محمدرضا قاری

محمدرضا قاری

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۶ مورد از کل ۱۶ مورد.
۱.

بررسی تصویر پردازی در منظومه های عاشقانه ویس و رامین و گل و نوروز با رویکرد تشبیه و استعاره در تطبیق با نسخه خسرو و شیرین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال ۱۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 593 - 614

کلید واژه ها: ادب غنایی تصویر خیال استعاره تشبیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 156 تعداد دانلود : 383
یکی از انواع معروف تقسیم بندی ادبیات از نگاه ناقدان فرنگی که براساس احساس و عاطفه پایه ریزی شده «ادبیات غنایی» است. در این نوع ادبی شاعر برای بیان احساسات خود کلی ترین عنصر خیال یعنی استعاره را برمی گزیند و در بعضی از موضوعات شعری خود از تشبیه هم استفاده می کند. در این تحقیق سه منظومه عاشقانه مورد مطالعه قرار گرفت و سیر و تحول تصویر از قرن چهارم تا قرن هشتم بررسی شد. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده های منابع کتابخانه ای انجام شده است. باتوجه به مطالعات انجام شده و بررسی موضوع و تصاویر داستان ها این نتیجه حاصل شده که هرکدام از شاعران به اقتضای جهان پیرامون خود به تصویرآفرینی پرداخته اند و در زمینه تصویر پردازی در دو منظومه ویس و رامین با 40 درصد و گل و نوروز با 35 درصد عنصر طبیعت بیشترین قسمت شعر و در خسروشیرین عناصر بزم با 26 درصد بیشترین را قسمت از تصاویر شعری را به خود اختصاص داده اند. همچنین هر سه شاعر در زمینه عناصر انتزاعی، کم ترین استفاده را (به ترتیب: 3، 5، 7 درصد) داشته اند. در زمینه میزان استفاده از عناصر خیال نیز شاعر در ویس و رامین بیشتر از عنصر تشبیه و دو شاعر دیگر از استعاره استفاده کرده اند و شاید دلیل زیباتر شدن خسرو و شیرین و ویس ورامین نیز همین باشد.اهداف پژوهش:تعیین میزان تصویر پردازی به کمک صورخیال در منظومه های عاشقانه ویس و رامین، گل و نوروز و خسرو شیرین.بررسی تصاویر مشترک در سه منظومه ویس و رامین، خسرو و شیرین و گل و نوروز براساس دو عنصر خیال یعنی تشبیه و استعاره بوده.سؤالات پژوهش:میزان تصویر پردازی به کمک صورخیال در منظومه های عاشقانه ویس و رامین، گل و نوروز و خسرو شیرین چقدر می باشد؟شباهت و تفاوت دو منظومه با خسرو و شیرین در چه چیزهایی می باشد؟
۲.

واکاوی تطبیقی گونه های روایت در سمک عیار و کنت مونت کریستو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی دوره ۱۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۶ 242 - 259

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی رمانس عناصر داستان راوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 850 تعداد دانلود : 571
مقاله حاضر به بررسی و تحلیل گونه های روایت در «سمک عیار» و «کنت مونت کریستو» می پردازد. «سمک عیار» بزرگترین میراث منثور ما در قرن ششم هجری است و «کنت مونت کریستو» اثر الکساندر دوما در قرن نوزدهم میلادی خلق شد که در دسته بندی های ادب داستانی در ذیل رمانس قرار می گیرند. چگونگی کاربرد گونه های روایت در این دو اثر برجسته ایرانی و فرانسوی مسأله اصلی این پژوهش است که با روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار می گیرد. روایت مهم ترین عنصر داستانی این آثار است، نویسندگان علاوه بر نمایش نوع راوی به شخصیت پردازی و توصیف نیز پرداخته اند. یافته ها حکایت از این دارد که راوی در «سمک عیار» و «کنت مونت کریستو» دانای کل نامحدود ناهمسان متن گراست و گونه های روایت درآن ها به دو صورت سوم شخص مفرد و اول شخص جمع مشاهده شدند. در «سمک عیار» و «کنت مونت کریستو» چندگونگی روایت وجود دارد که باعث جذابیت بیشتر آن ها شده است. راوی در هر دو اثر منتخب عملکرد مشابه دارد؛ درون نمای بیرونیست.
۳.

شناسایی مؤلفه های همبستگی ملی در شعر اجتماعی-سیاسی دوره مشروطه (مورد مطالعه: فرخی یزدی و میرزاده عشقی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 19 - 40

کلید واژه ها: دوره مشروطه همبستگی ملی وطن تاریخ باستان دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 58 تعداد دانلود : 363
ادبیات مشروطه متعلق به زمانی است که گویندگان ایران ضمن آشنایی با مظاهر تمدن غربی، با فرهنگ و ادب کشورهای مختلف آشنا شده و دریافته اند که ادبیات می تواند گره گشای بسیاری از مسایل سیاسی و اجتماعی باشد. از این رو در ادبیات مشروطه شاهد مضامینی هستیم که گویندگان به واسطه آنها سعی در ایجاد همبستگی میان مردم کرده اند. در این پژوهش که به روش توصیفی –تحلیلی با هدف شناخت مولفه های همبستگی در شعر فرخی یزدی و میرزاده عشقی انجام شد. به این نتیجه رسیدیم که این دو شاعر با در نظر گرفتن عناصر مشترک میان همه ملت، در اشعار خود از این مضامین استفاده کرده اند تا مردم را ترغیب به اتحاد و وحدت کنند. این مضامین و مولفه های مشترک در ارتباط با هویت ملی، مذهبی قرار دارد که موجب تحریک حس ایران دوستی آنها می شود. این عاصر عبارتند از: سرزمین مشترک، تاریخ مشترک، دین مشترک. فرخی و عشقی با یادآوری ویژگی های تاریخ باستانی ایران و دلاوری های گذشته، اهمیت وطن به عنوان نمادی از مادر، لزوم حفظ زبان و فرهنگ فارسی، دین اسلام و لزوم حفظ آن از شر بیگانگان، کوشیده اند، تا ملت را برای همبستگی در برابر اجانب و حکام بی دین آماده مبارزه کنند.
۴.

تصویر سازی منظومه های غنایی در تطبیق با نگاره های خمسه شاه طهماسبی ( با تاکید بر چهار منظومه: سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 225 - 244

کلید واژه ها: تصویرسازی خیالانگیزی منظومههای غنایی نگارههای خمسه شاه طهماسبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 710 تعداد دانلود : 349
شعر به عنوان نوعی آفرینش ادبی و هنری، ترکیبی از عناصر مختلف است. خیال انگیزی و تصویرسازی از ابعاد مهم شعر محسوب می شود. عناصر خیال در شعر نقش مهمی در زیبایی و ماندگاری شعر دارد. در این میان اشعار غنایی از جمله اشعاری هستند که تصویرسازی در آن ها به صورت برجسته ای قابل مشاهده است. شعر غنایی بازتاب احساسات و عواطف شخصی شاعر است. برخی آثار ادبی چون خمسه نظامی که در دوره صفویه نسخه برداری شده اند نیز بازتابی از عناصر تصویرسازی و خیال انگیزی است. بررسی انعکاس تصویرسازی در اشعار منظومه های غنایی با نگاره های خمسه شاه طهماسبی می تواند روشنگر ارتباط عمیق شعر و نقاشی باشد. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی در صدد بررسی صور خیال و تصویرسازی در منظومه هایی چون نسرین و فیروز، سلیم و سلمی، نل و دمن، ناز و نیاز است. یافته های پژوهش حاکی از حضور عمیق تصویرسازی و خیال انگیزی در این منظومه هاست. به کارگیری صنعت بلاغی، سبک و نوآوری تصویرسازی در تمامی منظومه ها تقریباً به صورت یکسانی است اما سبک تصویرسازی داستان «نل و دمن» در بین راه تغییر جهت داده است. بیشترین ملاک به کار رفته در صورخیال و تصویرسازی این چند منظومه بر محورهای چون هجران، ارتباط و اطلاع رسانی، طبقه اجتماعی، جایگاه معشوق، گفتار و مکالمه، وصال، افلاک و عناصر طبیعی می باشد. در نگاره های خمسه شاه طهماسبی نیز عنصر تخیّل و تصویرسازی چون هجران، معشوق، گفتار و عناصر طبیعی به روشنی دیده می شود. اهداف پژوهش 1.جایگاه تصویرسازی و خیال انگیزی در منظومه های سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز. 2.بررسی تطبیقی عناصر تصویرسازی و خیال انگیزی در منظومه غنایی با نگاره های خمسه شاه طهماسبی. سؤالات پژوهش 1.تصویرسازی و خیال انگیزی چه تأثیری و نقشی در منظومه های سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز دارد؟ 2. عناصر تصویرسازی و خیال انگیزی در منظومه های غنایی چون سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز با نگاره های خمسه شاه طهماسبی چه شباهت هایی دارد؟
۵.

فلسفه الوجود من منظور شعر سهراب سبهری؛ أسطوره النور والظلام (مقاربه فلسفیه لماهیّه الشعر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اضاءات نقدیه سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 105-135

کلید واژه ها: الخلق الأسطوره الکونیه أسطوره الأصل النور الظلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 46 تعداد دانلود : 182
إن سرّ الخلق ونشأه الکون قاد الإنسان إلى عالم الأساطیر للعثور على الإجابه المطلوبه. یقسم الباحثون، أساطیر الخلق إلى فئتین عامتین. أساطیر "علم الکونیات" أو "الکونیه" التی تصف بشکل رمزی خلق العالم وأساطیر "الأصل" التی ترکز على أصل ونشأه وظهور النباتات والحیوانات والبشر وما إلى ذلک ... ومن أکثر الأساطیر الکونیه شهرهً عالمیاً هی أسطوره "النور" و"الظلام" والتی لها صله خاصه بالأدب الصوفی والعرفانی. یعتبر سهراب سبهری شاعرا عرفانیا یحضر وقائع وأحداث الخلق فی شعره. ففی الشهود العرفانی للفئه الأولى، یلتفت الشاعر إلى کل من "الأسطوره الکونیه" و"أسطوره الأصل" معاً، ولکن فی الفئه الأخرى نواجه "أسطوره الأصل" فقط. یقوم هذا البحث بدراسه "هشت کتاب" (ثمانیه کتب) لسهراب سپهری، معتمداً المنهج الوصفی التحلیلی. کما تناول البحث الشهود العرفانی لسبهری من منظور النقد الأسطوری القائم على أسطوره النور والظلام، لیتمکّن من الإجابه على بعض الأسئله التی یطرحها الباحثون فی مجال الوجود والکون والخلق.
۶.

تحلیل مقابله ای مؤلفه های معنایی و راه کارهای ترجمه اصطلاحات عرفانی از فارسی به انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۶ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 162 - 191

کلید واژه ها: اصطلاحات عرفانی ایرانی و اسلامی راه کارهای ترجمه مؤلفه های معنایی تحلیل مؤلفه ای واژه های فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 847 تعداد دانلود : 432
اصطلاحات عرفانی ایرانی و اسلامی به خاطر مقید بودن به فرهنگ و ویژگی های زبانی و فرهنگی فارسی مشکلاتی فراراه مترجمانی ایجاد می کنند که متون عرفانی فارسی را به انگلیسی برمی گردانند. مترجمان در طول تاریخ ارتباط بینازبانی روش ها و راهکارهایی را به کار گرفته اند و در انتقام پیام و مفهوم آن ها به درجات گوناگونی از موفقیت یا شکست رسیده اند. در تحقیق حاضر که به روش توصیفی و کتابخانه ای صورت گرفته، بیست اصطلاح عرفانی و بیست کلمه مشتق و مرکب آن ها انتخاب شده و معادل های انگلیسی آن ها از پیکره انتخابی استخراج شده است. داده ها بر اساس اصول ترجمه پژوهی و زبان شناسی مقابله ای تحلیل شده، راه کار های مورد استفاده مشخص شده، ویژگی های معادل ها از نظر معنایی و منظورشناختی بررسی شده و نقاط ضعف و قوت معادل ها و راه کارها بیان شده است. این تحلیل ها نشان می دهند که مترجمان در برگردان اصطلاحات عرفانی علاوه بر در نظر گرفتن تفاوت های زبانی و فرهنگی معادل ها، ابتدا باید اصطلاحات را به لحاظ مؤلفه های معنایی و منظورشناختی شان در دو زبان با هم مقایسه و مقابله کنند و سپس به ارزیابی راه کارها و معادل های مورد نظر بپردازند و در نهایت دست به انتخاب نزدیک ترین و طبیعی ترین و مصطلح ترین معادل بزنند. بدیهی است که دست یافتن به تناظر یک به یک بین معادل ها امری نادر است اما مترجمان با عنایت به نکاتی که در این مقاله بحث شده است می توانند درصد خطای معادل سازی و معادل یابی شان را کمتر کنند و ترجمه های مطلوب تری ارائه دهند.
۷.

تحلیل نشانه شناسی معشوق در شعر شاملو براساس نظریه مایکل ریفاتر مطالعه موردی: شعر «سرود آن کس که از کوچه به خانه بازمی گردد»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۳ 97 - 116

کلید واژه ها: نشانه شناسی شعر خوانش اکتشافی خوانش پس کنشانه توانش ادبی معشوق احمد شاملو مایکل ریفاتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 583 تعداد دانلود : 625
نظریه نشانه شناسی شعر مایکل ریفاتر، از نظریه های خواننده محور سده بیستم اروپاست که در تحلیل شعر های اروپایی بسیار تأثیرگذار بوده است. در پژوهش حاضر با بهره گیری از نظریه مذکور، موضوع معشوق در نمونه ای از شعر معاصر -از شاملو- بررسی شده است. پژوهشگران پس از خوانش اکتشافی، با بهره گیری از توانش ادبی به خوانش پس کنشانه شعر پرداخته اند. انباشت هایی با معنابن های «فرزند» و «معشوق»، اندیشه غالب شعر را نشان داد. از بررسی منظومه های توصیفی با هسته های «تولد»، «معشوق» و «خانه» و رابطه این انگاره های بنیادین با انباشت ها، جمله های حدسی در قالب هیپوگرام حاصل شد. ماتریس ساختاری شعر که دربرگیرنده ویژگی های خاص معشوق شعر شاملو است، به این ترتیب است: امید به آینده ای پربار -اشتیاق صادقانه معشوق- معشوق نخستین خواننده نوسروده های شاعر -حضور حقیقی معشوق انگیزه سرایش شاعر- تشویق معشوق از شاعر -معشوق پناهگاه شاعر- ناگزیری مردم از پذیرش شعرهای سپید شاعر. ویژگی های خاص معشوق در شعر شاملو از راه بررسی نشانه شناختی را می توان این گونه برشمرد: جلوه انسانی دارد، حقیقی است، دارای هویت فردی، یگانه، زمینی و در دسترس است. همچنین هم پا، هم راه، پناه، قابل اعتماد، کنش ور و انگیزه سرایش ش اعر است. پاره ای از زندگی واقعی اوست. دوست دارد و دوست داشته می شود.
۸.

بررسی ارزش " تکرار " از دیدگاه مکتب صورتگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۵) 89 - 104

کلید واژه ها: تکرار موسیقی سخن آرایه های ادبی واحدهای زبانی زیرساخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 624 تعداد دانلود : 934
بحث تکرار یکی از مباحث مهم کتب بدیعی- بلاغی است که از دیرباز کانون توجه علمای بلاغت بوده است؛ ولی آنچنانکه باید و شاید ارزش موسیقایی آن را بررسی و تحلیل نکرده اند. البته بعضی از معاصران (شفیعی، شمیسا، وحیدیان، راستگو و ...) در کتاب های خود در باب صنایع بدیعی، با دید ژرف نگرانه ای آن را بررسی کرده و تا جایی پیش رفته اند که کل موسیقی شعر را مرهون تکرار دانسته اند؛ از این رو، در این مقاله کوشش شده است که نه تنها ارزش موسیقایی تکرار، جایگاه زیرساختی آن در بسیاری از آرایه های لفظی موجود در کتب بدیعی نشان داده شود. آرایه هایی چون هم حروفی، هم صدایی، تصدیر، ردالصدر، سجع، جناس، مکرر، تشابه الاطراف، طرد و عکس، و قلب و ... با این ساز و سامان که تکرار از کوچک ترین واحد زبان (= واج) تا بزرگترین واحد زبان (= جمله) و حتی تا واحد شعر نیمایی (= بند) مطرح است؛ تکرار واج، تکرار هجا، تکرار گروه، تکرار واژه، تکرار مصراع، تکرار بیت، تکرار بند. در این دسته بندی منطقی و منظم از آرایه های ادبی که براساس دیدگاه زبان شناسی شکل گرفته بسیاری از عیوب مطرح کتب بدیعی پیشینیان همچون نبود طبقه بندی مشخص، طرح نکردن مسائل زیباشناسانه، پیچش بیش از نیاز اصطلاحات و فروع و شاخه های آن، یادگیری مشکل و سخت آرایه های ادبی و طبقه بندی براساس حروف الفبا- که راه به جایی هم نمی برد- و ... برطرف خواهد شد.<br />  
۹.

جلوه های معنایی نماد «خضر» در اشعار حزین لاهیجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا) سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۹) 47 - 72

کلید واژه ها: حزین لاهیجی شعر عرفانی نماد خضر آب حیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 158 تعداد دانلود : 63
حزین لاهیجی، شاعر برجسته سبک هندی، از شعر برای بیان احساسات و باورهای صوفیانه خود بهره برده است. از شگردهای این شاعر عرفان مشرب، ابراز عواطف ناب عارفانه به پشتوانه شخصیت های صوفی مسلک بوده است که در تبیین جهان بینی او اهمیّت بسزایی دارد. از بن مایه های نمادین شعر لاهیجی در این حوزه، می توان به «خضر» اشاره کرد که به سبب برخورداری از ویژگی انعطاف معنایی یا تأویل پذیری مفهومی، کارکردهای متنوع و گاه متناقض به خود گرفته است. در این پژوهش، مبنای کار نگارندگانْ پردازش توصیفی تحلیلی آن بخش از سروده های حزین است که با دگردیسی شخصیت خضر، قاموس واژگانی این کهن الگوی نمادین را با متغیرهای معناییِ متنوع گسترش داده است. یافته های تحقیق گویای آن است که کاربردهای نمادین خضر ماهیت دینی خود را حفظ کرده است؛ اما وقتی با افکار عاشقانه حزین درمی آمیزد، با جهش محسوس، از حدود متعارفِ باورهای مخاطب درمی گذرد و جلوه های گریز از معانی عُرفی را به نمایش می گذارد.
۱۰.

بررسی سخن و خاموشی سیاه وسپید در اندیشه و آثار مولانا جلال الدین بلخی و شمس تبریزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ بهار ۱۳۹۷ شماره ۵۵

کلید واژه ها: مولانا جلال الدین بلخی شمس تبریزی سخن خاموشی رنگ سپید سیاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 794 تعداد دانلود : 653
سخن گفتن یکی از ویژگی های مهم بشراست که پیوند ناگسستنی با اندیشه وتفکرآدمی دارد، ونکته مهم آن است که هریک ازگروه های اجتماعی زبان خاصی رابرای بیان مقاصدخود برمی گزینند؛یکی از این زبان ها زبان عرفانی است واز جمله اینعارفان وارسته مولانا جلال الدین بلخی و شمس تبریزی هستند که آثاری ارزشمند بنام های مثنوی معنوی و مقالات شمس رابه مجموعه متون عرفانی اضافه نموده اند؛ یکی ازموضوعات موردتوجه ایشانتوجه به مسأله خاموشی و سکوت و سخن درعرفان است که درزیر بنای فکری ایشان گنجانیده شده است وبا بکارگیری ازعنصر رنگ وواژه هایی چون سیاه وسپید آنها راخاص و ویژه نموده اند، آنچه ما در این مقاله بدان می پردازیم، بررسی سخن وخاموشی سیاه و سپید در اندیشه این دو عارف استواین که این عبارات در اصل به چه معنی بوده است
۱۱.

معراج عرفانی در هشت کتاب سهراب سپهری بر اساس الگوی کمپبل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۶

کلید واژه ها: سهراب سپهری هشت کتاب معراج عرفان کمپبل سفر قهرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 97 تعداد دانلود : 530
«هشت کتاب» در یک نگاه کلّی سفری است از خودآگاه به ناخودآگاه و از ناخودآگاه به دنیای آگاهی. یافته های سپهری در این کتاب شباهت بسیاری با دریافت های شهودی متفکّرین و عرفا دارد. در این کتاب الگوی سفر دیگر الگوها را به هم می پیوندد. به عبارتی سایر الگوها چون الگوی مواجهه با آنیما، پیر خردمند و سایه و... از رهگذر الگوی سفر امکان پذیر می شود. سپهری خود قهرمان سفر است. او سفری اسطوره ای عرفانی را از دنیای خاموش «مرگ رنگ» آغاز می کند تا در «ما هیچ، ما نگاه» به نگاهی روشن از هستی برسد. این سفر قهرمانی از دو دیدگاه قابل بررسی است؛ اوّل از دیدگاه مراحل معراج عرفانی و دیگر بر اساس الگوی کمپبل که ادّعا می شود بیشتر اسطوره های جهان بر اساس آن پی ریزی شده اند. کمپبل سه مرحله برای سیر تحوّل و سفر تک اسطوره قهرمان در نظر می گیرد که عبارتند از: جدایی، رهیافت و بازگشت. از آنجایی که «هشت کتاب» شرح سفری عرفانی اساطیری است، ارزیابی آن بر اساس الگوی کمپبل، می تواند جایگاه شهودی شاعر سالک را در هر دفتر شعری نشان دهد
۱۲.

بررسی پیرنگ «سه قطره خون» از منظر مدرنیسم و سورریالیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی (دانشگاه تبریز) سال ۷۱ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۳۷ 1-20

کلید واژه ها: مدرنیسم سورریالیسم پیرنگ داستان کوتاه سه قطره خون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 978 تعداد دانلود : 997
در میان داستان های هدایت «سه قطره خون» از جایگاه ویژه و خاصی برخوردار است. به عقیده بسیاری از منتقدان ادبی، سبک داستان پردازی هدایت در این داستان، نمونه تمام عیار سبک داستان نویسی خاص اوست. این داستان با درون مایه رازآلود و سمبلیک خود و ساختار پاره پاره و نامنسجم و روایت های گسیخته از وقایع نامرتبط، به خوبی نمایانگر نگرش خاص نویسنده به جهان پیرامون و همچنین جهان بینی ذهنی اوست. درواقع هدایت در این داستان با استفاده از عناصر سورریالیستی و مدرنیستی، پیرنگی نامتعارف و بدیع خلق کرده است که به وسیله آن نگرش ابهام آلود و شک گرایانه خود به رویدادهای جهان هستی را به تصویر می کشد. همین عوامل سبب شده اند که معنای مرکزی متن در لایه مشهود و بیرونی تا حدی غامض و پیچیده شود. به همین دلیل نگارنده در این مقاله سعی کرده است تا از طریق مطالعه دقیق داستان و با تکیه بر نظریات، کتاب ها و مقالات متعددی که در این باره وجود داشته، عناصر پیرنگ ساز داستان را بر مبنای نظریات مدرنیست ها و سورریالیست ها کشف و تحلیل کند. بر پایه همین نگرش، نگارنده درنهایت به این نتیجه رسیده است که اساس این پیرنگ نو و بدیع و نامتعارف بر پایه شک و ابهام و تکرار و تداعی نهاده شده است.
۱۳.

تقابل های دو گانه در ساختار شعر خاقانی شروانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۹ بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۱ 55 - 86

کلید واژه ها: خاقانی تقابل های دوگانه تفاوت اسطوره جغرافیا استراس دریدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 848
 توسعه تصویر و خیال پردازی در شعر منوط به استفاده از همه ظرفیت های زبان است ؛یکی از از ابزارهای تولید و توسعه تصاویر، توجه به روح تقابلی واژگان در فرهنگ و زبان است.براساس نظریه تقابلی زبان ، ذهن در مواجه با یک مدلول از تصور شهرت یکی به تصور شهرت دیگری منتقل می شود.بنابراین رابطه بین کلمات و اصطلاحات و نشانه ها در یک سیستم و ساختار زبانی آشکار می گردد.اشعار خاقانی در اغلب موارد با شبکه ای از تصاویر متعدد که با بهره مندی از علوم و فنون مختلف حاصل آمده ، در هم تنیده شده است. رابطه تقابلی یکی از موارد اصلی این شبکه است که در محور افقی شعر خاقانی بسیار نیرومند عمل می کند. این الگوی ساختاری در شعر خاقانی در حوزه های مختلف بررسی و طبقه شده است ؛ تا بدین وسیله راهی به دنیای ذهن و تفکّر شعری خاقانی گشوده گردد.
۱۴.

کارایی حرف «واو» از دیدگاه علم معانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان و ادبیات فارسی پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳۸
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 75 تعداد دانلود : 281
زبان فارسی از حیث گستردگی و غنا، یکی از زبان های مستعد برای بیان معانی از جهات و جوانب گوناگون است. یکی از ابزار کارا در گستردگی و غنای آن، استفاده از حروف و معانی حروف است. حروف در زبان فارسی سبب ایجاز در کلام می شود. در این میان، حرف «واو» اهمیتی ویژه دارد. در پژوهش حاضر، ظرفیت ها و قابلیت های حرف «واو» و نقش های متنوع و متعدد آن در معنی آفرینی و ابداع هنری در ساختار متن های ادبی و بلاغی کاویده شده است. بدیهی است رویکرد تحقیق معطوف به دانش معانی است، نه منظرهای دستوری. در این مقاله به هفده مورد از انواع «واو» از قبیل «واو» حذف و ایجاز، «واو» تفسیر، «واو» نتیجه، «واو» تسویه و برابری، «واو» تعلیل و فوریت و... پرداخته شده و با ارائه نمونه های کافی، مستند شده است. پرسش اصلی تحقیق این است که حرف «واو» در متون قدیم چه معنا یا معناهایی داشته است و دانستن معنای «واو»، چه کمکی در درک و فهم متون به ما می کند؟ تحقیق حاضر، پاسخ مشروح و مستندی به پرسش یادشده است.
۱۵.

تجلی مضامین تعلیمی- اخلاقی در قصاید سنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادبیات تعلیمی سال ششم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۲

کلید واژه ها: سنایی قصاید شعر تعلیمی شعر اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 817 تعداد دانلود : 188
در این پژوهش مضامین و درونمایه های تعلیمی (اخلاقی) سنایی بر اساس قصاید این شاعر سترگ ادب فارسی با روش توصیفی بررسی شده است زیرا مضامین و اندیشه های تعلیمی- اخلاقی سنایی بر اساس آثار گرانسنگ و ارزشمند او در ادب فارسی، بارز و برجسته است. نگارندگان بر آنند تا با بررسی این موضوع، ارزش ها و آموزه های اخلاقی موجود در قصاید این شاعر بلندپایه را بکاوند و برخی فضایل و رذایل اخلاقی به کار رفته در سروده های او را تبیین کنند. آنچه در این پژوهش حائز اهمیت است، پرداختن به موضوعات مشترکی است که در آثار دیگر سنایی از جمله حدیقه الحقیقه مورد توجه قرار گرفته است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان