زینب طیبی

زینب طیبی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فرهنگیان قم

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۳ مورد از کل ۱۳ مورد.
۱.

آثار و کارکردهای فردی اخلاص با تکیه بر نگرش علامه طباطبایی و مفسران معاصر شیعه

کلید واژه ها: آثار فردی اخلاص قصد قربت علامه طباطبایی مفسران معاصر شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 35 تعداد دانلود : 349
در آیین مقدس اسلام، به عنوان متکامل ترین نسخه شریعت الهی که تضمین سعادت دنیا و آخرت بشر را در همه اعصار برعهده دارد، اخلاص گرانبهاترین گوهر خزانه قلب و روح آدمی است و چشمه های حکمت و دانش را بر زبان انسان جاری می کند و با نورانی کردن چشم بصیرت، پیروزی انسان را تضمین می کند. دستور بندگی خالص در قرآن علاوه بر واژه اخلاص و مشتقّات آن، با کلمات و عبارت هایی مانند: ﴿یُریدُونَ وَجْهَه﴾ و ﴿أَسلم وجهه لله﴾ آمده است. باوجود آنکه گستره اخلاص در قرآن شامل تمام باورهای اعتقادی، اعمال عبادی و صفات پسندیده اخلاقی است، اما آنچه در این تحقیق مورد بررسی قرارگرفته است، مباحثی است که با توجّه به آیات قرآن و دیدگاه مفسّران معاصر شیعه و به ویژه علامه طباطبایی درباره آثار و کارکردهای فردی اخلاص آمده است. این نوشتار با رویکرد توصیفی _ تحلیلی و جمع آوری اطلاعات از منابع مکتوب کتابخانه ای، ایمنی از شیطان و هوای نفس، خشوع همه چیز برای انسان، تقویت خرد، پاداش مضاعف، نجات از دشواری، قرار گرفتن تحت ولایت خدا، برخورداری از دین کامل، بصیرت دل و نیل به میل را از جمله آثار فردی اخلاص در نگرش علامه طباطبایی و مفسران معاصر شیعه دانسته است.
۲.

جستاری در آموزه های هدایتی سوره اعراف در المیزان فی تفسیر القرآن

تعداد بازدید : 159 تعداد دانلود : 895
قرآن کریم مهمترین منبع شناخت فرهنگ و معارف اسلامی است که امور هدایتی انسان از مسائل اعتقادی، اخلاقی، تاریخی، فقهی، حقوقی و اقتصادی در آن انعکاس یافته است. باتوجه به هدف اصلی نزول قرآن یعنی تربیت و هدایت بشر، تبیین تفصیلی آموزه ای هدایتی این کتاب مقدس، در درجه نخست از ناحیه پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه علیهم السلام به وقوع پیوست و در درجه بعد، مفسران و اندیشمندان اسلامی به این مهم پرداختند. از آنجا که سوره اعراف از جمله سور کلام الله مجید است که در آن سخن از اساسی ترین مباحث هدایتی بشر آمده است، این نشتار می کوشد با روش تحقیق کتابخانه ای و پردازش اطلاعات با رویکرد توصیفی - تحلیلی، مهمترین آموزه های هدایتی این سوره را در نگرش علامه طباطبایی روشن سازد. یافته های ÷پوهش نشان می دهد نفی ولات غیرخدا، نفی شرک  بت پرستی، عصمت در ابلاغ رسالت، سنجش اعمال در قیامت، عبرت آموزی از سرنوشت دیگران، روش های تربیتی انبیا، تاثیر دعا در تربیت انسان، مبارزه با احرافات اقتصادی، عبرت آموزی از سرنوشت دیگران و ممنوعیت تقلید نابجا از پیشینیان، ازجمله آموزه های هدایتی سوره اعراف در تفسیر المیزان است.
۳.

کارکردهای اجتماعی دین در بیانیه گام از منظر نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: کارکردهای اجتماعی دین گام دوم انقلاب اسلامی نهج البلاغه بیانیه گام دوم انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 760
موضوع کارکرد دین در دهه های اخیر، به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و فروپاشی نظام کمونیستی و ابطال نظریه «افیون بودن دین» و تجربه موفق حضور دین در عرصه های مختلف و تأکید معمار بزرگ انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بر جامعیت اسلام و پیوند ناگسستنی دین و سیاست، به صورت جدی تری در گام دوم انقلاب اسلامی مطرح شده است. پژوهش حاضر با هدف آشکارکردن کارایی دین در عصر حاضر و نتایج حضور دین در عرصه های اجتماعی، به روش درون دینی و با بهره گیری از منابع مکتوب کتابخانه ای، به تحلیل کارکردهای اجتماعی دین در گام دوم انقلاب اسلامی از منظر نهج البلاغه و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی پرداخته است. این کارکردها به روشنی در آیات وحی، خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه آمده است. مقام معظم رهبری در تعیین سیاست های کلی نظام در گام دوم انقلاب اسلامی با تمسک به قرآن و سنّت به ویژه نهج البلاغه، به کارکردهای اجتماعی دین پرداخته اند و از نیروی جوان به طور خاص برای تحقق آن دعوت کرده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که تشکیل حکومت اسلامی، عدالت و مبارزه با فساد، افزایش اخلاق و معنویت، استقلال و آزادی، بصیرت افزایی در مقابله با دشمن و وحدت و جلوگیری از اختلاف و تفرقه، از مهم ترین کارکردهای دین در اجتماع است. بارزترین دستاورد بررسی کارکردهای اجتماعی دین، اثبات جامعیت و کارکرد حداکثری دین در اداره جامعه است که بررسی سیره امام علی(ع) و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، این حقیقت را به خوبی نمایان می کند.
۴.

راهبردهای آموزش و یادگیری اثربخش زبان عربی در دوره متوسطه

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش زبان عربی راهبرد یادگیری اثربخش آموزش وپرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 659 تعداد دانلود : 195
 بنا بر اصل شانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ازآنجاکه زبان قرآن و علوم و معارف اسلامی، عربی است و ادبیات فارسی به طور کامل با آن آمیخته است، این زبان باید پس از دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه در همه کلاس ها و در همه رشته ها تدریس شود. با توجه به جایگاه آموزش وپرورش در تربیت نیروی انسانی کارآزموده و متخصص و انتقال ارزش های اسلامی به نسل های بعد، تلاش مستمر در تقویت مبانی، روش های آموزش و یادگیری زبان عربی متناسب با سند جامع علمی کشور و اسناد بالادستی و جهت دهی امکانات و منابع به سوی دانش و مهارت تخصصی آموزش زبان عربی تلاشی بایسته است. نوشتار حاضر با روش کتابخانه ای در گردآوری داده ها و روش تحقیق توصیفی– تحلیلی در پردازش اطلاعات سامان یافته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که آموزش پرسش محور، گروه محور، آموزش مبتنی بر تفاوت های فردی، آموزش بهره مند از فناوری اطلاعات و ارتباطات، آموزش مبتنی بر بازی، یادگیری متکی بر تفکر انتقادی و آموزش مبتنی بر فهم متن با قید دینی از راهبردهای آموزش و یادگیری اثربخش زبان عربی در دوره متوسطه است.
۵.

بررسی حدود پوشش و نگاه در تفاسیر فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: حدود پوشش حدود نگاه آیات حجاب تفاسیر فریقین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 614 تعداد دانلود : 894
از آنجا که شبهات مطرح شده در باره پوشش زنان و مردان روبه گسترش است، شناخت علمی دیدگاه های مفسران در این باره تلاشی بایسته است. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی حدود پوشش و نگاه در تفاسیر فریقین به روش توصیفی- اسنادی انجام شد. بدین منظور منابع مکتوب مربوطه مورد بررسی قرار گرفت و با ارائه ای نوین، منسجم و منطقی از پژوهش های گذشته درباره حجاب و استدلال بر دیدگاه فقها و مفسران درباره پوشش در آیات 59 سوره احزاب و آیات 30، 31 و60 سوره نور، حدود پوشش و نگاه در تفاسیر فریقین تحلیل و بررسی گردید. نتایج نشان داد که اصل وجوب پوشش مورد اجماع مفسران فریقین و از ضروریات دین است، ولی حدود پوشش میان فقها و مفسران فریقین مورد بحث و گفت وگو است. باوجود شهرت وجوب پوشاندن تمام بدن جز وجه و کفین، تفاسیر دیگری از وجوب پوشاندن همه بدن جز چهره، پوشاندن تمام بدن، پوشاندن تمام بدن جز وجه، کفین و پاها و پوشاندن زینت های ظاهری و ملازمه حدود پوشش و نگاه مطرح شده است.
۶.

پیامدهای اشرافی گری در اقتصاد ملی با تأکید بر نهج البلاغه

تعداد بازدید : 125 تعداد دانلود : 605
گرایش به زیبایی و جمال دوستی از ابعاد وجودی انسان است که به روشنی در آیات وحی و روایات معصومین علیهم السلام آمده است. با وجود آنکه جمال گرایی مذموم نیست اما اگر این گرایش فطری به افراط و اشرافی گری و تشریفات دنیوی بیانجامد مورد نکوهش است. مراد از اشرافی گری میل و رغبت کردن به تجملات و ظواهر زندگی است. گرایش به تجملات و زرق و برق دنیا آسیب ها و پیامدهایی در اقتصاد فرد خانواده و جامعه به دنبال دارد. مفروض شدن دنیا زدگی به چالش کشیدن انقلاب مصرف گرایی فرد و خانواده وابسته شدن به بیگانگان تغییر الگوی خانواده از حوزه تولید به حوزه مصرف افزایش فاصله طبقاتی تضییع بیت المال و عدم پیشرفت جامعه از جمله آسیب های آن است. ترویج الگوگیری از سیره معصومان علیهم السلام تقویت باورهای دینی و ارزش های معنوی مانند زهد و پارسایی، قناعت و مناعت طبع، میانه روی از راهکارهای قرآنی و روایی مقابله با تجمل گرایی است. در این پژوهش، روش گردآوری اطلاعات و داده ها کتابخانه ای، ابزار گردآوری، فیش برداری و روش پردازش اطلاعات، توصیفی - تحلیلی است.
۷.

تحلیل انتقادی نگرش قرآنیون در تفسیر آیات اطاعت از پیامبر (ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآنیون سنت تفسیر اطاعت از پیامبر6

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 606 تعداد دانلود : 46
با وجود آنکه اطاعت مطلق و حجیت سنّت گفتاری و غیرگفتاری پیامبر6 به روشنی در آیات وحی آمده است، اما قرآنیون که از جریان های تفسیری معاصر اهل سنّت به شمار می روند، بر مبنای اندیشه قرآن بسندگی در دین، با رأی گروی و تأویل گروی در برداشت از مفاهیم و مدالیل آیات وجوب اطاعت از پیامبر6، بر نفی جایگاه سنّت در شناخت دین پای فشرده اند. صاحبان این جریان با انکار حجیت سنّت برمبنای جامعیت تفصیلی حقایق قرآن، نفی وجود ابهام در احکام و آموزه های دینی در سایه امکان وجواز تدبر در قرآن، معصوم نبودن پیامبر6، تعلق اراده الهی بر حفاظت انحصاری قرآن، انحصار تشریع در قرآن و عدم اصالت تاریخی روایات پیامبر6، درگسترش نگاه منفی به سنّت و برداشت ذوقی از آیات اطاعت از پیامبر6 کوشیده اند. در این نوشتار تلاش شده است تا با رویکردی تحلیلی- انتقادی، آسیب های مبنایی این جریان در فهم و تفسیر آیات برابری اطاعت از پیامبر 6 با اطاعت الهی و آیات وجوب اطاعت مطلق از پیامبر6 روشن شود.
۸.

اصول و روش های تربیتی انبیا در قصص قرآن از منظر تفسیر المیزان و فی ظلال القرآن

تعداد بازدید : 998 تعداد دانلود : 539
هدف از آفرینش بشر هدایت و قرار دادن او در مسیر عبودیت است. خداوند متعال این رسالت خطیر را بر عهده پیامبران نهاده است و آنها را با معجزات و خصایص پیامبرانه تایید کرده تا کاروان بشری را به کمال مطلوب رسانند و جان های نورانی را آماده ملاقات پروردگار کنند. در این میان معجزه بی بدیل پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله وسلم با بیانی منحصر به فرد به زیبایی زندگانی انبیا و راه و روش آنها در مسیر هدایت بشر را در قالب داستان به تصویر کشیده است؛ چراکه بیان پیام به صورت غیرمستقیم و در اثنای قصص؛ تاثیرات هدایتی و تربیتی قابل توجه و فزاینده تری بر مخاطبان دارد. از آنجا که شناسایی و بازنگری اصول و روش های تربیتی انبیا در قصص قرآن؛ راهگشای بسیاری از مسایل و مشکلات تربیتی در سطوح مختلف اقشار جامعه اسلامی است این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از منابع مکتوب کتابخانه ای به بیان اصول و روش های تربیتی انبیا در قصص قرآن درنظر علامه طباطبایی و سید قطب اختصاص یافته است. نگرش در آیات وحی بیانگر آن است که اصل کرامت؛ توحید محوری؛ عزت مداری؛ تدریج محوری؛ اخلاق ورزی؛ اصلاح شرایط و روابط انسانی؛ صداقت و روش های تربیتی اسوه سازی؛ تشویق و تنبیه؛ انذار و تبشیر؛ تغافل؛ امر به معروف و نهی از منکر از جمله اصول و روش های تربیتی انبیا است که در تفاسیر گرانسنگ المیزان فی تفسیر القرآن و فی ظلال القران؛ به روشنی آمده است.
۹.

اصول روابط همسران در سوره نساء با تأکید بر کلام رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روابط همسران سوره نساء امام رضا (ع) قوامیت مهریه حق و تکلیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 69 تعداد دانلود : 171
هر ارتباطی لزوماً بر اصولی استوار است. از این میان، روابط همسران به اولویت، چنین است. قرآن به عنوان کتاب جامع زندگی، در این باره به همسران پیشنهادهایی دارد که از دلالت یابی آیات به دست می آید.کشف مدالیل و مقاصد آیات و ارائه راهکار قرآنی در سطح خانواده و اجتماع، بدون بهره گیری از کلام معصومان (علیهم السلام) ناقص و کم فایده است. از این رو، نوشتار حاضر اهمّ اصول مورد نظر را مطابق با روایات تفسیری و غیرتفسیری امام رضا (علیه السلام) تبیین و تفسیر کرده است. بنابراین، منابع مهمّ مقاله را تفسیرهای روایی و منابع حدیثی تشکیل می دهد؛ متونی که دیدگاه امام رضا (علیه السلام) را ذیل آیات یا فارغ از آن، بازتاب داده است.  سوره نساء حاوی اصول روابط همسران است. این سوره مهم ترین اصول روابط همسران را به طور کلی بر محور تساوی خَلقی بین زن و مرد و بر اساس خویشاوندی تکوینی تعریف کرده و بر دوطرفه بودن رابطه حق و تکلیف بین همسران تأکید دارد. همچنین، مسئولیت مالی و مدیریتی میان همسران را به مقتضای شرایط فردی و اجتماع خانوادگی به رسمیت می شناسد به گونه ای که با درنظرگرفتن تمام این امور، مطابق مصالح فردی و اجتماعی قانون گذاری کرده است. شیوه تحقیق،کتابخانه ای و توصیفی تحلیلی است و محدوده پژوهش تنها آیات حاویِ اصولی است که روابط همسران را در سوره نساء سامان می بخشد.
۱۰.

آسیب شناسی روش تفسیری دمنهوری در «الهدایة و العرفان فی تفسیر القرآن بالقرآن»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دمنهوری محمد ابوزید الهدایة و العرفان فی تفسیر القرآن بالقرآن(کتاب) قرآنیون هند حجیت حدیث تأویل ناروای قرآن تفسیر به رأی تجربهگرایی در تفسیر قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 611 تعداد دانلود : 72
محمد ابوزید دمنهوری که کتاب » الهدایة و العرفان فی تفسیر القرآن بالقرآن « را نوشته، از چهره های شاخص قرآنیون در هند است. نگارنده در این مقاله، بر مبنای قرآن و عقل، تفسیر یادشده را از جهت آسیبهای روشی چ نقد میکند. از جمله به دلیل: قرآنبسندگی و نفی حجیت سنت، تأویلات ناهمگون و غیر منطقی، تفسیر به رأی و برداشت ذوقی از آیات، نادیده انگاری قواعد ادبی مورد اتفاق ادیبان، تجربهگرایی در فهم و تفسیر قرآن. تأویلهای غلط دمنهوری از معجزات و استناد گزینشی او به مضامین آیات قرآن، از اشکالهای جدّی نگارنده بر اوست.
۱۱.

آسیب های مبنایی و روشی قرآنیون در فهم و تفسیر قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سنت تفسیر آسیب شناسی مبانی قرآنیون

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات روش های تفسیر و تأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران
تعداد بازدید : 356 تعداد دانلود : 481
یکی از جریان های تفسیری معاصر اهل سنّت که می توان ریشه های آن را در قرون اولیه و میانی بازکاوی نمود، جریان قرآنیون یا اهل قرآن است که متأثر از دیدگاه های درون دینی و برون دینی، با قرآن بسندگی و انکار نقش سنّت در شناخت دین، رو به گسترش نهاده است. از آنجا که مبانی این جریان مانند جامعیت تفصیلی حقایق قرآن، نفی وجود ابهام در احکام و آموزه های دینی در سایه امکان و جواز تدبر و تعقل در قرآن و انکار نقش سنّت در شناخت دین به دلایلی مانند وحیانی نبودن، شرک آمیز بودن، ظنّی بودن، مخدوش بودن، تاریخی و زمان مند بودن، تفرقه انگیز بودن و قابل احراز نبودن نسبت سنّت به پیامبر (ص)، می تواند به گسترش نگاه منفی به سنّت و رأی گروی و تأویل گروی در برداشت از مفاهیم و مدالیل آیات قرآن منجر گردد، در این نوشتار تلاش شده است تا با روش کتابخانه ای و رویکردی تحلیلی انتقادی، نخست بسترهای پیدایش این اندیشه روشن گردد و سپس به آسیب های مبنایی و روشی قرآنیون در فهم و تفسیر قرآن پرداخته شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان