محمود شهابی

مقدمه: مرزنشینی بستر اجتماعی برای همزیستی اقوام و مذاهب مختلف در کردستان، سیستان و بلوچستان و ترکمن صحرا در ایران است؛ اما این بستر، مانند بسیاری از زمینه های اجتماعی مشابه، به تعصب و قضاوت های قالبی بین قومی و مذهبی و بازنمایی شناختی خود و دیگران حساس است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سه سوال است: 1) چه نوع پیش داوری ها و تعصبات بین مذهبی در بین دانشجویان اهل سنت ساکن کردستان، سیستان و بلوچستان و ترکمن صحرا و یا مهاجر به تهران وجود دارد؟ 2) سطح پیش داوری ها و تعصبات بین مذهبی در بین دانشجویان اهل سنت و شیعه ساکن در شهرهای مذکور چقدر است؟ 3) مهاجرت تحصیلی به تهران چه تأثیری بر نوع و سطح پیش داوری ها و تعصبات بین مذهبی دانشجویان اهل سنت دارد؟ روش کار: برای پاسخ گویی به این سؤالات، ما از یک روش شناسی ترکیبی بهره بردیم و در استان های کردستان، سیستان و بلوچستان، منطقه ترکمن صحرا، و شهر تهران از طریق راهبردی پیمایش و در قالب یک مطالعه آمیخته با استفاده از ابزار های کیفی و کمّی به بررسی تعصب های میان مذهبی به مطالعه تعصب های میان مذهبی پرداختیم. ابزار کمّی این مطالعه برگرفته از «مدل محتوای قضاوت قالبی (SCM)» Fiske و ابزار کیفی آن، توصیف صفات خودی ها و دیگری ها است. یافته ها: نتایج پیمایش نشان می دهد که در خصوص دانشجویان کرد و ترکمن، مهاجرت به تهران، موجب تضعیف تصویر ارتباط با اقوام شیعه استان، مشتمل بر تضعیف خوانش چگونگی تصویر خود از نگاه شیعیان استان مرزی، و همچنین، تضعیف تصویر همان دیگریِ استان برای ایشان شده است. اما در خصوص دانشجویان بلوچ، که در هر دو شاخص بازنمایی خود و دیگری، دارای بدترین تصویر در میان همتایان ترکمن و کردِ خود در استان بوده اند، می توان گفت که مهاجرت به تهران موجب بهبود تصویر ارتباط با سیستانی های استان می گردد. چرا که با ارتقاء شاخص های گرمابخشی و کارآمدی، جایگاه دیگریِ استان را از نفرت و تحقیر میان گروهی دور و به سوی برتری خوانی نزدیک تر می کند. نتیجه گیری: داده های به دست آمده این پژوهش نشان می دهد که 1. تعصب بر ارتباط کردها، بلوچ ها، و ترکمن های اهل تسنن با شیعیان ساکن استان های مرزی تأثیر بسزائی می گذارد. 2. مهاجرت تحصیلی به تهران بر تضعیف تصویر دیگری در میان کردها و ترکمن ها تأثیرگذار است، اما ارتباط میان مذهبی پس از مهاجرت در میان بلوچ ها کمی تسهیل می گردد.

ناآرامی های اجتماعی به نارضایتی عمومی و شیوه های نامتعارف و گاه خشونت آمیز افراد در جامعه اشاره دارد. در این مقاله ناآرامی های اجتماعی آبان 98 بررسی شده است. نبود اجماع همگانی بر سر کاربرد مفاهیم و همچنین عدم اجماع نظری در بررسی این ناآرامی ها جنبه های پرابلماتیک این موضوع را نشان می دهد. این پژوهش با هدف بررسی چیستی ناآرامی های اجتماعی آبان 98  با استفاده از روش کیفی انجام شده است. منطق حاکم بر جمع آوری داده ها با توجه به ماهیت موضوع که در گذشته اتفاق افتاده، مثلث بندی است که از منابع متعدد داده و تکنیک های مختلف از جمله مصاحبه، تحلیل اسناد مکتوب، تصویری و الکترونیکی استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه نظریه نهایی از روش نظریه مبنایی ( GT ) استفاده شده است. یافته های به دست آمده شامل 10 مقوله: کنش اعتراضی، ناتوانی سیاسی، ساختار انگیزشی، مشروعیت نهادی پایین، فقیرتر شدن جامعه، تجهیز اطلاعات، افق گرایی، تشدیدکنندگی و پیرامونی بودن اعتراض است. مقوله محوری این پژوهش کنش اعتراضی است که مقولات فوق را شامل می شود. سپس با توجه به نتایج به دست آمده شرایط علی، شرایط زمینه ای و مداخله گر استخراج گردید و مدل مفهومی مربوطه، تبیین شد.

اچ آی وی/ایدز به عنوان مساله ای چندوجهی دارای پیامدهای زیستی، اجتماعی و روانی است که زندگی فردی و اجتماعی مبتلایان را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری با قرار گرفتن در کانون روابط اجتماعی فرد، تعاملات او را دست خوش تغییرات اساسی می کند. یکی از جنبه های کمتر دیده شده این بیماری که در تحقیقات مرتبط نیز مورد غفلت قرار گرفته است،افشاء می-باشد. تحقیق حاضر به بررسی این موضوع در بین زنان مبتلا در شهر تهران پرداخته است. روش تحقیق مورد استفاده به صورت کیفی تحلیل مضمونی و ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساخت یافته بوده است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و جامعه پژوهشی 18 نفر بوده که تا زمان اشباع نظری با رضایت آگاهانه و اصول اخلاقی رازداری انتخاب شده و به سوالات پاسخ داده اند. زمان گردآوری اطلاعات بهار و تابستان 1398 بوده است. براساس یافته ها در ذیل تجربه ی مفهوم افشاء، چهار مضمون اصلی و هشت مضمون فرعی به دست آمده است. مضامین اصلی شامل«مرزبندی افشاء»، «ترس از افشاء»، «مدیریت افشاء» و «ناسازه افشاء» می باشد و مضامین فرعی دربردارنده«دوگانه بیمار- بیماری»، «مرز احساس امنیت و احساس عدم امنیت»، «ترس از انگ غیراخلاقی بودن»، «ترس از طرد»، «دوراهی افشاء»، «کنترل افشاء»، «همدلی و حمایت» و «طرد» بوده است.

با توجه به ارتباط وثیق سیاست گذاری اجتماعی با ساحت سیاست، سعی بر آن است که شکل گیری سیاست های اجتماعی مربوط به آسیب های اجتماعی در دوران انقلاب به عنوان نقطه عطف تحولات سیاسی با عطف توجه به نظریه حکومت مندی میشل فوکو تحلیل شود. لذا به منظور عینیت بخشی به مراحل روشی کار تحلیل محتوای مضمونی مورداستفاده قرار گرفت. همچنین جهت پاسخ گویی به سؤالات پژوهش، داده های موردنیاز از سنجه های غیر واکنشی و براى گزینش نمونه ها از شیوه نمونه گیرى نظری استفاده شد. یافته ها، حاکی از آن است که منطبق بر شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم بر آن دوران، سیاست گذاری انقلابی که از ترکیب مضامین هم نشینی گناه/ جرم/ آسیب، سلطه رویکرد حقوقی و مداخلات قضایی انتظامی، پاک سازی اخلاقی، سیاست گذاری حمایتی و مواجهه با معلول ها، معنا یافته بود بر سپهر سیاست گذاری آسیب های اجتماعی در ابتدای انقلاب، تسلط یافت. به طورکلی، در سیاست گذاری این دوره، ابعاد اجتماعی سیاست گذاری آسیب های اجتماعی به نفع ابعاد حقوقی و قضایی کمتر مدنظر قرار گرفته است؛ اما نکته قابل تأمل و البته مثبت در جریان هژمون شدن، تدوین و اجرای سیاست های مزبور، پذیرش اجتماعی آن سیاست ها بود؛ بنابراین، لازم است در سیاست گذاری ها، به مسئله پذیرش اجتماعی آن توجه جدی شود، چراکه پذیرش اجتماعی هر نوع سیاستی، ضامن موفقیت و به ثمرنشستن آن سیاست است.

فساد یکی از پدیده های مهمی است که بسیاری از جوامع را در طول تاریخ، درگیر نموده است. یکی از عوامل تضعیف کننده ی فساد، شکل گیری و گسترش جامعه ی مدنی است و یکی از الزامات اساسی جامعه مدنی، گسترش و توسعه رسانه های جمعی آزاد و رسانه های اجتماعی هستند. مطالعه ی حاضر با هدف بررسی نحوه بازنمایی مسئله فساد توسط کاربران ایرانی در اینستاگرام انجام شد. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است که با رویکرد عرفی به انجام رسیده است بدین صورت که 160 پست اینستاگرام که دارای هشتگ فساد بودند با استفاده از نمونه گیری نظری انتخاب و تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهند که کاربران به 11 نوع فساد اشاره نموده اند که 7 نوع آن به طور مستقیم و 4 نوع به طور غیر مستقیم به حوزه فساد اقتصادی مرتبط هستند. 3 مقوله ی اصلی از تحلیل ها ظهور یافته که عبارتند از درک وضعیت موجود فساد، مکانیسم های تبیین و مکانیسم های اعتراض علیه فساد. 9 مقوله ی فرعی نیز ذیل مقوله های اصلی بدست آمد است. تحلیل ها حاکی از این است که کاربران در مواجهه با فساد، از این رسانه جهت توصیف و تبیین فساد و اعتراض علیه آن استفاده می نمایند.

در این مطالعه که به روش کمی (توصیفی - پیمایشی) انجام شد؛ تلاش شد تا میزان مرزبندی و ترددهای فرهنگی بین گروه های سبک زندگی مختلف موجود در شهر تهران، بررسی شود. جامعه آماری، کلیه شهروندان شهر تهران که 16 سال به بالا بودند را شامل می شد. حجم نمونه شامل 625 نفر می شد که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که میزان همبستگی آن، طبق آلفای کرونباخ بیش از 93 درصد بود. بر اساس داده ها و به روش تحلیل عاملی، پنج سنخ سبک زندگی «نامقید»، «نامساعد»، «منحرفانه»، «دینی»، «مساعد و برخوردار» استخراج شد که محور مرزبندی و ترددهای اجتماعی ساکنان شهر تهران در تعامل با یکدیگر بودند. نتایج، نشان دادند که درجه مرزبندی و ترددهای فرهنگی ساکنان تهران نسبت به گروه های سبک زندگی مختلف، متفاوت است. همچنین درجه مرزبندی و ترددهای فرهنگی  در مقایسه با گروه های سبک زندگی برحسب ویژگی های زمینه ای کنشگران اجتماعی متفاوت است. برای نمونه طبقات اجتماعی بالا، در مقایسه با طبقات اجتماعی پایین، افراد با سطح تحصیلات بالا در مقایسه با افراد با تحصیلات پایین تر، مردان در مقایسه با زنان، ساکنین محلات در خوشه بالاتر نسبت به خوشه های پایین تر، متولدین تهران در مقایسه با متولدین غیر تهران، جوان ترها در مقایسه با میان سال ها و مسن ترها، مطلقه ها و مجردها در مقایسه با متأهل ها و همسر فوت شدگان، بیشتر از مرزهای فرهنگی - اجتماعی، عبور می کنند. نتایج به دست آمده، با احتمال بیش از 99 درصد معنی دار بوده و همه فرضیه ها، تأئید شده اند.

ارتباط اجتماعی، برای انسان‌، به‌عنوان موجودی اجتماعی، نوعی ضرورت حیاتی برای زیست اجتماعی در هر جامعه‌ای است. مداراکردن با دیگران یا پذیرش و طرد دیگران، ازجمله شکل‌های ارتباط اجتماعی افراد یک جامعه با یکدیگر هستند. ارتباط اجتماعی در جوامع گوناگون (روستا، شهرهای کوچک و بزرگ، کلان‌شهرها و سایر محیط‌های اجتماعی) از حیث شدت، سطح، ابعاد و چگونگی، متفاوت و متغیر است. در این مطالعه که به روش کمی (توصیفی-پیمایش) انجام شد، تلاش شد تا میزان مرزبندی و ترددهای فرهنگی موجود در روابط اجتماعی ساکنان شهر تهران بررسی شود. جامعۀ آماری، تمامی شهروندان 16 سال به بالای شهر تهران را شامل می‌شد. حجم نمونه شامل 625 نفر بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته بود. نتایج نشان داد که درکل، میزان مرزبندی در روابط اجتماعی در شهر تهران «شدید» و تردد فرهنگی «کم» است. طبقات اجتماعی بالا نسبت به طبقات اجتماعی پایین‌، افراد با تحصیلات بالا نسبت به افراد با تحصیلات پایین‌تر، مردان نسبت به زنان، ساکنان محلات در خوشۀ بالاتر نسبت به خوشه‌های پایین‌تر، متولدین تهران نسبت به متولدین غیرتهران، جوان‌ترها نسبت به میانسال‌ها و مسن‌ترها، مطلقه‌ها و مجردها نسبت به متأهل‌ها و همسرفوت‌شدگان، بیشتر از مرزهای فرهنگی و اجتماعی عبور می‌کنند. یافته‌های پژوهش نشان داد که دین و سنت همچنان به‌عنوان دو عنصر هویتی مهم از مجموعه‌عناصر سه‌گانۀ هویتی (ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت)، نقش مهمی در ایجاد، حفظ و تداوم مرزهای اجتماعی و فرهنگی در روابط اجتماعی افراد، به‌خصوص در حوزۀ عمومی دارند و برعکس، عنصر هویتی مدرن نقش مهمی در ترددهای فرهنگی و عبور از مرزبندی‌های فرهنگی در روابط اجتماعی میان شهروندان تهرانی ایفا می‌کند.

مقدمه: این پژوهش به بررسی موقعیت هم گرایی ملی / واگرایی در میان دانشجویان کرد و بلوچ می پردازد. روش: جستجوی پایان نامه ها و طرحهای پژوهش انجام شده از طریق پایگاههای اطلاعاتی شامل، کتابخانه ملی و کتابخانه های دانشگاه تهران، شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین مقالات نیز از طریق پایگاههای داده پرتال جامع علوم انسانی، Noormags, Irandoc، Magiran، SID، Civilica، Google Scholar، Scopus, Web of Science و با استفاده از کلیدواژه های «هم گرایی یا واگرایی ملی، هویت ملی یا هویت جمعی» و «دانشجو یا دانشگاهی» و «کرد یا بلوچ یا بلوچستان یا کردستان یا سیستان وبلوچستان یا زاهدان یا ایلام» و معادل انگلیسی آنها در مراکز بین المللی انجام شد. درنهایت، هشت مطالعه ملاک ورود به فراتحلیل را دارا بودند. سپس داده ها با استفاده از چک لیست محقق ساخته جمع آوری و به روش فراتحلیل و نرم افزار CMA-2 تحلیل شد. یافته ها: آزمون همگنی نیز نشان داد که متغیرهای مستقل نقش تعدیل کننده ایفا می کنند اما متغیر قومیت نقش تعدیل کننده نداشت. در این میان، بیشترین اندازه اثر مربوط به متغیرهای انسجام اجتماعی، سرمایه اجتماعی، رضایت از زندگی، ویژگیهای شخصیتی، هویت دینی، مشارکت سیاسی و تعامل و هم گرایی در خانواده بود. میانگین اندازه اثر مطالعات در قوم کرد برابر 245/0 و در قوم بلوچ برابر 145/0 به دست آمد. بر مبنای کل داده های تحلیل شده می توان اظهار داشت که مهم ترین عوامل مثبت مؤثر بر هم گرایی ملی مربوط به متغیر انسجام اجتماعی (505/0)، سرمایه اجتماعی (337/0)، رضایت از زندگی (332/0) و همچنین عوامل منفی مؤثر مشتمل بر احساس محرومیت (0.184) و میزان مصرف رسانه ای از شبکه های ماهواره ای (0.16-)، است. بحث: درواقع در سیاست گذاری برای ارتقای همگرایی ملی باید به بهبود انسجام اجتماعی، ارتقای سرمایه اجتماعی، کاهش احساس محرومیت و اصلاح مصرف رسانه ای جمعی اقدام کرد. از طرف دیگر، با افزایش احساس محرومیت، تعلق به هویت قومی به مثابه یک سپر محافظتی افزایش یافته و در مقابل، احساس هویت ملی کاهش می یابد، امری که می تواند با سیاست گذاری صحیح و رفع احساس محرومیت و برطرف کردن موانع محلی و ملی برای کسب امتیازات اجتماعی، مرتفع شود.

در دو دهه اخیر و با کشف و توسعه داروهای کنترل اچ آی وی/ایدز، امکان تبدیل آن از یک بیماری کشنده و غیر قابل کنترل به یک بیماری مزمن کنترل شونده فراهم شده است. تکوین چنین وضعیتی در کنار انگ اجتماعی و ابعاد پیچیده ای که این بیماری دارد، موضوع راهبردهای مبتلایان برای مدیریت زندگی را از اهمیت ویژه ای برخوردار می گرداند، مقاله حاضر راهبردهای مبتلایان اچ آی وی/ایدز برای مدیریت زندگی پس از بیماری را در نمونه ای 31 نفری بررسی نموده است. جامعه پژوهشی، افراد مبتلا به اچ آی وی/ایدز در شهر تهران بوده که در بازه زمانی پاییز و زمستان 1398 از طریق مراکز مشاوره بیماری های رفتاری و با نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. روش مطالعه به صورت کیفی و با ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته بوده است که اطلاعات جمع آوری شده با کدگذاری سه مرحله ای و به شیوه تماتیک(مضمونی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. مبتنی بر یافته های پژوهش، مبتلایان برای مدیریت زندگی پس از ابتلا به بیماری از راهبردهای پنج گانه مدیریت افشاء، مدیریت روابط، مشارکت در راستای بیماری، تقویت خود و توسل به مذهب استفاده می کنند. این راهبردهای از 11 زیر مقوله و 30 مفهوم انتزاع پیدا کرده اند. مبتنی بر یافته ها انگ زدائی از ایدز، فراهم نمودن بستر مشارکت مبتلایان و حمایت لازم می تواند آنها را در مدیریت مطلوب زندگی پس از بیماری یاری نموده و همزمان به یاریگری آنها در فعایت های داوطلبانه مرتبط با بیماری بینجامد.

نظام تمایز گذاری و درجه بندی افراد در هر جامعه ای، فراگیرگریز ناپذیر است و معیارهای آن از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت است؛ از این رو، این مقاله در پی آن است تا نشان دهد که شهروندان تهرانی در ارتباطات خود با دیگران چه موقع و چرا دست به مرزبندی می زنند؟ چه موقع و چگونه از این مرزها عبور می کنند؟ برای تعامل با یکدیگر و عبور از مرزهای فرهنگی از چه راهبردهایی استفاده می کنند؟ و چنین راهبردهای ارتباطی چه پیامدهایی دارند؟ یافته های این پژوهش مبتنی بر روش کیفی با راهبرد نظریه زمینه یابی است. حجم نمونه به روش نمونه گیری نظری و هدفمند شامل 45 نفر بوده است. برای گردآوری داده ها ازابزارهای متفاوت مثل مصاحبه،مشاهده، مشارکت و ... استفاده شد، ولی تمرکز اصلی بر روی مصاحبه عمیق بوده است. یافته ها به شیوه نسخه سیستماتیک نظریه زمینه ای، کدگذاری شدند و شرابط(علًی، زمینه ای و مداخله گر)، راهبردها، و پیامدهای مربوط به مرزها و ترددهای فرهنگی در شهر تهران استخراج و تحلیل شده اند. مقوله هسته ای بدست آمده عبارت است از«غلبه عناصر هویتی به وجود آورنده مرزها و ترددهای فرهنگی». منازعه هویت ها موجب می شود که کنشگران، مجموعه راهبردهایی را برای تعامل با یکدیگر اتخاذ کنند که می توان آن ها را «روش دیپلماسی ارتباطی درون ملی» نامید. با به کارگیری این راهبردها توسز کنشگران در جریان غلبه عناصر هویتی، سه پیامد مهم بروز می کند که عبارتند از: 1.آنومی، آسیب های اجتماعی، فرهنگی و فردی؛ 2. چند فرهنگی؛ و3. شکاف فرهنگی.

پژوهش حاضر به بررسی تجربه کنارگذاری فضایی زنان در شهر تهران می پردازد. پس از صورت گرفتن 20 مصاحبه از زنانی با سن 18-50 سال -که با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند- و دسترسی به اشباع نظری، گروه های مختلفی از سنخ های پوشش و جایگاه های اجتماعی تحت پوشش قرار گرفتند. سپس داده های به دست آمده با استفاده از روش نظریه مبنایی مقوله بندی شده و مورد تحلیل قرار گرفتند. مقوله محوری ""تمایل به قبض و بسط فضایی قلمروی هویت"" نام گرفت. تمام زنان اعم از محجبه و شل حجاب، آراسته و نامرتب یا با پوشش های خارج از عرف مدعی داشتن چنین تجربه ای از طرف زنان و مردان دیگر متعلق به سطوح گوناگون سواد و طبقه اجتماعی بودند و با توجه به سن و روحیه و تجربه های قبلی خود راهکارهای متنوعی را در زندگی روزمره به کار می گرفتند که شامل پرهیز از موقعیت یا بی اعتنایی به آن، برقراری گفتگو، مشاجره و مانند آن می شد. با تمام این اوصاف تجربه کنارگذاری به بخش مسلمی از زندگی روزمره بدل می شود که زنان به مرور به آن خو می گیرند.

اطلاع رسانی رسانه، از راه های تغییر رفتار زیست محیطی است که در صورت وجود تعامل مناسب میان رسانه و مخاطب، واکنش های غیرمنتظره در رفتار شهروندان را کاهش می دهد و کنشی به نسبت قابل پیش بینی را در سیاستگذاران، جامعه موجب می شود. این تعامل در مسائل غیرمتعارفی همچون استفاده از آب بازیافتی حساسیت و اهمیت بیشتری دارد. پژوهش حاضر با هدف واکاوی معنایی در واکنش شهروندان نسبت به این مسئله، با روش نظریه زمینه ای انجام شده است. در روش نمونه گیری با حداکثر تنوع با 23 نفر از افراد مصاحبه شد و داده ها در قالب 107 مفهوم، 39 مقوله محوری و یک مقوله هسته کدگذاری شدند. نتایج نشان داد که افراد «بی اعتمادی نهادی» را زمینه نپذیرفتن اخبار رسانه در نظر می گرفتند و «مخاطره ادراکی» و «درک قدرت منفعت طلب» از شرایط علّی مهم تلقی می شد. در این پژوهش، مقوله هسته «استحاله اعتبار خبر رسمی و پذیرش ریسک هدفمند شایعه» است.

زمینه و هدف: ناجا به عنوان یکی از ارکان مهم مدیریت رفتار تماشاگران، نقش مهمی در کاهش پرخاشگری و هیجانات حاضران در ورزشگاه ایفا می کند. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تبیین نقش عوامل مدیریتی مؤثر بر نقش ناجا در رویارویی با رفتارهای خشونت آمیز تماشاگران در ورزش فوتبال شهر تهران است.<br /> روش شناسی: مطالعه حاضر از نظر نوع تحقیق، توصیفی-اکتشافی بوده و با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، تماشاگران سه مسابقه استقلال- پرسپولیس، نفت- پرسپولیس و استقلال- راه آهن در ورزشگاه آزادی هستند که با توجه به تعداد بالای تماشاگران این سه مسابقه به طور تقریبی تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شده است. نحوه انتخاب افراد نیز به روش نمونه گیری تصادفی ساده است. داده های مورد نیاز، از طریق پرسش نامه محقق ساخته و بر اساس شاخص ها و مدل مفهومی، جمع آوری شد.<br /> یافته ها و نتیجه گیری: نتایج تحلیل عاملی تأییدی و آزمون رگرسیون چندمتغیره، حاکی از تأثیر عامل امکانات ورزشگاه محل برگزاری مسابقه فوتبال و نیز وضعیت و شرایط برگزاری مسابقه به عنوان مهم ترین عوامل مدیریتی مؤثر بر نقش ناجا در رویارویی با رفتارهای خشونت آمیز تماشاگران در ورزش فوتبال در شهر تهران است.

در این مقاله با اتکا به رویکردی پدیدارشناسانه، استقرایی و اکتشافی، به دنبال کشف فهم مردان از «غیرت ناموسی» و همچنین کشف موقعیت ها و لحظاتی از زندگی روزمره بوده ایم که مردان در آن غیرتمندانه احساس و رفتار می کنند. بدین منظور از نظریه مبنایی به عنوان روش پژوهش کیفی بهره گرفته ایم. داده های پژوهش نیز به وسیله مصاحبه و مشاهده مستقیم جمع آوری شده اند. جمعیت مورد مطالعه شامل مردان 20 تا 40 ساله تهرانی است و نمونه ها شامل 25 مرد و 5 زن بوده اند که طبق روش نمونه گیری نظری انتخاب شده اند. طبق نتایج این پژوهش، غیرت ناموسی نگرانی و تشویش مردان ایرانی از ابژه سازی و خود_ابژه سازی نوامیس خود و کنش های متناظر با آن است. منظور از ابژه سازی تقلیل کلیت وجودی زن به جنسیت اش و تعامل با او به عنوان یک شی جنسی از سوی اجتماع مردانه و از طریق نگاه، کلام، تماس های بدنی، روابط عاطفی، معاشرت های اجتماعی و روابط جنسی است. خود_ابژه سازی نیز به نقش ارادی یا غیرارادی اما فعال زن در چنین تجربیاتی اشاره دارد. بر اساس یافته ها مردان درجات متغیری از نگرانی را در برابر سطوح مختلف ابژه سازی و خود_ابژه سازی تجربه می کنند. ترکیب ادراک مرد از فضای تعامل، وضعیت سایر مردان و وضعیت زن، نقش برجسته ای در برانگیختن عواطف غیرتمندانه یا غیرغیرتمندانه و واکنش های متناظر با آن ها دارد. از این رو در بیش تر موارد غیرت بیش از آن که عاطفه ای درونی باشد، عاطفه ای فرهنگی و موقعیت مند به نظر می رسد.

یکی از نگرانی های مطرح در سال های اخیر این مسئله بوده است که فرهنگ سراها از آنچه به خاطر آنها تأسیس شده اند، فاصله بگیرند و به جای بازتولید هژمونی به جایگاه مقاومت و بازتولید مقاومت در برابر هژمونی تبدیل شوند. فرهنگ سراها به عنوان یکی از فضاهای عمومی شهری در دو دهة اخیر، موضوع بحث ها و مجادلات ایدئولوژیک بوده اند. در چنین فضاهایی مصرف صرفاً به استفاده از برنامه های فرهنگ سراها محدود نمی شود، بلکه مصرف فضای فرهنگ سراها بر مصرف فعالیت ها و برنامه ها آنها غلبه دارد. چنین مصرفی با تولید معانی اجتماعی و فرهنگی همراه است. هدف اصلی این مقاله، شناخت «کاربردها و دلالت های فرهنگ سراها در میان جوانان تهرانی و انگیزه ها و کارکردهای مترتب بر مصرف این فضاهاست». در این مقاله برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها از روش نظریه پردازی مبنایی استفاده شده است. بدین منظور با 25 نفر از مراجعان به فرهنگ سراهای بهمن، شفق، هنر، کار، قرآن و اشراق در شهر تهران مصاحبة عمیق شده است. یافته ها نشان می دهد الگوی استفاده و دلالت فرهنگ سراها در میان کاربران، متعدد و متفاوت است و این دلالت ها و کاربردها با آنچه فلسفة وجودی فرهنگ سراها را تشکیل می دهد، متمایز است. در مجموع یافته های مقاله حاکی از آن است که فرهنگ سراها برای جوانان تهرانی بخشی از مناسک گذار آنها به دوران بزرگسالی محسوب می شوند و آنان در این فضا به بسیاری از نیازهای مرتبط با دورة زندگی خود پاسخ می دهند و در یک کلام نقاشی خاص خود را بر روی این فضای عمومی ترسیم می کنند. این مقاله درصدد توصیف و تبیین این الگوی نقاشی و مداخله و دخل و تصرف در فضای عمومی فرهنگ سراهاست. در این تحقیق فرهنگ سرا به عنوان یک متن در نظر گرفته شده و دلالت های متعدد آن برای کاربران این فضا مورد واکاوی قرار گرفته است.

مقالة حاضر دلالت ها یا معانی فرهنگی حاکم بر انتخاب پوشش های متنوع زنانه در فضای شهر تهران تشریح و تحلیل کرده است. کدهای مختلف پوششی زنان، فرایندهای تولید معانی، استراتژی های پوششی و پیامدهای انتخاب انواع پوشش با اتخاذ رویکردی پدیدارشناسانه و استقرایی مطابق با روش نظریه پردازی مبنایی تحت بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق که برآمده از نمونه گیری نظری و مصاحبه با 35 زن تهرانی بود نشان داد پوشش این زنان نه تنها در شکل بلکه در معنا نیز لایه ها و سطوح متنوعی دارد و نمی توان آن را صرفاً در تفکری اصلی که گفتمان مسلط برای بازتولید آن می کوشد خلاصه کرد. داده ها نشان می دهند که تنوع پوششی در میان نمونه ها از نوعی منطق مذاکره ای نشئت می گیرد که مبتنی بر نوعی چانه زنی و بده بستان با محیط است. این زنان ازطریق تغییر کدهای پوششی خود با فضایی که وارد آن می شوند به گفت وگو می پردازند و درقبال پوششی که برمی گزینند، پاسخی متناسب از محیط دریافت می کنند و بدین ترتیب خود را به اهداف، انگیزه ها و پیامدهای دل خواه نزدیک می کنند. زنان می توانند به واسطة تغییر پوشش خود در محیط های مختلف حضور اجتماعی متفاوتی را رقم بزنند. چنین تغییری نتیجة زندگی در زیست جهانی متناقض است و نشان می دهد که زنان در فضای امروز ایران نه درقالب کلیشة سنتی، فرودست و پذیرای بی چون وچرای ساختارهای اجتماعی هستند و نه توان ازبین بردن آنها را دارند، بلکه هم زمان دارای درجاتی از سوژگی و فرودستی اند که به آنها امکان می دهد ساختارهای اجتماعی را نه به طور کامل بلکه به طور نسبی نادیده بگیرند یا به چانه زنی با آن بپردازند.

در پژوهش حاضر با اتخاذ یک رویکرد پدیدارشناسانه، استقرایی و اکتشافی، ادراکات و تجربیات زیسته زنان تهرانی از کنش­های انقیاد آور و یا برعکس کنش­های قدرت­زا در زندگی روزمره مطالعه شده است. کنش­هایی که زنان با استفاده از آن­ها تلاش می­کنند از موقعیت­های زندگی روزمره به عنوان منبع قدرت برای افزایش عاملیت خود در محیط استفاده کنند. روش پژوهش، کیفی و از نوع نظریه پردازی مبنایی بوده است. تکنیک گردآوری اطلاعات مصاحبه عمیق بوده که در کنار آن از مشاهده مشارکتی نیز استفاده شده است. مصاحبه شونده­ها عبارتند از 28 نفر از زنان 20 تا 60 ساله تهرانی که بر اساس نمونه­گیری نظری و مطابق با منطق اشباع نظری در نمونه تحقیق قرار گرفته­اند. نتایج پژوهش حاکی از تاثیر دو الگوی هویت ساز متضاد (الگوی پدر در مقابل الگوی مادر) در ادراک و تفسیر سیال و همزمان از لحظات و کنش­های انقیادآور و قدرت­زا در زندگی روزمره زنان است. بسته به میزان تضاد تجربه شده بین دو الگوی ذکر شده از سوی زنان، میزان تجربه بحران معنا در آنان نیز متغیر خواهد بود و این نیز به نوبه خود به دستیازی متناوب زنان به دو منبع اعمال قدرت یعنی قدرت نمایشی و قدرت غیرنمایشی در موقعیت های مختلف اجتماعی منجر می­شود. هر یک از این دو منبع اعمال قدرت، خود را در زندگی روزمره زنان باز تولید می کنند.

اتومبیل یکی از مهم ترین جلوه های فناوری مدرن و حاوی پیام های فرهنگی و اجتماعی متعددی است که در پیوند با مفاهیمی چون جنسیت، قومیت، سن، طبقه و...، بسته به نیاز و انگیز? کاربران مورد بازخوانی های مختلف قرار می گیرد. از آنجا که هدف این پژوهش، تحلیلی جنسیتی از استفاد? اتومبیل بین کاربران زن است، در ابتدا رابط? مفهومی جنسیت و اتومبیل مورد بررسی قرار گرفته و سپس با بهره گیری از «نظریه ی مبنایی» و از طریق مصاحب? عمیق و نیمه ساختار مند با 15 نمون? زن دارای خودروی شخصی و تحلیل داده ها، دلایل و پیامدهای رانندگی زنان، با رویکردی توصیفی_ تفسیری بیان شده است. در نهایت نتیج? پژوهش بیانگر آنست که در کنش روزمر? رانندگی زنان، انگیزش هایی چون امنیت، کسب درآمد، ارتباطات و تمایلات مصرفی دخالت مستقیم دارد که تأثیراتی را در هویت فردی و اجتماعی آنان در پی خواهد داشت.

مسئله اصلی این مقاله دلایل حضور کاربران جوان ایرانی در شبکه های اجتماعی مجازی با وجود ممنوعیت قانونی دسترسی به برخی آنهاست. این مطالعه با رویکرد پژوهشی استفاده و رضایتمندی و انجام تحقیق کیفی و برگزاری مصاحبه های نیمه ساختاریافته در قالب گروه های کانونی متمرکز به شناسایی انگیزه ها و اهداف حضور جوانان در این شبکه ها و کاربردهای رضایت بخش شبکه های اجتماعی مجازی از زبان خود کاربران اقدام کرده است. یافته های پژوهش حاکی است که از دیدگاه کاربران جوان، محیط شبکه های اجتماعی مجازی مانند «فیس بوک» که کاربران جوان ایرانی زیادی در آن فعالیت دارند، فضایی سیاسی تلقی نمی شود بلکه اکثر آنها برای تسهیل روابط خود، احیای ارتباطات قدیمی و ایجاد و حفظ ارتباطات دوستانه به آن روی می آورند. درحالی که برخی محدودیت های خانوادگی، جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی را با حضور در شبکه جبران می کنند که از مهم ترین آنها تجربه جهان وطنی و آشنایی با دنیای مدرن است. مقاله حاضر، پس از شناخت انگیزه های کاربران جوان با توجه به مقتضای شرایط اجتماعی، سنی و جنسی کاربران در تبیین و تشریح دلایل ذکر شده و جایگاه شبکه های اجتماعی مجازی در زندگی کاربران جوان تلاش کرده است.