حسن نقی زاده

حسن نقی زاده

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۷۳ مورد.
۲۱.

مدل قرآنی تحول نگرش یا تصحیح معیار ارزش گذاری انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش گذاری تصحیح نسبت ها معرفت قرآنی نظام معرفتی معیار سنجش مبدأ قیاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 131 تعداد دانلود : 360
انسان همواره مقیاس هایی را در سنجش و ارزش گذاری پدیده ها به کار می بندد که تحت تأثیر عوامل گوناگون دستخوش تحول می گردد. ضمن آنکه هر گونه رویارویی و تماس فرد با اطلاعات و پدیده های تازه، بسته به نوع پردازش و تعامل سیستم ادراکی او، موجب گونه ای تغییر در کلیه اندازه ها و ارزش های سابق وی می گردد تا آنجا که می توان گفت همه نسبت های فرد، با مقیاس جدید بازخوانی و تصحیح می شود. اما این جریان که در نوشتار حاضر به «نظام تصحیح نسبت ها» نامبردار شده است، تا زمانی ادامه می یابد که مقیاس فرد با «حق» و «واقع» انطباق کامل یابد. البته این تحول و نسبیت تنها در نفس انسان تحقق می یابد، نه در واقع خارجی و معرفت دینی. اصل تحول در نگرش و مقیاس ارزش گذاری آدمی به اجمال در معرفت شناسی و فلسفه اخلاق طرح شده، ولی غالباً سخنی در باب چگونگی این نظام معرفتی به میان نیامده است. این پژوهش ضمن واکاوی مضامین آیات قرآن، ارکان و فرایندهایی برای این نظام استنتاج نموده، نشان می دهد که این تحول راه خود را از دو مسیر افزاینده و کاهنده که راهبردهای رحمانی و شیطانی در آن تأثیرگذار است، طی می کند.
۲۲.

بررسی و بازخوانی نظریه لوح محو و اثبات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بداء لوح محفوظ لوح محو و اثبات ام الکتاب کتاب مکنون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 958 تعداد دانلود : 867
در این مقاله با بررسی اصطلاح «لوح محو و اثبات» در منابع روایی و تفسیری این نتیجه به دست آمده است که این اصطلاح، اصطلاحی نوظهور است که نه تنها هیچ خاستگاه قرآنی و روایی ندارد، بلکه براساس روایات معتبر این أم الکتاب یا همان لوح محفوظ است که ظرف محو و اثبات واقع می شود و قید «محفوظ» به شهادت آیات قرآنی به معنای مصونیت از تغییر نیست، بلکه به معنای مصونیت از شهود و مس نامحرمان درگاه الهی است. با نتیجه به دست آمده نگرش مشهوری که میان اندیشمندان اسلامی درباره لوح محو و اثبات وجود دارد، دستخوش تغییر اساسی می گردد و از این رهگذر لوح محفوظ نیز تفسیر جدیدی پیدا می کند.
۲۳.

اثر دوزهای مختلف عصاره ریشه شیرین بیان با یک دوره تمرین مقاومتی بر فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام خون مردان کم تحرک و دارای اضافه وزن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تمرین مقاومتی مکمل شیرین بیان گلوتاتیون پراکسیداز ظرفیت آنتی اکسیدانی تام فشار اکسیداتیو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 378 تعداد دانلود : 123
هدف از این پژوهش بررسی اثر دوزهای مختلف ریشه شیرین بیان با تمرین مقاومتی بر فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام خون مردان کم تحرک و دارای اضافه وزن بود. در یک کارآزمایی نیمه تجربی- با طرح دوسویه کور، 90 مرد کم تحرک و دارای اضافه وزن به شش گروه 15 نفری (اول، تمرین مقاومتی غیرخطی با مصرف 250 میلی گرم مکمل شیرین بیان در روز؛ دوم، تمرین مقاومتی غیرخطی با مصرف 500 میلی گرم مکمل شیرین بیان در روز؛ سوم، مصرف 250 میلی گرم مکمل شیرین بیان در روز؛ چهارم، مصرف 500 میلی گرم مکمل شیرین بیان در روز؛ پنجم، تمرین مقاومتی غیرخطی با مصرف 250 میلی گرم دارونما در روز و ششم، کنترل با مصرف 250 میلی گرم دارونما در روز) تقسیم شدند. برنامه تمرین مقاومتی به مدت هشت هفته و هفته ای سه جلسه اجرا شد. نتایج درون گروهی بیانگر افزایش معنادار گلوتاتیون پراکسیداز و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام در گروه تمرین- مکمل 250 میلی گرم    ( 0.023 = P )، تمرین- مکمل 500 میلی گرم ( 0.014 = P )، و تمرین-دارونما ( 0.038 = P ) بود. بیشترین درصد افزایش معنادار گلوتاتیون پراکسیداز (10/4 درصد) و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (71/29 درصد) به گروه تمرین-مکمل 500 میلی گرم اختصاص داشت. نتایج بین گروهی نشان داد که اختلاف معنادار افزایشی بین گروه تمرین-مکمل 250 میلی گرم، تمرین- مکمل 500 میلی گرم و تمرین- دارونما با گروه های مکمل 250، 500 میلی گرم و کنترل در میانگین غلظت گلوتاتیون پراکسیداز و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام وجود داشت ( P < 0.05 ). انجام تمرینات مقاومتی همراه با مصرف مکمل شیرین بیان احتمالاً می تواند در تقویت وضعیت آنتی اکسیدانی مردان کم تحرک و اضافه وزن مؤثر باشد.
۲۴.

تطور معنای رفض و تشیع در منابع رجالی فرقه ای اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیعه رفض امامیه زیدیه عثمانیه شیخین امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 22 تعداد دانلود : 290
فهم معنای دقیق اصطلاح ها و توجه به تغییر و تحول مولفه های معنایی یک واژه یا اصطلاح در طول تاریخ، سبب شناخت واقع بینانه تری از مسائل و تحلیل درست موارد کاربرد آن می شود. از جمله واژگانی که به نظر می رسد در طول تاریخ دچار تحول معنایی شده باشند، دو عنوان تشیع و رفض است که هم در فرقه شناسی و هم در علم رجال از آن دو بهره گرفته می شود. این تحقیق با تحلیل قرائن تاریخی درصدد بازخوانی واژه های «رفض و تشیع» در سده های نخستین هجری برآمده و به این سوال پاسخ داده که آیا دو تعبیر رفض و تشیع در این قرون صرفاً به شیعیان امامی اطلاق می شود یا دایره معنایی فراتر از تشیع امامی داشته و فرقه ها و جریان های دیگری از تشیع را هم در خود جای می دهد؟ این جستار در پی اثبات این مدعا است که بر خلاف تصور اولیه، دو عنوان تشیع و رفض انحصاری بر فرقه امامیه ندارد و رجوع به تعاریف خود اهل سنت از این دو اصطلاح و انطباق آن با جریان های منتسب به تشیع، بیانگر نوعی توسعه معنایی این دو واژه در کاربردهای متقدمان است که به تدریج دچار نوعی تحدید معنایی شده و در تشیع امامی به اصطلاح امروزی خود منحصر شده و عدم توجه به این نکته از سوی برخی از پژوهشگران، تحلیل های نادرستی نسبت به کاربرد این دو تعبیر در توصیف راویان ایجاد کرده است.
۲۵.

تاثیر تمرین مقاومتی غیرخطی و مکمل اسید گلیسیریزیک بر عملکرد عضلانی و درد عضلانی ادراک شده در مردان جوان دارای اضافه وزن(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 556 تعداد دانلود : 383
زمینه و هدف : یکی از موضوعات مهم توان بخشی ورزشی در افراد مبتلا به سندرم اضافه وزن، افزایش عملکرد عضلانی و تعدیل پاسخ های درد عضلانی متعاقب فعالیت های بدنی با مصرف گیاهان دارویی است. لذا، هدف از این پژوهش بررسی تاثیر تمرین مقاومتی غیرخطی و مکمل اسید گلیسیریزیک بر عملکرد عضلانی و درد عضلانی ادراک شده در مردان جوان دارای اضافه وزن بود. روش تحقیق : در یک کارآزمایی نیمه تجربی، 32 مرد جوان دارای اضافه وزن (میانگین سن: 1/52±22/25 سال و شاخص توده بدن: 0/65±26/90 کیلوگرم بر مترمربع) به صورت داوطلبانه در تحقیق شرکت کردند و به طور تصادفی در چهار گروه: تمرین مقاومتی غیرخطی+مکمل اسید گلیسیریزیک (8=n)، تمرین مقاومتی غیرخطی+دارونما (8=n)، مکمل اسید گلیسیریزیک (8=n) و کنترل (8=n) جای گرفتند. برنامه تمرینی به مدت 8 هفته و هفته ای 3 جلسه اجرا شد. قبل و بعد از 8 هفته، شاخص های عملکرد عضلانی با روش یک تکرار بیشینه و درد عضلانی ادراک شده با مقیاس درک درد مک گیل اندازه گیری شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر، آنالیز واریانس دوراهه، آنالیز واریانس یک-راهه و ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری 0/05>p استفاده گردید. یافته ها : نتایج نشان داد که درد عضلانی ادراک-شده در فواصل زمانی بلافاصله، 24، 48 و 72 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین، نسبت به پیش آزمون و گروه کنترل کاهش معنی دار داشت (0/0001 =p). عملکرد عضلانی نسبت به پیش آزمون افزایش معنی دار داشت (0/0001 =p). بین درد عضلانی ادراک شده با شاخص توده بدن و توده بدون چربی رابطه معکوس معنی دار مشاهده شد (0/02 =p). نتیجه گیری : تمرین مقاومتی غیرخطی همراه با مصرف مکمل اسید گلیسیریزیک به جهت حصول نتایج سودمند، می تواند بخش مهمی از برنامه توان-بخشی ورزشی افراد دارای اضافه وزن قرار گیرد.
۲۶.

بررسی گرایش فلسفی ابن سینا در تفسیر سوره اخلاص (توحید)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابن سینا هو الله اله احد واجب الوجود سوره اخلاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 125 تعداد دانلود : 493
ابن سینا سوره مبارکه اخلاص را که به توحید هم شهرت دارد، با استفاده از مفاهیم و اصطلاحات رایج در فلسفه و با تکیه بر قواعد فلسفی و به روش دقیق برهانی تفسیر کرده است. او به این سوره که محور بحث آن خداشناسی و توحید است نگاهی فیلسوفانه دارد. او نه تنها بین آیات این سوره که بالاتر از آن حتی در بین کلمات به کاررفته در آن نظم و ترتّب عقلی می بیند و دلیل هر مطلبی را در ماقبل آن جستجو می کند. او در متن تفسیری خود همه تلاش خود را صرف می کند تا با استمداد از اصولی که در نظام هستی شناسی خود به آن دست یافته است، این نظام دقیق عقلی بین کلمات و آیات را آشکار سازد. ما در این مقاله به تحلیل روش تفسیر ابن سینا از سوره اخلاص و قواعد عقلی که او در معرفی ذات حق و شناخت او بهره گرفته است، می پردازیم و ضمن آن، کارآمدی گرایش فلسفی در تبیین مقاصد این سوره را مورد ارزیابی قرار داده، به محوری بودن آیه اول سوره اخلاص در معرفی خدای تعالی توجه داده و به همسویی که بین عقل و شرع در آیات این سوره وجود دارد، پی می بریم.
۲۷.

تبیین طبایع چهارگانه در احادیث طبی اهل بیت (ع) و مقایسه ی آن با طب اخلاطی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: حدیث حدیث طبی طب طبایع طب اخلاطی طب سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 802 تعداد دانلود : 560
سابقه و هدف: یکی از مباحث مبنایی در طب اخلاطی طبایع چهارگانه است که شامل بلغم، سودا، صفرا و خون می شود. همین عناوین در احادیث طبی اهل بیت (علیهم السلام) نیز به چشم می خورد. حال این سؤال پیش می آید که آیا طبایع که در احادیث مطرح شده، همان طبایع طب سنتی است؟ این پژوهش برای پاسخ به همین سؤال سامان یافته است. روش کار: این پژوهش مطالعه یی تبیینی - تطبیقی، ازنوع تحلیل محتوا است که در آن «طبایع» از منظر احادیث اهل بیت (ع) تبیین؛ و با دیدگاه بقراط در مکتب طب اخلاطی مقایسه شده است. برای این منظور از کتب مرجع در حدیث و طب اخلاطی استفاده شده است. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که در احادیث، واژه ی «طبایع» به معنای ترکیب های وجودی انسان به کار رفته است. طبق این احادیث، ترکیب های چهارگانه ی وجودی انسان عبارت است از: «ریح، مرّه، خون و بلغم». در احادیثی که طبایع انسان در آن بیان شده، عنوان صفراء و سوداء مشاهده نشده است؛ در عین حال، برخی از صاحب نظران سوداء و صفراء را زیر عنوان کلیِ «مرّه» جای می دهند. در طب اخلاطی با توجه به چهار عنصر اصلیِ خاک، آب، هوا و آتش؛ اخلاط چهارگانه ی سوداء، بلغم، خون و صفراء در بدن شکل می گیرد و ماده ی بسیار لطیف دیگری نیز با عنوانِ «روح بخاری» از اخلاط اربعه به وجود می آید. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، بین آنچه در طب اخلاطی با عنوانِ «اخلاط اربعه و روح بخاری» مطرح شده و آنچه در احادیث طبی با عنوان طبایع و ترکیب وجودی انسان ذکر شده است؛ مشابهت هایی مشاهده شد.
۲۸.

جاهلیت عالمانه و شاخصه های آن در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن جاهلیت جاهلیت عالمانه جاهلیت عوامانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر
تعداد بازدید : 589 تعداد دانلود : 16
«جاهلیت» در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته است، ولی در اینکه مقصود از جاهلیت مورد نظر قرآن چیست، بین دانشمندان اختلاف است. عده ای آن را یک دوره تاریخیِ همراه با فقدان علم، و عده ای دیگر نیز اگرچه این مفهوم را فراتر از یک قطعه زمانی دانسته اند، آن را در حد یک «بینش» محدود انگاشته اند. توجه به شاخصه های قرآنی جاهلیت، این مفهوم را روشن تر می کند. به ویژه توجه به رابطه «علم» و«جاهلیت» مشخص می کند که این مفهوم بسیار فراتر از نادانی محض، آن هم در یک دوره مشخص تاریخی است و نیز پیچیده تر از یک جهان بینی غلط و زمان شمول است. این پژوهش با مراجعه به قرآن کریم و تفاسیر، به شاخصه های برجسته ای دست می یابد که حاکی از وجود «علم» در جاهلیت است؛ مانند: رفتارها و انکارهای عالمانه خلاف واقع، رفتار عالمانه بدون منطق (هواپرستانه)، حقیقت پوشی عالمانه، برتری طلبی عالمانه و بدون پشتوانه، اظهار عالمانه ایمان بدون اعتقاد، مقاومت آگاهانه در برابر هدایت دلسوزانه و... . این شاخصه ها نشانگر آن است که «جاهلیت عالمانه» مجموعه ای از رفتارهای سرسختانه و مصرانه ای است که مبتنی بر سبکی از زندگی انتخابی است و به صورت یک «بیماری خودخواسته» اکنون نیز گریبانگیر جامعه بشری است و راه رهایی از آن، نه افزایش دانش، بلکه تهذیب نفس و تکامل روحی و اصلاح فرهنگ عمومی جامعه است.
۲۹.

طراحی الگوی انتصاب منابع انسانی در یکی از سازمانهای نیروهای مسلح (فرماندهان و مدیران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توان(سازمانی فردی ) شایستگی انتصاب فرماندهان و مدیران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 369 تعداد دانلود : 93
هدف تحقیق، طراحی الگوی انتصاب فرماندهان و مدیران در یکی از سازمانهای نیروهای مسلح است تا بتواند برخی از چالشهای این حوزه را بر طرف کند. روش این تحقیق توصیفی، همبستگی است و از نظر هدف در زمره پژوهشهای کاربردی تعریف می شود. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه است که اعتبار آن از طریق خبرگی و ضریب لاوشه و توان اعتماد آن با ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش، مدیران و کارشناسان هستند و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به دست آمده است. برای آزمون الگو از معادلات ساختاری، آزمونهای همبستگی و تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج تحقیق بیان می کند که ابعاد و عوامل این تحقیق در انتصاب فرماندهان و مدیران اثر مستقیم دارد ودرنهایت برای بهبود انتصاب پیشنهاد هایی ارائه شده است .
۳۰.

«قاعده مدیریتی رعایت تناسب مشاغل با توانمندی ها در رهنمودهای امام علی علیه السلام»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهج البلاغه و مدیریت قاعده های مدیریتی امام علی و قواعد مدیریتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق حرفه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر
تعداد بازدید : 341 تعداد دانلود : 132
رهنمودهای علوی ذخیره ارزشمندی در عرصه مدیریت نوین است که در این عصر با رویکرد مطالعات میان رشته ای مورد بررسی قرار می گیرد. البته این رهنمودها گاه در قالب یک سلسله قضایا یا قواعد کلی ارائه شده است که با توجه به آن، این پرسش مطرح است که روش شناسی یا شیوه کشف این قواعد چگونه است و با اصول موجود در مدیریت چگونه پیوند می خورد. بدین منظور باید به سراغ دلالت های روشنِ متن رفت که مبتنی بر اصول لفظی و اصول عقلایی است و از دانش مدیریت فقط برای تأیید بیشتر و ایضاح فزون تر قاعده یاری جست. با این روش، به عباراتی دست یافت که به عنوان قاعدة مدیریتی نمایان شوند. قاعده ارائه شده در این مقاله برگرفته از این رهنمود امیر مؤمنان علیه السلام به مالک اشتر است: «وَ اجْعَلْ لِرَأْسِ کُلِّ أَمْرٍ مِنْ أُمُورِکَ رَأْساً مِنْهُمْ لَا یَقْهَرُهُ کَبِیرُهَا وَ لَا یَتَشَتَّتُ عَلَیْهِ کَثِیرُهَا »؛ یعنی بر سر هریک از کارهایت مهترى از آنان بگمار که نه بزرگى کار او را ناتوان سازد و نه بسیارىِ آن وى را پریشان. این قاعده ناظر به مسئلة «ضرورت رعایت تناسب مشاغل با توانمندی ها» در دانش مدیریت است.
۳۱.

سلفی گری در رویکرد تفسیری ابن کثیر از شهرت تا واقعیت با محوریت مبحث توحید(مقاله علمی وزارت علوم)

۳۲.

اعتبارسنجی رهیافت های کشف استدلالی غرض سوره های قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: روش ها غرض سوره ارتباط آیات هدفمندی سوره ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات
تعداد بازدید : 338 تعداد دانلود : 587
در میان مفسرانی که به وجود غرض واحد در هر سوره اعتقاد دارند، دو رویکرد توصیفی و استدلالی برای شناسایی غرض سوره وجود دارد. در رویکرد استدلالی، مفسر تلاش می کند با تکیه بر شواهد درون متنی و برون متنی، غرض سوره را کشف نموده، کیفیت راهیابی خود را به غرض سوره به طور مستدل و ضابطه مند بیان نماید. مفسرانی که برای کشف استدلالی غرض سوره ها تلاش کرده اند، از شش رهیافت مختلف در این مسیر استفاده کرده اند. در این نوشتار نگارنده تلاش می کند با ارزیابی و اعتبارسنجی رهیافت های مختلف، میزان اعتبار هر رهیافت را در فرآیند کشف غرض سوره مشخص نماید و در انتها رهیافتی جامع برای کشف غرض سوره های قرآن پیشنهاد می نماید.
۳۳.

پیوند روح، نور و سکینه در قرآن و نقش آن ها در حیات اخلاقی انسان با تکیه بر ارزیابی دیدگاه علّامة طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن نور روح سکینه علامة طباطبایی تنزه اخلاقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
تعداد بازدید : 983 تعداد دانلود : 560
واکاوی مفهومی و دلالی واژگان قرآن کریم و نیز، کاربردشناسی و پیوند آن ها با یکدیگر از جمله عرصه هایی است که در حوزة قرآن پژوهی مورد توجّه اندیشه وران قرار گرفته است. در این میان، سه واژة روح، نور و سکینه و پیوند معنایی آن ها در آیات، محلّ تأمّل می نماید. این نوشتار بر آن است تا با بهره گیری از روش تحلیلی و از رهگذر کاربردشناسی این واژگان در آیات، به پیوند معنایی آن ها بپردازد و در همین راستا، دیدگاه مرحوم علّامة طباطبایی را مورد نقد و ارزیابی قرار دهد. بررسی جایگاه نور، روح و سکینه در حیات اخلاقی انسان از دیگر مسائل مورد بررسی در این نوشتار می باشد.
۳۴.

بن مایه های کلامی مهدویت در قصص قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امامت مهدویت روایات تفسیری قصص قرآن تفسیر کلامی استنباط کلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام امام شناسی مهدویت
تعداد بازدید : 158 تعداد دانلود : 65
قصص قرآن از دیرباز مورد توجه مفسران، محدثان و دانشمندان علوم قرآنی بوده و از ابعاد گوناگون پژوهش های متنوعی با رویکردهای تاریخی، جغرافیایی، زیبایی شناسی و اعجاز بیانی در این موضوع سامان یافته است. لیکن بعد کلامی آن به ویژه در مسائل کلامی امامت و مهدویت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا این نوشتار در صدد است تا بن مایه های کلامی مهدویت در قصص قرآن را مورد بررسی و تبیین قرار دهد. بررسى ها نشان مى دهد امکان پنهانی بودن ولادت، امکان تصدی امامت در کودکی، غیبت، طول عمر، پایایی دوران جوانی، صدور معجزه در وقت ظهور، حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) از مهمترین مباحث کلامی مهدویت در قصص قرآن است. از سوی دیگر تبیین آداب انتظار در سیمای سوره یوسف، حکمت غیبت و امکان رؤیت امام عصر(ع) بى آنکه شناخته شود، از دیگر مسائل کلامی مهدویت است که در این نوشتار از منظر قصص قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.
۳۵.

مبانی، اصول و روشهای تربیت شهروند زیست محیطی از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محیط زیست شهروند زیست محیطی مبانی و اصول و روشهای تربیتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق زیستی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
تعداد بازدید : 583 تعداد دانلود : 858
هدف این پژوهش، استنباط مبانی، اصول و روشهای تربیت شهروند زیست محیطی از دیدگاه اسلام با نظر به مسائل و مشکلات زیست محیطی است. برای دستیابی به این هدف از روش استنتاجی استفاده شده است. نتایج این پژوهش از دید هستی شناختی ناظر بر این است که طبیعت، ماهیتی از اویی و به سوی اویی دارد. سراسر طبیعت کلمة الله است. یگانگی و وحدت بین انسان و طبیعت حاکم است. طبیعت قدسی است. طبیعت بر نظام احسن مبتنی است. ساختار طبیعت بر عدالت مبتنی است، و حیات فراگیر است. بر اساس این مبانی دربارة محیط زیست از نظر اسلام، اصولی همچون تقویت توجه به ماهیت از اویی و به سوی اویی طبیعت، تأویل و تفسیر، تقویت توجه به وحدانیت انسان و طبیعت، احترام به طبیعت به عنوان موجودی مقدس و... ارائه شده است. بر پایة این اصول، روشهایی همچون ایجاد نگرش توجه توأمان به ارزش ابزاری و معنوی طبیعت، ایجاد نگرش به مطالعة طبیعت به عنوان جلوه های الهی، گذر از حجاب طبیعت، همسخنی انسان و طبیعت، تقویت رفتارهای سازگار با طبیعت، احیای پیوند بین علم و معنویت، قداست بخشی به پرورش گیاهان و... برای تربیت شهروند زیست محیطی ارائه شده است.
۳۶.

گفتگوی خداوند با جهنّم؛ واقعیت یا تمثیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان نمادین جهنم گفتگو زبان حال زبان تمثیلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر
تعداد بازدید : 516 تعداد دانلود : 114
طبق گزارش قرآن کریم، بعد از صدور محکومیت مجرمان در قیامت، از جهنّم پرسیده می شود که آیا باز هم برای سکونت کفار و بیگانگان مکانی باقی است؟ دوزخ پاسخ می دهد: آیا مجرمی باقی مانده است؟ در این باره سه تفسیر ارائه شده است: برخی از مفسران این آیه شریفه را نوعی تمثیل و بیان زبان حال دانسته اند که خداوند به لسان تکوین از جهنم می پرسد و دوزخ هم به زبان حال پاسخ می گوید. جمع دیگری بر این باورند که آخرت سرای حیات و زندگی واقعی است و جهنم هم از حیات و شعوری برخوردار بوده و سخن از پاسخ است. در کنار این دیدگاه ها، اندکی از مفسران در این باره به حذف مضاف قائل اند و می گویند: خطاب خداوند به موکّلان جهنم است و خداوند می خواهد که از آنان اقرار بگیرد. این نوشتار پس از بیان مستندات و دلایل هر یک از این دیدگاه ها و بررسی آن ها، به این نتیجه دست یافته است که باید دیدگاه دوم را ترجیح داد و به کارکردهای نظریه اوّل هم پایبند بود زیرا آیه با ایراد این پرسش و پاسخ می خواهد به این امر اشاره کند که قهر و عذاب خداوند از اینکه همه مجرمان را احاطه کند، قاصر نیست و با حقیقی دانستن مفاد آیه هم می شود آنچه را که مدعیان تمثیلی بودن آیه در پی آن هستند، تأمین شود. از این رو تا زمانی که دلیلی متقن و قابل قبول برای روی گرداندن و انصراف از ظاهر آیه به دست نیاید، نباید از آن رویگردان بود.
۳۷.

روش های به کارگیری قاعده جری و تطبیق در حوزه فهم قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مصداق تنقیح مناط جری و تطبیق الغای خصوصیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات
تعداد بازدید : 468 تعداد دانلود : 569
الفاظ و معارف قرآن از حقایق و اصولی جامع سرچشمه گرفته اند که فرامنطقه ای و فراتاریخی می باشند. بر این اساس می توان با کشف مفهوم حقیقی و حکم جامع و گذر نمودن از خصوصیات مصداقی، مفاد ظاهری آیات را بر مصادیق دیگر تطبیق نمود. بنابراین آنچه این نوشتار به دنبال آن است، پرداختن به روش های به کارگیری قاعده جری و تطبیق می باشد و در همین راستا، به بررسی مفهوم و مصداق منطقی و روش تنقیح مناط می پردازیم؛ زیرا در قاعده جری و تطبیق نیز این گونه است. بعد از انجام اموری که مقدمه فهم متن به شمار می آیند، آیات هم موضوع در کنار هم قرار داده می شود تا با کمک الغای خصوصیات غیر مؤثر، حکم عام کشف شود (جری) و این حکم و مناط، می تواند مبنایی مطمئن برای تطبیق بر مصادیق دیگر باشد.
۳۸.

تأمّلاتی درباره حدیث «سدّوا الابواب»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حدیث ابوبکر سنح سدوا الأبواب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر روایات و عترت
تعداد بازدید : 80 تعداد دانلود : 822
از جمله احادیثی که در میان محدثان اهل سنّت مورد اختلاف نظر است، حدیث نبوی «سدوا الابواب...» است که برخی آن را در خصوص علی (ع) و برخی دیگر در باره ابوبکر آورده اند و برخی هم قائل به جمع شده اند؛ بدین صورت که رسول خدا (ص) حدیث فوق را در باره هر دو فرموده است. محمد بن اسماعیل بخاری و مسلم بن حجّاج نیشابوری مؤلفان صحیح بخاری و صحیح مسلم که همّت گماردند تا احادیث صحیح نبوی را گردآوری کنند. حدیث یاد شده را فقط در خصوص ابوبکر و از احادیث صحیح برشمرده اند. این مقاله با بررسی و تحلیل تاریخی ده سال نخستِ سکونت ابوبکر در مدینه به این نتیجه رسیده است که وی در حاشیه مدینه و در محلّی به نام سُنح زندگی می کرده است و خانه ای در کنار مسجدالنبیّ نداشته است. از این رو، حدیث مزبور در مورد محلّ سکونت وی صدق نمی کرده و با موقعیت مسکونی علی (ع) قابل انطباق بوده است.
۳۹.

«نقد روش گرایی» از منظر هرمنوتیک فلسفی گادامر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقیقت گادامر هرمنوتیک فلسفی نقد روش گرایی نقد منطق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 883 تعداد دانلود : 244
نقد گادامر بر روش گرایی یکی از آموزه های اساسی هرمنوتیک فلسفی اوست. گادامر حقیقت را فراتر از آن می داند که بتوان با اتخاذ روش به تمام آن رسید. وی انحصار حقیقت در فرآیندهای روشمند را نقد می کند اما لزوم کار روشمند را نفی نمی کند. در این مقاله ریشه های روش گرایی در یونان باستان و دوران جدید و تقریر گادامر از اندیشه های فرا روشی فیلسوفان یونان بررسی می شود و نقد پدیدارشناسانه گادامر بر سوبژکتیویسم دکارتی و معرفت شناسی کانتی و روش گرایی هرمنوتیک کلاسیک از جمله جدا انگاری سوژه و ابژه و ناکامی روش گرایی در رسیدن به اهداف علمی و ناتوانی در رسیدن به تمام حقیقت و تناقض درونی آن بیان می گردد. گادامر تلقی غلط از منطق و عدم شناخت محدودیت ها و مرزهای توانمندی آن را یکی از علل پیدایش پندارهای نادرست درباره روش و انتظارات نا به جا از روش گرایی، از جمله توان حصول حقیقت، می داند و در نقد آن، به سراغ ریشه های یونانی روش گرایی رفته و تفاوت منطق علمی و منطق حِکمی را در تقابل اندیشه های دیونیزیوسی و آپولونی میان فیلسوفان رواقی و پیروان آکادمی قدیم بررسی می نماید تا اثبات کند که توقع دستیابی به حقیقت با توسل به روش گرایی، اندیشه ای نوظهور و دارای ایرادات مبنایی است. گادامر اندیشه فرا روشی و عقلانیت هرمنوتیک را به عنوان جایگزین روش گرایی و عقلانیت متدیک معرفی می کند و توجه به دیالکتیک، حکمت عملی، بلاغت و امتزاج افق ها را راهکار رسیدن به بخش هایی از حقیقت می داند که فراسوی روش گرایی قرار دارد.
۴۰.

بررسی روایات نحوست روز دوشنبه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حدیث نقد حدیث فقه الحدیث دوشنبه تعارض حدیث نحوست

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی موارد دیگر قرآن و تفسیر در روایات
تعداد بازدید : 23 تعداد دانلود : 216
گفت وگو درباره سعد و نحس ایام در بستر تاریخ بشر، پیشینه ای کهن دارد. یکی از روزهای هفته که در برخی فرهنگ ها به عنوان روزی نحس به شمار می رود، روز دوشنبه است. طبق این باور انجام برخی از کارها در این روز پیامدی ناگوار خواهد داشت. در فرهنگ مسلمانان نیز کمابیش چنین باوری مطرح است و ریشه آن را می توان در استناد به روایاتی دانست که به ظاهر بر شومی روز دوشنبه دلالت دارند و از انجام کارهایی در این روز بازداشته یا عباداتی را برای رهایی از شومی آن توصیه نموده اند. این مقاله با بررسی سندی و محتوایی روایات این موضوع کوشیده است صحت این مدعا را بررسی نموده و در حد امکان به تحقیق علل و اسباب صدور این روایات بپردازد. سرانجام این تحقیق عدم ثبوت نحوست روز دوشنبه است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان