سعید غیاثی ندوشن

در بررسی و تحلیل ماهیت استقلال دانشگاهی در نظام های آموزش عالی، ارزیابی و تبیین رابطه میان دو نهاد دولت و دانشگاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به میزانی که دولت بر سیاستگذاری های آموزش عالی دخالت و کنترل دارد، به همان تناسب اصل استقلال دانشگاه با چالش روبرو می شود. پژوهش حاضر با هدف فهم و تبیین چگونگی حضور و اثرگذاری نهاد قدرت بر آموزش عالی ایران انجام شده است. روش شناسی این پژوهش متاثر از رویکرد نورمن فرکلاو، «تحلیل گفتمان انتقادی» می باشد. اسناد و متون مورد مطالعه این پژوهش شامل کلیه متون و منابع نوشتاری و گفتاری است که پیرامون شرایط استقلال دانشگاهی در ایران و در ابعاد چهارگانه استقلال سازمانی، علمی، مالی و استخدامی مطرح هستند. با توجه به رویکرد تحلیل گفتمان، روش عملی جمع-آوری داده ها، مرور اسناد است. یافته های پژوهش نشان می دهد، نهاد دولت از طریق عوامل معتنابهی بر هر چهار نوع استقلال دانشگاهی در نظام آموزش عالی ایران تاثیر می گذارد. این عوامل به سه دسته «نظارتی و کنترلی»، «اداری و حقوقی»، و «مالی و آموزشی» تقسیم و طبقه بندی شده اند. با استناد به یافته های این پژوهش، مطالبه صنفی و تلاش اجتماع علمی برای غلبه بر سیاست ها و رویه های کنونی اعمال قدرت از سوی نهاد دولت بر استقلال دانشگاهی در ایران اکیداً پیشنهاد می شود. علاوه بر آن، «تعدیل نگرش های سیاسی»، «بازنگری دیدگاه سنتی و دولت گرا در حکمرانی آموزش عالی» و «تلاش برای احیای استقلال استخدامی دانشگاه ها» سه راهبرد سیاستی اصلی در احیای استقلال دانشگاهی در ایران قلمداد می شود.

هدف این پژوهش تدوین الگوی مفهومی برای بین المللی شدن دانشگاه ها در حوزه علوم انسانی و اجتماعی بود. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی بود که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل صاحب نظران و اعضای هیئت علمی دارای آثار نوشتاری مرتبط با بین المللی شدن، مدیران دفاتر بین المللی و رؤسای دانشکده های علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند که با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند در مجموع 12 نفر به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده ها از روش های بررسی توسط اعضاء، مثلث سازی منابع داده ها و بازبینی توسط همکاران پژوهش استفاده شد. در نهایت نتایج پژوهش نشان داد که بین المللی شدن دانشگاه ها دارای 8 مؤلفه اصلی است: مؤلفه تبادل استاد و دانشجو و پژوهشگر، تعامل و همکاری های علمی و پژوهشی، آموزش و پژوهش و خدمات بین المللی، تبادل دانش و نظریه، ایجاد فرهنگ بین المللی، جذب نخبگان، درآمدزایی و رقابت. همچنین با توجه به عوامل پیشبرنده و بازدارنده بین المللی شدن دانشگاه ها سه راهبرد تدوین شد و مدل نهایی بر اساس آن ها ارائه گردید.

هدف: سیستم انتخاب شامل روش هایی است که در آن تصمیم گیرندگان تلاش می کنند با پردازش اطلاعاتی، کسی را انتخاب کنند که ویژگی هایش موجب بالاترین احتمال موفقیت در شغل می شود. هدف از این تحقیق کیفی ارائه مدل انتخاب کارکنان مستعد در سازمان های دولتی (دانشگاه ها و مؤسسه های آموزش عالی) شهر تهران است. روش: برای استخراج مؤلفه های اصلی انتخاب کارکنان مستعد از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده و با 18 نفر از خبرگان جذب و استخدام در حوزه آموزش عالی مصاحبه های عمیقی انجام شده است. افراد مورد مطالعه این تحقیق را خبرگان جذب و استخدام در حوزه آموزش عالی تشکیل دادند که مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع نمونه گیری نظری انتخاب شدند. یافته ها: در این تحقیق با استفاده از روش داده بنیاد کوربین و استراوس در مرحله کدگذاری باز 15 مقوله و 47 مفهوم استخراج شد. در مرحله کد گذاری محوری بر اساس مفاهیم مقوله محوری، شرایط علی، راهبرد، بستر، شرایط مداخله گر و پیامدها، مدل پارادایمی ارائه شد و در مرحله کدگذاری انتخابی مدل نظری برخاسته از یافته های تحقیق معرفی و تشریح شد. نتیجه گیری: برای انتخاب کارکنان مستعد، پیشنهاد می شود به نیازهای استخدامی سازمان با کیفیت مطلوب، در زمان مناسب و با هزینه معقول و اقتصادی توجه شده و انتخاب یک فرد به یک رابطه برد برد منجر شود، به این معنا که هم نیازهای سازمان را به بهترین نحو ممکن تأمین کند و هم با نیازها و خواسته های کارکنان همراه و منطبق بوده و بهترین تناسب ممکن بین شخص و شغل برقرار شود.

امروزه با توجه به تأکیدهای که روی توسعه پایدار و ارگانیک و پویایی اجزاء اکوسیستم نوآوری می شود و با توجه به اینکه همه نهادهای اکوسیستم نوآوری کشور در قالب یک پیکر، ملزم به همکاری و هماهنگی در راستای سوق دادن کشور در مسیر نوآوری، علم و فناوری هستند؛ وجود دانشگاه نوآور به عنوان یکی از اصلی ترین اجزای اکوسیستم نوآوری حائز اهمیت است. با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی و تغییرات سریع محیطی، ازجمله ورود فناوری های مختلف و روزآمد به بازار و شکل گیری رقابت سخت بین عاملان اقتصادی مختلف، و در راستای توسعه و رشد اقتصادی، سازمان های مختلف و ازجمله دانشگاه ها، اگر بخواهند به رشد و توسعه و حیات خود به عنوان نقشی که در اکوسیستم نوآوری در راستای توسعه علم و فناوری و پاسخگویی به نیازمندی های جامعه دارند، پاسخ دهند، ملزم به انطباق هر چه بیشتر با محیط و تشویق کارکنان خود به نوآوری و خلاقیت و حرکت به سمت تبدیل شدن به یک دانشگاه نوآور هستند. پژوهش حاضر باهدف طراحی الگوی دانشگاه نوآور در چارچوب اکوسیستم نوآوری در ایران و تعیین اجزای اکوسیستم نوآوری و دانشگاه نوآور انجام گرفت. روش شناسی: روش شناسی پژوهش از نوع گراندد تئوری بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مدیران و اعضای هیئت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، مدیران و کارشناسان سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، مدیران و کارشناسان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران، اعضای انجمن جمعیت صنعت و دانشگاه، کارشناسان، مدیران و اعضای هیئت علمی عضو دفاتر مرتبط با ارتباط دانشگاه و صنعت، نوآوری و فناوری در دانشگاه های فنی دولتی، دانشگاه آزاد و فرهنگیان و مرکز تحقیقات و سیاست های علمی کشور تشکیل می دادند. روش نمونه گیری هدفمند و تا دستیابی به حد اشباع نظری بود. مصاحبه شوندگان از طریق روش گلوله برفی انتخاب و مورد مصاحبه نیمه ساختمند قرار گرفتند. از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شد. یافته ها: مؤلفه های اکوسیستم نوآوری و دانشگاه نوآور از طریق تجزیه تحلیل نتایج از طریق هم توسط پژوهشگر کیفی و تحلیل محتوای متن مصاحبه ها و کدگذاری سه مرحله ایی بر اساس روش نظریه داده بنیاد(GT) و هم با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای10 ، تعیین و تبیین گردید. نتیجه گیری: درنهایت الگوی اکوسیستم نوآوری و دانشگاه نوآور طراحی و تحلیل مربوط به اثربخشی الگو آورده شد.

مقدمه: هدف پژوهش کیفی حاضر، شناسایی ابعاد و مؤلفه های بومی دانشگاه ناب در دانشگاه فرهنگیان و طراحی الگوی دانشگاه ناب می باشد. روش کار: روش پژوهش حاضر کیفی از نوع داده بنیاد (رویکرد سیستماتیک) می باشد. بدین منظور از نمونه گیری نظری و مصاحبه عمیق با خبرگان استفاده شد و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت.. به منظور تحلیل داده ها نیز از سیستم کد گذاری باز، محوری و انتخابی استفاده گردید. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که شرایط علی از 4 مقوله اصلی (نیازهای ذینفعان، سرمایه انسانی، اصلاح فرایندها، ارزشیابی اثربخش، نظام مندی دانشگاه، حرفه مندی)؛ پدیده اصلی از 2 مقوله اصلی (کاهش اتلاف و ارزش آفرینی)، راهبرد از 6 مقوله اصلی (تأمین و تخصیص منابع مالی، مشارکت، انگیزش، مدیریت تغییر، اعتماد سازی و گزینش حرفه ای)، شرایط محیطی از 4 مقوله اصلی (محیط سیاسی، محیط فرهنگی و اجتماعی، شرایط جهانی و فناوری و محیط اقتصادی)، ویژگی های زمینه ای از 5 مقوله اصلی (ساختار و قوانین سازمانی، فرهنگ و جو سازمانی، فضای کالبدی و تجهیزات، هویت سازمانی، فناوری اطلاعات و ارتباطات) و پیامدها از سه مقوله اصلی (فردی، اجتماعی و دانشگاهی) تشکیل شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که برای ایجاد دانشگاه ناب با حداقل اتلاف و بیشترین ارزشمندی می بایست به مؤلفه های مؤثر بر ناب شدن دانشگاه ها توجه شود. همچنین برای حرکت به سوی دانشگاه ناب باید یک نگرش سیستماتیک و همه جانبه در قالب عوامل و مؤلفه های شرایط علی، راهبردها، عوامل زمینه ای، شرایط محیطی و پیامدها مورد توجه قرار گیرد.

مطالعه درباره فرهنگ هر اجتماع بدلیل ویژگی هویت بخشی و ایجاد مرز در تشخیص اجتماعات گوناگون از هم، از الزامات اصلی برای شناخت آن اجتماع تلقی می گردد. دانشگاه نیز یکی از این اجتماعات است که اگر چه مطالعه درباره فرهنگ آن مورد توجه محققان حوزه های مختلف علمی قرار گرفته است؛ اما برخلاف دیگر مطالعات انجام شده درباره دانشگاه، از کاستی ها و شکاف مطالعاتی قابل توجهی برخوردار است. به نحوی که می توان به صراحت به عدم بلوغ مطالعات فرهنگ دانشگاهی در ایران اشاره نمود. مقاله حاضر با هدف پاسخ به این مساله، به واکاوی مفاهیم، دیدگاه ها و نظریه های مرتبط در این حوزه و تحلیل آن پرداخته است. واکاوی انجام شده نشان می دهد که عدم توسعه مفهومی و روشی مطالعات « فرهنگ دانشگاه(ی)» صرف نظر از پیچیدگی سه مفهوم فرهنگ، سازمان و دانشگاه، از سه دلیل اصلی نشات می گیرد: عدم تفکیک مفهومی «فرهنگ دانشگاه» از «فرهنگ دانشگاهی»، عدم توجه به تعلق مطالعات فرهنگ دانشگاه(ی) به حوزه میان رشته ای و عدم تفکیک روش شناختی میان دو رویکرد« داشتن» فرهنگ به مثابه یک متغیر و « بودن» فرهنگ به مثابه استعاره ریشه است.

«استقلال دانشگاه» سنگ بنای نظام دانشگاهی محسوب شده و بدین معنا است که دانشگاه ها در تعیین اهداف و اولویت های خود و اجرای آن ها آزاد گذاشته شوند. استقلال دانشگاه به طور چشمگیری به چشم انداز کلی دانشگاه و میزان دخالت سیاست وابسته است. با وجود این که تأمین استقلال دانشگاه ها در آموزش عالی، نسبی بوده و به طور کامل و در هیچ دانشگاهی تحقق نیافته است اما این مفهوم در دوران حیات خود، همواره با دو مشکل اساسی مواجه بوده است؛ ابتدا درک نادرست از ابعاد و شاخص ها و سپس موانع متفاوت پیش روی آن به ویژه متأثر از دخالت های دولتی. بدین ترتیب، این پژوهش با هدف تبیین ابعاد مختلف استقلال دانشگاه و نقش دولت در ایجاد موانع تحقق آن و بر اساس روش ساختارگرایی رویکرد کیفی، شکل گرفته و از تحلیل اسنادی به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات بهره گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد صاحب نظران بر روی چهار بُعد استقلال سازمانی، مالی، علمی و استخدامی به عنوان ابعاد اصلی استقلال دانشگاه، بیشترین اشتراک نظر را داشته و فرآیندهای سیاسی کشورها، حاکمیت تفکر سیاسی، سیستم متمرکز تصمیم گیری دولتی، محدودیت های مالی و استخدامی، تعصبات خاص جناحی یا حزبی از مهمترین موانع در مسیر تحقق استقلال دانشگاه بوده که در بروز تمامی این موارد، دولت ها نقش اساسی را ایفا می نمایند.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین جو پردیس دانشگاهی با خوش بینی علمی و استرس تحصیلی در بین دانشجویان بود. روش پژوهش، کمی از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان پردیس مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 7851 نفر تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و بر اساس جدول مورگان تعداد 381 نفر (77 نفر مرد، 116 نفر زن) به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه (جو پردیس دانشگاهی، استرس تحصیلی و خوش بینی علمی) استفاده شد. برای تعیین صحت روایی این ابزارها از نظرات متخصصین و خبرگان در این زمینه استفاده گردید و برای اطمینان از پایایی پرسشنامه ها از فرمول ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج به دست آمده به ترتیب برای هر پرسشنامه 87/0، 81/0 و 86/0 گزارش شد. برای تحلیل داه ها از دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در قسمت آمار توصیفی آماره هایی از قبیل میانگین، انحراف معیار و فراوانی و در بخش آمار استنباطی از آزمون های کلموگروف اسمیرنف جهت نرمال بودن و از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین متغیرها و تعمیم نتایج نمونه به جامعه و از نرم افزار SPSS استفاده شد. طبق یافته های تحقیق بین جو پردیس دانشگاهی با استرس تحصیلی رابطه منفی معناداری و با خوش بینی علمی رابطه ی مثبت معنا داری وجود داشت؛ یعنی هر چقدر که جو همدلانه تر باشد استرس تحصیلی کمتر و خوش بینی علمی بیشتری در بین دانشجویان مشاهده می شود.

به منظور توسعه شایستگی مدیران شرکت ملی گاز ایران و تدوین الگوی مطلوب، این پژوهش به روش ترکیبی اکتشافی انجام شد. باتحلیل داده ها 7 مؤلفه اصلی درقالب الگوی مفهومی پژوهش منعکس گردید. برمبنای یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل های مرحله کیفی، پرسشنامه پژوهش طراحی وروایی این پرسشنامه با استفاده از نظر صاحب نظران (74%) و پاپایی آن ازطریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (89%) محاسبه ودر نمونه آماری 160 نفر از مدیران شرکت ملی گاز ایران که به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شده بودند، اجرا و داده های کمی پژوهش گردآوری شد. نتایج تجزیه وتحلیل داده های کمی نشان می دهد وضعیت کلی شایستگی مدیران در شرکت ملی گاز ایران بالاتر از میانگین و نسبتاً مطلوب بوده و همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان می دهد که مؤلفه های هفت گانه شناسایی شده دارای بار عاملی کافی جهت پیش بینی شایستگی مدیران شرکت ملی گاز ایران می باشد، لکن در بین مؤلفه های تشکیل دهنده شایستگی تحلیل گری مؤلفه رویکرد استراتژیک با بار عاملی 16/0 و025/0R 2= دارای سطح معناداری 35/0 بودودر بعد شایستگی ذهنی مؤلفه حل مسأله وتصمیم گیری با بارعاملی 19/0 و04/0R 2= دارای سطح معناداری 21/0 بودکه از مدل کلی حذف شدند؛ لذا با به کارگیری الگوی مطلوب شایستگی مدیران، برنامه های آموزشی متناسب در جهت ارتقاء شایستگی های مدیران برنامه ریزی شده، تا افزایش مهارت ها و شایستگی های مدیران تضمین و مزیت رقابتی پایدار برای سازمان محقق گردد.

مسئله و هدف پژوهش بررسی انتظارات دانشجویان از دانشگاه و سنجش میزان برآورده شده آن است. روش کار پژوهش حاضر از نوع پژوهش ها زمینه یابی با طرح مقطعی است. جامعه آماری، دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه علامه طباطبائی ورودی های 1390 و 1393 بوده اند. با توجه به جامعه آماری پژوهش که به دانشکده ها، رشته ها و ورودی های مختلف تقسیم شده بودند، محقق از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده کرده است و با استفاده از جدول مورگان تعداد 600 نفر نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای محقق ساخته به صورت دوسویه با شش خرده مقیاس شامل فرایند آموزش و خط سیر یادگیری، تعاملات و تجارب بیرونی با استاد، جو و محیط دانشگاهی، مدیریت و سازمان دانشگاه، امکانات و جلوه های ملموس، رفتار دانشگاهی استفاده شد که روایی ابزار مورداستفاده در حد بسیار مطلوب گزارش شده است. یافته ها بیانگر آن است که در وضع موجود میانگین مؤلفه تعاملات و تجارب بیرونی با استاد (43/48) بالا ترین و مؤلفه مدیریت و سازمان دانشگاه (25/39) پایین ترین بوده است؛ اما در وضع مطلوب میانگین مؤلفه رفتار دانشگاهی (39/83) بالا ترین و میانگین مؤلفه تعاملات و تجارب بیرونی با استاد (68/81) از سایر مؤلفه ها پایین تر بوده است. در وضعیت شکاف میان واقعیت های موجود با انتظارات مطلوب نیز مؤلفه سازمان و مدیریت دانشگاه دارای بالاترین شکاف (84/26) و تعاملات و تجارب بیرونی با استاد دارای پائین ترین شکاف (43/17) هستند. در نتیجه لازم است، سیاست گذاران در اتخاذ سیاست ها و تصمیمات با شناخت از وضعیت مؤلفه های تشکیل دهنده انتظارات دانشجویان از دانشگاه و برنامه ریزان و مدیران در برنامه ریزی و اجرا متناسب با انتظارات دانشجویان از دانشگاه عمل نمایند.

هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی ارتباط بین صنایع و دانشگاه های حوزه ی علوم انسانی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر را دو گروه، اعضای هیأت علمی دانشگاه های حوزهی علوم انسانی و مدیران صنایع شهر تهران تشکیل دادند. که تعداد 233 نفر به روش نمونه گیری چندمرحله ای از میان گروه اول و تعداد 87 نفر به روش نمونه گیری زنجیره ای (گلوله برفی) برای گروه دوم انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. برای تعیین صحت روایی این ابزار از نظرات متخصصین و خبرگان در این زمینه (اساتید راهنما و مشاور) استفاده گردید. و برای اطمینان از پایایی پرسشنامه از فرمول ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است، که نتایج بدست آمده برای گویه ها 87/0 گزارش شده است. برای تحلیل داه ها از دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. طبق یافته های تحقیق بین همه ی مؤلفه های تحقیق (ناتوانی در شبکه سازی، ضعف مدیریتی، ضعف دانشی و مهارتی، فقدان فرهنگ و باور مناسب، ضعف در بسترسازی و حمایت، بی میلی در برقراری ارتباط و فرایندها و ساختارهای انعطاف ناپذیر) رابطه معناداری وجود دارد. و بر اساس آزمون تعقیبی شفه بین هریک از دومولفه ها به جز دو مولفه فرایندها و ساختارهای انعطاف ناپذیر با فقدان فرهنگ و باور مناسب رابطه معناداری وجود دارد.بنابراین پیشنهاد می شود که ساختارها سنتی تعدیل شوند و به ساختارهای حمایتی توجه بیشتری شود و صنایع فرهنگ تحول گرا را مد نظر قرار بدهند.

استقلال مؤسسات آموزش عالی اغلب آمیزه ای از حقوق موروثی، سنت، اهداف قانون گذار و فرهنگ اجتماعی بوده و برداشت از استقلال دانشگاه، وابستگی بسیار زیادی به پس زمینه خاص تاریخی، اجتماعی و فرهنگی یک کشور دارد. پژوهش حاضر با هدف فهم و تبیین عدم تحقق استقلال دانشگاهی مطلوب در نظام آموزش عالی ایران به لحاظ تاریخی شکل گرفت. روش شناسی پژوهش متأثر از رویکرد روث وداک، «تحلیل گفتمان انتقادی» است. جامعه آماری شامل مهمترین متون نوشتاری و گفتاری بود که پیرامون شرایط استقلال دانشگاهی در ایران مطرح هستند. نمونه گیری بر اساس راهبردهای تحقیقات کیفی، هدفمند بوده و از حداقل چهارده مقاله، تحقیق، کتاب و آئین نامه به عنوان نمونه نوشتاری و یازده مصاحبه با صاحب نظران در قالب نمونه گفتاری بهره گرفته شده است. روش عملی جمع آوری داده ها، مرور اسناد بوده و برای تحلیل داده ها از هر سه روش تحلیل تحقیقات تحلیل گفتمان انتقادی (تحلیل موضوعی، تحلیل متون نوشتاری و تحلیل متون گفتاری) به صورت توأمان، استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد در بررسی تاریخی وضعیت استقلال دانشگاهی، دو حوزه بسیار اثرگذار است؛ «سنت ها و هنجارهای علمی» و «مداخلات و اعمال قدرت دولت». در آموزش عالی ایران، وزن دلایل تاریخی متأثر از مداخلات و اعمال قدرت دولت به مراتب بیشتر از سنت ها و هنجارهای علمی بوده و بیشتر مشکلات استقلال دانشگاهی ایران، به ترتیب به ریشه های تاریخی از استقلال سازمانی و علمی برمی گردد. در انتها، راهبردهای سیاستی «حضور هر چه بیشتر دانشگاهیان در اداره کردن آموزش عالی»، «تعدیل نگرش های سیاسی و مذهبی»، «بازنگری دیدگاه سنتی و دولت گرا در آموزش عالی» و «کاهش وابستگی دانشگاه ها به منابع دولتی» برای احیای استقلال دانشگاهی در ایران پیشنهاد شده است.

شایستگی های منابع انسانی امروز یکی از مهمترین نکات کانونی در مدیریت است. هدف اصلی این پژوهش ساخت، اعتباریابی و روایی یابی ابزار سنجش پرسشنامه شایستگی های منابع انسانی در شرکت های دانش بنیان بود. در حال حاضر، تعریف حوزه، مفهوم سازی و تعیین مؤلفه ها برای مفهوم شایستگی های منابع انسانی با ابهام نظری و روشی روبه روست و ریشه بسیاری از این ابهام ها و پیچیدگی ها به نبود ابزار مناسب برای اندازه گیری مربوط می شود. تهیه ابزار اندازه گیری معتبر و روا گامی ضروری در حوزه منابع انسانی است. شایستگی های منابع انسانی مدیران سازه ای چند وجهی است که شامل پنج متغیر نهفته می شود.سوالات پژوهشی عبارت اند از :شایستگی های منابع انسانی چه ابعادی را شامل می شود؟با توجه به الگوهای گوناگون، آیا این ابعاد متفاوت است یا خیر؟جامعه آماری 220 نفر از مدیران شرکت های دانش بنیان بودند که با روش نمونه گیری سرشماری انتخاب شدند.

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی یکپارچه سازی برنامه ریزی جانشین پروری و مسیر پیشرفت شغلی مدیران دانشگاه های دولتی از منظر مدیران و خبرگان آموزش عالی بوده، که از طرح نظام مندِ نظریه داده بنیادِ اشتراوس و کوربین استفاده شده است. بدین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، با 15 نفر از مدیران میانی و اجرایی دانشگاه ها، صاحبان اثر در حوزه مذکور، مطلعین کلیدی در حوزه مدیریت منابع انسانی و آموزش عالی مصاحبه های نیمه ساختاریافته به عمل آمد و داده ها از مصاحبه ها استخراج گردید. داده ها در طی سه مرحله کدگذاری (باز، محوری و گزینشی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، که نتیجه حاصل 25 مقوله کلی بود که در قالب مدل پارادایمی شاملِ راهبردهای استقرار الگوی یکپارچه سازی (آشناسازی، مشارکت، یادگیری سازمانی، اعتمادسازی، آینده نگری، استقلال دانشگاهی و بینش سیستمی)، شرایط محیطی مداخله گر (محیط سیاسی، محیط پیرامونی، محیط اجتماعی-فرهنگی، محیط بین المللی، محیط سیاست گذاری و قانونی)، ویژگی های زمینه ای (ساختار سازمانی، فرهنگ و جو سازمانی، ثبات مدیریت، مقاومت در برابر تغییر)، شرایط علی (خزانه استعداد، نظام ارتقا کارآمد، مدیریت منابع انسانی، یکپارچه سازی برنامه ریزی جانشین پروری و مسیر پیشرفت شغلی، حمایت گری سازمانی از تلاش فردی، حرفه مندی)، پدیده اصلی (شایسته پروری)، و پیامدها (پیامدهای فردی، پیامدهای سازمانی) جای گرفتند. این مدل فرایند عملیاتی سازی الگوی یکپارچه سازی برنامه ریزی جانشین پروری و مسیر پیشرفت شغلی مدیران دانشگاه های دولتی و روابط بین مقوله ها و ابعاد آن ها را به تصویر می کشد.

کیفیت زندگی دانشگاهی از مؤلفه های کلیدی آموزش عالی کیفی و یادگیری محور است. دانشجویان از منظرهای متعددی نظیر مشتری، ذی نفع، کنشگر، محصول و پیامد در نظام آموزش عالی حائز اهمیت اند. در این مقاله باهدف ایجاد حساسیت و ارائه الگوی معین برای اندیشیدن و اقدام درباره کیفیت زندگی دانشگاهی، به روش نظریه داده بنیاد، با رویکرد استراس و کوربین، یک الگوی مبنایی برای کیفیت زندگی دانشگاهی دانشجویان کارشناسی دانشگاه های دولتی شهر تهران تدوین شده است. بر اساس تحلیل محتوای مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته با 35 دانشجوی منتخب به صورت شبه تصادفی، 110 مفهوم شناسایی شده است. این مفاهیم در 30 مقوله اصلی شامل 5 مقوله شرایط علّی، 4 مقوله شرایط زمینه ای، 7 مقوله شرایط میانجی، 5 مقوله راهبردها و 3 مقوله پیامدها تنظیم شده است. در الگوی مبنایی، رضایت کلی دانشجو از حضور در میدان تحصیل و احساس آرامش و آسایش از زندگی، به عنوان مقوله محوری انتخاب شده است. مقوله های آموزش و توسعه جامعه دانشگاهی، به روزرسانی و توسعه مستمر برنامه های درسی، طراحی، نگهداری و تجهیز امکانات آموزشی و عمومی پردیس، حمایت از فعالیت و تحرک دانشجویان و ارتقای خدمات رفاهی با جلب کمک سایر نهادهای اجتماعی- اقتصادی، مجموعه راهبردهای لازم برای تأمین کیفیت جامع زندگی دانشگاهی تعیین شده است. این راهبردها موجبات دستیابی به کنشگری، نشاط، مسئولیت پذیری و امیدواری به آینده، یادگیری متناسب و متوازن دانش، بینش و مهارت و رشد و توسعه فردی- اجتماعی دانشجو را فراهم می کند. اهتمام سیاست گذاران آموزش عالی به کیفیت زندگی دانشگاهی و تلاش برای ارتقای آن، یکی از معیارهای کلیدی برای ارتقای کیفیت آموزش عالی است.

هدف تحقیق حاضر شناسایی نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت های دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان زاهدان و انتخاب بهترین راهبرد برای عملکرد بهتر این دانشگاه می باشد. با مطالعه محیط داخلی و خارجی مهم ترین نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مراکز شناسایی شدند. با استفاده از این عوامل راهبردی ماتریس SWOT تشکیل و راهبردهای مناسب برای توسعه و عملکرد بهتر مراکز تدوین گردیده است. به منظور تعیین اولویت راهبردهای پیشنهادی و انتخاب بهترین راهبرد تلفیقی از مدل SWOT و ANP استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده راهبرد های ST با وزن 399/0 بالاترین اولویت را به خود اختصاص داده اند. راهبردهای WT، WO، SO به ترتیب با وزن های 324/0 و 131/0 و 123/0 اولویت های دوم، سوم و چهارم می باشند؛ بنابراین، دانشگاه جامع علمی کاربردی شهرستان زاهدان باید بر روی راهبردهای ST (با وزن 399/0 به عنوان اولویت اول) تمرکز نماید.  

امروزه انواع جدیدی از سرمایه های سازمانی مانند سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری مطرح شده اند که سرمایه های فیزیکی در سایه آن ها باعث ارتقای سازمان می شوند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر همزمان ابعاد سرمایه اجتماعی و سرمایه فکری بر بهره وری منابع انسانی است. بر این اساس از طریق مرور ادبیات نظری و پیشینه پژوهش، مدل مفهومی و فرضیه های پژوهشی ارائه شدند. سپس داده های مورد نیاز از طریق توزیع پرسشنامه بین 265 نفر از کارکنان شعب بانک ملی در استان یزد جمع آوری شد. در نهایت فرضیه ها و مدل مفهومی پژوهش با استفاده از روش رگرسیون گام به گام و بر پایه داده های گردآوری شده مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که تمام فرضیه های پژوهشی به صورت جداگانه مورد تایید قرار می گیرد. با این وجود هنگامی که تاثیر تمام ابعاد سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی بر بهره وری منابع انسانی در قالب مدل مفهومی پژوهش مورد آزمون قرار می گیرد، تنها تاثیر سرمایه فکری انسانی و ارتباطی و سرمایه اجتماعی رابطه ای و ساختاری بر بهره وری منابع انسانی مورد تایید قرار می گیرد.

هدف:تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین هوش معنوی با رهبری آموزشی مدیران دانشگاه علامه طباطبائی در سال 1395 انجام شد. روش تحقیق:این پژوهش میدانی به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه مدیران و معاونان سازمان مرکزی دانشگاه و رؤسای دانشکده ها و معاونان آنها در سال تحصیلی 96-95 به تعداد 34 نفر می باشد؛ که به علت محدود بودن جامعه، کل آن به عنوان نمونه انتخاب شد. برای سنجش هوش معنوی از پرسشنامه هوش معنوی چهار عاملی کینگ (حاوی 24 سؤال) و برای سنجش رهبری آموزشی از پرسشنامه رهبری لوتانز (حاوی 35 سؤال)، استفاده شده است. در تأیید پایایی پرسشنامه های هوش معنوی و رهبری آموزشی، آلفای کرونباخ به ترتیب796/. و 724/. بدست آمد. نتایج :در نتیجه، بین هوش معنوی و رهبری آموزشی مدیران رابطه ای معنی دار و قوی(319/0 = r) بدست آمد. در رابطه با تمام ابعاد هوش معنوی نیز رابطه های معنی دار بدست آمد. اما در خصوص مؤلفه توسعه حالت آگاهی و رهبری آموزشی هیچ گونه رابطه ای بدست نیامد.

هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای تأثیر تصویر ذهنی (برند) دانشگاه بر خودپنداره تحصیلی  دانشجویان دانشگاه است. طرح کلی این پژوهش کمی از نوع پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان (پسر- دختر) دانشکده های روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه های علامه طباطبایی و دانشگاه لرستان به تعداد 1200 که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تحصیل بودند، که از این تعداد 400 نفر به شیوه تصادفی طبقه ای با تخصیصی مناسب انتخاب شدند. ابزار پژوهش 2 پرسشنامه محقق ساخته تصویر ذهنی از دانشگاه و خودپنداره تحصیلی  هستند که به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است و ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه تصویر ذهنی (برند) از دانشگاه 79/0 و ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه خودپنداره  78 /0 می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری همبستگی اسپیرمن، t دو گروه مستقل، کلولموگرف، اسمیرنف و فریدمن استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که نوع نگاه به تصویر ذهنی (برند) از دانشگاه و خودپنداره تحصیلی در بین دانشجویان دو دانشگاه علامه طباطبایی و لرستان یکسان نیست. همچنین بین نمرات تصویر ذهنی از دانشگاه با نمرات محیط عام، محیط دانشگاهی و محیط غیردانشگاهی با خودپنداره تحصیلی رابطه مثبت و معناداری دیده می شود. 

اهداف: با عنایت به اهمیت بهره هوشی و خودنظارتی در رفتار های انسان ها و تاثیراتی که بر زندگی افراد دارند. بر این اساس این مطالعه به بررسی ارتباط میان بهره هوشی با خودنظارتی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند پرداخت. روش ها: مطالعه حاضر مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی بود. جامعه آماری تمام دانشجویان مشغول به تحصیل(2300 نفر) در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بودند. نمونه بر اساس فرمول کوکران 171 نفر برآورد و به روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای انتخاب شدند. جهت ارزیابی بهره هوشی از آزمون استاندارد آر بی کتل مقیاس سوم و جهت ارزیابی خودنظارتی از آزمون استاندارد 25 سوالیSnyder استفاده گردید. روایی پرسشنامه خودنظارتی به تائید افراد صاحبنظر رسید. پایایی پرسشنامه خود نظارتی بر اساس روش آلفای کرونباخ 85% بدست آمد. تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و آزمون T مستقل در سطح معناداری 05/0≥P استفاده شد. یافته ها: از مجموع 171 نفر شرکت کننده در مطالعه (53/2٪ و 91=n) زن بودند. میانگین سن شرکت کنندگان 2/7±21/3 سال بود. میانگین نمره ضریب هوشی و نمره خودنظارتی شرکت کنندگان به ترتیب برابر با 10/44±106 و 3/20±12/35 بدست آمد. بین نمره بهره هوشی با خود نظارتی ارتباط معناداری را نشان نداد (0/641> P). همچنین دختران به طور معناداری از ضریب هوش بالاتری برخوردار بودند (0/04=P). نمره خود نظارتی مردان به صورت معناداری بالاتر از زنان بود (0/007=P). نتیجه گیری: آموزش راهبرد خودنظارتی و یادگیری آن توسط دانشجویان باعث اعتماد به نفس بیشتر در جلسات کارآموزی، کارورزی و حتی در کلاس های نظری خواهد شد. و در نتیجه پیشرفت بهتری در عملکرد تحصیلی خواهند داشت.