محمدرضا فریدونی

محمدرضا فریدونی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۰ مورد از کل ۱۰ مورد.
۱.

تحلیل کمّی و کیفی احادیث مورد اهتمام عارفان مسلمان در متون عرفانی

کلید واژه ها: متون عرفانی حدیث عرفان اسلامی احادیث عرفانی ادبیات عرفانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 73 تعداد دانلود : 687
از دیدگاه مسلمانان پس از قرآن کریم، احادیث معصومین(ع) مهم ترین میراث دین مبین اسلام است. این گنجینه گران بها مورد توجه نحله های مختلف اسلامی از جمله عارفان مسلمان است. اهل عرفان در پرداختن به حدیث، مبانی خاص خود را دارند. اختلاف مبنای ایشان با علمای حدیث باعث بروز اختلافاتی شده است. گاهی اهل عرفان به جعل و تحریف احادیث منسوب شده اند. به نظر می رسد تجزیه و تحلیل احادیث مورد اهتمام اهل عرفان با روش های دقیق علمی راهگشای فهم مبانی و قواعد ایشان در مواجهه با احادیث باشد. این تحقیق به بررسی هفت حدیث مورد اهتمام عارفان مسلمان در 110 منبع عرفانی پرداخته است. تلاش شده است این احادیث با بهره گیری از روش های تحقیق نوین مورد تحلیل کمی و کیفی قرار گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد برخی از احادیث عرفانی بیشتر مورد توجه اهل عرفان بوده و استناد به این احادیث در منابع عرفانی به وفور دیده می شود.
۲.

تقارب محتوایی آموزه های عرفان اسلامی و روانشناسی فردی آدلر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آدلر روانشناسی فردی عرفان اسلامی عشق و محبت همنوع انسانی همت و اراده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 729 تعداد دانلود : 171
چالش بین درمانگر و مراجعان مذهبی در روان شناسی مسأله ای کاملاً جدی است که به جهت اختلاف در بینش و نحوه نگاه به خداوند، انسان و جهان بین درمانگر و مراجع به وجودمی آید. دیدگاه ناباورانه درمانگر به مسائل معنوی و حقایق مذهبی، حجاب ضخیمی از بی اعتمادی را در بین او و مراجعان مذهبی می گستراند که روند درمان را تحت تأثیر قرارمی دهد. روان شناسی فردی آدلر از جمله مکاتب مهم در روان شناسی است که به دیدگاه معنوی و مذهبی مراجعان اهمیت می دهد. در روان شناسی آدلری، همت و  اراده، همنوع انسانی، عشق و محبت و برخی شاخصه های دیگر وجوددارد. همین مفاهیم در عرفان اسلامی از ترقی و ساحت وجودی خاصی برخوردار است.  این زمینه مشترک بین روان شناسی فردی آدلر و عرفان اسلامی مسئله قابل توجهی است که ضرورت پژوهش در تقارب محتوایی آموزه های روان شناسی و عرفان اسلامی را ایجاب می کند. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی- توصیفی سرانجام یافته است؛ دستاوردش استخراج پاره ای افکار مرکزی در دو ساحت روان شناسی آدلری و عرفان اسلامی بوده است. وجود چنین مباحثی ظرفیت عرفان اسلامی را در ساحت درمانگری  به خوبی نشان می دهد.
۳.

تربیت معنوی بر پایه فقر ذاتی در صحیفه سجادیه

کلید واژه ها: تربیت اسلامی تربیت معنوی فقر فقر ذاتی صحیفه سجادیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 975 تعداد دانلود : 376
اصطلاح تربیت درباره انسان در منطق اندیشمندان مسلمان بیش از هر چیز به معنای پرورش روحی و معنوی به کار می رود، چراکه برای انسان، هدفی بالاتر و برتر از تربیت معنوی که در راستای خلقت و بعثت و آغاز و انجام او باشد، وجود ندارد. اما آنچه که در تربیت معنوی اساس و محور قرارگرفته ، فقر ذاتی انسان است . بدین معنا که انسان بالذات از خود چیزی ندارد و فقیر محض است و هرگاه فقر ذاتی انسان درک و وجدان شود، نسبت بین خلق و حق تبیین گردیده و مراتب قرب انسان از چنین درکی حاصل می گردد. در۴۳ درصد از ادعیه صحیفه سجادیه به عنوان منشور تربیت معنوی بر اساس آموزه های وحیانی اسلام، به صورت مستقیم از کلمات مبتنی بر فقر ذاتی انسان در برابر خالق خویش استفاده شده و در بسیاری فرازهای دیگر از نیایش های این کتاب بی همتا به صورت غیرمستقیم به مفهوم فقر ذاتی اشاره شده است . معارف صحیفه سجادیه در این زمینه از ارزش و اهمیت والای تربیت معنوی بر پایه فقر ذاتی حکایت دارد.
۴.

تجلی صفات خداوند در کنایات صحیفه سجادیه (با رویکرد تعمیق معرفت دینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل کنایه صحیفه سجادیه معرفت دینی صفات خدا معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 40 تعداد دانلود : 853
صحیفه سجادیه از مهم ترین میراث مکتب اهل بیت(ع) است. امام سجاد(ع) با استفاده از تعابیرکنایی و ظرفیت آن، مباحث کلامی از جمله صفات خداوند را در دعاهای این صحیفه ارجمند عرضه نموده اند. این مقاله تأثیر مفاهیم کنایی در تبیین صفات خداوند در صحیفه سجادیه را می کاود و نشان دهد که کدام یک از اغراض آن کاربرد بیشتری دارند. داده ها برای دستیابی به لایه های درونی و عمیق مفاهیم، با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. یافته های تحقیق نشان می دهد که استفاده از مفهوم کنایه در صحیفه سجادیه سبب مجسم نمودن مفاهیم انتراعی صفات، ایجاد تکاپوی ذهنی برای درک حقیقت و سهولت دستیابی مخاطبان به لایه های زیرین معنا می گردد و از مجموع 123 کنایه در صحیفه سجادیه، 12 مورد آن درباره صفات ثبوتیه ذاتی و فعلی و خبری خداوند است.
۵.

واکاوی تأثیر اراده الهی در تلاش های جمعی و مفهوم شناسی برکت در سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برکت اراده انسان مشیت خدا زمینه سازها محروم سازها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی رفتار سازمانی
تعداد بازدید : 741 تعداد دانلود : 482
کسب منافع حداکثری از منابع حداقلی اعم از فیزیکی، مالی و فکری یکی از مهم ترین اهداف پژوهشی و اجرایی مدیریت بوده و هست. اکثر تحقیقات صورت گرفته در این زمینه با اجتناب از متافیزیک مسائل مدیریت را صرفاً از منظر عوامل مادی مورد بررسی قرار داده اند. این در حالی است که آموزه های دینی و شواهد عملی نشان می دهد که این تنها اراده انسان نیست که بر تلاش هایش اثر می گذارد؛ بلکه عوامل غیرمادی دیگر و در صدر آن ها اراده الهی که محیط بر همه اراده هاست نیز در جمیع امور جریان و تأثیر دارد. این پژوهش بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل توصیفی-استنباطی علاوه بر ارائه شواهد این مدعا به دنبال تبیین تأثیر اراده الهی در سازمان است. برای این منظور میزان و نوع اراده الهی تحت تأثیر دو عامل خدا خواهی انسان و مشیت الهی در قالب یک الگوی مفهومی تبیین شده و سایر عوامل محیطی و خارج از اراده انسان به عنوان واسطه های اجرای اراده الهی در نظر گرفته می شود؛ بنابراین ادعا می شود به هر میزان که اهداف سازمان و مدیریت در راستای بندگی خدا باشد خداوند تبارک وتعالی بیشتر سررشته امور سازمان را بر عهده گرفته و بر اساس مشیتش در امور دخالت می فرمایند که از آن به برکت در عرصه سازمان تعبیر شده است. در نهایت بر اساس قرآن و روایات زمینه هایی که موجب نزول برکت در فعالیت های سازمانی می شود، ارائه می گردد.
۶.

نظریه وحدت متعالی دین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام کثرت ادیان وحدت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
تعداد بازدید : 938 تعداد دانلود : 203
این مقاله به صورت تحلیلی- توصیفی با روش کتابخانه ای در حوزه علوم قرآن و حدیث انجام گرفته است و در پی بیان نظریه ای جدید است که میان اختلاف دیدگاه ها در مورد نسبت ادیان، داوری نماید. قرآن، به کلمه مساوی (کلمه سواء) دعوت می کند. این کلمه مساوی «اسلام» است، اما اسلام نه به معنای ظاهری، بلکه به معنای تسلیم و پرستش بی شریک خدا. به شرط آن که این حرکت تحت هیمنه و شهادت رسول خاتم(ص) و امت وسط او باشد. در این پژوهش چنین نتیجه گرفته می شود که علی رغم طرح نظریات مختلف در باب وحدت یا کثرت ادیان، قرآن مستقلاً دارای بیانی متفاوت و ویژه در باب مناسبات میان ادیان است که می توان آن را «وحدت متعالی دین»، نام گذاری نمود که ویژگی های منحصر به فردی دارد که عبارتند از لزوم رسوخ در دین و دعوت ادیان به توحید از مسیر دینی منحصر به هر یک از آن ها، مبارزه با انحصارگرایی و لزوم تعالی مسلمانان برای وحدت، بیان نقش شیعه در تحقق وحدت ادیان، پس از تفسیر حداقلی از امت و بیان عمودی بودن شهود امت بر مردم
۷.

واکاوی فنون نوین داستان نویسی در قصص قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم اعجاز داستان نویسی تکنیک های مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 770 تعداد دانلود : 79
قرآن کریم کتابی پر برکت و هدایت آور است که حق تعالی بر رسول خدا(ص) نازل نموده تا همگان در آیات اش تدبر و اندیشه کنند و اهل خرد به حقایق آن متذکر شوند. یکی از شیوه های شگفت انگیز و نیکو در جهت انتقال باطن ژرف و عمیق قرآن بهره مندی از قصه است. نغزترین ادبیات داستانی، دل انگیزترین هنرهای قصه نویسی در عرصه ای گسترده هم از لحاظ فرم و ساختار و هم از نظر محتوا و معنا در قرآن جلوه نموده است. قابل توجه این که در داستان نویسی مدرن امروزه تکنیک هایی به کار می رود که در دهه های اخیر در شیوه کلاسیک آن و همین طور در تاریخ قصه پردازی مطرح نبوده و اکنون در راستای جذاب تر نمودن و دلنشین کردن داستان مورد استفاده قرار می گیرد. این مقاله بر آن است تا پاره ای از تکنیک های داستان نویسی مدرن را در تطبیق با قصه های قرآن کریم بیان نماید تا که عظمت این کتاب بیش از پیش در ساحت ادبیات داستانی هویدا گردد.
۸.

نقش اسلام در تحقق وحدت ادیان

کلید واژه ها: توحید اسلام وحدت ادیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 316 تعداد دانلود : 849
از جمله مهم ترین مسائل فکری مطرح در دنیای معاصر، بررسی مناسبات میان ادیان است. قرآن کریم دارای ایده ای متفاوت در این زمینه بوده و دارای ظرفیتی است که می تواند ارائه دهنده راهکارهای تحقق وحدت فراگیر ادیان را ارائه نموده، بدین وسیله در پیشرفت و تکامل جوامع انسانی نقشی به سزایی را ایفا نماید. هدف این مقاله بررسی راهکار اسلام جهت هم زیستی مسالمت آمیز و تعامل با پیروان سایر ادیان است. در همین راستا سؤال اصلی تحقیق این است که: اسلام که به عنوان دین خاتم معرفی شده است در میانه تضارب عقاید مختلف ادیان معاصر، چه راهی را برای ایجاد روابط صحیح و هدایت کننده میان ادیان معرفی می کند. می توان وحدت ادیان را، با محوریت اسلام حقیقی انتظار داشت به شرطی که اقدامات ذیل در نظر گرفته شوند: مبارزه با انحصارگرایی افراطی، لزوم تعالی مسلمانان در راستای وحدت ادیان، تبیین نقش شیعه در تحقق وحدت ادیان؛ پیروی از آیین ابراهیم (ع)، و سرانجام تکیه بر راهکارهای تحقق عملی این نظریه (عوامل وحدت بخش ادیان). این راهکارها به طور خلاصه عبارتند از: 1. تکیه بر اصل توحید 2. پیروی از آیین ابراهیم (ع) 3. تکیه بر اصول و مبانی مشترک.
۹.

وجدان فقر ذاتی و تاثیر آن در افعال و نگرش انسان از دیدگاه علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وحید فقر ذاتی مالکیت الاهی اراده و مشیت الاهی ولایت الاهی هدایت الاهی رزاقیت الاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 833 تعداد دانلود : 846
علامه سید محمدحسین طباطبایی از مفسران بزرگ معاصر با رویکرد توحیدی خاص و از تربیت یافتگان مکتب مرحوم سید علی قاضی، ضمن تفسیر آیات قرآن کریم در پاره ای مواضع، به مساله ای مهم در معرفت ربوبی با عنوان وجدان فقر ذاتی پرداخته است. نوشتار حاضر به تحلیل این مساله از نگاه مرحوم علامه می پردازد. لذا در ابتدا متذکر شرافت و عظمت مساله توحید می شویم. آنگاه به ارتباط توحید و وجدان فقر ذاتی می پردازیم و با طرح پاره ای از اوصاف الاهی، تاثیر آن در افعال و نگرش انسان را بررسی می کنیم
۱۰.

کیفیت معاد از دیدگاه ابن عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 96 تعداد دانلود : 468
مقاله حاضر در پی تحقیق آراء عارف مشهور محی الدین ابن عربی درباره معاد می باشد جناب محی الدین ابن عربی در بین عارفان و متألهان مقامی بس منیع و والا دارد تا حدی که در بین اهل الله ملقب به القابی همچون شیخ اکبر‘انسان کامل و ولی کامل شده است . جناب شیخ در معمول کتب خویش به مباحث اصول و فروع اعتقادی پرداخته و کمتر صفحه ای از صفحات ((فتوحات))یا((فصوص)) را می توان باز کرد و اشاراتی در خصوص توحید و ولایت و معاد نیافت و نیز در بین ابواب مطرح شده در ((فتوحات ))کمتر یایی به تفصیل و گستردگی باب معاد می رسد‘ ما در این مقاله کوشیده ایم تقریری صحیح و تا حدی تحلیلی از این مباحث را ارائه دهیم و همچنانکه میدانیم از جنجالی ترین مباحث معاد بحث از کیفیت حشرونشر اجساد در قیامت است در این میان شبهه آکل ومأکول بر التهاب بحث افزوده است . جناب شیخ در تبیین کیفیت حشرو نشر اجساد بسیار متعبد به شریعت است و خویش را وامدار علوم لدنی ختم الرسل محمدمصطفی(ص) میداند و تقّوم نشه قیامت و حشر اجساد را براساس ((عجب الذنب))میداند وسخت به معاد جسمانی معتقد است و از کسانی که تنها به اثبات معاد روحانی پرداخته اند انتقاد میکند و آنها را بی بهره از فیض نبوی قلمداد مینماید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان