژک زمان گذشته)دانست و نه بخشی از ریشه فعل. لازم است تأکید شود کهس، در بعضی از مصادر، بخشی از ریشه فعل است که در ستاک حال به صدای دیگری تبدیل می گردد، مانند شکستن(شکن)، کاستن(کاه)، (1). morpheme جستن(جه)، رستن(ره)، بستن(بند)، گسستن(گسل)، نشستن(نشین). به طور کلی، باید گفت که گروه آواییستدر مصادر فارسی باستان وجود نداشته 1 و در فارسی میانه، در ساخت مصدر وارد شده است.از طرفی راجع به پیدایش آن دربعضی از مصادر یاستاکهای گذشته(بن ماضی)تاکنون نظر قطعی ارائه نشده است. 2
درباره داستانی از پنجه تنتره
منبع:
فرهنگ بهار ۱۳۷۵ شماره ۱۷
حوزه های تخصصی:
داستانی که در این گفتار بررسی شده، در ادب فارسی مشهور و تمثیلی است برای خیالبافانی که از واقعیتها دور افتاده و بر نبوده ها تکیه کرده اند. برای مقایسه صورتهای مختلف داستان، نخست متن سنسکریت براساس متن ویراسته هر تل آوانویسی شده است.از آنجا که در زبان سنسکریت صورتهای ترکیبی فراوان و جدا کردن اجزاء ترکیب و شناخت آنها به سبب دگرگونی واجها دشوار است، یکبار دیگر صورتهای ترکیبی از یکدیگر مجزا شده و تمام متن بر این پایه نیز آوا نویسی شده است. تجزیه و تحلیل دستوری متن براساس همین آوانویسی دوم است.نکته درخور یادآوری آنکه، اجزاء ترکیب در سنسکریت همه جا شناسه صرفی نمی پذیرند و در بیشتر صورتها شناسه تنها در پایان ترکیب می آید، آخرین بخش این گفتار اختساس به ترجمه متن سنسکریت و نقل و مقایسه آن با صورتهای فارسی و نتیجه گیری دارد.شماره گذاری بندها در متن سنسکریت نیست و برای سهولت کار در آوانویسی افزوده شده است.