معصومه صمدی

معصومه صمدی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۳ مورد.
۱.

جایگاه پرورش تفکر مبتنی بر فلسفۀ تربیتی اسلام در رسانۀ تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پرورش تفکر تلویزیون واقع بینیِ فرارَوَنده خیال انگیزیِ خلاقانه تفکر منطقی دستیاریِ تربیتی برانگیختگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 591 تعداد دانلود : 359
هدف از پژوهش حاضر، بررسی امکان و جایگاه پرورش تفکر مبتنی بر فلسفه تربیتی اسلام در رسانه تلویزیون با تکیه بر آرای حکمت متعالیه و با تأکید بر قرائت علامه طباطبایی بوده است و برای انجام دادن تحقیق، از روش استنتاجی و تحلیل مضمون استفاده کرده ایم. این پژوهش کیفی با رویکرد استنتاجی- تحلیلی در دو بخش کیفی اجرا شده است: در بخش اول، برپایه ادبیات نظری پژوهش درخصوص مفهوم و هدف تفکر که در پژوهش دیگر استنتاج شده است، مؤلفه های پایه تفکر با استفاده از روش بازسازی فرانکنا استنتاج شد. این مؤلفه ها عبارت اند از: تفکر حسی، خیال انگیزی خلاقانه و تفکر منطقی- استدلالی. در بخش دوم کوشیده ایم برپایه گزاره های مفهوم، هدف و مؤلفه های تفکر، با بهره گیری از دیدگاه های خبرگان حوزه رسانه و تربیت، نسبت پرورش تفکر با تلویزیون و امکان آن را بررسی کنیم. با استفاده از روش تحلیل مضمون، طی مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با خبرگان، در سه مرحله کدگذاری پایه، سازمان دهنده و فراگیر، امکان پرورش یافتن تفکر در تلویزیون ذیل سه دیدگاه اصلی استنباط شد. نتایج پژوهش به شبکه مضامین مستخرج از دیدگاه های خبرگان، شامل «تلویزیون، جایگاه پرورش تفکر»، «تلویزیون، جایگاه واسطیِ پرورش تفکر» و «تلویزیون، عدم جایگاه پرورش تفکر» می پردازد و درمجموع، براساس تحلیل نتایج مضامین و برپایه ادبیات نظریِ پژوهش، دیدگاه مختار این پژوهش با دیدگاه دوم تناسب داشته است. تلویزیون دارای جایگاه واسطی در پرورش یافتن تفکر است که می توان آن را عبارت از «جایگاه دستیاریِ تربیتی در نظام تربیتی برمَدار برانگیختگی و گشودگی» تعریف کرد و پنج اصل محوری بدین شرح را برای آن برشمرد: رابطه دستیاری با نهاد سنتیِ تربیت، نقش مقدماتی و برانگیختگی در فرایند پرورش تفکر، حد گشودگی در فرارَوَندگی (سِیر ظاهر به باطن)، مقابله با تهدیدها در دوسویه «تلویزیون- مخاطب»، و ساختارچینی طراحی برپایه فرصت نگری و مخاطب فعال.
۲.

اثربخشی طرح رشد و بالندگی تربیتی دانش آموزان مقطع متوسطه اول (طرح شهید بهنام محمدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اثربخشی طرح رشد و بالندگی شهید بهنام محمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 992 تعداد دانلود : 954
طرح شهید بهنام محمدی ازجمله طرح های تربیتی سازمان بسیج بوده که از سال 1397 با چشم انداز شش ساله توسط سازمان بسیج دانش آموزی و با همکاری اداره آموزش وپرورش در برخی از مدارس متوسطه اول به اجرا درآمد. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی طرح رشد و بالندگی شهید بهنام محمدی بود. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و بر مبنای ماهیت و روش، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق 736 نفر و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 377 نفر تعیین شد. برای نمونه گیری از روش تصادفی ساده استفاده شد. برای گردآوری اطلاعات و داده ها از هر دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. برای گردآوری داده از سه پرسش نامه محقق ساخته با طیف پنج درجه ای لیکرت استفاده شد. پرسش نامه ها توسط استاد راهنما و 12 نفر از کارشناسان مجری طرح با روش صوری و محتوایی روایی سنجی و اشکالات آن برطرف شد. پایایی پرسش نامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش نامه دانش آموزان 97/0، پرسش نامه سرگروه ها و مربیان 99/0 و پرسش نامه والدین دانش آموزان 97/0 به دست آمد که نشان از پایایی مناسب پرسش نامه ها داشت. برای توصیف داده ها از شاخص های میانگین و انحراف معیار و جداول فراوانی و برای تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS توصیف و تحلیل شد. باتوجه به مقادیر آماره t (دانش آموزان 46/6 ، والدین 67/13 ، مربیان 72/3 و در مجموع 58/12) و میانگین های (دانش آموزان 30/3 ، والدین 61/3 ، مربیان 49/3 و در مجموع 42/3) در سطح آلفای کمتر از 0.05 معنی دار بود که نشان داد اثربخشی طرح مذکور از دیدگاه دانش آموزان، والدین، مربیان و مجموع نمونه تحقیق دارای اثربخشی بالای متوسط و به میزان 68 از 100 (68%) است.
۳.

الگوی تشویق و تنبیه از منظر نهج البلاغه با تأکید بر هفت سال دوّم (کودکی) تعلیم و تربیت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: الگو تشویق تنبیه کودک نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 821 تعداد دانلود : 117
دو عامل تشویق و تنبیه، از روش های مهمّ در تعلیم و تربیت انسان، به ویژه در تحوّل شخصیّت و کُنش های رفتاری بهنجار ایشان می باشند؛ زیرا طبیعت او به گونه ای است که وقتی در انجام اُمور، مورد تشویق قرار می گیرد، معمولاً در صدد برمی آید تا آن اُمور را بهتر انجام دهد و برعکس انسانی که مورد تنبیه، نکوهش یا ناسپاسی قرار می گیرد، دلسرد و بی رغبت می شود و احساس حقارت و ضعف می کند، و نمی تواند از استعدادهای خویش به نحو مطلوبی استفاده نماید. لذا این پژوهش با هدف طرّاحی الگوی تشویق و تنبیه از منظر نهج البلاغه، با روش توصیفی- پیمایشی و استفاده از منابع کتابخانه ای و کسب دیدگاه متخصّصان و خُبرگان در اُمور تربیتی با استفاده از روش دلفی، مبتنی بر شیوه تحلیل مضمون، مورد اعتباربخشی قرار گرفت که نتایج آن به این شرح می باشد : از دیدگاه متخصّصان و خُبرگان در اُمور تربیتی، الگوی تشویق کلامی تعریف بالاترین رتبه، و الگوی تنبیه غیربدنی تذکّر بالاترین رتبه را در بهبود اوضاع تعلیم و تربیت دارند.
۴.

بررسی تأثیر بازنمایی تمثیلات تربیتی قرآن کریم بر درک بازنمایی های مفهوم «عمل» با تکیه بر تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تمثیل بازنمایی ساختار عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 412 تعداد دانلود : 844
تمثیلات قرآنی یکی از شاخصه های بیان قرآنی است که تاکنون پژوهشگران با پرداختن به نکات ظریف ادبی وبلاغی، روش انتقال مفاهیم، جنبه های زیبا شناختی و پدیدارشناختی وجلوه های تربیتی آنها، ابعاد مختلفی از این روش تبیینی را استخراج نموده اند. این در حالی استکه دریک نگاه و زمینه کل نگر می توان به وجود «ارتباط» معناداری بین این تمثیلات دست یافت به نحوی که این ارتباط، موجب توسعه معانی هریک از تمثیلات در شبکه ارتباطی آنها خواهد شد. پژوهش حاضر با مبنا قراردادن بازنمایی تمثیلات قرآنی ذیل مفهوم «عمل» در پی دستیابی به شبکه مفهومی در اینگونه تمثیلات می باشد. برای بررسی تغییرات بازنمایی این تمثیلات، روش تحلیل نشانه شناسی که بیشتر به عنوان رویکردی که به تحلیل های متنی می پردازد ، مورد استفاده قرار گرفته است. از ویژگی های این روش توجه به تحلیل های ساختاری است. این نوع تحلیل ها شامل تشخیص اجزاء تشکیل دهنده یک نظام نشانه شناختی مانند یک متن و تعیین روابط ساختاری میان آنهاست. در پژوهش حاضر مشخص گردید تمثیلات مورد مطالعه درتغییربازنمایی خود نشانه هایی از رشد و گسترش آثار عمل، در ابعاد مختلف و درسطوح متفاوت، در دو بخش مثبت و منفی، با طرح واره هایی از تثبیت، انسجام، ساختار، احاطه و اساس، بصورت تقابلی در تصویرهای مختلف بازنمایی نموده اند.
۵.

شناسایی پیامدهای حفظ آیات قرآن کریم بر عملکرد حافظان قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: واکاوی حفظ آیات قرآن حافظان قرآنی پیامدها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 76 تعداد دانلود : 804
هدف از این مطالعه واکاوی پیامدهای حفظ آیات قرآن بر عملکرد حافظان قرآنی است. روش پزوهش کیفی از نوع فراترکیب است. جامعه تحقیق یافته های پژوهشی دو دهه یعنی از سال 1380 تا 1400 می باشد که تعداد 25 مقاله به طور هدفمند بر مبنای اهداف پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها فیش برداری است که همزمان با فرایند جمع آوری اطلاعات، یافته های حاصله دسته بندی، کدگذاری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصله حاکی از این است که پیامدهای حفظ آیات قرآنی بر حافظان قرآن کریم را بر اساس مطالعات منتشر شده می توان به سه دسته پیامدهای شناختی ، فراشناختی و روان شناختی تقسیم کرد. پیامدهای شناختی با سه مضمون اصلی با نام های ارتقاء هوش شناختی (با دو مولفه فرعی)، ارتقاء راهبردهای شناختی(با سه مولفه فرعی) و ارتقاء سواد قرآنی با (سه مولفه فرعی)، پیامدهای فراشناختی با سه مضمون اصلی با نام های دانش فراشناختی( با یک مولفه)، تجربه فراشناختی (با سه مولفه فرعی) و راهبردهای فراشناختی (با دو مولفه فرعی) و پیامدهای روان شناختی با سه مضمون اصلی با نام های ارتقاء سلامت روان با 5 مولفه فرعی، کاهش رفتارهای خشونت آمیز با سه مولفه فرعی و ارتقاء کیفیت زندگی با 4 مولفه فرعی همراه است. نتیجه این که حفظ قرآن دارای پیامدهای قابل توجهی در زندگی است که لازم است مورد توجه قرار گیرد.
۶.

راهکارهای هویت بخشی تربیت دینی دانش آموزان در نظام تربیت رسمی و عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 821 تعداد دانلود : 943
هدف از انجام این پژوهش بررسی راهکارهای هویت بخشی تربیت اسلامی دانش آموزان درنظام تربیت رسمی و عمومی است. برای دست یابی به این هدف ازروش پژوهش کیفی استفاده شد.جامعه تحلیلی این پژوهش، متخصصان تعلیم و تربیت، مدیران ، مربیان پررشی و دبیران تعلیمات دینی مدارس متوسطه دخترانه شهر تهران است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. روش تجزیه و تحلیل داده ها کد گذاری و تحلیل مضمون بود که به صورت همزمان و پیوسته با فرایند جمع آوری داده ها انجام شد.. راهکارها دردو دسته فرابخشی و بخشی احصاء شدند. راهکارهای فرابخشی در بخش نظری تبیین نظام مند و فهم پذیر توسط نهادهای دینی با 7 مولفه فرعی ودر بخش عملی یعنی بازاندیشی عملکرد نظام حاکمیتی با 5 مولفه فرعی احصاء شد.راهکارهای بخشی در بخش نظری متمرکز براتخاذ مبانی نظری است که در بخش عملی متمرکز بر بازاندیشی عملکرد شورای عالی آموزش و پرورش در فرایند تصویب قوانین و مقررات مرتبط با حوزه تربیت دینی با 3 مولفه فرعی، مرکز تربیت نیروی انسانی با باز اندیشی در جذب، نگهداشت و توانمند سازی دبیران تعلیمات دینی و مربیان تربیتی با 4 مولفه فرعی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با باز اندیشی در برنامه درسی تربیت دینی با 4 مولفه فرعی،معاونت پرورشی با باز اندیشی در رویکرد آن معاونت در زمینه تربیت دینی با 6 مولفه فرعی وانجمن اولیاء و مربیان با توانمند سازی خانواده ها در زمینه شناخت و آگاهی از روش های تربیتی با 2 مولفه فرعی می باشد.
۷.

فراترکیبی بر الگوی تربیت شهروندی اسلامی مبتنی بر پژوهش های تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فراترکیب الگو تربیت شهروندی منابع اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 985 تعداد دانلود : 554
با هدف تدوین الگویی برای تربیت شهروند اسلامی از روش تحقیق فراترکیب به منظور ادغام نتایج تحقیقات قبلی از منابع تجربی پیشین مرتبط با پژوهش از منابع کتابخانه ای به عنوان جامعه آماری و با روش نمونه گیری هدفمند تعداد 15 مطالعه قبلی برای بررسی نهایی انتخاب و از روش تحلیل محتوای کیفی به روش کدگذاری برای تحلیل اطلاعات جمع آوری شده استفاده گردید و نتایج نشان داد که تربیت شهروند اسلامی از اصول 7گانه شامل: آزادی، عدالت، حفظ کرامت انسانی، اعتدال در رفتار، توحید، بهداشت و عقلانیت پیروی می کند که با استفاده از شاخص کاپا با مقدار 87/0 مورد تأیید و اعتبارسنجی متخصصان قرار گرفته، پیشنهادات ذیل ارائه گردید: 1. آموزش و پرورش با تدوین دوره های آموزشی، معلمان را با اصول تدوین شده در پژوهش، جهت اجرا و کاربرد در آموزشهای خود آشنا کند. 2. زمینه مشارکت جدی بخش های دولتی و غیردولتی به ویژه سازمان های مردم نهاد فعال در زمینه تربیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و فردی (همچون سازمان تبلیغات اسلامی، نیروی انتظامی، شهرداری، میراث فرهنگی و گردشگری) فراهم شود. 3. زمینه ها و بسترهای مناسب از لحاظ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی به منظور به کارگیری مفهوم «تربیت شهروندی اسلامی» در منابع و محتواهای آموزشی فراهم شود.
۸.

بررسی علل آسیب پذیری نظام آموزشی در پرورش هویت دینی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : 474 تعداد دانلود : 265
پرورش هویت دینی از اولویت های نظام های آموزشی به ویژه آموزش و پرورش است که همواره با آسیب هایی مواجه است. از این روست که هدف این پژوهش بررسی علل آسیب پذیری نظام آموزشی در پرورش هویت دینی دانش آموزان است. روش پژوهش کیفی است. جامعه تحلیلی متخصصان تعلیم و تربیت، مدیران، مربیان پرورشی و دبیران تعلیمات دینی مدارس دخترانه متوسطه دوره دوم شهر تهران است که با روش نمونه گیری هدفمند بر اساس تجربیات، دغدغه مندی، علاقمندی آن ها به موضوع وشرکت در مطالعه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود.روش تجزیه و تحلیل داده ها تحلیل مضمون بود که به صورت همزمان و پیوسته با فرایند جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل انجام شد.یافته های حاصله حاکی از این است که عوامل علی آسیب پذیری در پرورش هویت دینی عبارتند از: ضعف سیاست گذاری نظام آموزشی در حوزه های مختلف از جمله رویکرد، تربیت نیروی انسانی ،برنامه ریزی درسی تعلیمات دینی،وگسست ارتباطی بین عوامل موثر در تربیت می باشند. عوامل زمینه ای آسیب پذیری پرورش هویت دینی عبارتند از:کم توجهی به مقتضیات رشدی نوجوان، کم توجهی به ضعف خانواده هادرامرتربیت دینی فرزندان،نگاه انحصاری و ایدئولوزیک نظام سیاسی به پدیده دین می باشد و در بخش عوامل مداخله گر می توان از مدرنیسم، عملکرد ضعیف نهادهای دینی، رسانه، وگروه دوستان یاد نمود..براین اساس لازمه مواجهه با عوامل آسیب پذیر پرورش هویت دینی دانش آموزان در نظام آموزش رسمی و عمومی، بازاندیشی در نقش عوامل سه گانه موثر درپرورش هویت دینی است.
۹.

ارائه الگویی برای تبیین شاخص های تربیت شهروندی اسلامی به روش سنتزپژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 761 تعداد دانلود : 159
هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبی از جامع ترین و مهم ترین شاخص ها، ابزارها و روش های شناسایی شده در تربیت شهروندی اسلامی مبتنی بر رویکرد سنتزپژوهی بوده است. روش این پژوهش با استفاده از راهبرد سنتزپژوهی بود؛ حوزه پژوهش: آثار و مقالات مرتبط با موضوع و شیوه نمونه گیری: هدفمند و ابزار گردآوری داده های پژوهش یادداشت برداری بوده است و یافته ها نشان داد که مهم ترین شاخص های شناسایی شده: داشتن روحیه دانایی محوری، همبستگی اجتماعی، عدالت محوری و رعایت حقوق شهروندی، مسئولیت پذیری، قانون گرایی، داشتن تفکر انتقادی، آگاهی از مسائل و فرایندهای سیاسی و اجتماعی، مهارت های ارتباطات اجتماعی مؤثر، تکثرپذیری، صبر و اراده و مدارا، خیرخواهی و نوع دوستی، حفظ کرامت، اسلام مداری، خودشناسی، خویشتن داری، اعتدال رفتاری، امانت داری، تعهد به ارزش های وطنی، صیانت محیط زیست، آزادی خواهی، بهداشت و پاکی و حلال خوری، اعتمادبه نفس و استقلال فکری و اقتصادی، ایثار و گذشت، هدفمندی، صداقت، بخشش، وقت شناسی؛ استفاده از روش تحقیق کیفی به عنوان روش غالب در پژوهش های تربیت شهروندی اسلامی اشاره کرد و همچنین از 61 اثر بررسی شده تعداد 22 اثر به صورت فردی و 39 اثر به صورت گروهی منتشرشده که مردان بیشترین مشارکت را در این پژوهش ها بر عهده داشته اند. نتیجه: اینکه صاحب نظران حوزه تربیت شهروندی هم در بعد جامعیت داشتن و هم در بعد اولویت داشتن شاخصه های اساسی اسلامی در تربیت شهروندی، اتفاق نظر دارند.
۱۰.

خوانش انتقادی اهداف شاخص های ده گانه طرح تربیتی مدارس امین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: خوانش انتقادی اهداف شاخص ها طرح تربیتی مدرسه امین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 274
هدف از انجام این پژوهش، خوانش انتقادی اهداف شاخص های ده گانه طرح تربیتی مدرسه امین است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتواست. جامعه تحقیق در این مطالعه چارچوب مفهومی طرح تربیتی مدرسه امین، مصوبه معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم است. یافته های حاصله حاکی از این است که طرح تربیتی امین برخوردار از قابلیت هایی است که به استفاده از ظرفیت دانش آموختگان حوزه های علمیه در آموزش و پرورش، پررنگ شدن حوزه تربیت با تمرکز بر تربیت اعتقادی و عبادی و اخلاقی در مدارس، تلاش جهت برقرار کردن ایجاد ارتباط بین دانش آموزان و روحانیون منجر می شود. ضمن اینکه اهداف طرح با کاستی هایی مواجه است. از کاستی های اهداف این طرح می توان به این موارد اشاره کرد: نسبت برقرار نکردن اهداف شاخص های ده گانه با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش؛ مشخص نبودن رویکرد حاکم بر اهداف و شاخص ها؛ فقدان مبانی نظری؛ روشن نبودن ملاک استخراج شاخص ها؛ روشن نبودن نسبت بین شاخص ها و دوره های تحصیلی؛ فقدان پیوست اعتبار سنجی شاخص ها؛ نبود ارتباط منطقی بین شاخص ها؛ یک جنس نبودن شاخص ها؛ روشن نبودن محتوای آموزشی درباره تک تک شاخص ها؛ و فقدان برنامه عملیاتی برای تک تک شاخص ها. ازاین رو لازمه گسترش این طرح در مدارس، بازاندیشی درباره موارد یادشده است.
۱۱.

واکاوی ابعاد و مؤلفه های تربیت محیط زیستی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و اعتباربخشی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تربیت محیط زیستی ابعاد مؤلفه ها اسناد تحولی آموزش و پرورش اعتباربخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 937 تعداد دانلود : 829
هدف از این مطالعه واکاوی تربیت محیط زیستی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و اعتبار یابی آن از نگاه متخصصان است. روش پژوهش بخش اول، کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی است. جامعه تحلیلی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که به طور هدفمند، بر اساس اهداف پژوهش گزاره های ناظر بر ارتباط تربیت محیط زیستی استخراج، دسته بندی، کدگذاری و با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. روش پژوهش در بخش دوم روش دلفی است. جامعه موردمطالعه این بخش، اعضاء هیات علمی دانشگاه های علوم تربیتی بودند که نهایتاً ده نفر به طور هدفمند با توجه به آثارشان در دو حوزه تربیت محیط زیستی و سند تحول بنیادین و علاقه مندی شان به شرکت در مطالعه انتخاب شدند. بر اساس یافته های حاصل از تحلیل مضمون، تربیت محیط زیستی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از دو زاویه نظری و عملی موردتوجه قرارگرفته است. در حوزه نظری مضمون فراگیر احصاء شده، احیاء معرفت شناختی متافیزیک محیط زیستی است که با سه مضمون پیش سازمان دهنده توحید محوری (با 9 مضمون پایه)، معاد محوری با (با 3 مضمون پایه) و انسان محوری (با 5 مضمون پایه) موردتوجه قرارگرفته است. در حوزه عملی مضمون فراگیر احصاء شده، شایستگی های محیط زیستی است که با سه مضمون پیش سازمان دهنده بعد شناختی (با 6 مضمون پایه)، عاطفی (با سه مضمون پایه) و رفتاری (با 13 مضمون پایه) موردتوجه قرار گرفت. تحلیل داده های حاصل از قضاوت متخصصان حاکی از این است که متخصصان مضامین احصاء شده در دو بعد نظری و عملی را مورد تأیید قرار دادند. در بخش نظری بیشترین توافق متخصصان بر روی مضامین بعد انسان محوری و در بخش عملی بیشترین توافق متخصصان بر روی مضامین بعد شناختی است.
۱۲.

The Pattern of Application of Moral Education in Cyberspace Based on the View of Allameh Tabataba'i(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 617 تعداد دانلود : 886
Background: Despite the developments and progress in various fields of education, unfortunately, in the field of approaches and methods of moral and value education, especially in the field of cyberspace, no useful and sufficient efforts have been made. Therefore, the main purpose of this study is to explain the application of moral education based on the views of Allameh Tabatabai in cyberspace. Method: The present study was conducted in two parts: quantitative and qualitative. In the qualitative part; an inferential analytical approach was used. The research community of all books and commentaries (20 volumes of Al-Mizan commentary) is Allameh Tabatabai. Coverage sections are the subject of postgraduate training and were purposefully selected and sampled. Data were analyzed by inferential method. In a small part; the statistical population was Quranic and philosophy specialists in education, from which 14 people (5 Quranic specialists and 9 philosophical and educational specialists) were selected by convenience sampling method. The instrument of the questionnaire was a researcher-made qualitative section and the data were analyzed by Lawshe content panel evaluation method. Results: The results of the research indicate that according to Allameh Tabatabai, the principles of moral education are: education based on knowledge, guardianship and nearness to God, etc. Also, Allameh aims to achieve monotheistic education, cognition, self-knowledge, perfection. He considered human beings and the need for harmony in the development of values. And considers the method of warning and evangelism accessible. Conclusion: The golden point of applying Allameh's moral theory in cyberspace is to awaken the inner restraint in people, in which the role of guides is very important and vital. Article number: 3
۱۳.

واکاوی ساختاری و محتوایی روش ها و راهکارهای طرح تربیتی مدارس امین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: طرح تربیتی مدارس امین واکاوی ساختاری و محتوایی قابلیت ها کاستی ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 628 تعداد دانلود : 260
هدف از انجام دادن این پژوهش، واکاوی ساختاری و محتوایی روش ها و راهکارهای شاخص های طرح تربیتی مدارس امین است که به شیوه تحلیلی- توصیفی، با استفاده از روش تحلیل متن صورت گرفته است. جامعه تحقیق، چهارچوب مفهومی طرح تربیتی مدارس امین ، مصوبه معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم را شامل می شود و کل طرح عمیقاً مطالعه شده است. ابزار مورداستفاده برای انجام دادن تحقیق، فیش بوده و هم زمان با فرایند جمع آوری اطلاعات، داده های به دست آمده دسته بندی، تجزیه وتحلیل و تفسیر شده است. یافته ها نشان می دهد روش ها و راهکارهای طرح تربیتی مدارس امین در بُعد ساختاری، کاستی هایی دارد که ازجمله آن ها می توان پایبندنبودن به ویزگی های راهکار در عرضه آن ها، همراه نبودن راهکارها با نیازهای روز متربیان و وجودنداشتن الگوی یکسان در عرضه راهکارها را نام برد. در بُعد محتوایی، بررسی ها نشان دهنده آن است که روش ها و راهکارهای عرضه شده در شاخص های ده گانه، قابلیت ها و کاستی هایی دارند که در مقاله به آن ها اشاره شده است؛ اما مهم ترین کاستی های روش ها و راهکارهای تربیتی شاخص های ده گانه، عبارت اند از: عرضه بیرونیِ دین (عرضه اطلاعات دینی به متربی قبل از ایجاد سؤال در ذهن وی)، صورت نگرفتن زمینه سازی برای پرسشگری دینی، کلی بودن راهکارها و استفاده از کلمات تفسیرپذیر در راهکارها که باید به آن ها توجه شود؛ از این روی، لازمه گسترش این طرح در مدارس، بازاندیشی در روش ها و راهکارهای تربیتی شاخص های ده گانه ازطریق فراهم کردن زمینه برای مواجهه مطلوب با کاستی های یادشده است.
۱۴.

تحلیل گزاره های سیاست گذاری سواد رسانه ای در اسناد تحولی آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تحلیل سیاست گذاری سواد رسانه ای اسناد تحولی آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 426 تعداد دانلود : 115
هدف از این پژوهش تحلیل گزاره های سیاست گذاری سواد رسانه ای در اسناد تحولی آموزش وپرورش است. روش پژوهش کیفی از نوع اسنادی-تحلیلی است. جامعه تحقیق اسناد مربوط به سیاست گذاری سواد رسانه ای، مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش وپرورش (1390) و سند تحول بنیادین آموزش وپرورش (1390) است. واحد تحلیل گزاره های اسناد پیرامون سیاست گذاری سواد رسانه ای بر مبنای مدل (EC) سیاست گذاری رسانه ای است که این گزاره ها به طور هدفمند انتخاب و هم زمان با فرایند جمع آوری داده ها، به طور مداوم مورد تجزیه وتحلیل و تفسیر قرار گرفتند. یافته ها حاکی از این است که در هر دو سند به برخی از ابعاد فردی و محیطی سیاست گذاری سواد رسانه ای پرداخته اند. از مؤلفه های موردتوجه در بعد فردی، توجه به مؤلفه شناختی، کم توجهی به عامل تکنیکی و بی توجهی به عامل ارتباطی است. از مؤلفه های موردتوجه در بعد زمینه ای یا محیطی توجه به تعیین سیاست های سواد رسانه ای، بسترسازی صنایع رسانه ای، شکل دهی متوازن صنایع رسانه ای، بسترسازی جامعه مدنی اطلاعاتی، طراحی نظام سواد رسانه ای، طراحی نظام آموزشی و تولید محتوای رسانه ای است که با شدت و ضعف هایی در هر دو سند مورد توجه قرار گرفته است. تجربه آموزش مجازی در دوران کرونا در نظام آموزشی جمهوری اسلامی نشان داد که در اسناد تحولی آموزش وپرورش گام های جدی برداشته شده است .
۱۵.

بازسازی اصول «پرورش تفکر» براساس هستی شناسی اسلامی به قرائت علامه طباطبائی(مقاله پژوهشی حوزه)

تعداد بازدید : 883 تعداد دانلود : 290
هدف پژوهش حاضر تحلیل مفهوم تفکر و استنتاج اصول تربیتی آن براساس مبانی هستی شناسی صدرایی به قرائت علامه طباطبائی است که با استفاده از روش استنتاجی انجام شده است. در بخش اول ناظر بر پیامدهای مبانی هستی شناسی، مفهوم تفکر و هدف پرورش آن تحلیل شده است؛ بدین صورت که به شیوه استنتاج پیش رونده، از بررسی پیش فرض های لازم در مبانی فلسفی، به سمت استنباط تفکر مطلوب پیش رفته ایم. تفکر تلاش حقیقت جویانه ذهن (به منزله شبکه ای از ادراکات نفس) برای نزدیک شدن به واقعیت و عبور از ظاهر پدیده ها به باطن آن هاست که فرایند آن با مشاهده حسی و درک ظواهر اشیاء آغاز می شود و از مشاهده کثرت پدیده ها به باطن و سراپرده هستی عبور می کند. در نگاه علامه طباطبائی هدف از پرورش تفکر واقع بینی فرارونده است. در بخش دوم با توصیف و طبقه بندی مبانی هستی شناختی، از روش بازسازی شده فرانکنا برای استنتاج اصول پرورش تفکر استفاده شده است. در دیدگاه مذکور این اصول تربیتی عبارت اند از: ارتباط با واقعیت (تقویت مشاهدات)، تقویت درک نظام مند مراتب طولی و وجوه عرضی عالم (پرورش تفکر کل نگر در عین جزءنگری) ، نفوذ به لایه های واقعیت و درک ذومراتب عالم و همچنین کشف زوایای مختلف پدیده ها و درک پیچیدگی عالم (پرورش تفکر عمیق و چندوجهی)، تقویت توان کشف علت پدیده ها و روابط علی عالم و درک توأمان اسباب مادی و غیرمادی (پرورش تفکر علت یاب)، درک وابستگی و نیازمندی موجودات به مبدأ هستی (تقویت تفکر آیه ای).
۱۶.

تحلیل ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های سازنده عرصه تربیت دینی؛ براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: تحلیل ابعاد مؤلفه ها شاخص های سازنده تربیت دینی سند تحول بنیادین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 965 تعداد دانلود : 250
هدف این پژوهش، تحلیل ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های سازنده عرصه تربیت دینی، براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می باشد. روش های مورد استفاده در این پژوهش عبارت بود از: روش تحلیلی که شامل تجزیه، ترکیب، کشف روابط و کشف شبکه مفهومی ، جست وجوی ارتباط میان مفاهیم مختلف و بازشناسی روابط و شبکه ها بود. یافته های پژوهش در قالب پاسخ به سؤال تحلیل ابعاد و مؤلفه های تربیت دینی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، سند تحول بنیادین، مبانی نظری تحول بنیادین و منابع و مقالات معتبر دینی است. یافته های این پژوهش شامل ابعاد 4 گانه تربیت دینی و 10 مؤلفه تربیت دینی و 44 شاخص اصلی تربیت دینی است که در سند تحول بنیادین مطرح گردیده اند از این رو می توان گفت: سند تحول بنیادین در عرصه تربیت دینی، با منابع معتبر دینی و با نظر صاحب نظران تربیت دینی همسو بوده و نگاه سند به تربیت دینی جامع بوده و زیربنای اصلی تمامی ساحت های تربیتی می باشد. با توجه به اهمیت نقش تربیت دینی مطالعه مذکور برای تصمیم گیرندگان برای دستیابی به اهداف سند تحول بنیادین کاربرد دارد.
۱۷.

شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر بر تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران

تعداد بازدید : 445 تعداد دانلود : 753
زمینه و هدف: توجه به اخلاق و اخلاق معلمی، امروزه تبدیل به یکی از موضوعات پذیرفته شده در مدارس و مراکز آموزشی و یکی از موضوعات جالب و قابل توجه برای محققین است که تحت عناوین مختلفی مانند اخلاق کار، اخلاق حرفه ای، و ... به آن پرداخته شود؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر بر تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران انجام پذیرفت. روش پژوهش: پژوهش مذکور از نظر هدف بنیادی- کاربردی، از نظر داده های اطلاعاتی، از نوع آمیخته و از نظر نحوه اجراء، داده بنیاد در بخش کیفی و توصیفی پیمایشی در بخش کمی بود. شرکت کنندگان در بخش کیفی پژوهش، خبرگان آموزش و پرورش بود. برای تعیین نمونه ها از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند استفاده شد که 20 نفر با استفاده از اصل اشباع به عنوان حجم نمونه، در نظر گرفته شد. در بخش کمی نیز جامعه آماری، شامل تمامی معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران بود. برای تعیین حجم نمونه بخش کمی از فرمول کوکران استفاده شد و تعداد 300 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش نمونه گیری در این پژوهش تصادفی خوشه ای بود. در بخش کیفی پژوهش حاضر از مصاحبه های نیمه ساختمند استفاده شد. به منظور گردآوری داده ها در بخش کمی، از روش های کتابخانه ای (شامل کتاب ها، پایگاه های معتبر علمی و پایان نامه های دانشگاهی) و میدانی(پرسشنامه محقق ساخته ) استفاده شد. روایی و پایایی ابزار مورد بررسی و تأثیر قرار گرفت. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه پردازی داده بنیاد بود. در بخش کمّی از آزمون تی تک نمونه ای بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان دادند که ابعاد تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران، شامل تربیت شناختی، تربیت عاطفی، تربیت رفتاری است. همچنین، ابعاد مؤثر بر تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شامل، ارزش ها و هنجارهای اخلاقی جامعه، سیاست گذاری و برنامه ریزی در نظام آموزشی، معلم و برنامه درسی است. نتیجه گیری: بسترها و موانع پیاده سازی تربیت اخلاق معلمی با تأکید بر آموزه های اسلام در معلمان دوره دوم مقطع متوسطه شهر تهران شامل ابعاد محیطی، اجتماعی، آموزشی، حمایت، برنامه ریزی در نظام آموزشی و آگاهی معلمان معرفی شدند.
۱۸.

استلزامات سبک زندگی اسلامی (با تمرکز بر رابطه انسان با خدا) در اسناد تحولی آموزش و پرورش(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: استلزامات عبودیت رابطه انسان با خدا اسناد تحولی آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 143 تعداد دانلود : 79
هدف این پژوهش استخراج استلزام های سبک زندگی اسلامی با تمرکز بر رابطه انسان با خداست. روش پژوهش، کیفی از نوع تحلیلی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، اسناد تحولی آموزش و پرورش است که از این جامعه بر اساس اهداف پژوهش هدفمند، نمونه برداری صورت گرفت و هم زمان با فرایند جمع آوری داده ها و با استفاده از روش تحلیل مضمون و تجزیه و تحلیل به طور مداوم انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از این است که استلزامات «رابطه انسان با خدا» را می توان در سه حوزه عقلی، عاطفی و عملی دسته بندی کرد. استلزامات عقلی با سه مضمون اصلی توحید محوری، معادمحوری و ولایت محوری، استلزامات عاطفی با دو مضمون اصلی حب و بغض، و استلزامات عملی با دو مضمون اصلی اعمال عبادی و اعمال اخلاقی برشماری شد. ازاین رو نظام آموزش و پرورش با ایجاد معرفت بخشی به دانش آموزان از طریق استلزامات سه گانه (شناختی، عاطفی و عملی) می تواند در زمینه استقرار سبک زندگی اسلامی در دانش آموزان نقش آفرین باشد.
۱۹.

تبیین تحلیلی مشارکت در مدارس از منظر زیرنظام راهبری و مدیریت سندتحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت مدارس زیرنظام راهبری و مدیریت تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 854 تعداد دانلود : 432
این پژوهش با هدف"اعتبارسنجی ابعاد، مولفه ها و شاخص های مشارکت مدارس در اجرای زیرنظام راهبری و مدیریت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش"، اجرا گردید. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر داده ها آمیخته اکتشافی و از نظر ماهیت و نوع مطالعه، بر مبنای نظریه داده بنیاد و به روش پیمایشی مقطعی انجام شده است. در این راستا و پس از شناسایی و تاکید ابعاد، مولفه ها و شاخص ها در بخش کیفی، در نهایت 61 شاخص در قالب 17 مولفه و 6 بعد از طریق جامعه آماری پژوهش در مرحله کمی که شامل 400 نفر از مدیران مدارس دوره دوم متوسطه شهر تهران بود، با نمونه آماری 196 نفر(138 مدیر زن و 58 مدیر مرد) اعتبارسنجی شد، که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و پرسشنامه مورد نظر را تکمیل نمودند. بر اساس نتایج تحلیل عاملی تاییدی، 61 شاخص این پژوهش در قالب 6 بعد قلمرو مشارکت: مبنای مشارکت، سطح مشارکت، فرم مشارکت، حدود مشارکت و درجه مشارکت، مورد تایید قرارگرفت. لذا باتوجه به نتایج پژوهش مذکور، الگوی حاضر می تواند به عنوان راهنمای عمل مدیران مدارس دوره متوسطه درراستای عملیاتی نمودن برنامه های زیرنظام راهبری ومدیریت سند تحول بنیادین آموزش وپرورش به شیوه ای نوآورانه مورداستفاده قرارگیرد تا در فرایند اتخاذ تصمیمات با بهره گیری از خردجمعی و جلب مشارکت های همگانی، عمل نموده و مشارکت جویی را در تمامی ابعاد محیط آموزشی، مدنظر قراردهند.
۲۰.

بررسی چیستی و ابعاد شبکه های یادگیری در دیدگاه ایوان ایلیچ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه های یادگیری ایوان ایلیچ مدرسه زدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 706 تعداد دانلود : 277
پژوهش حاضر با هدف واکاوی مبانی نقادی ایلیچ از آموزش مدرسه ای و بررسی ماهیت و ابعاد شبکه های یادگیری به عنوان یک نظام آموزشی نوین انجام شده است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش پژوهش اسنادی-تحلیلی به توصیف و تحلیل شبکه های یادگیری مطرح شده از سوی ایوان ایلیچ و عناصر و ابعاد آنها پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که شبکه های یادگیری به دلیل تأکید بر فردگرایی؛ انتقال مسئولیت یادگیری از آموزشگاه و معلم به یادگیرنده؛ ساماندهی براساس نیازهای یادگیرندگان؛ بهره گیری از تخصص طیف گسترده ای از افراد به عنوان یاددهنده؛ تکیه بر دانش تخصصی و کاربردی به جای دانش نظری و آموزشگاهی؛ امکان یادگیری همیشه، برای همه، توسط همه و در همه جا؛ استفاده از منابع متنوع یادگیری به جای محتوای محدود آموزشگاهی؛ گستردگی و تنوع اشکال تعامل میان یادگیرنده، یاددهنده، محتوای آموزشی و رسانه؛ فراهم آوردن بستر بهره گیری از ظرفیت های برخط و مجازی برای ارائه خدمات آموزشی و تبدیل جامعه به جامعه یادگیرنده در سایه انتقال آموزش و یادگیری از چهاردیواری مدرسه به بطن جامعه، می تواند پاسخ گوی نیازهای آموزشی جامعه امروز باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان