تقی شامخی

دانش سنتی بخشی از فرهنگ منحصر به فرد هر سرزمین است که در جهت سازگاری با شرایط محیطی از طریق تجربه حاصل شده است و به مرور به بخشی از فرهنگ اجتماعی و تولیدی آن جامعه تبدیل شده است. گیاه شناسی قومی، نزدیکترین روش ممکن برای مطالعه دانش مردم از کاربردهای متعدد گیاهانی است که آن ها را به کار می برند. این پژوهش با هدف بررسی دانش سنتی اکولوژیکی مردم محلی روستاهای جنگلی ارسباران درباره خواص دارویی گیاهان علفی و بوته ای موجود در این منطقه صورت گرفت. جامعه انسانی مورد مطالعه در تحقیق حاضر اهالی روستاهای دهستان های میشه پاره از شهرستان کلیبر و منجوان غربی از شهرستان خداآفرین می باشند. در این مطالعه که یک پژوهش گیاه قوم شناسی می باشد از ابزارهای پژوهش کیفی مانند مصاحبه های ساختار نیافته، نیمه ساختاریافته و مشاهده مشارکتی استفاده شده است. یافته ها به شیوه مقوله بندی تحلیل شد ه اند. در مجموع 46 گونه علفی و بوته ای از 20 خانواده گیاهی با استفاده های دارویی سنتی شناسایی شد. دانش مردم محلی در رابطه با این گیاهان دارویی شامل شناسایی گیاه، پراکنش محلی، فصل برداشت مناسب، کاربردهای دارویی، اندام خاص مورد استفاده، نحوه جمع آوری و نحوه استفاده می باشد. بیشتر گیاهان دارویی مورد استفاده از مراتع جمع آوری می شوند، اندام اصلی مورد استفاده آن ها برگ است، به صورت جوشانده و دم کرده مورد استفاده قرار می گیرند و برای درمان بیماری های چون سرماخوردگی، سرفه و عفونت ها مورد استفاده قرار می گیرند.

در مدیریت سازمان ها به عنوان سیستم های پیچیدهی دیوانسالاری که هستهی آن ها کنش ها یا الگوهای پیچیده میان سازمان های رسمی و غیررسمی است، تعریف صحیح مسئله از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا کنش متقابل میان سازمان ها شبکه پیچیده ای از روابط را ایجاد کرده که در آن، الگوهای رسمی همواره تحت تأثیر شبکه ارتباطات غیر رسمی قرار میگیرند. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه ای که رویکردی جدید در حل مسایل چند بعدی و در هم تنیده مدیریتی است، به تحلیل شبکه روابط رسمی و غیررسمی میان سازمان های مرتبط با محیط زیست در استان کهگیلویه و بویر احمد که با عدم کارایی مدیریتی روبه روست، پرداخته و سازمان های دارای بیشترین مرکزیت را در این شبکه ها مقایسه میکند. براساس نتایج، یکسان نبودن این سازمان ها در این دو شبکه بر تصمیم گیریهای مدیریتی زیست محیطی استان تأثیرگذار بوده و کارایی رویکرد تحلیل شبکه ای در حل مسایل مدیریتی تأیید شده است. در نهایت پیشنهادهایی به منظور بهبود عملکرد این شبکه ها و مدیریت موفق محیط زیست استان ارایه شده است.