غلامرضا اصیلی

مدیریت منابع انسانی یک اقدام جمعی است که از بازیگران متعدد متاثر و توسط آنان در سازمان پروژه محور انجام می شود. در یک سازمان پروژه محور، عمدتا چهار بازیگر کلیدی ایفای نقش می کنند: عضو پروژه، مدیر صف، مدیر پروژه و کارشناسان واحدهای منابع انسانی که کارکرد نامطلوب مدیریت منابع انسانی در نتیجه تعامل ضعیف بین این بازیگران است. از طرفی کارکردهای مدیریت منابع انسانی با توجه به نحوه سازماندهی پروژه محوری و نوع آرایش کار در پروژه دچار تغییر و تحول شده است. لذا از آنجا که تمرکز در این مقاله بر سازمان های پروژه محور است، ابتدا توصیفی گویا از این گونه سازمان ها ارایه می شود. سپس ساختار و تشکیلات منابع انسانی در سازمان های پروژه محور و انواع آرایش کار پروژه ای توضیح داده می شود و در ادامه ضمن بررسی جایگاه منابع انسانی و تعیین نقش های بازیگران اصلی در چهار وجهی منابع انسانی با بهره گیری از روش تحلیل داده های عینی از محدوده کاری و نحوه مشارکت اعضاء پروژه، نوع آرایش کار پروژه محور در پژوهشگاه صنعت نفت تعیین و بر آن اساس مدل ساختاری مدیریت منابع انسانی در این سازمان برای اولین بار در کشور ارائه می شود و همچنین در پایان نکاتی راهبردی و پیشنهاداتی برای استقرار مدیریت منابع انسانی در سازمان های پروژه محور ارائه می شود.

مدیریت منابع انسانی (HRM)در سازمان های پروژه محور یک موضوع نسبتا جدید است که به دلیل تاثیر در چگونگی جذب و به کارگیری نیروی انسانی نقش محوری در فرایندهای سازمانی دارد. از طرفی نحوه سازماندهی در قالب پروژه محوری، ساختاری را در سازمان اعمال می کند که مناسب برای دانش افزایی و یکپارچگی دانش برای حل مسائل پیچیده است. از این رو پژوهشگران سازمانی نه فقط بر جنبه های مثبت سازمان پروژه محور تاکید دارند بلکه به نوع خاص مدیریت منابع انسانی که از آن طریق برای سازمان مفروض است توجه خاص دارند. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله سعی می شود تا ساختار و جایگاه منابع انسانی در سازمان های پروژه محور با رویکردی جدید و با تبیین ادبیات موضوع در حوزه های پروژه و سازمان های پروژه محور، مدیریت منابع انسانی در سازمان های پروژه محور، نقش های کلیدی بازیگران در چهاروجهی منابع انسانی، ساختار و تشکیلات منابع انسانی در اینگونه سازمان ها به صورت علمی تحلیل شود. همچنین نکات راهبردی و پیشنهادهای پژوهشی برای استقرار مدیریت منابع انسانی در سازمان های مشابه در کشور ارائه می شود.

جذب نیروی انسانی، به عنوان اصلی ترین و مهم ترین سرمایه در یک نهاد دانش پایه، اهمیتی فراوان دارد. به این منظور فرایند تامین و جذب نیروی انسانی باید با ویژگی های خاص این نهاد های دانش پایه و شرایط بازار رقابتی امروز سازگار شود. در این مقاله فرایند جذب نیروی انسانی به عنوان یکی از اجزای اصلی تامین نیروی انسانی و یکی از فرایندهای مدیریت منابع انسانی مطالعه و فرایند جدید با رویکرد تطبیقی به سازمان های دانشی و نو آور داخل و خارج طراحی می شود. هدف از این پژوهش دستیابی به یک نظام کارا و مؤثر، تأمین و جذب نیروی انسانی و ارائه رهنمودهای حاصل از یافته های پژوهش به ویژه تأثیر تسهیل فرآیند جذب بر نگهداشت کارکنان دانشی می باشد. در این پژوهش به روش اکتشافی و با مرور ادبیات مربوط به سازمان های دانشی، پیشینه پروژه، الگویابی از سه مؤسسه پژوهشی داخلی و چهار شرکت خارجی و نظرسنجی از کارشناسان و مدیران سازمان، مجموعه معیارهای مهم در طراحی فرایند جذب در قالب مؤلفه های کلیدی پنجگانه فرایند مدیریت تأمین و جذب نیروی انسانی ارائه گردید. به طور کلی، یافته ها بیانگر ضرورت ایجاد یک سیستم موثر و رقابتی در جذب نیروی انسانی است تا بتواند به شناسایی و جذب بهترین ها بپردازد.

صاحبنظران، معقدند که موفقیت سازمانها به ویژه سازمان های تحقیقاتی در گرو فعالیت کارکنان راضی، دارای انگیزه و خلاق است که با اطلاع از اهداف سازمان در راستای تحقق بخشیدن و دستیابی به آن تلاش می نمایند و در این صورت، مدیران قادر خواهند بود توانمندیی های افراد را از قوه به فعل درآورند.

دانشگاه سازمانی، یک چتر راهبردی برای آموزش و توسعه کارکنان، وسیله ای برای انتشار فرهنگ سازمانی و توسعه مهارتهای شغلی کارکنان است که به یکپارچه ساختن فرصتهای یادگیری با رویکردها و استراتژیهای سازمانی از راه ارائه آموزشهای مدون از پودمانهای مختلف در یک موضوع پرداخته،...