زهره ناعمی

زهره ناعمی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۱ مورد.
۱.

دراسة ظاهرة الطِرس ما بعد الاستعمار في روایة قطعة من أوروبا لرضوى عاشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقد ما بعد الاستعمار الطرس علم الروایه العربی رضوى عاشور قطعه من أوروبا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 918 تعداد دانلود : 57
ترکز مقاربه ما بعد الاستعمار على الأعمال الأدبیه ذات الصله بظاهره الاستعمار بمختلف مکوناتها، إنّ بعضها معروف أفضل مما سواه فی الوسط الجامعی مثل الهیمنه والمرکز- الهامش وصوت المضطهد والاستشراق، لکن المکونات التی تشکل تیار ما بعد الاستعمار متنوعه ومتعدده للغایه، ومن هذه المکونات هی الطرس التی تعنی الکتابه على الکتابات السابقه، فالقوى الاستعماریه التی أدخلت ثقافتها وأدبها ولغتها فی المستعمرات، تضعها على ثقافه ما قبل استعمار الشعوب الأصلیه، غیر انه لا یمکنها القضاء علیها کاملاً، وان آثار ثقافه ما قبل الاستعمار لها حضورها تحت الطبقات الاستعماریه، انّ ثقافه ما بعد الاستعمار للدول المستعمره تشبه جلداً ینطوی على آثار السکان الأصلیین فضلاً عن کتابات الاستعمار المتأخره. ان هدف اعمال ما بعد الاستعمار یمکن ان یتجلى فی الکشف عن هذه الطبقات الدنیا وهی بمثابه سجل ثقافی للسکان الأصلیین. إنّ الدراسه هذه تحاول وباستخدام الأسلوب التحلیلی الوصفی ومن خلال توظیف نظریات المفکرین المتأخرین فی مجال دراسات ما بعد الاستعمار مثل بیل اسکرافت ان تخرج الطبقات الدنیا لثقافه المصریین الأصلیین التی تم القضاء علیها وذلک فی روایه "قطعه من أوروبا"، لرضوى عاشور وتشرحها اعتمادا على المکونات الأقل معروفه فی دراسات ما بعد الاستعمار، حتى تخرج بانطباعات وتحلیلات جدیده عن هذه الروایه، ان نتائج هذه الدراسه والى جانب خلق فضاء جدید فی تحلیل ما بعد الاستعمار فی الروایه المذکوره أعلاه تبین بان الراویه وبدراسه الطرس الاقتصادی والأدبی والإعلامی لخطاب الاستعمار الذی أزال الطبقات الأصلیه، تحاول والى جانب الکشف عن أهدافها الاستعماریه ان تظهر القیم الاصلیه والأهداف الحقیقیه المختفیه وراءها إلى المخاطب وتحذره من الهیاکل المصممه لخطاب الاستعمار.
۲.

اسطوره شناسی جزء سی ام قرآن کریم با تکیه بر نظریه رولان بارت (مطالعه موردی سوره های نازعات، عبس، شمس، تین)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 648 تعداد دانلود : 772
اسطوره شناسی، از زیرشاخه های نشانه شناسی مطرح در نظریه رولان بارت است که به تحلیل شیوه ارسال پیام و اهداف ضمنی در رمزگان های فرهنگی متن می پردازد. در پژوهش حاضر با تکیه بر نظریه بارت، با روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل چهار سوره نازعات، عبس، شمس و تین پرداخته شده تا برخی اهداف و ایدئولوژی های پنهان در پشت داستان های آن روشن شود. بر این اساس، داستان موسی و فرعون، ماجرای نادیده گرفتن درخواست نابینای معرفت جو، داستان قوم ثمود و پی بریدن شتر سفارش شده حضرت صالح (ع) و درنهایت، داستان کوه سینا و سخن گفتن خداوند با موسی (ع) به عنوان رمزگان های برجسته فرهنگی در این چهار سوره شناخته شدند. چنین نتیجه گیری شده است که این داستان ها غالباً درس اخلاق و خودشناسی را در ضمن خود دارند: سوره نازعات، پیام دوری از غرور و پیروی از هوای نفس را دارد؛ سوره عبس، امربه معروف را بر اساس درخواست و احساس نیاز انسان های طالب حقیقت سفارش می کند و نه بر اساس تمایلات شخصِ آمِر به معروف؛ سوره شمس انسان را از پیروی راه اکثریت جامعه بر حذر داشته و خواهان استقلال شخصیتی و عقیدتی تک تک افراد جامعه بدون تأثیرپذیری از دیگران است و سوره تین نیز حضور در طبیعت به ویژه کوهساران را برای ارتقاء سطح بینش و ادراکات انسان لازم دانسته و آن را عاملی برای خودشناسی و بازنگری در اعمال و رفتار خویش با دیگران معرفی کرده است.
۳.

کربلاء وعاشوراء وأثرهما فی تحکیم الهویه الشیعیه (دراسه فی الشعر العربی من العصر الإسلامی إلی العصر البویهی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 817 تعداد دانلود : 171
الهویه هی حقیقه الشخص أو الشیء أو الجماعه والشعب. ما من کائن بدون هویه فی عالم الوجود. للهویه أنواع، من ذلک: الهویه التاریخیه، واللغویه، والدینیه، والاجتماعیه، والثقافیه. هذه الورقه تستهدف دراسه أثر کربلاء وواقعه عاشوراء فی الهویه التاریخیه، والاجتماعیه والثقافیه للشیعه فی الشعر الشیعی القدیم، من القرن الأول إلی القرن الخامس الهجری، مبنیهً علی منهج تحلیل المحتوی النوعی. یرتکز هذا البحث علی شعر عشره شعراء شیعیین قدماء. تتوصل هذه المقاله إلی نتائج منها: إنّ کربلاء بعد قیام الإمام الحسین (ع)جزءٌ من تاریخ الشیعه وهویتهم التاریخیه وهویتهم السیاسیه، لایمکن فکه عنها فالشعراء حفظوها فی دواوینهم، کما أنّها هی العامل الأساس فی وحده الشیعه. الآداب الاجتماعیه والثقافیه الخاصه بالشیعه فی یوم عاشوراء التی تشکل هویتهم الاجتماعیه والثقافیه، لیست ذات بُعد وجدانی عاطفی فقط بل لها أبعاد سیاسیه، وروحیه ودینیه أیضا. فالشاعر الشیعی یتمسک بها فی شعره لتحکیم الوحده بین أبناء قومه و الحفاظ علی هویتهم الدینیه وصیانتها من التحریف والزیف. فنری الشعراء الشیعه القدماء لا یمیلون کثیرا إلی بیان تفاصیل واقعه عاشوراء، بل یتحدثون عن الکلیات التی تشکل أسس معتقداتهم.
۴.

نشانه شناسی لایه ای رمزگان های سوره مبارکه نازعات با تکیه بر نظریه رولان بارت

تعداد بازدید : 914 تعداد دانلود : 950
نشانه شناسی لایه ای در سطح متون گسترده ادبی، با تحلیل روابط بینامتنی و هم نشینی میان لایه های معنایی برخاسته از رمزگان ها، به شکوفاسازی استعداد نهفته متن می پردازد تا معانی نهفته آن را آشکار سازد. رمزگان، به گفته رولان بارت، به پنج دسته هرمنوتیکی، کنشی، معنایی، نمادین و فرهنگی تقسیم شده و از ستون های اصلی تحلیل متن و شناخت معانی آن به شمار می رود. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی به نشانه شناسی لایه ای رمزگان های سوره نازعات پرداخته با این هدف که معانی ضمنی آن را متناسب با مقتضیات جامعه امروز، کشف نموده و قابلیت های سوره را برای تفسیر بر اساس پیشرفت های روز افزون انسان در عرصه تکنولوژی در قرن بیست و یکم و یا دوران آخر الزمان شکوفا سازد. بر این اساس، چنین نتیجه گیری شده که رمزگان هرمنوتیکی، معمای سوره را مبنی بر وقوع قیامت و زنده شدن مردگان مطرح می کند، رمزگان های کنشی موهبت های الهی در حق انسان، اعمال گناهکاران و نیز جدال موسی و فرعون را بیان کرده، رمزگان های معنایی فناوری های پیشرفته و قدرت انسان را در آخرالزمان و رمزگان های نمادین دنیای دو قطبی را به تصویر می کشد و درنهایت رمزگان های فرهنگی بر اساس داستان موسی و فرعون، تشویق به دوری از تکبر در انسان می کند. لایه های معنایی ایجادشده از این رمزگان ها دورانی را به تصویر می کشد که انسان به سطح بالایی از قدرت و خلقت دست پیدا کرده تا جایی که خدایی جز خود را قبول ندارد، در چنین حالتی، سوره نازعات دعوت به شناخت رسالت انسان در هستی و دوری از تکبّر می کند تا هدف از خلقت را درک کرده و دچار عاقبتی نافرجام نگردد.
۵.

کاربرد نظریه روانشناسی رنگ ماکس لوشر در نقد وتحلیل اشعار احمد مطر و میرزاده عشقی

کلید واژه ها: شخصیت رنگ آزمون لوشر احمد مطر میرزاده عشقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 354 تعداد دانلود : 579
گرایش ادیبان به رنگهای مختلف بیانگر بازتابهای مختلف روانی در آنان است. آزمایش ماکس لوشر از برترین آزمایشهای شخصیت شناسی در روانشناسی به شمار می آید. این پژوهش با کمک نظریه لوشر تحلیل شد و به روش توصیفی- تحلیلی به شناخت شخصیت احمد مطر و میرزاده عشقی پرداخته است. قرمز با فراوانی 195 در مرتبه اول اشعار مطر قرار دارد. با توجه به نظریه لوشر، مطر فردی پرتلاش وخواهان آرامش است. او کنترل دقیق بر روابط عاطفی خود دارد، به سختی به کسی اعتماد می کند و از رنگها برای بیان تبعیضهای جامعه خود کمک می گیرد. در اشعار عشقی زرد وسفید با فراوانی 306 در مرتبه اول قرار دارد. نتایج نشان می دهد وی به دنبال راه فراری برای خارج شدن از سختیهای جامعه خود می گردد و علاقه وافری به تجربه های جدید دارد. او می خواهد به مقام بلندی رسیده و مورد احترام دیگران قرار گیرد، هرگز آرام و قرار ندارد و برای رسیدن به بلند پروازیهای خود به محیط بیرونی خود فشار وارد می سازد.
۶.

تاثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتیاق یادگیری و عملکرد تحصیلی در برنامهدرسی مکالمه زبان عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فن آوری اطلاعات و ارتباطات اشتیاق یادگیری عملکرد تحصیلی مکالمه زبان عربی برنامه درسی دانشگاه خوارزمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 646 تعداد دانلود : 449
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات(فاوا) بر اشتیاق یادگیری و عملکرد تحصیلی در برنامهدرسی مکالمه زبان عربی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل همگی دانشجویان رشته کارشناسی زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی در نیمسال اول تحصیلی 98- 1397 به تعداد 27 نفر بود که درس مذکور را انتخاب کرده بودند. این دانشجویان به روش تمام شماری انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه (14 نفر گروه آزمایش و 13 نفر گروه کنترل) جایگزین شدند. گروه آزمایش برنامهدرسی مکالمه عربی را به مدت یک ترم با استفاده از فاوا دریافت کردند و گروه کنترل به روش رایج آموزش دیدند. داده های با استفاده از پرسشنامه اشتیاق یادگیری و نمره پایان ترم به عنوان عملکرد تحصیلی جمع آوری شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که فاوا سبب افزایش اشتیاق یادگیری و عملکرد تحصیلی در برنامهدرسی مکالمه زبان عربی شده است. براین اساس استفاده از فاوا در آموزش زبان عربی می تواند به عنوان یک برنامه مداخله ای موثر جهت بهبود اشتیاق یادگیری و عملکرد تحصیلی باشد.
۷.

نقد و بررسی کتاب مناهج البحث الأدبی اثر یوسف خُلَیف

نویسنده:

کلید واژه ها: نقد کتاب علم روش شناسی روش تحقیق در ادبیات یوسف خلیف مناهج البحث الأدبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 23 تعداد دانلود : 267
هر پژوهش علمی از روش یا مجموعه ای از روش ها تبعیت کند. کتاب مناهج البحث الأدبی اثر یوسف خُلَیف در زمره آثاری است که در حوزه روش های تحقیق و شیوه تدوین اثری علمی نوشته شده است. مقاله حاضر در صدد است با روش توصیفی انتقادی، این کتاب را از نظر شکلی و محتوایی مورد نقد قرار دهد. با توجه به علاقه نگارنده به مباحث روش شناسی در پژوهش های علمی، کتاب یادشده برای نقد انتخاب شد. نتایج پژوهش نشان می دهد کتاب مذکور دارای محاسن و معایبی است: از محاسن آن طبقه بندی مطالب از علم روش شناسی در غرب تا ادبیات عربی؛ اختصاص فصلی به شیوه تدوین پایان نامه؛ نقد بی طرفانه روش های پژوهش در برخی از آثار قدیم و معاصر عربی؛ و ذکر نمونه هایی برای آن ها، ارائه مأخذشناسی در فصل چهارم، و از معایب این کتاب ایرادات چاپی، ویرایشی و گاهی نحوی؛ عدم هماهنگی میان عنوان کتاب و اهداف نویسنده؛ عدم مطابقت عنوان فصل ها با محتوای آن؛ عدم مطابقت فهرست مطالب با محتوا؛ و عدم وجود فهرست منابع است.
۸.

بررسی فرآیندهای فرانقش اندیشگانی در قصیده «إلی دوده» میخائیل نعیمه (بر اساس نظریه نقش گرای هالیدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرانقش اندیشگانی قصیده «إلی دوده» میخائیل نعیمه نقش گرای هالیدی همس الجفون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 788 تعداد دانلود : 407
یکی از نظریات جدید حوزه زبان شناسی، نظریه نقش گرای نظام مند هالیدی است. طبق این نظریه، ساختار زبان، حاصل تأثیر نقش هایی است که زبان در بافت ارتباطی و در جهان خارج به عهده می گیرد. این تأثیر در سه سطح «فرانقش اندیشگانی»، «فرانقش بینافردی» و «فرانقش متنی» تحلیل می شود. فرآیندهای فرانقش اندیشگانی که امکان تحلیل جملات و سپس تحلیل متن را ممکن می سازند، از نظر معنایی در شش گروه قابل دسته بندی هستند و متناسب با معنای خود، مشارکین ویژه ای را می پذیرند. پژوهش حاضر کوشیده است تا با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی زبان شناسانه، قصیده «إلی دوده» میخائیل نعیمه را از دیدگاه «فرانقش اندیشگانی» بررسی کند. پس از بررسی این قصیده که از دیوان «همس الجفون» انتخاب شده است، مشخص شد که از میان شش فرآیند مطرح شده در فرانقش اندیشگانی، فرآیند مادی با بیش ترین بسامد و بعد از آن نیز به ترتیب فرآیندهای ذهنی، رابطه ای، وجودی و بیانی قرار دارند. کاربرد فرآیندهای فرانقشی، آن هم با چنین ترتیب بسامدی، گویای آن است که این شاعر رمانتیسم در شعر خود، علاوه بر این که به بیان مفاهیم ذهنی، همچون مفاهیم فلسفی و عرفانی تمایل دارد، در پی اقناع مخاطب نیز هست؛ از این رو بیش تر مفاهیم و تجربیات پیچیده را در قالب فرآیند مادی بازنمایی می کند. بسامد کاربرد فرآیند ذهنی نشان داد که نعیمه از شخصیتی درون گرا و بسیار حساس برخوردار است. عدم به کارگیری فرآیند رفتاری در این شعر گویای ذهن گرایی نعیمه است. تکیه شاعر بر کاربرد فرآیند بیانی آن هم از نوع پرسشی، گواه دیگری بر شخصیت درون گرای او است. بنابراین بررسی فرآیندهای فرانقش اندیشگانی، به خوبی شیوه اندیشه و تمایلات فکری و روحی میخائیل نعیمه را هویدا می سازد.
۹.

استعاره الزمن المفهومیه وتصامیمها التصوریه فی أشعار سعاد الصباح ("الشعر والنثر لک وحدک" أنموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الاستعاره المفهومیه التصمیم التصوری سعاد الصباح الشعر والنثر لک وحدک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 936 تعداد دانلود : 803
سعی هذا المقال، دراسه استعاره "الزمن" المفهومیه معتمدا علی نظریه لایکوف وجونسون، وهما من مبدعی هذه النظریه فی القرن الحاضر، فی مجموعه «الشعر والنثر لک وحدک» الشعریه لسعاد الصباح الشاعره المعاصره الکویتیه، بالمنهج الوصفی التحلیلی، ومبنیا علی العلم الإدراکی ثم دراسه التصامیم(المخططات) التصوریه، یعنی بنیه مفهومیه تُخلق علی أساس تجارب مختلفه، لإدراک مفهوم "الزمن" الانتزاعی. من أهم ما وصل إلیه البحث هو أن الشاعره فی هذه المجموعه الشعریه قامت بتصویر أجزاء متعدده من أشعارها مستعینه بالاستعاره المفهومیه حتی یدرکنا إلی مفهوم الزمن الإنتزاعی واضحا. وتبرزت الزمن فی قصائدها بمختلف التصامیم ولاسیما الحرکی.
۱۰.

الرؤیه الفیزیاویه للمکان فی شعر أدونیس (دیوان "التحولات والهجره فی أقالیم النهار واللیل" و "المسرح والمرایا" نموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الشعر العربی المعاصر أدونیس الفیزیاء الحرکه المکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 502 تعداد دانلود : 433
یهتمّ الشعراء بعنصر المکان فی أعمالهم الأدبیه کثیرا، لما یحمل من دلالات فی بنیه النص، إضافه إلی الدور الذی یؤدی فی تشکیل الفضاء الحیوی للنص. لقد أجاد أدونیس فی توظیف المکان ودینامیته بأشکالها المختلفه فی شعره؛ فیتّسم المکان فی شعره بالحرکه یجعل منه کائناً دینامیکیاً، له دور فاعل فی تبیین موقفه وأحاسیسه حیال حوداث مجتمعه وعصره، وربما وجد فی توظیفه هذا، تعبیرا سامیا عن التطلعات والأحلام التی تسکن فی باطن الشاعر. صور أدونیس الشعریه مکتظه بأنواع الحرکیّه المکانیه ومنها: الحرکه العمودیه، الحرکه السفلیه، الحرکه الدائریه، الترواح بین الحرکات ، الحرکه الافقیه أو العرضیه. یحاول هذا البحث رصد الرؤیه الفیزیاویه للمکان فی البناء الشعری عند أدونیس علی أساس المنهج النفسی، حینما یحاول أن یربط أبعاد دلالاتها بعواطف الشاعر ومشاعره مقترناً بالمنهج الوصفی التحلیلی – الإحصائی محاولاً الاستشهاد بنماذج شعریّه دالّه علی توظیف الحرکیه المکانیه فی أشعاره، کشفاً عن أنواع الحرکیه المکانیه ودلالاتها فی صوره الشعریه. وقد انتهی البحث إلی أنّ الحرکه العمودیه فی تجربه أدونیس تشکّل اتساعاً و شمولاً وهی ترتبط برؤیته التفاؤلیه والثوریه حیال قضایا موطنه، ثم تأتی الحرکه السفلیه موحیه الاتجاه الصوفی الوثنی عند الشاعر وتعدّ رمزاً للخصوبه وازدهار الحضاره العربیه بدل الضعف والموت، ووظّف الشاعر الحرکه الدائریه فی المرتبه الثالثه لتبیین هیمنه فکره اللامکان علی ذاته، والتداوم والاستمرار فی الثوره وعدم الاستسلام، ثم ظهر الترواح بین الحرکات لیتضح القلق المسیطر علی ذات الشاعر واصراره علی تغییر الظروف وأما الحرکه العرضیه فقد جاءت فی المرتبه الأخیره، وتمثّل الدعوه إلی رفض السکون بحثا عن الاکتشاف والبناء.
۱۱.

لایه های پنهان استعاره در دفتر شعر «إمراه بلا سواحل» اثر سعاد الصباح(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استعاره لایه های پنهان سعاد الصباح امرأه بلا سواحل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 831 تعداد دانلود : 749
در زیباسازی شعر، چیزی شگفت آورتر از آن نیست که شاعر، با توجه به قوه خلاق و آفرینندگی خود، این قابلیت را داشته باشد که معنای دیگری را در پسِ لایه های کلام نهفته سازد. به کارگیری لفظ در این حالت به کلام برای درک معنای مقصود، معنایی عاریه ای می دهد. این کاربست، همان استعاره است؛ یکی از ویژگی های خاص ادبی در حوزه بلاغت که سبب تمایز بعضی از آثار ادبی از یکدیگر می شود؛ آن چنانکه کاربرد این سبک برجسته بیانی در شعر سعاد الصباح، شاعر معاصر کویتی، نقش خیال انگیزتری به اشعار وی داده است. خاصه آنکه بدانیم، آنچه موجب شگفتی و غافلگیری خواننده می شود؛ به ویژه در دفتر شعر«إمراه بلاسواحل»، معانی دیگری است که در ماورای کلام استعاری او نهفته است و خواننده با کشف معنای مقصود آن به لذت هنری می رسد. مقاله حاضر با تکیه بر شیوه توصیفی – تحلیلی، به بررسی استعاره در اشعار سعاد الصباح می پردازد و به این سؤال اساسی پاسخ می دهد که: مهم ترین لایه های پنهان و معانی نهفته در کلام استعاری شاعر چیست؟ چنین به نظر می آید که شاعر در بخش های متعددی، از انواع مختلف استعاره بهره برده است تا هدف های نهفته گوناگونی همچون بیان اهمیت، تهکم ، شکوه ، بیان قدرت، حس آمیزی و... را در پس کلام خود جای دهد.
۱۲.

العلاقات الفیزیاویه بین المکان والزمان فی شعر أدونیس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الشعر العربی الحدیث الفیزیاء المکان الزمان أدونیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 682 تعداد دانلود : 83
یعتمد الشّعراء فی نصوصهم الشعریه علی المکان والزمان وما یتعلق بهما من علاقات فیزیاویه، فالأحداث تقع فی الزمن والمکان فی بنیه حرکیّه أو سکونیه. العلاقات الفیزیاویه بین المکان والزمان فی شعر أدونیس أسهمت بشکل فاعل فی التعبیر عن أحاسیس الشاعر النابعه من موقفه الثوروی والعلاقات هذه تحمل أسساً جمالیه ذات أبعاد ودلالات نفسیّه ورمزیه حیال حوادث عصره وموطنه. تحاول هذه المقاله أن تقوم بدراسه کیفیّه حضور العلاقات الفیزیاویه بین المکان والزمان ودلالاتها فی البناء الشّعریّ عند أدونیس علی أساس المنهج النفسی، حیث تحاول أن تربط أبعاد دلالتها بعواطف الشاعر ومشاعره، کما سنتّبع فی هذه الدراسه، المنهج الوصفیّ التحلیلیّ– الإحصائیّ بالإضافه الاستشهاد بنماذج شعریّه دالّه علی استعمال هذه الظاهره ودلالاتها فی الصور الشعریه عند أدونیس. أهمّ ما یلفت الانتباه فی صوره الشعریهالفیزیاویه أنّ الشاعر یرغب کثیراً ما إلی استعمال الحرکه الزمکانیه فی نصّه الشّعری؛ إذ تتّفق دینامیکیهالمکان والزمان مع رؤیته الثوریه فی التغییر والطموح إلی تحقّق أحلامه فی بناء مستقبل زاهر وعالم جدید. ویفصح الشاعر عن اتجاهه الوثنی من خلال توظیف صور الحرکه الزمکانیه کما یتّضح من وراء صور الحرکه الزمانیه والمکانیه رأیه حول الشّعر؛إذ یعتقد أنّ الشّعر دینامیکیه وبثّ الحرکه ورفض السکون فیلجأ الشاعر إلی صور الحرکه المکانیه والسکون الزمانی فی تصویر فقدان الحبّ، کما اعتمد علی توظیف صور الجمودالزمانی والمکانی، لتحریض الموقف الثّوری والمجال الحیویّ والتجدّد علی نحو أعمق وأکثر حراره وفاعلیه ویستعرض الشاعر فی توظیف الحرکه الزمانیه والسکون المکانی إدراک عبثیهالوجود وتحطیم الزمان النجومی والغلبه علی سطوهالزمن الموضوعی فی جمود الفضاء.
۱۳.

أسلوب الإستعاره المفهومیه وتصامیمها التصوریه فی شعر میخائیل نعیمه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الاستعاره المفهومیه التصامیم التصوریه لایکوف جونسون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 886 تعداد دانلود : 286
الاستعاره المفهومیه هی أصل طبیعی لها حضور فی کل مکان تُستخدم فی حیاتنا الیومیه واعیه أو غیر واعیه. المهم فی هذا النوع من الاستعاره، إیجاد أسلوب یخلق طریقه لإدراک المفاهیم الذهنیه والانتزاعیه أکثر وضوحا. فمن المستحسن أن نستخدم هذه الآلیه المفهومیه لقراءه النصوص الشعریه المعاصره وشرح مفاهیمها المجرده. سعی هذا البحث، دراسه الاستعاره المفهومیه معتمداً علی نظریه لایکوف و جونسون - وهما مبدعا هذه النظریه فی القرن الحاضر- فی قصیدتی میخائیل نعیمه(«صدی الأجراس» و«النهر المتجمد»)، الشاعر المعاصر اللبنانی، بالمنهج الوصفی- التحلیلی، ومبنیا علی العلم الإدراکی ثم دراسه تصامیمها التصوریه، یعنی بِنیه مفهومیه تُخلق علی أساس تجارب مختلفه لإدراک المفاهیم الانتزاعیه. فی أجابه السؤَالین: کیف تتجلّی الاستعاره المفهومیه فی القصیدتین؟ و کیف تؤدی الاستعاره المفهومیه إلی فهم القصیدتین أکثر وضوحا؟ ومن أهم ما وصل إلیه البحث، هو أن الشاعر فی القصیدتین قام بتصویر شعره مستعینه بالاستعاره المفهومیه، ذلک یساعدنا إلی فهم الانتزاعیات کما هی.
۱۴.

بررسی ادبیّت سبک مجموعه شعری «قالت لی السّمراء» نزار قبانی و «رستاخیز» سیمین بهبهانی براساس معادله بوزیمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی شعر معاصر عربی و فارسی سبک شناسی آماری معادله بوزیمان نزار قبانی سیمین بهبهانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 81 تعداد دانلود : 55
یکی از مهم ترین شاخه های سبک شناسی، سبک شناسی آماری است که به تازگی مورد توجّه پژوهشگران قرار گرفته است. سبک شناسی آماری به زبان ریاضی و آمار، ادبیّت یک اثر را مشخّص می کند، معادله بوزیمان ازجمله پژوهش هایی است که در حوزه سبک شناسی آماری مورد توجّه قرار می گیرد. معادله بوزیمان، معادله ای عاطفه سنج است که میزان ادبیّت اثر را تعیین می کند. هدف نوشتار پیش رو، بررسی ادبیّت سبک دو شاعر معاصر سوریه و ایران، نزار قبانی و سیمین بهبهانی در دو مجموعه «قالت لی السّمراء» و «رستاخیز» است؛گفتنی است پژوهش حاضر با روش تحلیلی - آماری و با رویکرد سبک شناسانه مورد پژوهش قرار گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که سبک سیمین بهبهانی نسبت به سبک نزار قبانی از ادبیّت بیشتری برخوردار است. دلیل این امر را می توان افزون بر عامل جنسیّت، در عوامل محیطی و درونی نیز جستجو کرد.
۱۵.

النقد البنیوی لتقنیات السرد فی روایه "ورّاق الحب" بناءً على نظریه جیرار جینیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تقنیه السرد جیرار جینیت الروایه المعاصره السوریه خلیل صویلح وراق الحب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 908 تعداد دانلود : 872
علم السرد، الذی تتمثل وظیفته الرئیسیه فی دراسه العناصر البنیویه للروایه ، یعدّ أحد الجوانب المهمه للنظریات الأدبیه وقد أثار الکثیر من النقد فی مجال الأدب المعاصر. یعدّ جیرار جینیت[1] ، المنظِّر الفرنسی، ورائد السردیات البنیویه حیث قام بتحدید الفئات المرکزیه الخمسه التی تشکل عناصر السرد لتحلیل القصه والتی تتضمن النظم، والاستمراریه، والتواتر السردی، والشکل والنبره. تهدف الدراسه الحالیه إلى استخدام نظریه السرد لجیرار جینیت علی أساس المنهج الوصفی التحلیلی، لتحلیل روایه وراق الحب للمؤلف السوری المعاصر، خلیل صویلح، والتعرف على التقنیات السردیه المستخدمه فیها. انتهی البحث إلی جمله من الاستنتاجات، من أهمّها: إنّ زاویه رؤیه الروایه تعتمد علی السرد بإستخدام الشخص الأول المفرد وأن الراوی یعتبر الشخصیه الرئیسه فیها؛ تجد هناک فجوه بین زمن السرد والزمن الذی تحدث فیه الأحداث، ویروى الراوی الأحداث بعد الحدث. بمعنى آخر یستخدم التواتر الزمنی فی ورّاق الحب. وسرد القصص بشکل منتظم ولکن الأحداث لاتأتی عن ترتیب زمنیّ متتابع؛ وهذا یشیر إلى أن الروایه لها مفارقه زمنیه. و شاهدنا استخدام عناصر السرد فیها یعنی على نطاق واسع النظم، والاستمراریه والتواتر السردی. [1] . Gerard Genette
۱۶.

تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر انگیزه پیشرفت و خود کارآمدی تحصیلی در برنامهدرسی زبان عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فن آوری اطلاعات و ارتباطات انگیزه پیشرفت تحصیلی خودکارآمدی تحصیلی برنامه درسی زبان عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 933 تعداد دانلود : 80
This study was done to determine the effectiveness of information and communication technology (ICT) on academic achievement motivation and academic self-efficacy in Arabic language curriculum. This study was semi -experimental and pretest-posttest with control group. The statistical population of this research was all of high school female students of Sabzevar in the academic year 2015-2016. 50 students (25 persons for experimental group and 25 persons for control group) were selected by multi-stage cluster method. The experimental group received ICT intervention during 2 months and control group trained using traditional teaching method. Data was collected using a standard questionnaire of Herman's academic achievement motivation and Jinks and Morgan academic self-efficacy. The collected data was analyzed using covariance analysis. The results showed that ICT have a significant effect on the academic achievement motivation and academic self-efficacy of high school female students. According to the results using ICT in Arabic language training could be used as an effective intervention to promote achievement motivation and academic self-efficacy of students.
۱۷.

رابطه تاب آوری، خوددل سوزی با پریشانی کلاس های زبان عربی دانشجویان دختر دانشگاه خوارزمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری خوددل سوزی پریشانی در کلاس زبان عربی زبان خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 678 تعداد دانلود : 818
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین تاب آوری، خوددل سوزی و پریشانی در کلاس های زبان عربی دانشجویان دختر دانشگاه خوارزمی انجام شد. این پژوهش از گونه توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش همگی دانشجویان دختر رشته کارشناسی زبان و ادبیات عرب سال 1394 به شمار 127 تن را در بر گرفت. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 101 نفر تعیین شد که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های خوددل سوزی نف، تاب آوری کونور و دیویدسون و پریشانی در کلاس زبان خارجی هورویتز استفاده شد. داده های گردآوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی، همبستگی و تحلیل رگرسیون تجزیه و بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین متغیرهای تاب آوری، خوددل سوزی و پریشانی در کلاس های زبان عربی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین، تاب آوری به تنهایی 41 درصد و به همراه خوددل سوزی 48 درصد واریانس پریشانی در کلاس زبان عربی را تبییین کردند. بنابراین، افزایش سازه های روانشناسی مثبت تاب آوری و خوددل سوزی می تواند موجب کاهش پریشانی در کلاس زبان عربی دانشجویان دختر شود.
۱۸.

تجلیات المقاومه الفلسطینیه فی شعر فاروق جویده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الالتزام أدب المقاومه فاروق جویده فلسطین القدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 162 تعداد دانلود : 916
إن الأدب المقاوم یندرج ضمن الأدب الملتزم و من شأنه أن یعبر عن مساوی الاستبداد الداخلی أو الاحتلال الخارجی، بغیه إذکاء روح المقاومه بالوعی و الفهم للقضیه التی یدافع عنها و هو یحث الناس على الکفاح و التضحیه من أجل التخلص من نیر المستبدین و المحتلین. فاروق جویده هو شاعر معاصر مصری ولد عام 1945 فی محافظه کفرالشیخ، و هو حریصٌ فی کتاباته و مواقفه على الالتزام بقضایا الأمه لاسیما القضیه الفلسطینیه، و یعتبر واحداً من أبرز الشعراء المجیدین فی مسیره الشعر العربی المعاصر بشکل عام و فی مجال المقاومه و الصمود بشکل خاص. لم یأخذ هذا الشاعر المفکر حقه من الاهتمام فی حقل الدراسه و التحلیل، و بالطبع هذا المقال لایتسع لإعطاء هذا الرجل ما یستحق من البحث و التدقیق؛ لذا یجب علی المرء أن یقتنع بذکر ما یسمح المقام، علی أمل أن یکون هذا المقال تمهیداً للفت انتباه الباحثین و الدارسین لذلک. إن اهتمام فاروق جویده بالقضیه الفلسطینیه یتمحور حول الحب بالنسبه إلى القدس، رفض السلم المبنی على الخنوع، الدعوه إلى الکفاح، أطفال الحجاره، الدین عامل الوحده، و التطلع إلی مستقبل واعد.ونرى الشاعر فی هذا السبیل یستعین لتحقیق مآربه بالوسایل التعبیریه وعلى وجه الخصوص الرمز الذی لایخرج علی رؤیته الإسلامیه و التناص القرآنی، و النقطه اللافته الأخرى متمثله فی عدم استخدام الشاعر أسلوب الفکاهه فی قصایده إطلاقاً. یسعى هذا المقال على أساس المنهج الوصفی -التحلیلی إلى بلوره و استعراض مظاهر المقاومه الفلسطینیه التی ارتکز علیها الشاعر فی التعبیر عن موقفه من هذه القضیه.
۱۹.

مقاله به زبان عربی: نقد و بررسی رنگ قرمز و سبز در اشعار نازک الملائکة (نقد اللون الأحمر والأخضر ودراستهما فی أشعار نازک الملائکة)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقد رنگ سبز نازک الملائکة شعر عراقی معاصر دلالت های رنگ رنگ قرمز

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات نمادین نماد و نمادپردازی
تعداد بازدید : 264 تعداد دانلود : 132
رنگ برجسته ترین عنصر در شکل گیری تصاویر حسی شاعران قدیم و معاصر به شمار می رود و شاعران از واژگان رنگین در عینی تر شدن و واقع نمایی تصاویر شاعرانه و کشف و توضیح روابط میان اجزای تصاویر شعری بهره برده اند. در این میان ""نازک الملائکه"" نیز از رنگ های مختلفی برای تعبیر از افکار و عواطف و احساسات خود در سطح گسترده ای بهره می برد. به دلیل اهمیت و زیبایی های دو رنگ قرمز و سبز در اشعار او، این مقاله به نقد و بررسی زیبایی های این دو رنگ و دلالت های آن در اشعار ""نازک الملائکه"" می پردازد. روش کار در این مقاله توصیفی- تحلیلی و آماری است. رنگ ها بازگو کننده احساسات و غم و شادی های اوست و گاهی موارد نازک الملائکه از جایگاه غیر حقیقی رنگ ها بهره گرفته و رنگی را به رنگ دیگری به عنوان عنصر زیبایی و القای مفاهیم سیاسی و اجتماعی تبدیل کرده است. توجه زیاد شاعر به رنگ ها و معانی متنوع و دلالات های نمادی و زیبای آن ها نشانگر نگاه هوشمندانه شاعر به دقائق هستی و طبیعت اطراف خود و تأثیرپذیری او ازحوداث و تحولات سیاسی و اجتماعی اوست. انتخاب قرمز میل درونی او را به کوشش نشان می دهد که به مدلول هایی مثل آزادی خواهی و عشق و حیا دلالت دارد و انتخاب رنگ سبز بعد از قرمز نماد امید و زندگی و تحقق آرزوهاست.
۲۰.

نمادهای دینی در شعر شیعی (قرن اول تاپنجم هجری)

نویسنده:

کلید واژه ها: امام علی (ع) امام حسین (ع) شعر شیعه شخصیت های مقدس نماد دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان عباسی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام کلیات
تعداد بازدید : 361 تعداد دانلود : 371
رمزگرایی و نماد شناسی از مباحث مورد توجّه در همه علوم و دانش های بشری است. ادبیات به عنوان شاخه ای از علوم، با نماد و رمز، پیوندی عمیق و دیرینه دارد. نماد دینی به عنوان یکی از تقسیمات نماد در ادبیات و یکی از اصطلاحات رایج در علم جامعه شناسی دینی، از جایگاه ویژه ای در شعر شیعه برخوردار است که اثبات این مدّعا، رویکردی ادبی-جامعه شناختی را طلب می کند. نماد دینی در هر دو بخش خود، حقیقی و غیر حقیقی، به طور کلی به پنج دسته تقسیم می شود که عبارتند از: شخصیت های مقدس، اعمال مقدس، اشیاء مقدس، مکان های مقدس و زمان های مقدس. این تحقیق با محوریت شخصیت های مقدس در بخش نماد دینی حقیقی و با توجه به مجال اندک این مقاله، در نظر دارد تنها به بررسی و تحلیل نمادهای دینی مربوط به امام علی (ع) و امام حسین (ع) بپردازد و در پایان، این نمادها را در طول پنج قرن اول هجری با یکدیگر مقایسه و تغییرات و تحوّلات موجود را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. نمادهای دینی مورد بررسی، از قرن اول تا اواخر قرن سوّم حکایت از گرایش علوی و از اواخر قرن سوّم تا اواخر قرن پنجم نشان از گرایش حسینی دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان