سیاوش شایان

سیاوش شایان

مدرک تحصیلی: استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۰۲ مورد.
۶۲.

شناسایی نوسانات مرز پیرامونی و ترسیم نقشه پراکنش مواد معلّق دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره ای )سنجنده های ETM, TM & LISSIII)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 1000 تعداد دانلود : 144
شناسایی و نظارت بر تغییرات در اکوسیستم‌های طبیعی جایگاه ویژه‌ای در استفاده بهینه از منابع طبیعی دارد. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه طبیعی داخلی ایران است که پتانسیل ها و ویژگی های اکوسیستمی و زیست محیطی آن باعث شده این دریاچه بعنوان یک پارک ملّی بیش از پیش مورد توجه پژوهش گران و برنامه ریزان قرار گیرد. نوسانات سطح و حجم دریاچه طی سال های اخیر نظرات بسیاری را به خود معطوف نموده و دلایلی برای آن ارایه شده اما در این باره پژوهش مستندی انجام نگرفته است. در شناسایی نوسانات به منظور مساحی و تهیه نقشه پراکنش مواد معلّق در دریاچه ارومیه تصاویر ماهواره ای لندست TM،ETM وLISS III در دوره های زمانی 1987، 1998، 2001 و 2002 میلادی استفاده گردید. به منظور استخراج مرز پیرامون دریاچه در دوره‌های زمانی مورد نظر پس از پردازش و بارزسازی تصاویر از روش رقومی سازی از روی صفحه کامپیوتر استفاده شد، سپس از طبقه‌بندی به روش خوشه‌بندی برای تولید نقشه‌های پراکندگی مواد معلّق آب دریاچه استفاده شد. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که حداکثر میزان مساحت تحت پوشش آب دریاچه در این بازه زمانی 15 ساله مربوط به سال 1998 و حداقل آن مربوط به سال 2002 میلادی می باشد. داده های آماری مربوط به بارش وتبخیر متوسط سالیانه نیز تغییرات سطح آبی دریاچه را تایید می کند. همچنین مطالعه نشان داد که الگوهای پراکندگی مواد معلّق موجود در آب که بیانگر میزان ته نشست و تمرکز این مواد می باشند، به وضوح در حاشیه بزرگراه شهید کلانتری قابل شناسایی بوده و شکل توزیع آن ها تغییرات قابل توجهی را در طی دوره های زمانی نشان می دهد. این امر نشانگر وقوع تغییراتی در تعادل زیست محیطی منطقه است.در این پژوهش ضمن بررسی عوامل احتمالی موثر در این تغییرات پیشنهادهایی برای انجام مطالعات تکمیلی ارایه شده است.
۶۴.

مدل به عنوان تکنیکی در ژئومورفولوژی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 911 تعداد دانلود : 956
مدل ها ابزارهایی برای تحلیل واقعیت ها و ساده کردن پیچیدگی های موجود در جهان واقعی هستند. هدف مدل ها افزایش دریافت ما درباره پدیده ها و روندها در جهان خارج می باشد. در این مقاله ضمن ارایه تعاریف و توضیح مفاهیم مدل و مدلسازی، عملکرد و اهداف و ویژگی های اساسی مدل ها توضیح داده شده و انواع مدل ها تقسیم بندی شده اند. همچنین درباره انواع مدل های قیاسی، شبیه سازی، ذهنی، گرافیکی، ریاضی و آماری توضیحاتی ارایه شده است.فرآیند مدلسازی شامل شناخت مساله، جمع آوری داده ها، تعیین معیارها، فرموله کردن، تعیین و ارزیابی راه حل های ممکن و بررسی صحت عملکرد مدل است که مورد بحث قرار گرفته اند و پس از آنها به اهمیت و ضرورت مدلسازی در علم ژئومورفولوژی که عملی ترکیبی و نیازمند مدلسازی زمانی و عملکردی برای بررسی و ارزیابی تحولات ناهمواری های زمین است، پرداخته ایم.نخستین مدل ژئومورفیک مدل چرخه یا سیکل فرسایش بوده که بین سالهای 1884 تا 1899 توسط ویلیام موریس دیویس بنیانگذار مفاهیم اولیه ژئومورفولوژی ارایه شده است. وی نخستین کسی بود که علم ژئومورفولوژی را با مدلسازی پیوند داد. به خاطر ماهیت خاص این علم که در آن ناهمواری های کنونی با توجه به شبیه سازی گسترش تاریخی تحولات زمین به وسیله عوامل چند گانه تشریح می گردد، مدلسازی یکی از فنون می شوند و مدل ها نه تنها کل حقیقت بلکه بخش مفید و ظاهرا قابل ادراک آن را آشکار می کنند (هاگت، 1374). بدین دلیل نمایش دنیای واقعی کار ساده ای نیست. برای همین منظور مدل ساخته می شود.مدل ها در رشته های مختلف هنر و علوم از قبیل زمین شناسی، اقتصاد، جغرافیا، جامعه شناسی و ... برای بیان ساده تر دنیای واقعی ضرورت دارند (جاسبرسینگ، 1983).از طریق به کارگیری مدل ها می توان به تنوع و پیچیدگی یک پدیده پی برد. از طرف دیگر در دنیای امروزی، داده ها آنقدر زیادند و مسایل آنقدر در هم تنیده اند که بدون استفاده از مدل نمایاندن، تنظیم و پردازش داده ها، مطالعات و مشاهدات مشکل است.
۶۶.

New Geomorphologic Observation on Dating an Old Grand Landslide, Seimareh (Kabir-Kuh), Zagros Mountains, Southwest Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 613 تعداد دانلود : 546
Landslides are among important mass movements of a great interest for earth scientists. This is due to their importance in land use and decision-making in rural and urban areas. Survey of old landslides to determine their behavior has important bearing on the study of new ones. Seimareh grand landslide is one of the oldest and the most attractive phenomenon that has been the subject of concern for Iranian as well as international scientists for decades. There are two different opinions on the motivation factor and incidence date of the slide. This paper tries to investigate both geographic location and condition of the slide, with the geologic background of the Seimareh basin. By using hydro- climatic data, kinematics calculations, morphometeric measurements and remote sensing simulation, the dimension and extension of the landslide have been determined and a reasonable date of event has been estimated. Geomorphologic field and documentary surveys and historical details have led to a new chronological conclusion that the event age was about 1100 years old instead of 10k.a. years as suggested by others. Also Hogback movement in limestones has been recognized as the trigger or motivation factor for the slide in the area rather a severe earthquake.
۶۸.

کارایی داده‌های سنجش از دور(RS) در تهیه نقشه‌های لندفرم و نقش آن در برنامه‌ریزی محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سمنان ژئومورفولوژی سنجش از دور تلفیق داده‌ها طبقه‌بندی لندفرم مدل رقومی ارتفاع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 889 تعداد دانلود : 775
نقشه لندفرم به طور اعم نمایانگر اشکال سطح زمین و ماهیت فرایندهایی است که در یک ناحیه عمل کرده و یا در حال حاضر عمل می‌کنند. چنین نقشه‌هایی به طور بالقوه دارای ارزش اطلاعاتی بسیار زیادی برای برنامه‌ریزی محیطی، مهندسی عمران، کشاورزی، حفاظت منابع طبیعی، پیش‌بینی و پیشگیری از بلایای طبیعی احتمالی هستند. در مناطق صعب‌العبور یا کویری که وسعت زیادی دارند و مطالعه آنها به‌صورت چشم‌اندازهای یکپارچه مورد نظر است، بررسیهای مورفولوژیکی این مناطق در مدت زمان کوتاه حایز اهمیت می‌باشد، در این صورت استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و دور‌سنجی در این مناطق توصیه می‌شود.منطقه مطالعه شده، یعنی استان سمنان نیز از چنین ویژگیهای محیطی برخوردار است و دارای مساحتی بالغ بر 96816 کیلومتر مربع می‌باشد. در این مطالعه، کوشش شده تا با تلفیقکردن داده‌های ماهواره‌ای با توان طیفی بالا نظیر تصاویر لندست ETM، با دادههای دارای قدرت تفکیک مکانی بالا نظیر IRS-PAN داده‌هایی بهدست آید که ویژگی چند طیفی بودن و توان تفکیک مکانی بالا را توأم داشته باشد. این داده‌ها در محیط نرم‌فزار پردازش تصویر 3‌.6‌ER Mapper تحلیل و بارزسازی شده‌اند؛ سپس با توجه به معیارها، اصول و فرایندهای ژئومورفولوژیکی، سیمای مورفولوژیکی منطقه مورد تفسیر قرار گرفته است. بر این اساس 27 کلاس لندفرم قابل تشخیص و تفکیک در منطقه سمنان، با توجه به ویژگیهای متنوع و پیچیده زمین‌شناسی و اقلیمی استان، در محیط نرم‌فزار a‌2‌.‌3Arcview شناسایی شد. همچنین در شناسایی و استخراج لندفرمها از مدل رقومی ارتفاع منطقه، نقشه‌های حاصل از آن، نقشه‌های زمین‌شناسی و توپوگرافی در روند این مطالعه، استفاده بهینه به عمل آمد.بر‌اساس این مطالعه، موفقترین رویکرد برای تهیه نقشه لندفرم، توام کردن بررسیهای میدانی با مطالعاتی دورسنجی است. نقشه لندفرم به‌دست آمده مبنایی را برای ارزیابی منطقه از نظر ساختاری و ویژگیهای ژئومورفولوژیکی فراهم می‌آورد که در زمینه بسیاری از مسائل مدیریت و برنامه‌یزی محیطی سودمند بوده است و می‌تواند به‌عنوان الگویی برای مناطق مشابه به کار رود
۷۰.

ارزیابی ایمنی جاده‌ای با رویکرد مخاطرات محیطی: مسیر سنندج ـ مریوان با استفاده از GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سنندج بلایای طبیعی مریوان ارزیابی ایمنی جاده‌ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 971 تعداد دانلود : 528
این مقاله با استفاده از نقشه‌های توپوگـرافی 50000 :1، نقشه‌های زمـین‌شناسی 1:250000، نقشه‌های کاربری اراضی 1:250000 و آمار ایستگاههای هواشناسی و هیدرومتری ایمنی جاده‌های منطقه مطالعه شده (با توجه به پارامترهای مخاطرات محیطی) بررسی شده است. لایه‌های اطلاعاتی مختلف جدولی و نقشه‌ای با توجه به توزیع فضایی، زمان و شدت اثر مخاطرات روی هم انطباق داده شده‌اند؛ سپس طی یک بررسی میدانی به کمک آثار و شواهد موجود و با درنظرگرفتن اطلاعات ذکرشده، نقشه‌های حساسیت زمین‌شناسی، مخاطرات اقلیمی، هیدرولوژیک و مخاطرات ژئومورفولوژیک ترسیم شده‌اند. در نهایت با انطباق سه نقشه مذکور، نقشه مخاطرات محیطی محور ارتباطی سنندج ـ مریوان استخراج شد. بر اساس آن 65 درصد از طول محور ارتباطی مورد نظر از نقاط با خطر بسیار زیاد، 25 درصد از نقاط با خطر زیاد و 10 درصد از نقاط با خطر متوسط عبور می کنند.
۷۲.

حوضه گاماسیاب، حوضه ای مناسب برای آموزشها و پژوهشهای میدانی ژئومورفولوژیک وهیدرولوژیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 482
در این مقاله ضمن معرفی اجمالی حوضه گاماسیاب در غرب کشور (دشت نهاوند)، برخی ویژگیهای عمومی، زمین شناختی، ژئومورفولوژیکی و هیدرولوژیکی این حوضه معرفی شده اند. عوارض ژئومورفولوژیکی در این حوضه مورد بررسی قرار گرفته و فرآیندهای ایجاد کننده آنها مشخص شده است. بر این اساس عوارض تکتونیکی، جریانی، یخچالی، مجاور یخچالی، دامنه ای، انحلالی و آنتروپوژنیک (ایجاد شده بر اثر فعالیت ها و بهره برداری انسان) از یکدیگر تفکیک شده اند. در این بررسی از عکسهای هوایی، ماهواره ای، نقشه ها، نمونه برداری ها و بررسی های میدانی استفاده شده است. هدف این مقاله نمایش توانایی و مناسبت این حوضه به عنوان یک حوضه نمونه برای آموزشهای عملی ژئومورفولوژیک و هیدرولوژیک دردوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد می باشد. همچنین بر نیاز منطقه به پژوهشهای پیشرفته برای توسعه منطقه تاکید شده است. مسلما این امر موجب گسترش اکوتوریسم و توریسم علمی در حوضه مورد بررسی خواهد شد.
۷۴.

ویژگی های ژئومرفولوژیک مخروط افکنه حوضه گاماسیاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مخروط افکنه داده های مرفومتریک و ژئومتریک ژئومرفولوژی کاربردی کوهای زاگرس حوضه گاماسیاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 94 تعداد دانلود : 666
مخروط های افکنه به علت حاصلخیزی و امکان دسترسی به منابع سطحی و زیر زمینی در محدوده آنها – از نظر زراعی و سکونتگاهی مورد توجه ژئومرفولوژیست ها هستند . به همین جهت بررسی فرایند پیدایش و روند تغییرات آنها اهمیت بسیار دارد . در این پژوهش سعی شده است تا داده های مرفومتریک و ژئومتریک که از طریق اندازه گیریهای میدانی – عکس های هوایی و تصاویر ماهوارهای – نقشه برداریهای زمینی و اندازه گیریهای طریق اندازه گیریهای میدانی – عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای – نقشه برداری های زمینی و اندازه گیری های کارتوگرافیک در محدوده مورد مطالعه ( حوضه گاماسیاب در غرب کشور ) حاصل شده اند . مورد بررسی آماری و ریاضی قرار گرفته و استنباط های ژئومرفولوژیکی از آنها انجام گیرد . نتایج این بررسی نشان می دهد که اولا روابط ارائه شده از سوی پژوهشگران بین المللی نظیر بول درباره وجود همبستگی بین مساحت حوضه آبگیر مخروط های افکنه با مساحت مخروطه ها در منطقه مورد مطالعه نیز صادق است . ثانیا بررسیهای آماری – تغییرات طولی و گستردگی مخروط های افکنه را بر اثر فعالیت های زمین ساختی آشکار ساخت و ثالثا تاثیر جنس مواد در حوضه های آبگیر مخروط ها ( مواد آهکی ) را بر ابعاد و شکل مخروط های افکنه نشان داد .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان