مصطفی معلمی

مصطفی معلمی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مازندران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۷ مورد از کل ۱۷ مورد.
۱.

بررسی تاثیر اضافه بار اطلاعات ناشی از پیشرفت فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر تربیت از منظر متون اسلامی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: اضافه بار اطلاعات فن آوری اطلاعات ارتباطات تربیت و اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 761 تعداد دانلود : 184
تربیت، همواره از مهمترین دغدغه های مصلحان و متفکران بوده است، د ر عصر اطلاعات و تبادل فوق سریع داده ها، حجم اطلاعات تولید و عرضه شده به انسان ها موجب پدید آمدن چالش هایی نظیر بار سنگین اطلاعات شده است. اندیشمندان غربی راهبردهایی برای رهایی از این آسیب ها پیشنهاد کرده اند. در این میان متون دینی اسلامی و آراء اندیشمندان مسلمان در دوره تمدن اسلامی نیز حاوی مطالبی در این زمینه است. این پژوهش کیفی با رویکرد تحلیل محتوا و با ابزار کتابخانه ای در پی استخراج مفاهیم مرتبط با اضافه بار اطلاعات و راهبردهای مقابله با آن، از متون اسلامی است. یافته های پژوهش نشان می دهد قرآن کریم به عنوان مهم ترین متن اسلامی برای مواجهه با بار سنگین اطلاعات، غربالگری با معیار سودمندی، ترک پرسشگری درباره امور ناخوشایند، غربالگری با معیار پسندیدگی، غربال داده های مبتنی بر گمان، غربالگری با معیار ارزیابی منبع، حذف داده های با ویژگی غیبت، حذف داده های خارج از حیطه تخصص را پیشنهاد داده است. راهبرد سیره معصومین علیهم السلام در مواجهه با این پدیده در همین راستا، شامل گزینش پسندیده ترین داده ها، غربال داده های غیرضروری، حذف داده های زیان بار و غیر نافع، غربال داده های نامربوط بوده است.
۲.

تحلیل تعادل در سطح واژگانی ترجمه های انگلیسی از قرآن کریم بر اساس نظریه بیکر(مطالعه موردی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم ترجمه معنا صورت مونا بیکر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 817 تعداد دانلود : 514
قرآن کریم متن مقدس مسلمانان، کتابی آسمانی نازل شده  بر آخرین پیامبر صلوات الله علیه و آله است تا پیامی برای جهانیان برای تمامی اعصار باشد. از آنجا که قرآن تنوع زبان ها را می پذیرد و آن را زمینه ای برای آشنایی اقوام و ملل می داند ترجمه قرآن از دیرباز مورد توجه بوده است. زبان انگلیسی امروزه زبان بین المللی و میانجی است و ترجمه های پرشماری از قرآن به این زبان فراهم آمده است. یکی از مهم ترین مسائل در برگردان متون ایجاد تعادل و یا برابری در سطوح مختلف زبانی است. تعادل در سطح واژگانی و نیز تقدم معنا بر صورت از مهم ترین اولویت ها در ترجمه متون دانسته شده است. در پژوهش پیش رو سه ترجمه از قرآن مبتنی بر دیدگاه مونا بیکر در مبحث ایجاد تعادل بررسی شده است. بر اساس مثال های بررسی شده، یافته ها نشان می دهد این ترجمه ها گاه در ایجاد تعادل ناموفق بوده و نتوانسته اند معنا را به درستی به زبان مقصد منتقل نمایند.
۳.

بررسی گزارش های فرمان پیامبر(ص) برای کشتار سگ های مدینه(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: رسول خدا (ص) مدینه بهداشت محیط زیست حقوق حیوان کشتن سگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 842 تعداد دانلود : 400
بر پایه برخی گزارش ها در تفاسیر و منابع روایی، پیامبر اکرم(ص) دست کم یک بار، دستور کشتار تمام سگ های مدینه را صادر کرده است. هم چون بسیاری از دیگر رویدادهای منسوب به پیامبر(ص)، واکنش مسلمانان به این گزارش متفاوت بوده است و مجموعه ای از انکار آن به دلیل ناسازگاری با حق حیات حیوانات و نهی از آزار رساندن به آنها تا صدور دستور قتل همه سگ ها به بهانه پیروی از سنّت پیامبر(ص) را تشکیل می دهد. پژوهش پیش رو، با رویکردی تاریخی و با بهره جستن از منابع دست اول حدیثی، تفسیری و تاریخی به ارزیابی درون متنی این گزارش ها پرداخته است. این ارزیابی نشان می دهد، دستور کشتار تمام سگ های مدینه از سوی پیامبر(ص)، افزون بر ناسازگاری با مفاد نقل معتبر؛ یعنی قرآن و احادیث قابل اعتماد با گزاره های درست تاریخی هم ناهم خوانی دارد و از این رو نمی توان آن را پذیرفت.
۴.

مبانی کلامی و اصول حفظ و ارتقای سلامت روان مبتنی بر آموزه های قرآنی

کلید واژه ها: مبانی کلامی سلامت روان آموزه های قرآنی ارتقای سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 413 تعداد دانلود : 951
علی رغم پیشرفت علم بشری در حوزه سلامت روان، بنظر می آید که انسان معاصر از بسیاری اختلالات روحی و روانی از قبیل اضطراب ها، افسردگی ها و بی معنایی زندگی رهایی نیافته است. یکى از کارکردهای مهم ادیان الهى ایجاد و تضمین سلامت روانی است. بررسی متون اسلامی بیانگر آن است که سلامت روان در آموزه های اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از مطالعه حاضر پاسخ دادن به این سوال است که مبانی کلامی و اصول حفظ و ارتقای سلامت روان بر اساس آموزه های وحیانی اسلام کدام است؟ از مطالعه در آیات چنین مستفاد می شود که ار تقای سلامت روان مبتنی بر مبانی خاصی استوار هست. ویژگی های چون دو بعدی بودن انسان، توجه به بعد فطری انسان ، نگرش توحیدی به ارتقای سلامت، وجود شناسی و ارزش شناسی بیماری و نیز قانونمندی عالم طبیعت از مهم ترین مبانی قرآنی ارتقای سلامت روان می باشد . چنین نگرشی به سلامت روان در آموزه های قرآنی، اصول و راهبردهای ویژه ای از قبیل عدم افساد در طبیعت، مراقبت از جسم، ارتباط با خدا و نیز احسان به دیگران را به دنبال دارد.
۵.

جستاری بر مولفه های شناختی عصر بعثت و بازشناسی آن ها در دنیای امروز با تاکید بر آموزه های نهج البلاغه

کلید واژه ها: بعثت مولفه های شناختی نهج البلاغه جاهلیت دنیای امروز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 22 تعداد دانلود : 89
بعثت پیامبر اعظم(ص) از جمله رخدادهای بی نظیر تاریخ بشر است. برخی را عقیده بر آن است که در عصر جدید با پیشرفت های شگفت انگیزش، بعثت پیامبر اسلام(ص) و پیام های آن جایگاهی ندارد. هدف این نوشتار، بازخوانی شاخص های شناختی عصر بعثت و بازشناسی آن ها در دنیای معاصر است. این مطالعه از نوع مطالعه بنیادی و تحلیل محتواست که با مراجعه به منابع مرتبط به ویژه نهج البلاغه و تحلیل آن ها انجام شده است. مولفه های عصر بعثت در سه حیطه: شناختی (معرفتی)، عاطفی و رفتاری قابل مطالعه است. در این مقاله تنها شاخص های معرفتی مورد بررسی قرار گرفته است. سؤال اصلی تحقیق این است که: مولفه های شناختی عصر بعثت، برپایه نهج البلاغه کدامند؟ یافته های پژوهش نشان می دهد جاهلیت و بعثت، دو جریان مستمر است و بریده شدن انسان از تعالیم آسمانی، به عنوان شاخص اصلی و بنیادی در حیطه شناختی عصر بعثت، بر اندیشه و رفتار بشر امروز نیزحاکم است، به همین دلیل نیاز انسان معاصر به پیام های بنیادین بعثت بیش از گذشته احساس می شود.
۶.

ابوجعفر مرعشی راوی تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ابوجعفر مهدی بن ابی حرب ابومنصور طبرسی تفسیر منسوب به امام عسکری (ع) عبدالکریم سمعانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 863 تعداد دانلود : 649
ابوجعفر مرعشی محدثی بوده که ابومنصور طبرسی و ابوسعد سمعانی بی واسطه از او روایت کرده اند. طبرسی در کتاب الاحتجاج روایات تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع) را از ابوجعفر مرعشی نقل کرده است. نویسنده الاحتجاج تمام روایات را بدون ذکر سند آورده است؛ اما روایات تفسیر یادشده را به دلیل عدم اشتهار این تفسیر، با ذکر سند مقرون ساخته است. سمعانی نیز در الانساب ابوجعفر مرعشی را شناسانده است. درباره ابوجعفر مرعشی، دانسته های اندکی وجوددارد. این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی تلاش کرده تا با جستجو در منابع مختلف تاریخی و حدیثی، داده ها درباره ابوجعفر مرعشی تا حد ممکن کامل شده و تحلیل گردد. یافته ها نشان می دهد، ابوجعفر مرعشی محدث و ادیبی شناخته شده میان دانشمندان شیعه و سنی عصر خویش بوده است؛ اما در عین حال مهمترین منبعی (الانساب) که وی را معرفی نموده، او را غالی در تشیع خوانده است. به نظر این ادعا با محتوای تفسیر یاد شده، که وی یکی از ناقلان آن بوده، بی ارتباط نبوده است.
۷.

بررسی تاریخی دو گزارش از امیر مؤمنان علی(ع) مشتمل بر لعن اشخاص(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) لعن برخورد با مخالفان نقد متن حدیث شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 586 تعداد دانلود : 245
گزارش هایی از سیره معصومان(ع) به ویژه امیرالمؤمنین حضرت علی(ع)درباره روش برخورد با مخالفان وجود دارد که دربردارنده لعن صریح و با نام و نشان و گاه سبّ و شتم است. با توجه به عصمت ائمه(ع)پذیرش این گونه از گزارش ها دشوار می نماید. در این پژوهش تلاش شده است با تکیه بر تحلیل های تاریخی، نمونه هایی از گزارش های یاد شده براساس سنت عالمان شیعه در نقد و بررسی متن و سند اخبار و روایات، راست آزمایی شود. ممکن است در نگاه اولیه با توجه به شهرت گزارش های مورد بحث، پژوهش در میزان اعتبار سند آنان، مُوجّه جلوه ننماید اما بررسی ها نشان دهنده ضعف سندی و در نتیجه، اعتبار اندک گزارش های یاد شده است. این پژوهش به این نتیجه نزدیک می شود که این گزارش ها ساخته گروه های منحرف عقیدتی و سیاسی بوده است و انگیزه های مختلفی در جعل و تحریف آن وجود داشته است.
۸.

بررسی دانسته های طبی صاحب بن عباد بر پایه منابع پزشکی معاصر او(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صاحب بن عباد دانش پزشکی طب سنتی تشخیص طبی اسباب و علامات علاج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 650 تعداد دانلود : 202
ابن عباد ملقب به کافی الکفاه، ادیب و سیاست مدار سده چهارم هجری، توانمند در کشورداری و نظم و نثر عربی بوده است. گزارش هایی از مخالفت وی با پزشکان و دانش پزشکی وجود دارد، اما در عین حال نامه ای در دیوان رسائل الصاحب مشتمل بر مطالب طبی است و نشان دهنده آشنایی نه چندان اندک صاحب بن عباد با مبانی طب و اسباب و علامات بیماری ها. این مقاله با بررسی محتوای رساله یاد شده و تطبیق با منابع پزشکی سده های میانه، دانسته های طبی صاحب بن عباد را می سنجد و دلیل مخالفت های وی با پزشکان و دانش پزشکی را نیز جستجو می نماید. یافته ها نشان می دهد نویسنده این رساله آگاه از مبانی طب در عصر خویش بوده و نظرات خویش را مبتنی بر منابع پزشکی موجود در آن عصر ارائه کرده است. به نظر می رسد مخالفت وی با پزشکان و دانش پزشکی نیز ریشه در گرایش ها و مطالب فلسفی پزشکان و دانش پزشکی داشته است.
۹.

ریشه های تاریخی تبعیض درباره موالی در عصر خلفا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام موالی بنی عباس عرب بنی امیه عجم الحمرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 140 تعداد دانلود : 663
با ظهور و گسترش اسلام علاوه بر اعراب، مردمانی از دیگر نژادها و ملل به اسلام گرویدند. تعصبات و گرایش های قومی و قبیله ای و پیوندهای خونی در میان عرب جاهلی از یک سو و ظهور اسلام در میان اعراب از سوی دیگر موجب شد تا پس از اسلام این اندیشه در میان عرب پدید آید که گویا مسلمانان عرب تبار شهروند برتر و درجه یک بوده و غیرعرب یا عجمان شهروند فروتر و درجه دو هستند. این اندیشه که حتی زمان حیات پیامبر| نیز در رفتار برخی مسلمانان تجلی نمود، موجب رخداد مشکلات فراوانی برای مسلمانان غیرعرب شد. عواملی چند در تشدید این مشکلات و تداوم این اندیشه دخیل بوده اند. و برخی از آنها نسبت به بعضی دیگر تأثیرگذارتر بوده اند؛ اما کمتر در تحقیقات و پژوهش های معاصر بدانها پرداخته شده است. این مقاله درصدد است تا اندکی واکاوی بیشتر در مسئله انجام داده و نگاهی به وضعیت مسلمانان غیرعرب به ویژه ایرانیان بیندازد.
۱۰.

نقش دانشمندان طبرستانی و محیط علمی آن در انتقال دانش عصر ساسانی به تمدن اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تمدن اسلامی طبرستان دانش عصر ساسانی بزیست بن پیروزان یحیی بن (ابی) منصور عمر بن فرخان محمد بن عمر بن فرخان علی بن ربن طبری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران باستان ساسانی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : 819 تعداد دانلود : 215
غالباً در مباحث تاریخ فرهنگ و تمدن ملل مسلمان از نقش تمدن های پیش از اسلام در شکل گیری تمدن مسلمین و یا مراکز علمی موثر در انتقال مواریث علمی گذشته به عالم اسلام سخن به میان می آید. تمدن ایرانی، یونانی، هندی و مصری مهم ترین آنهاست. در یادکرد از مراکز علمی ایران در اواخر دوران ساسانیان نیز به شهر جندی شاپور و یا خراسان، به ویژه نیشاپور و مرو، شاهجان و برخی دانشمندان برآمده از این نواحی و یا مهاجر به آن، اشاره می شود. مسئله ایی که در این مقاله بدان توجه شده آن است که دانشمندان طبرستان و فضای علمی ـ فرهنگی آن چه نقشی در انتقال دانش عصر ساسانی به تمدن اسلامی داشتند؟ به نظر می رسد و فرض بر این است که طبرستان در سده های نخستین هجری، مرکزی فعال در امور علمی در حوزه های مختلف از جمله طب، نجوم و ریاضیات وحتی ادبیات پارسی بوده است. در این پژوهش با استفاده از منابع متنوع و گزارش ها و مستندات تاریخی، به نمونه هایی از دانشمندان این ناحیه اشاره و سپس تبیین و تحلیلی از چگونگی رشد علمی آنان ارائه خواهد شد. آنگاه با اشاره به شواهد تاثیر گذاری علمی آنان بر محیط جدید علمی جهان اسلام، این مقاله در صدد برخواهد آمد تا نقش طبرستان در انتقال دانش عصر ساسانی به دوره اسلامی را پی گیری نموده و نشان دهد.
۱۱.

کوهستان تبرستان از برافتادن ساسانیان تا مرگ مازیار

کلید واژه ها: کوهستان وندادهرمزد کوههای شروین جبال قارن روبنج و فادوسبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 108 تعداد دانلود : 610
این مقاله با روش تحلیل محتوا و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای تهیه گردیده تا به شناختی مناسب از جغرافیای تاریخی کوهستان تبرستان در دو سده نخست اسلامی دست یابد. با پیدایش اسلام و فتح ایران توسط اعراب فصل نوینی در تاریخ این کشور آغاز شد که یکی از جلوه های چشمگیر آن ظهور نهضت علمی در میان مسلمین بوده است، از نیمه دوم سده سوم هجری، اقبال به شناخت سرزمین های جهان اسلام در میان مسلمانان جایگاه ویژه ای پیدا نمود و در شکل مسالک و ممالک نویسی خود را نشان داد. نخستین و شاید بتوان گفت معتبرترین کتب جغرافیایی، در سده سوم و چهارم تالیف و سرمشقی جهت آثاری از این دست گردید که در قرنهای بعدی نوشته شد. حتی به نظر می رسد تاریخ نویسی معاصر نیز به نوعی متاثر از آن است. لیکن نگاهی ژرف به تواریخ محلی، ما را با گونه ای متفاوت از اطلاعات، در زمینه جغرافیای تاریخی منطقه تبرستان آشنا می سازدکه بهره گیری از آن می تواند در روشن نمودن نقاط مبهم تاریخ دو سده نخست هجری یاری بخشمان می باشد.
۱۲.

بنیان گذاران و مبلّغان سبّ و لعن با نام و نشان در اسلام

نویسنده:

کلید واژه ها: بنی عباس کیسانیه بنی امیه تکفیر لعن بنیان گذاران سب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات مکاتب، رویکردها و روش ها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات شخصیت ها
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام
تعداد بازدید : 51 تعداد دانلود : 240
امروزه در بخش هایی از جامعه مسلمانان سخنانی در قالب سبّ و شتم و یا لعنِ با نام و نشان و حتی تکفیر دیگران شنیده می شود. به نظر می رسد در گذشته های دور نیز این رفتار پیشینه داشته است و در سده های پیشین نیز داعیه داران حکومت و تفکرات مذهبی چنین رفتارهایی داشته اند. از نخستین حرکت های هدفمند در راستای تخریب رقیب، شیوه بنی امیه در ترویج سبّ و لعن آل ابی طالب× بوده است. گروه های دیگر نیز هریک با توجه به گرایش های خود واکنش هایی در برابر حرکت بنی أمیه نشان دادند. کیسانیه یکی از همین گروه هاست که با پیکان حملات زبانی، دو خلیفه اول و دوم را نشانه رفت. بررسی های انجام شده در این پژوهش نشان می دهد دو گروه بنی امیه به عنوان نظام حاکم و کیسانیه به عنوان یک جریان، به گسترش سبّ و شتم و لعنِ با نام و نشان دامن زده اند. بنی عباس نیز که میراث خوار کیسانیه بوده اند تا پیش از به قدرت رسیدن، در ترویج آن کوشیده اند.
۱۳.

پژوهشی درباره نسبت صحیح طبرسی

نویسنده:

کلید واژه ها: اصفهان کاشان طبرستان طبری طبرستانی طبرسی علمای امامی مذهب تفرش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 471 تعداد دانلود : 439
در میان عالمان امامی مذهب کسانی بوده اند که به طبرسی شهرت داشته اند. برخی از محققان بر این نظرند که واژه طبرسی را باید به فتح طاء و سکون باء خواند، زیرا این واژه نسبت به طَبرِس را إفاده میکند که معرب تفرش، شهری بین کاشان و اصفهان است و نباید آن را منسوب به طبرستان دانست، چراکه منسوب به طبرستان، طبری و یا طبرستانی است. در مقابل محققان دیگری براساس منابع جغرافیایی و تاریخی و قواعد ساخت واژه نشان داده اند که طبرسی را باید به فتح طاء و باء خواند؛ زیرا نسبت به طبرستان را افاده میکند و در واقع نسبت صحیح آن است
۱۶.

تشیع آمریکا و تأثیرپذیری از عوامل خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 147 تعداد دانلود : 322
در این مقاله، تأثیرات مراجع تقلید، خطبا و علمای شیعه ساکن در خارج از آمریکا همچون لبنان، عراق و ایران بر شیعیان آمریکا بررسی شده است. انقلاب اسلامی ایران، تلاش مهاجران جدید شیعی، مخالفت اهل سنّت با شیعیان و آثار محمّد تیجانی السماوی تأثیر بسزایی بر روند گرایش به تشیّع بر جای نهاده‏اند. ولی با گذشت دو دهه از انقلاب اسلامی و پیدایش نسل جدید و جوان شیعه در آمریکا و تحوّلات پدید آمده در عرصه بین‏الملل، به ویژه خاورمیانه، نیاز به تحوّل در برنامه‏های مذهبی مشهود است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان