مجتبی آقایی

هدف: امروزه به دلیل پیچیدگی های محیط کسب وکار که با سطح بالایی از عدم اطمینان و ریسک همراه است، شرکت ها درصدد مدیریت و کاهش ریسک زنجیره تأمین خود می باشند. یکی از راهکارهای مقابله با ریسک های زنجیره تأمین، افزایش تاب آوری زنجیره تأمین است. برای افزایش تاب آوری زنجیره تأمین، لازم است قابلیت های مختلف آن موردتوجه قرار گیرد. یکی از مهم ترین قابلیت ها، قابلیت های تکنولوژیکی است. شرکت هایی که در قابلیت های تکنولوژیکی از بلوغ کافی برخوردار نیستند، نمی توانند چندین شیوه مدیریت ریسک را هم زمان اجرایی نمایند. از طرفی بسیاری از قابلیت های تکنولوژیکی به یکدیگر مرتبط بوده و قادر به ایجاد تأثیر متقابل بر سایر توانایی ها هستند. ازاین رو در این مقاله برای کاهش ریسک ها و به تبع آن افزایش تاب آوری زنجیره تأمین، پس از شناسایی شاخص های مربوط به قابلیت های تکنولوژیکی، این شاخص ها اولویت بندی شدند. روش شناسی پژوهش: در ابتدا با بررسی تحقیقات انجام شده در حوزه تاب آوری زنجیره تأمین، شاخص های مربوط به قابلیت های تکنولوژیک برای افزایش تاب آوری زنجیره تأمین بررسی شد و فهرستی از معیارهای شناسایی شده در اختیار خبرگان شرکت قرار گرفت، سپس معیارهای موردنظر پس از بررسی موردمطالعه و بر اساس نظر خبرگان با روش دلفی فازی تعدیل، تائید و نهایی شد. در گام بعد بر اساس روش سو آرا شاخص های موردنظر وزن دهی شدند. یافته ه ا: شاخص های قابلیت تکنولوژیکی همکاری، چابکی زنجیره تأمین، انعطاف پذیری عرضه به ترتیب به عنوان مهم ترین شاخص ها شناسایی گردیدند. اصالت/ارزش افزوده علمی: با توسعه فناوری اطلاعات و لزوم تاب آوری زنجیره های تأمین، شناسایی قابلیت های تکنولوژیکی و تأثیر آن بر تاب آوری برای کاهش ریسک زنجیره تأمین ضروری است. در این مقاله ضمن شناسایی قابلیت های تکنولوژیکی برای افزایش تاب آوری زنجیره تأمین، این قابلیت ها اولویت بندی می گردند. همچنین استفاده تلفیقی از روش های دلفی فازی برای تائید شاخص ها و روش سوآرا منجر به استواری نتایج شده است.

زمینه و هدف: ریسک ها و نااطمینانی های مربوط به منابع انسانی می توانند پیامدهایی ناگوار از جمله کاهش عملکرد فردی و سازمانی در پی داشته باشند. در این مطالعه به شناسایی و اولویت بندی ریسک های منابع انسانی در یک شرکت مدیریت سرمایه و مالی پرداخته شده است. روش شناسی: در ابتدا با بررسی ادبیات پژوهش و روش تحلیل محتوا ابعاد ریسک های منابع انسانی استخراج شد. این ابعاد با استفاده از روش دلفی فازی بررسی و غربال سازی شد. در گام بعد با استفاده از روش سوآرا معیارهای غربال شده ارزیابی و وزن دهی شدند. سپس با استفاده از روش آراس خاکستری به ارزیابی و رتبه بندی انواع ریسک های منابع انسانی شناسایی شده پرداخته شد. یافته ها: از میان ابعاد ریسک ها، معیارهای گردش کارکنان، مالی و بهره وری بیشترین تأثیر را داشتند. همچنین از میان ریسک های منابع انسانی نیز ریسک های برنامه های جانشین پروری و کارمندیابی، جبران خدمات کارکنان و نگهداشت کارکنان به ترتیب رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: پیش بینی و مدیریت مؤثر ریسک های منابع انسانی می تواند مانع از دست رفتن کارکنان و موجب ارتقای عملکرد فردی و سازمانی شود. توجه به اولویت این ریسک ها می تواند به ارتقای اثربخشی این اقدامات کمک کند.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی هم زمان دو دسته از مسائل پرکاربرد در حوزه تولید و عملیات شامل مسئله تخصیص افزونگی و تخصیص بافر انجام شده است. در این پژوهش، به دنبال بهینه سازی اهدافی از جمله دسترس پذیری، هزینه های سیستم و ظرفیت بافرها هستیم و بدین منظور متغیرهایی از جمله میزان بهینه ظرفیت بافرهای بین ماشین آلات، تعداد ماشین آلات با قابلیت اطمینان زیاد و تخصیص آنها و برنامه زمانی مناسب تعمیر و نگهداری بررسی شده است. روش: با توجه به دسته بندی خرابی های اضطراری و پیشگیرانه برای ماشین آلات، لحاظ کردن هزینه هر نوع خرابی برای ماشین آلات و در نظرگیری تابع توزیع غیرنمایی و فزاینده برای انواع خرابی ها که به موجب آن، به دست آوردن و محاسبه توابع ریاضی مربوط به اهداف دسترس پذیری و هزینه به صورت صریح، بسیار سخت می شود، بنابراین رویکرد ترکیبی شبیه سازی، طراحی آزمایش ها و شبکه عصبی به منظور برآورد این دو تابع هدف به کارگرفته شد. همچنین به منظور تحلیل کارایی الگوریتم مورد استفاده، از الگوریتم MOPSO استفاده شد و بر اساس شاخص های سنجش کارایی الگوریتم ها با یکدیگر مقایسه شدند. یافته ها: بعد از پیاده سازی مثال عددی با رویکرد مورد استفاده، نتایج تحقیق، حاکی از اعتبار متدلوژی پیشنهادی برای مسئله مورد بررسی بود. نتیجه گیری: بر اساس مجموعه جواب های به دست آمده از الگوریتم های استفاده شده، می توان ترکیب های مختلفی از متغیرهای مورد بررسی (شامل تعداد ماشین آلات در هر ایستگاه، ظرفیت بافر و مدت زمان انجام تعمیرها) را مورد استفاده قرار داد تا به سطح مناسبی از اهداف مسئله دست یابیم.

امروزه بهره گیری از کسب وکار الکترونیک برای پاسخ گویی به چالش های محیطی اهمیت دارد. برای اجرای کسب وکار الکترونیک، عوامل مهمی به نام عوامل حیاتی موفقیت وجود دارد که اجرای آن را آسان نموده و در صورت فقدان مناسب این عوامل، اجرای آن ممکن است با شکست مواجه شود؛ بنابراین با توجه به اهمیت کسب وکار الکترونیک و نقش عوامل حیاتی موفقیت در پیاده سازی آن، در این پژوهش به شناسایی و اولویت بندی عوامل حیاتی موفقیت برای اجرای کسب وکار الکترونیک پرداخته شد.در ابتدا با بررسی جامع ادبیات تحقیق، چارچوبی جامع برای شناسایی جامع عوامل حیاتی موفقیت تدوین شد. سپس با بهره گیری از روش دلفی فازی و نظرات خبرگان عوامل شناسایی شده، تعدیل و نهایی شدند. در مرحله بعد با بهره گیری از روش بهترین- بدترین که از جدیدترین و دقیق ترین تکنیک های وزن دهی است، عوامل حیاتی موفقیت تائید شده از مرحله قبلی اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد که عوامل حمایت مناسب مدیریت و مالکیت، حمایت مالی کافی و هم راستایی و ارتباط بین فناوری اطلاعات و استراتژی کسب وکار به عنوان مهم ترین عوامل حیاتی موفقیت شناسایی شدند.

  بانک ها از جمله سازمان های خدماتی اند که با ارائه خدمات مالی، ارتباط تنگاتنگ با مشتری خود دارند. مشتریان مهم ترین منابع هر بانک می باشند و بنابراین تردیدی نیست که شرط دستیابی به سودآوری این بنگاه های مالی، در گرو تجزیه وتحلیل مسائل مربوط به رضایت مندی مشتریان در سطوح صف (شعب) بانک است. بانک ها توجه ویژه ای به کیفیت خدمات به عنوان مهم ترین اصل پرداخت ها دارند. طول صف و زمان انتظار دو عاملی هستند که نقش مهمی را در درک مشتری از کیفیت خدمات در بانک بازی می کنند. در میان روش های مختلفی که به منظور بررسی سیستم ها در حالت پایدار و داده های احتمالی ارائه شده است، شبیه سازی قابلیت بالایی در مدل سازی و ارزیابی چنین شرایطی را دارا است. شبیه سازی ابزاری مناسب برای تحلیل سیستم های صف است. در این پژوهش قصد بر این است که سیستم خدمت دهی بانک با در نظر گرفتن تمام عوامل مؤثر بر آن شبیه سازی شده و راهکارهایی جهت بهبود و اصلاح فرآیندهای موجود در بانک ارائه گردد. در این راستا پس از شناسایی فرآیندهای مختلف خدمت دهی در بانک، فرآیندهایی که منجر به تشکیل گلوگاه و کاهش کارایی خدمت دهندگان و نیز اتلاف زمان مشتریان می شود شناسایی و سپس سناریوهایی کاربردی، جهت افزایش کیفیت خدمات توسط بانک ارائه شده است. نتایج حاکی از آن است که روش پیشنهادی می تواند در عمل باعث افزایش سرعت و کارایی ارائه خدمات شعب بانک و نهایتاً رضایتمندی مشتریان شود.

تصمیم گیرندگان در انتخاب یک گزینه از میان گزینه های متعدد اغلب چندین معیار را هم زمان در تصمیم گیری مورد نظر قرار می دهند. معیارها گاه هم راستا و گاه متقابل و متضاد است. هنگامی که بین معیارها وابستگی وجود دارد می توان برخی تکنیک های تصمیم گیری مانند ANP، AHP و یا دیمتل را به کار برد. رویکرد دیگر گروه بندی معیارهایی است که با یکدیگر همبستگی دارند. بدین منظور در این تحقیق با به کارگیری رویکردی جدید گروه بندی معیارها را برمبنای همبستگی بین آن ها انجام می دهیم. روش پیشنهادی به منظور حل مسأله پوشش مجموعه است. در این مسأله هدف عبارت از طبقه بندی کردن معیارها در گروه هایی که همبستگی بین معیارها در درون هر گروه بیشینه و همبستگی بین معیارهای هر گروه با گروه دیگر کمینه شود. موردمطالعه برای این تحقیق 9 صنعت مربوط به 26 کشور اروپایی است. روش تحلیل عاملی به منظور اعتبارسنجی مدل پیشنهادی نیز استفاده می شود. نتایج حاکی از آن است که روش پیشنهادی (پوشش مجموعه) به منظور گروه بندی متغیرها از کارایی قابل قبولی برخوردار است و می توان از این روش نیز در تحقیقات آتی برای گروه بندی متغیرها (زمانی که بین متغیرها همبستگی وجود دارد) استفاده کرد.

در همه کشورها، نهاد یا نهادهایی موظف به حکمرانی در حوزه فناوری های اطلاعات و ارتباطات می باشند. در ایران نیز حکمرانی این حوزه به عهده چندین نهاد است که باید مجموعه متعاملی از عناصر و ارتباطات بین آن ها را در سطح ملی در نظر گرفت. هدف اصلی این مقاله تحلیل نهادی نظام حکمرانی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور ایران بر پایه چرخه انسجام سیاست گذاری و بررسی چالش های موجود است. با مرور منابع و مراجع، یک مدل برای بررسی انسجام در سیاست گذاری استخراج شده است که بر پایه این مدل و با مطالعه وسیع مستندات و مصاحبه با خبرگان این حوزه، از طریق شناسایی نهادهای متولی در امر حکمرانی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران و تبیین وظایف و نقش های کلیدی آن ها در جهت سیاست گذاری، به تحلیل وضعیت فعلی و چالش های نهادی در هر فاز این مدل پرداخته ایم. در انتهای مقاله پیشنهاد هایی برای غلبه بر این چالش های پیش رو ارائه کرده ایم.

تغییرات سریع در دنیای امروز، سازمان ها را با چالش های مختلفی روبه رو کرده است، اما در این راه سازمان هایی موفق هستند که به کمک ابزارهای مدیریتی و فناوری های نوین از فرصت های ایجادشده به نفع خود استفاده کنند. مدیریت دانش یکی از این ابزارهاست. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پیاده سازی مدیریت دانش بر چابکی زنجیره تأمین در شرکت ایران خودرو است. به همین منظور پس از مرور ادبیات پژوهش ابعاد موردنظر مدیریت دانش و چابکی زنجیره تأمین مشخص می گردد. در این پژوهش ابعاد مدیریت دانش بر اساس مدل ویگ انتخاب شده است و فرایندهایی مانند کسب دانش، تولید دانش، ذخیره دانش، کاربرد دانش و انتقال دانش را در بر می گیرد. همچنین در زمینه چابکی زنجیره تأمین از ابعاد انعطاف در تهیه و تأمین، انعطاف در ساخت و تولید و انعطاف در توزیع و تحویل استفاده شده است. پس از مشخص شدن ابعاد موردنظر در پژوهش و تعیین فرضیات پژوهش، با استفاده از روش معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار SMART-PLS فرضیات مورد آزمون قرار گرفته و در نهایت نتایج مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد.

رسانه های ورزشی نقش مهمی را در توسعه، آموزش و فرهنگ سازی کشور ایفا می کنند. بنابراین ارزیابی رسانه های ورزشی می تواند به تدوین و ترویج استاندارهای رسانه های ورزشی و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن ها کمک نماید. از این رو در این مطالعه تلاش می شود ابتدا شاخص هایی که در فرآیند ارزیابی رسانه های ورزشی نقش دارند شناسایی شود و سپس به ارزیابی و اولویت بندی رسانه های ورزشی مختلف پرداخته شود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی می باشد. برای انجام پژوهش از روش های تحلیل عاملی تاییدی و تصمیم گیری چند شاخصه و نرم افزارهای SPSS، Expert Choice، و ٍExcel استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان کلانشهر تهران می باشند. نتایج پژوهش نشان می دهد که از میان معیارهای پژوهش هشت معیار به وسیله تحلیل عاملی مورد تایید قرار گرفته شد که بر اساس نتایج فرآیند تحلیل سلسله مراتبی صحت اطلاعات و توجه به مسائل فرهنگی و ارزشی بیشترین وزن را کسب کرده اند. همچنین از میان گزینه های پژوهش نیز بر اساس نظر دانشجویان وب سایت های ورزشی و شبکه های ورزشی تلویزیون به ترتیب بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده است.

انتخاب تامین کننده و تعیین میزان بهینه سفارش یکی از اجزای مهم تولید و مدیریت لجستیک برای بسیاری از شرکت ها می باشد. به همین منظور پس از انتخاب تامین کننده مناسب می بایست میزان سفارش بهینه هر یک از تامین کنندگان را با توجه به اهداف و تنگناها و محدودیت هایی که مورد نظر تصمیم گیرندگان است را بدست آورد. یکی از روش های کارا در این راستا که می تواند با هدفگذاری های مختلف جواب بهینه ارائه دهد، مدلهای برنامه ریزی چندهدفه می باشد. پس مس توان بیان کرد که هدف از این پژوهش طراحی یک مدل چندهدفه کارا بمنظور تعیین میزان سفارش مطلوب موجودی وتخصیص به هر یک از تامین کنندگان می باشد. در نهایت نیز مدل با استفاده از روش فرابتکاری چند هدفه الگوریتم ژنتیک مرتب ساز ی نامغلوب (NAGA-II) حل شده و به منظور اعتبار سنجی مدل، مدل با استفاده از روش الگوریتم فراابتکاری بهینه سازی انبوه ذرات (PSO) نیز حل شده و نتایج با روش اول مقایسه می گردد.

در این پژوهش با بهره گیری از شاخص های متعدد برگرفته از انواع مختلف مدل های ارزیابی توانمندی فناورانه در سطح ملی، به رتبه بندی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصاد و توسعه به لحاظ توانمندی فناورانه به روش تصمیم گیری چند معیاره پرداخته شد. در گام نخست با استفاده از روش کتابخانه ای، مروری بر مقالات و کتب مرتبط انجام شد. در این مرحله مهم ترین مدل ها و معیارهای ارزیابی توانمندی فناورانه در سطح ملی مورد بررسی قرار گرفته شد و درنهایت 14 شاخص به عنوان معیارهای تصمیم گیری مورد بررسی قرار گرفت. سپس با به کارگیری تکنیک های تصمیم گیری مجموع ساده موزون، تاپسیس و الکتره کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه از حیث توانمندی فناورانه رتبه بندی شده اند. در ادامه به منظور ادغام نتایج هر تکنیک، از روش کپلند استفاده شده است. پژوهش حاضر از جنبه روش در دسته پژوهش های کمی است و از منظر هدف از نوع پژوهش های کاربردی است. بر اساس یافته های پژوهش آمریکا، ژاپن و آلمان به عنوان پیشگامان توانمندی فناورانه در میان کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه قلمداد می شوند.