عبدالمجید ارفعی مقدم

بی تفاوتی اجتماعی یک مسئله اجتماعی است؛ که در آن، بین آگاهی، احساس و رفتار افراد نسبت به مسائل اجتماعی نوعی گسست و جدایی وجود دارد و این گسست باعث می شود که کنش چندانی نسبت به مسائل اجتماعی صورت نگیرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان بی تفاوتی اجتماعی دانشجویان دانشگاه حکیم سبزواری و عوامل مؤثر بر آن می باشد. این تحقیق با روشِ پیمایشی و با تکنیک پرسشنامه انجام شد. نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 370 نفر برآورد شده است که با روش تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میزان بی تفاوتی اجتماعی دانشجویان، متوسط می باشد و7/73 درصد آنها بی تفاوتی متوسطی داشتند. بین متغیرهای زمینه ای شامل جنسیت، محل سکونت، قومیت، رشته و مقطع تحصیلی با بی تفاوتی اجتماعی تفاوت معنا داری پیدا نشد؛ ولی بین وضعیت تأ هل و سن با بی تفاوتی اجتماعی تفاوت معنا داری وجود دارد. عدم معناداریِ اغلب متغیرهای زمین ه ای نشانگر عمومیت این پدیده در بین دانشجویان، فارغ از زن یا مرد، شهری یا روستایی بودن و قومیت های مختلف است. متغیر زمینه خانوادگی در تمام آزمون های دومتغیره و چند متغیره همواره، بیشترین اثرگذاری را داشت. ترتیب بندی متغیرهای مستقل تأثیرگذار بر بی تفاوتی اجتماعی براساس تحلیل مسیر عبارتند از: زمینه خانوادگی، احساس بی هنجاری اجتماعی، اثربخشی اجتماعی، رسانه های گروهی، اعتماد اجتماعی و امید به آینده بود. نتایج تحلیل رگرسیون نشانگر این است که 29 درصد از تغییرات بی تفاوتی اجتماعی دانشجویان، توسط متغیرهای مستقل تبیین می شود. بدین ترتیب، به رغم اینکه در تبیین بی تفاوتی اجتماعی به نظریات مختلف و متنوعی پرداخته شد، اما میزان تبیین متغیر وابسته، چندان بالا نبود. این امر می تواند نشان گر آن باشد که بی تفاوتی اجتماعی در بین دانشجویان، ویژگی های منحصر بفردی دارد که در نظریه ها، بدان پرداخته نشده است.

هدف و روش پژوهش: هدفاینتحقیق، طراحی یک الگو از رابطة بین سرمایة اجتماعی و کیفیت زندگیآموزشیبین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه است. روش پژوهش، از نوع توصیفی و ییمایشی است. جامعة آماری این پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دو دانشگاه مشهد و حکیم سبزواری هستند. نمونه های آماری این پژوهش را 335 نفر تشکیل می دهند که در مقطع زمانی 95-1394 به طور تصادفی انتخاب شده اند. داده های جمع آوری شده با دو پرسش نامة سرمایة اجتماعی و کیفیت زندگی آموزشی در نرم افزار SPSSورژن 22 تحلیل شده است.نتایج: ضریب آلفای کرونباخ در گویه های سرمایة اجتماعی 896/0 برآورد شده است. ضریب آلفای کرونباخ در پرسش نامه در کیفیت زندگی آموزشی (نه متغیر) بین حداقل 712/0 ( توانایی علمی دانشجو) و حداکثر 881/0 (انسجام آموزشی) برآورد شده است. نتایج این بررسی نشاندادشرایط درخور قبولی از شاخص های کیفیت زندگی آموزشی در بین دانشجویان دانشگاه وجود دارد. متغیرهای شناخت علمی و مشارکت علمی، بیشترین نقش را در مؤلف های سرمایة اجتماعی دارند. دو متغیر توانایی علمی و پیشرفت و ماجراجویی بر کیفیت زندگی آموزشی بیشترین همبستگی را دارند و همین طور ببشترین ضریب همبستگی متغیرهای کیفیت زندگی به دو متغیر توانایی علمی و پیشرفت و ماجراجویی تعلق دارد. به دنبال آن متغیرهای تعهدات علمی و نگرش مثبت به دانشگاه، اهمیت زیادی در ارتقای کیفیت زندگی آموزشی آنان دارند.