محمدتقی ایمان

محمدتقی ایمان

مدرک تحصیلی: استاد جامعه شناسی دانشگاه شیراز، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۱۱۴ مورد.
۲۱.

بررسی رابطه بین مسؤولیت اجتماعی و رفتارهای مطلوب اجتماعی جوانان موردمطالعه شهر کرمانشاه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال چهاردهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۵۲)

کلید واژه ها: مسؤولیت اجتماعی رفتارهای مطلوب اجتماعی نوع دوستی کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 21 تعداد دانلود : 644
 هدف اصلی این مقاله، سنجش رابطه بین مسؤولیت اجتماعی و رفتارهای مطلوب اجتماعی جوانان شهر کرمانشاه می باشد. ازلحاظ روش شناسی بر اساس روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری جوانان شهر کرمانشاه با تعداد 360450 نفر است. تعداد 400 نفر به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. برای ارزیابی ابزار پژوهش از روایی صوری و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. از همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیات و رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر برای آزمون مدل استفاده به عمل آمد. نتایج نشان می دهد که بین مسئولیت پذیری جوانان و ابعاد مختلف رفتارهای اجتماعی مطلوب ارتباط معناداری وجود دارد. رابطه معنی داری بین متغیرهای میزان تحصیلات (49/0=r) میزان درآمد (37/0=r)، مسؤولیت اجتماعی با بعد همدلی (64/0 =r)، مسؤولیت اجتماعی با بعد انگیزه های داوطلبانه (54/0=r)، مسؤولیت اجتماعی با بعد نوع دوستی (23/0=r) و مسؤولیت اجتماعی با بعد جهت گیری درون دینی (42/0=r) با رفتارهای اجتماعی مطلوب وجود دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد مسؤولیت اجتماعی (57/0=Beta)، میزان تحصیلات (39/0 =Beta)، طبقه اجتماعی (32/0=Beta) و جنسیت با مقدار (28/0=Beta) به ترتیب میزان اهمیتی در تبیین متغیر وابسته داشته اند، وارد معادله رگرسیونی شده اند و درمجموع این 4 متغیر توانسته اند 63/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند (63/0=R²).
۲۲.

دلالت های معنایی فراغت در میان شهروندان شهر اصفهان (یک پژوهش کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۶۸)

کلید واژه ها: مصرف پژوهش کیفی فراغت دلالت های معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 696 تعداد دانلود : 998
تفکیک فزاینده میان ساعات کاری و غیرکاری در زندگی مدرن، امکان فراغت بیشتری برای شهروندان فراهم کرده است؛ بنابراین، شیوة گذران آن به یک بحث تأمل برانگیز تبدیل شده است. مطالعه حاضر تلاش دارد با اتخاذ رویکرد تفسیری و با به کارگیری روش شناسی نظریه زمینه ای، این دلالت ها و معانی را در بین شهروندان شهر اصفهان شناسایی کند. بدین منظور 33 نفر از شهروندان ساکن شهر اصفهان به روش نمونه گیری هدفمند و برحسب مسیر گام به گام، جمع آوری و تحلیل داده ها، شناسایی و با آنها مصاحبه عمیق انجام شده است. تحلیل داده ها نشان می دهد مهم ترین دلالت های معنایی فراغت در بین مشارکت کنندگان میدان مطالعه شده عبارتند از: فراغت ارتباطی / تکنولوژیک، فراغت خانوادگی، فراغت خانگی، فراغت فردگرایانه، فراغت بی برنامه. هریک از این دلالت ها گویای معنای خاصی از فراغت است که الگوهای فراغت افراد را مبتنی بر این شیوة معنادهی شکل دهد. انتزاع این کدها در سطح بالاتر یک مقوله هسته را ساخت و آن فراغت تقلیل گرایانه / بی هنجار است. این مقوله اشاره می کند مشارکت کنندگان مطالعه شده، معنایی تقلیل گرایانه در ذهن خود، ساخته و فراغت را از معنایی منسجم، برنامه ریزی شده، منظم و مستمر در جهت شکوفایی استعدادها به معنایی بی شکل، بدون جهت خاص و دم دستی از فراغت تقلیل داده اند. همچنین، بی هنجاربودن فراغت به معنای نوعی سردرگمی و بی معنایی نسبت به الگوهای فراغت است.
۲۳.

مروری نظام مند بر مطالعات فرهنگ مالیاتی و عوامل موثر بر آن در ایران

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 85-116

کلید واژه ها: مالیات فرهنگ مالیاتی ایران مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 795 تعداد دانلود : 301
فرهنگ مالیاتی به عنوان یکی از مولفه های اصلی پدیده مالیات و مالیات ستانی در دنیای مدرن به شمار می آید، سیاست گذاران اقتصادی و سیستم مالیاتی را چاره ای جز مدنظر قرار دادن و توجه و تمرکز بیشتر بر این فرهنگ و تقویت آن در جهت کارآمدی مالیات نیست. پژوهش حاضر با هدف بررسی مطالعات و پژوهش های صورت گرفته در خصوص فرهنگ مالیاتی و عوامل موثر بر آن در ایران با روش مرور نظام مند به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش مطالعات انجام شده در خصوص فرهنگ مالیاتی به تعداد چهارده پژوهش است. یافته های پژوهش بیانگر این است: به لحاظ روش شناسی رویکرد غالب در پژوهش های مرتبط با فرهنگ مالیاتی در ایران، روش شناسی کمی و به عبارت دقیق تر رویکرد قیاسی – فرضیه ای است؛ جامعه آماری مطالعات مرتبط با فرهنگ مالیاتی طیفی از کنشگران درگیر در عرصه مالیات شامل مودیان، ممیزان و کارشناسان مالیاتی است؛ سنجش فرهنگ مالیاتی در این پژوهش ها مبتنی بر ابعاد ذهنی (نگرش مالیاتی) عینی (کنش و رفتار مالیاتی) و ترکیبی از این دو بعد است؛ عوامل اثرگذار مورد بررسی بر فرهنگ مالیاتی در پژوهش های صورت گرفته قابل تقسیم بندی به عوامل نهادی (ساختاری) و عوامل مربوط به کنشکران (عاملیت) است که در دو دسته عوامل بیرون از عرصه مالیات و درون آن و همچنین عوامل بازدارنده (تضعیف کننده) و پیش برنده (تقویت کننده) فرهنگ مالیاتی قرار می گیرند.
۲۴.

داوری اخلاقی بر مبنای استثنایی سازی موقعیت: کاوش پدیدارشناختی اخلاق پژوهش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: داوری اخلاقی استثنایی سازی موقعیت پدیدارشناسی دانشجویان دکتری اخلاق پژوهش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 252 تعداد دانلود : 254
این پژوهش با هدف کاوش پدیدارشناختی فهم دانشجویان دکتری دانشگاه شیراز از اخلاق پژوهش انجام گرفته است و از طریق مصاحبه عمیق با 8 نفر، داده های مورد نظر جهت تحلیل جمع آوری گردید. داده ها با روش پدیدارشناسی تفسیری تحلیل و در اولین مرحله هفت زیر تم پیرامون موضوع مقاله حاضر استخراج گردید. در ادامه هفت زیر تم اولیه توسط محقق در دو تم اصلی: باز اندیشی در مفاهیم و برجسته سازی تعدد موقعیت ها مفهوم سازی شد. در نهایت استثنایی سازی موقعیت، به عنوان مفهوم مرکزی تجربه زیسته مشارکت کنندگان در مواجهه با شرایط متعارض اخلاقی که شیوه داوری اخلاقی آنها را تعیین می کند کشف شد. بنابراین افراد با رجوع به معانی مطلوب خود از مفاهیم و انتخاب گزینشی از موقعیت های چندگانه ای که با آن مواجه می شوند، تفسیری خاص و استثنایی از انجام رساله انجام می دهند. این شیوه تفسیر، آنها را یاری می رساند تا به مدیریت تعارضات و داوری اخلاقی بپردازند.
۲۵.

روش شناسی سیستمی چندگانه: رویکردی نوین در پژوهش های مدیریت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۲ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۸۷
تعداد بازدید : 251 تعداد دانلود : 217
امروزه مدیران با چالش هایی همچون پیچیدگی و پویایی فزاینده در ماهیت سازمان ها و صنایع، مسائل غیر ساختار یافته و عدم اطمینان محیطی مواجه هستند. در چنین شرایطی درک، بررسی و تجزیه و تحلیل مسائل سازمانی و تدوین راهبرد های مناسب، کاری دشوار قلمداد می شود. روش شناسی های سیستمی مانند تحقیق در عملیات، تئوری پیچیدگی، سایبرنتیک و پویایی شناسی به تنهایی قادر به حل و فصل مسائل سازمانی نیستند. آنها کارآمدی لازم را در مواجهه با شرایط ویژه سازمان های امروزی ندارند. مدیران از این رو نیازمند رویکرد هایی نوین و خلاقانه هستند. آنها باید ورای پارادایمهای حاکم، امکان بهره مندی از نقاط قوت روش شناسی های مختلف برای مواجهه با چنین شرایطی را فراهم سازند. روش شناسی سیستمی چندگانهدر قالب پارادایمی نوین [و متأثر از پارادایم انتقادی علوم اجتماعی]، مدیران و پژوهش گران حوزه سازمان و مدیریت را در شناخت وضع موجود و مطلوب و ارائه راهکارهایی مناسب توانمند می سازد. در این مقاله با معرفی مبانی فلسفی این گونه روش شناسی ها و دشواری های مربوط به آنها، الگو های مختلف ایجاد یک روش شناسی سیستمی چندگانه و اصول حاکم بر آنها ارائه می گردد.
۲۶.

بررسی جامعه شناختی رابطه الگوهای دینداری با انواع مدارای اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال ششم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۰)
تعداد بازدید : 261 تعداد دانلود : 587
هدف: مطالعه حاضر بررسی جامعه شناختی رابطه الگوهای دینداری و انواع مدارای اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 94-1393 بوده است. روش:روش این پژوهش، کمّی از نوع پیمایش و ابزار بررسی، پرسشنامه بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 376 نفر معین شد. برای تبیین مدارا از نظریه اینگلهارت به عنوان چارچوب نظری استفاده شد. پایایی سازه ها با استفاده از آلفای کرونباخ بالای70/0 برآورد شد و همچنین اعتبار آن نیز از طریق کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار استنباطی(تفاوت میانگین، همبستگی پیرسون و رگرسیون) با استفاده از نرم افزار آماری اس.پی.اس.اس. انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد که مدارا با سن، جنس، مدت حضور در دانشگاه و گروه تحصیلی رابطه معناداری دارد. همچنین تحلیل رگرسیونی بیانگر آن است که کسانی که بُعد مناسکی دینداری در آنها قوی تر است، مدارای کمتری دارند. اما در مقابل، کسانی که الگوی اخلاق گرایی در آنها برجسته تر است، از مدارای بالاتری برخوردارند. در نهایت، با ورود هشت متغیّر، واریانس تببین شده به 3/10 درصد رسید. نتیجه گیری: با توجه به افزایش مدارا با افزایش میزان گرایش به الگو های اخلاق گرا و عرفان گرای دینی، پیشنهاد می شود روی الگوی اخلاق گرای دینی بیش از پیش سرمایه گذاری شود؛ زیرا این الگو نه تنها به مدارای اجتماعی بیشتر منجر شده، بلکه واجد پیامدهای اخلاقی مثبت دیگری نیز خواهد بود#,
۲۷.

مردم نگاری شهری روشی برای واکاوی مسائل اجتماعی و فرهنگی شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلید واژه ها: شهر مردم نگاری زندگی روزمره مسائل اجتماعی مشاهده ی مشارکتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری فرهنگ مردمی
تعداد بازدید : 328 تعداد دانلود : 851
مردم نگاری شهری به مثابه ی یکی از روشهای تحقیق کیفی که برآن است که برای مطالعه ی شهر باید از رویکرد انسان گرایانه استفاده کرد زیرا این انسانها هستند که شهر را می سازند؛ در واقع مردم نگاری به مشاهده ی جهان براساس چارچوب مرجع افراد مورد بررسی می پردازد و محقق به گونه ای فعال در زندگی افراد و موقعیت مورد مطالعه مشارکت می کند؛ مشاهده ی وقایع عادی و فعالیت های روزمره به گونه ای که در محیط های طبیعی رخ می دهد. افزون بر آن، وقایع غیرعادی نیز مورد مشاهده قرار می گیرد. محقق به طور مستقیم در زندگی افراد مورد مطالعه مشارکت می ورزد و شخصا فرایند زندگی اجتماعی روزمره را در محیط و میدان تحقیق تجربه می کند. تاریخچه ی مردم نگاری شهری از شهر شیکاگو آغاز می شود. تامس نخستین چهره ی برجسته و بنیانگذار مکتب شیکاگو بود که تحقیقات اجتماعی خود را در زمینه ی مشکلات شهر شیکاگو به ویژه موضوع هایی چون مهاجران، زنان، گروه های اقلیت قومی، انحرافات اجتماعی و غیره پیش از جنگ جهانی اول آغاز کرده بود. در واقع او بر آن بود که برای مبارزه با انحرافات اجتماعی و مشکلات زندگی شهری چاره ای جز شناخت دقیق سازوکارهای آنها و تحلیل این سازوکارها وجود ندارد. آنچه به نظر وی اهمیت داشت این بود که برداشت و نگرش افراد را نسبت به موقعیتی که در آن قرار گرفته اند بشناسیم تا بتوانیم جهت گیری های ذهنی آنها را در جامعه درک کنیم.
۲۸.

بررسی تغییرات انتخاب نام "رضا" در ایران (1340-1389)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال چهارم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۳ 55-72

کلید واژه ها: امام رضا (ع) نام گزینی بوردیو ذائقه اجتماعی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 47 تعداد دانلود : 847
این پژوهش با هدف بررسی روند تغییرات رویکرد به انتخاب نام "رضا" در طی 50 سال اخیر (1340-1389) در ایران بر مبنای آمار منتشر شده توسط سازمان ثبت احوال کشور صورت گرفته است. دیدگاه بوردیو درباره ذائقه به عنوان چارچوب نظری پژوهش انتخاب شده است. بر اساس این دیدگاه، هر رفتار و نگرشی با توجه به ماهیت اجتماعی آن، ذیل مفهوم ذائقه قابل تبیین و ردیابی است. بنابراین، نام گزینی نیز با توجه به این ویژگی، تحت سیطره ذائقه های مختلف اجتماعی، در برهه های مختلف تاریخی و بسترهای متفاوت فرهنگی قرار دارد و با تغییر ذائقه، دچار تغییر و تحول می شود. با توجه به این رویکرد نظری، در این پژوهش تلاش شده است تبیینی از روند تغییرات نام گزینی و برخی دلایل محتمل واکاوی و شناسایی شود. با وجود تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی و به تبع آن برنامه های فرهنگی رسمی در ایران طی 50 سال، مشاهده می شود متوسط نسبت انتخاب نام رضا طی این سال ها حدود 2.4 درصد شده و انتخاب این نام بین رتبه چهارم و چهاردهم برای متولدان پسر در نوسان بوده است. افزایش رویکرد به انتخاب نام رضا در اوایل دهه 50 تا وقوع انقلاب اسلامی، به نوعی نشانگر تغییر تفکر و سلیقه مردم و روی آوری مشتاقانه تر به فرهنگ اسلامی بوده که در شئون مختلف و از جمله انتخاب نام بروز یافته است. با پیروزی انقلاب اسلامی، ضمن گسترش اندیشه ها و آموزه های اسلامی در جامعه، سرعت رشد رویکرد به نام رضا کاهش یافته و ترکیبات حاوی نام رضا ترجیح بیشتری داشته است. عرضه منابع فرهنگی متعدد، امکان دسترسی به دامنه اسامی بیشتری را فراهم آورده و از سوی دیگر، تغییرات فرهنگی و ذهنی مردم منجر به تنوع طلبی و روی آوری به اسامی جدید و در نتیجه کاهش رویکرد به انتخاب نام رضا شده است.
۲۹.

یک الگوی پاردایمی از رابطه جوان و رسانه در شیراز، ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: هویت رسانه کارکرد جوان رابطه الگوی پارادایمی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه ارتباطات و جامعه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات میان فرهنگی
تعداد بازدید : 568 تعداد دانلود : 487
هدف: تحقیق حاضر به دنبال کشف ارائه الگوی پارادایمیِ رابطه جوانان شهر شیراز با رسانه می باشد. روش: روش تحقیق بر اساس روش گروه کانونی، و تحلیل آن بر اساس مدل های نظریه زمینه ای می باشد. نتایج: مفاهیم اکتشاف شده تحقیق نشان می دهد که فهم و درک جوانان در ششسؤال تحقیق عبارتند از: به لحاظ هویتی خود را افرادی با خلاقیت بالا و عقلانیت پایین تعریف می کنند؛ از نظر عقیده، الگوپذیر و در عین حال منتقد هستند؛ نگاهشان نسبت به رسانه داخل همراه با بی اعتمادی و تک کارکردی بودن آن است و متمایل به رسانه خارجی هستند؛ مدیریت گذران اوقات فراقت توسط جوانانجام می شود که به شدت متأثر از فضای رسانه ای است؛ از نظر رابطه با رسانه، اعتماد به رسانه بیگانه و کم اعتمادی به رسانه داخل، و نیز تمرکز بر رسانه مدرن تا سنتی است؛ و از نظر عملکرد رسانه در ایران، آن را غیرعملکردی، خاص گرایانه، و عاطفی قلمداد می کنند. بحث: رسانه در کشور ما لازم است به کیفیت تعامل خود با مخاطب، سبک زندگی و مصرف رسانه ای آن ها، و نیز به ترجیحات و علائق جوانان توجه داشته باشد. در این زمینه توجه به تغییرات وسیع اجتماعی و شکل گیری رسانه های نوین یک ضرورت انکارناپذیر است.
۳۰.

مردم نگاری شهری به مثابه ی روشی برای واکاوی مسائل اجتماعی و فرهنگی شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷

کلید واژه ها: شهر مردم نگاری زندگی روزمره مسائل اجتماعی مشاهده ی مشارکتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
تعداد بازدید : 642 تعداد دانلود : 791
مردم نگاری شهری به مثابه ی یکی از روش های تحقیق کیفی است که بر آن است که برای مطالعه ی شهر باید از رویکرد انسان گرایانه استفاده کرد، زیرا این انسان ها هستند که شهر را می سازند. در واقع، مردم نگاری به مشاهده ی جهان بر اساس چارچوب مرجع افراد مورد بررسی می پردازد و محقق به گونه ای فعال در زندگی افراد و موقعیت مورد مطالعه مشارکت می کند؛ مشاهده ی وقایع عادی و فعالیت های روزمره به گونه ای که در محیط های طبیعی رخ می دهد. افزون بر آن، وقایع غیرعادی نیز مورد مشاهده قرار می گیرد و محقق به طور مستقیم در زندگی افراد مورد مطالعه مشارکت می ورزد و شخصاً فرایند زندگی اجتماعی روزمره را در محیط و میدان تحقیق تجربه می کند. تاریخچه ی مردم نگاری شهری از شهر شیکاگو آغاز می شود. تامس نخستین چهره ی برجسته و بنیانگذار مکتب شیکاگو بود که تحقیقات اجتماعی خود را در زمینه ی مشکلات شهر شیکاگو بویژه موضوع هایی چون مهاجران، زنان، اقلیت گروه های قومی، انحرافات اجتماعی و غیره پیش از جنگ جهانی اول آغاز کرده بود. در واقع او بر آن بود که برای مبارزه با انحرافات اجتماعی و مشکلات زندگی شهری چاره ای جز شناخت دقیق سازوکارهای آنها و تحلیل این سازوکارها وجود ندارد. آنچه به نظر وی اهمیت داشت این بود که برداشت و نگرش افراد را نسبت به موقعیتی که در آن قرار گرفته اند بشناسیم تا بتوانیم جهت گیری های ذهنی آنها در جامعه را درک کنیم.
۳۱.

درک معنای زنان منطقه عسلویه از مسئولیت اجتماعی شرکت ها (مطالعه مردم نگارانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۳ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ 1 - 22

کلید واژه ها: تغییرات اجتماعی توسعه سلامت صنعتی شدن مردم نگاری انتقادی مسئولیت اجتماعی شرکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 486 تعداد دانلود : 416
منطقه عسلویه یا پارس جنوبی یکی از مناطق پرترافیک و صنعتی خاورمیانه است که تأثیر عمیقی بر زندگی مردم بومی مجاور منطقه و به طور مشخص، بر زندگی زنان ساکن آنجا گذاشته است. از آنجا که شرکت های پتروشیمی زیادی در منطقه مشغول به کارند، مطرح کردن بحث مسئولیت اجتماعی شرکت ها می تواند نقش مثبتی بر وضعیت زندگی مردم داشته باشد و از این لحاظ حائز اهمیت است. بدین منظور پژوهش حاضر درصدد است با رویکرد تفسیرگرایی انتقادی، درک معنایی زنان ساکن در مجاورت منطقه گازی پارس جنوبی عسلویه را از مسئولیت اجتماعی شرکت ها در برابر ذی نفعان بررسی کند. برای انجام دادن این پژوهش، از روش شناسی کیفی و از روش مردم نگاری انتقادی و تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته با مشاهده استفاده شده است. بدین منظور با در نظر گرفتن ترکیب سن، شغل، وضعیت تأهل و عنصر بومی بودن با 15 زن ساکن مناطق اطراف منطقه انرژی پارس، که به شیو نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه شد. از داده های حاصل از مصاحبه ها، چهار مقوله آسیب های اجتماعی، توانمندسازی زنان، سلامت و محیط زیست و توسعه و رفاه اجتماعی استخراج و تحلیل شد و سپس طرح واره نظری ارائه شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که زنان مجاور این منطقه از رونق اقتصادی و برخی موقعیت های پیش آمده برای توانمندسازی زنان، ارزیابی مثبتی داشته اند؛ اما عملکرد شرکت ها درخصوص مسئولیت اجتماعی شرکتی شان را منفی ارزیابی کرده اند. آن ها معتقد بودند که با توجه به تأثیر مستقیم شرکت ها بر زندگی شان، شرکت ها باید دربرابر پیامدهای اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی ناشی از حضورشان در منطقه احساس مسئولیت کنند و برنامه های مداخله ای و اصلاحی و کارشناسی شده داشته باشند.
۳۲.

رویکردی نوین به برساخت اجتماعی فناوری های نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸۵
تعداد بازدید : 179 تعداد دانلود : 508
اکنون در اوایل قرن بیست و یکم با رشد و کاربرد فزاینده فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین روبرو هستیم، به طوری که همه عرصه زندگی انسان اعم از اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در نوردیده است.رویکردهای مثبت و منفی نسبت به عملکرد و پیامدهای اجتماعی و روانی فناوری از ابتدای پیدایش دوران بویژه انقلاب صنعتی همواره وجود داشته است. نکته مهم این است که هم اکنون در قرن بیست و یکم و پیدایش فناوری های نوین همچنان دیدگاه های خوشبینانه و بدبینانه نسبت به فناوری وجود دارد و تداوم یافته است. از همین رو، نظریه و رهیافت ها نسبت به فناوری های نوین نیز گاه جنبه قطبی پیدا کرده اند؛ هریک با مبانی نظری، فلسفی و انسان شناختی و ارزشی متفاوتی در مقابل هم قرار گرفته و ارزیابی های متفاوتی ارائه می کنند. یکی از مباحث و دیدگاه هایی که در قرن بیست و یکم پیرامون کارکردها و نتایج کاربرد فناوری های نوین مطرح شده این است که باید نوعی تجدید نظر در مورد چگونگی بررسی و ارزیابی فناوری های نوین صورت گیرد و از دوآلیسم خوش بینی و بدبینی فراتر رفت و رویکردی واقع گرایانه نسبت به نحوه عملکرد و پیامدهای فناورهای نوین در پیش گرفت. اما رویکرد نوینی که از سوی کسانی مانند کلنر مطرح شده این است که باید رویکردی واقع گرایانه نسبت به فناوری داشته باشیم، و بطور همزمان نقاط ضعف و قوت فناوری ها را مد نظر قرار دهیم و به گونه ای تجربی به بررسی نتایج و پیامدهای فناوری های نوین بپردازیم و بطور تجربی عملاً نشان دهیم که در چه موارد و زمینه هایی فناوری های نوین باعث پیشرفت و ارتقای کیفیت زندگی بشر شده و می تواند زمینه و بستر مناسبی برای رشد و شکوفایی مادی و معنوی زندگی انسان فراهم آورد. افزون بر آن با شناخت واقع گرایانه ای که از فناوری هایی بدست می آید می توان به عملیاتی کردن راه های استفاده مطلوب و در جهت ارتقا و شکوفایی منش و شخصیت و ابعاد مختلف انسان پرداخت و دنیایی بهتر و عادلانه تر و با آسیب های زیست محیطی کمتر و روابط انسانی بهتری را شاهد بود.
۳۳.

مطالعه ی الگوی فضایی شیوع ازدواج در بین زنان زیر 20 سال شهری و فرزندآوری آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۴

کلید واژه ها: تحصیل اشتغال زنان توزیع فضایی فرزندآوری ازدواج دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
تعداد بازدید : 449 تعداد دانلود : 875
زمان وقوع ازدواج تأثیر بلافصل و بدون واسطه ای را بر باروری اعمال می کند. در چند سال اخیر، سن ازدواج زنان بویژه در مناطق شهری کشور افزایش یافته است اما با این حال باز شاهد ازدواج دختران شهری در سنین پایین هستیم. به طوری که بر طبق آمارهای سرشماری 1385، حدود 432 هزار نفر از زنان 19-10 ساله مناطق شهری حداقل یکبار ازدواج کرده اند. از آنجا که ازدواج های زودرس یا سنین پایین شروع ازدواج، با میزان باروری ارتباط مستقیم دارد، مقاله ی حاضر به مسأله ی شیوع ازدواج در بین زنان شهری کمتر از 20 سال و فرزندآوری آنان در سطح شهرستانی از بُعد فضایی نظر افکنده است. این مطالعه با استفاده از داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 انجام گرفته است. برای بررسی رابطه ی معناداری بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل مسیر و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است؛ سپس از شاخص خودهمبستگی فضایی (موران) و شاخص محلی پیوند فضایی (لیسا) برای نشان دادن تغییرات و گرایش و عدم گرایش شهرستان ها به تشکیل خوشه های هم جوار، استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین درصد شهرنشینی و نرخ ازدواج دختران نوجوان شهری و فرزندآوری آنان رابطه و همبستگی منفی وجود دارد و توزیع فضایی آن ها در سطح کشور یک توزیع تصادفی است. نتایج ضریب همبستگی نشانگر آن است که با افزایش درصد سطح تحصیلات و اشتغال زنان از نرخ ازدواج دختران نوجوان شهری و فرزندآوری آنان کاسته می شود. بین نرخ ازدواج دختران نوجوان و میزان فرزندآوری آنان در مناطق شهری رابطه و همبستگی مثبتی وجود دارد و شاهد گرایش شهرستان ها به تشکیل خوشه های نیمه متمرکز در زمینه ی این دو متغیر هستیم. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که متغیرهای نرخ ازدواج دختران نوجوان شهری، درصد شهرنشینی و درصد زنان بی سواد مجموعاً 43 درصد از تغییرات میزان فرزندآوری زنان نوجوان شهری را تبیین می کند.
۳۴.

بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی بانوان جوان و مشارکت آنان در فعالیت های ورزشی در شهر یزد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال هشتم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۵)

کلید واژه ها: زنان مشارکت سرمایه اجتماعی ورزش یزد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده مشارکت زن در اجتماع
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی ورزش
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : 291 تعداد دانلود : 509
در دنیای امروز شرکت در فعالیت های ورزشی، به عنوان یک عنصر اساسی در زندگی افراد به شمار می آید، سرمایه اجتماعی هر فرد مهمترین بستری است که فرد بر اساس آن به مشارکت ورزشی می-پردازد. از این جهت، هدف از این تحقیق بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی بانوان جوان و مشارکت آنان در فعالیت های ورزشی است. از نظریه سرمایه بوردیو به عنوان چارچوب نظری این پژوهش استفاده شد و همچنین جامعه آماری را بانوان جوان 18-35 ساله شهر یزد تشکیل داده و برای گردآوری داده ها تعداد 200 نفر از آنان به عنوان نمونه به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که مشارکت ورزشی زنان جوان 18 تا 35 ساله شهر یزد، در سطح متوسطی می باشد. مقایسه میانگین مشارکت ورزشی در میان پاسخگویان بر حسب سن و اشتغال تفاوت معنی داری را نشان می دهد. اما مقایسه میانگین مشارکت ورزشی در میان پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات تفاوت معنی داری وجود ندارد. بر اساس نتایج رگرسیونی، متغیرهای ارتباطات اجتماعی (r=0/280) و هویت اجتماعی (r=0/113) بر متغیر مشارکت ورزشی تاثیر مستقل و معناداری داشتند که در این میان بیشترین تاثیر گذاری مستقیم بر نمره مشارکت ورزشی مربوط به مصرف رسانه ایی (r=0/463) است. در نهایت سرمایه اجتماعی (r=0/944) بیشترین تاثیر مستقیم را بر متغیر مشارکت ورزشی دارد بنابراین با توجه به نتایج تحقیق می توان به این هدف کلی دست یافت که سرمایه اجتماعی بر مشارکت ورزشی زنان جوان شهر یزد تاثیر بسزایی دارد.
۳۶.

تبیین جامعه شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۵)

کلید واژه ها: جنسیت تحصیلات سرمایه فرهنگی مصرف رسانه ای سبک زندگی مدرن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی کاربردی انسانشناسی شهری انسان شناسی سبک زندگی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
تعداد بازدید : 214 تعداد دانلود : 522
به علت روند سریع تحولات اجتماعی در نیمه دوم قرن بیستم و پس از آن در آغاز هزاره جدید، ماهیت موجودیت های اجتماعی به شدت سیال و متحول شده است. در نتیجه جامعه به مفاهیمی جدید برای تحلیل جامعه نیازمند است و مفهوم ""سبک زندگی"" چنین خصایصی را داراست. مفهوم سبک زندگی را می توان در ارتباط با مدرنیته بررسی کرد. مدرنیته با امکانات خود از طریق خلق تنوع، فرد را با انتخاب های گوناگون و پیچیده مواجه می سازد و در این پژوهش سبک زندگی مدرن شامل: اعمال و کار ها، روش ها، الگوها، طرز برخورد و روابط اجتماعی مبتنی بر عناصر زندگی مدرن است. هدف اصلی این مطالعه تبیین جامعه شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن است. در این رابطه، متغیر های سرمایه فرهنگی به عنوان فرضیه اصلی و متغیرهای زمینه ای به عنوان فرضیه های فرعی با گرایش به سبک زندگی مدرن بررسی شده است . در این پژوهش، با استفاده از روش پیمایش و اجرای پرسشنامه در میان 451 نفر از جوانان که براساس روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی در شهر شیراز انتخاب شده بودند، اطلاعات لازم جمع آوری گردید. برای پایایی ابزار سنجش از روش آماری آلفای کرونباخ و برای سنجش اعتبار تحقیق از روایی صوری بهره گرفته شده است. برای آزمون فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون و برای آزمون مقایسه میانگین ها از تحلیل واریانس و نهایتاً رگرسیون به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که با توجه به ضریب تبیین (15/٠ R²= )، 15 درصد از تغییرات سبک زندگی مدرن جوانان توسط سرمایه فرهنگی تبیین می شود.
۳۷.

تعمیم پذیری و چالش های آن در تحقیقات کیفی

نویسنده:
منبع: پژوهش سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلید واژه ها: ارتباط تحقیق تعمیم پذیری تحلیل پذیری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی روش شناسی در علوم اجتماعی کیفی
تعداد بازدید : 236 تعداد دانلود : 866
تحقیق تجربی متضمن تعمیم پذیری است، اما تعمیم پذیری صرفاً به تعمیم های آماری محدود نمی شود. به هر روی، تعمیم پذیری گام نهایی در فرایند تحقیقات کمّی و کیفی است. در خصوص نوع و شیوة تعمیم پذیری در تحقیقات کیفی، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. یکی از رویکردها «تعمیم پذیری طبیعت گرایانه» است؛ فرایندی که طی آن تعمیم پذیری بر مبنای شباهت صورت می گیرد؛ شباهتی که با دیگر افراد، محیط ها، زمان ها و زمینه ها وجود دارد. یکی دیگر از انواع تعمیم پذیری که به تحقیقات کیفی مربوط می شود، تعمیم پذیری ارتباطی است. در این باره، سؤال این است که چه کسی تصمیم می گیرد که نتایج تحقیق قابل تعمیم می باشد. در این زمینه، ممکن است محقق و خوانندة تحقیق با یکدیگر تعامل داشته باشند. نوع دیگری از تعمیم پذیری، که در اینجا بیشتر مورد تأکید است، «تعمیم پذیری متعادل» است. این تعمیم پذیری در مقابل «تعمیم پذیری تام» قرار دارد. ویلیامز معتقد است: این نوع تعمیم پذیری در تحقیقات کیفی بیشتر صورت می گیرد. ازاین رو، می توان گفت: این نوع تعمیم پذیری اجتناب ناپذیر است. داعیة تعمیم پذیری متعادل این است که آنچه در یک مکان یا زمان صادق است بر زمان و مکان دیگری هم صدق می کند. این نوع تعمیم پذیری در پی آن نیست که گزاره های جامعه شناختی را به یک دورة طولانی یا فرهنگ های دیگر تعمیم دهد. ازاین رو، محقق بر اساس موارد خاصی که موجود است، دست به استنتاج می زند تا ویژگی های جامعه بزرگ تر را درک نماید. از این رو، تعمیم دادن اجتناب ناپذیر، مطلوب و ممکن است.
۳۸.

بررسی رابطه بین هویت ملی و سرمایه اجتماعی (بررسی موردی: دانشجویان دانشگاه شیراز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال هفتم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۲)

کلید واژه ها: هویت ملی سرمایة اجتماعی سرمایة اجتماعی درون گروهی سرمایة اجتماعی برون گروهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 165 تعداد دانلود : 591
هویت افراد در رابطه با دیگران شکل می گیرد و فرایند هویت یابی از بازشناسی فرد از دیگران آغاز می شود. در نتیجه، ارتباطات اجتماعی در این فرایند بسیار با اهمیت می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و هویت ملی افراد مورد مطالعه در قالب پیمایشی اجتماعی، سعی نموده است نقش این ارتباطات اجتماعی را در هویت ملی افراد مورد بررسی قرار دهد. بدین جهت از سه گروه هویتی لر، کُرد، آذری و گروهی از دانشجویان فارس زبان 455 نفر به صورت تصادفی انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میزان سرمایة اجتماعی پاسخگویان پایین است و رابطة معنادار مثبت قوی ای میان سرمایة اجتماعی و هویت ملی گروه های هویتی مورد مطالعة مشاهده شد. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که متغیر سرمایة اجتماعی برون گروهی (مشارکت در نهادهای اجتماعی و اعتماد به نهادهای اجتماعی) به میزان 44 درصد در میان گروه هویتی لر، 27 درصد در گروه هویتی کُرد، 14 درصد در گروه هویتی آذری و 22 درصد در میان فارس زبانان تغییرات متغیر وابستة تحقیق (هویت ملی) را تبیین کرده است.
۳۹.

بررسی تاثیر کیفیت شبکه اجتماعی بر عاطفه اجتماعی جوانان شهر کرمان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (دانشگاه آزاد شوشتر) بهار ۱۳۹۲ شماره ۲۰

کلید واژه ها: اعتماد اجتماعی انتظارات اجتماعی عاطفه اجتماعی کیفیت شبکه اجتماعی احساس عدالت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 145 تعداد دانلود : 517
این پژوهش به دنبال بررسی اثر کیفیت شبکه اجتماعی بر عاطفه اجتماعی است. به منظور بررسی این رابطه از نظریه گیدنز، لین، ترنر، کوک و باربالت استفاده شده است. این تحقیق به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بین جوانان شهر کرمان در سال 1390 انجام گردیده است. روش نمونه گیری بصورت تصادفی طبقه بندی و سیستماتیک بوده است و حجم نمونه 400 نفر می باشد. آزمون فرضیات نشان می دهد که بین جنس، میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال با عاطفه اجتماعی رابطه وجود دارد. اما بین وضعیت تاهل با عاطفه اجتماعی رابطه وجود ندارد. همچنین بین انتظارات اجتماعی، احساس عدالت اجتماعی و اعتماد اجتماعی به عنوان مشخصه های کیفیت شبکه اجتماعی با عاطفه اجتماعی رابطه مثبت و بین سنین مختلف واقع در گروه سنی جوانان(35-19 سال) با عاطفه اجتماعی رابطه منفی و معنی داری تایید گردید. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون گام به گام نشان می دهد که متغیرهای مستقل اعتماد اجتماعی، انتظارات اجتماعی و میزان تحصیلات 45 درصد از تغییرات متغیر وابسته (عاطفه اجتماعی) را تبیین نموده اند. در مدل تحلیل مسیر، متغیر اعتماد اجتماعی با ضریب بتای 64/0 بیشترین تاثیر مستقیم و سن با ضریب بتای 39/0- بیشترین تاثیر غیرمستقیم را بر روی متغیر وابسته داشته است. اما اثر کل نشان می دهد که اعتماد اجتماعی مهم ترین عامل تعیین کننده عاطفه اجتماعی محسوب می-شود. بنابراین با توجه به نتایج تحقیق می توان نتیجه گرفت که کیفیت شبکه اجتماعی بر عاطفه اجتماعی جوانان شهر کرمان تاثیر به سزایی دارد.
۴۰.

تبیین جامعه شناختی و روانشناختی عاطفه اجتماعی در جوانان شهر کرمان (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال دهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: عاطفه اجتماعی عوامل روانی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 457 تعداد دانلود : 896
انسان ها در دنیایی پر از عواطف اجتماعی زندگی می کنند و عواطف اجتماعی در روابط ما با دیگران جریان دارد. در این پژوهش الگوی عواطف اجتماعی موجود در بین جوانان شهر کرمان توصیف و سپس عوامل روانی- اجتماعی مؤثر بر عاطفه اجتماعی تبیین می شود. به منظور بررسی این رابطه از نظریه ترنر، هاکشیلد و وینر استفاده شده و این تحقیق بصورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در بین جوانان شهر کرمان در سال 1390 انجام گردیده است. روش نمونه گیری بصورت تصادفی طبقه بندی و سیستماتیک بوده است و حجم نمونه 400 نفر می باشد. نتایج آزمون تحلیل توافقی چندگانه نشان داد عواطف اجتماعی منفی نظیر غم، ترس، خشم، تنفر و شرم در مقایسه با عواطف اجتماعی مثبت در جوانان شهر کرمان از فراوانی بیشتری برخوردار است. آزمون فرضیات نشان می دهد بین جنس، میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال با عاطفه اجتماعی رابطه وجود دارد. همچنین بین اعتماد اجتماعی، دینداری و اعتماد به نفس با عاطفه اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری و بین سن با عاطفه اجتماعی رابطه منفی و معنی داری تأیید گردید. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان  داد  متغیرهای مستقل  اعتماد اجتماعی، اعتماد به نفس و میزان تحصیلات 47 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نموده اند. 

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان