مصطفی عباس زادگان

مصطفی عباس زادگان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۹ مورد از کل ۱۹ مورد.
۱.

بازشناسی رابطه فضاهای شهری و حرکت های اجتماعی با تمرکز بر شهرهای قاهره، صنعا و منامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حرکت اجتماعی فضای عمومی قاهره صنعا منامه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : 207 تعداد دانلود : 231
بررسی رابطه میان فضاهای شهری و حرکت های اجتماعی همواره یکی از دل مشغولی های اصلی نظریه پردازان حوزة مطالعات شهری و جامعه شناسی شهری بوده است. هدف اصلی این مقاله فهم جنبه های کالبدی فرم شهری و تبیین ارتباط آن با حرکت های اجتماعی سال های اخیر در شهرهای قاهره، صنعا و منامه در خاورمیانه است. این مقاله با بازخوانی نظرات متأخر اندیشمندان جامعه شناسی در گرایش تئوری اجتماعی، به صورت اجمالی به تبیین رابطه میان فضاهای شهری و حرکت های اجتماعی از این دیدگاه می پردازد. این پژوهش در قالب سه مقولة موقعیت جغرافیایی، گونه شناسی فضاهای مستعد و آرایش اقشار اجتماعی، به معرفی فضاهای مستعد میزبانی حرکت های اجتماعی پرداخته است و با استفاده از دو رویکرد کمی و کیفی، سعی در تبیین ویژگی های مشترک فضاهای میزبان حرکت های اجتماعی دارد. در این مطالعه سه شهر قاهره، صنعا و منامه به عنوان نمونه های موردی انتخاب، و سعی شده است با بررسی و تحلیل پیکربندی فضایی آن ها و بررسی موقعیت فضاهای میزبان و نیروهای اجتماعی محرک حرکت های اجتماعی در این شهرها، ویژگی های مشترک این حرکت ها شناسایی شود. گفتنی است پیکربندی فضایی نمونه های موردی مطالعه، از طریق تهیة نقشة خطی و تحلیل آن از طریق فن چیدمان فضا صورت می گیرد. یافته های پژوهش در فضاهای موردی مورد مطالعه حاکی از وجود رابطة مستقیم میان خاستگاه حرکت های اجتماعی با موقعیت استقرار و فعالیت گروه های مشارکت کننده است. بررسی های نمونه های موردی نشان می دهد درصورتی که حرکت اجتماعی از بطن اکثریت جامعه برگرفته باشد، فضاهای مرکزی گونه میدان در مقایسه با سایر گونه های فضاهای شهری، اولویت بیشتری در جذب جمعیت میزبان دارد.
۲.

سنجش امنیت شهری در محله فرحزاد تهران با استفاده از روش تحلیل عاملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت فضاهای شهری محلات تحلیل عاملی محله فرحزاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 615 تعداد دانلود : 512
"امنیت" از مهم ترین کیفیت های فضاهای شهری است. بدون وجود این کیفیت، هرچند فضاها قابلیت های بسیاری را در خود داشته باشند، حضور مردم در آن کم تر بوده و این خود باعث بی رونقی و تشدید نا امنی می شود. این ویژگی را شاید بتوان در برخی محلات شهر تهران شاهد بود. محله فرحزاد به عنوان بستری با توانائی های فراوان، از جمله فضاهای ذکر شده به شمار می آید. فرحزاد در منتهی الیه شمال غربی منطقه 2 شهر تهران واقع شده و به علت وجود اماکن زیارتی، آب و هوای مطلوب، روددره و واحدهای پذیرایی، محدوده ایی شناخته شده میان شهروندان تهران به شمار می آید. با این حال علاوه بر خصوصیات مثبت، دارای شرایط ویژه ای به لحاظ پراکنش زمین های رها شده، طبیعتی در معرض آسیب، ساخت و سازهای نامطلوب در حریم روددره و غیره نیز می باشد. این عوامل در کنار وضعیت سکونت که اکثراً مهاجرنشین و از قومیت های مختلف هستند موجب شده تا محله فرحزاد با آسیب های اجتماعی خاص مواجه شود. در این مقاله که حاصل یک پژوهش است، سعی بر آن شده تا ضمن بررسی و شناسایی شاخص های موثر بر امنیت شهری از دیدگاه صاحب نظران و دست یابی به داده ها با توجه به آن ها در محله فرحزاد، به دسته بندی شاخص ها در قالب عوامل کلی مرتبط، با روش تحلیل عاملی پرداخته شود. در واقع با استفاده از این روش 3 عامل نام گذاری شده اند که عامل اول (فرم فضایی و کنترل اجتماعی) مهم ترین عامل در تعیین میزان امنیت در این محله به شمار می آید. این نتیجه نشان می دهد که اولویت در بهبود امنیت محله فرحزاد توجه به عامل ذکر شده و در مراحل بعد عوامل دیگر که شامل تناسب میان عملکرد، کالبد و قشر اجتماعی و عامل فضاهای عمومی سرزنده و خوانا است، می باشد.
۳.

معرفی رویکرد آموزشی برنامه ریزی طراحی محور در آموزش شهرسازی (برنامه ریزی شهری)

کلید واژه ها: برنامه ریزی شهری طراحی شهری برنامه ریزی طراحی محور آموزش شهرسازی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی تئوری
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی مطالعات شهرسازی
تعداد بازدید : 92 تعداد دانلود : 106
مسئله آموزش شهرسازی امروزه از اهمیت والایی در بین دست اندرکاران برخوردار است. تحولات جهانی شهرسازی در دهه های اخیر حاکی از نزدیک شدن دو گرایش آموزشی شهرسازی (برنامه ریزی و طراحی) به عنوان یک ضرورت است. اما در نظام آموزشی شهرسازی در ایران، در حال حاضر نظریاتی مطرح است که با سمت و سوی تفکیک این دو گرایش همراه می باشد لذا خلا پرداختن به موضوع «برنامه ریزی طراحی محور» با نگاهی به برنامه ریزی و طراحی شهری به صورت توامان در فرایند آموزش شهرسازی کاملا مشهود می باشد. بر این اساس هدف از نگارش این مقاله بکارگیری رویکرد برنامه ریزی طراحی محور در فرایند آموزش شهرسازی ایران در جهت ارتقا کیفیت آموزشی این رشته می باشد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی- قیاسی- توصیفی به معرفی و بیان بنیادهای نظری رویکرد برنامه ریزی طراحی محور در امر آموزش شهرسازی پرداخته و تلاش می کند با نگاهی موشکافانه، زمینه های تجلی رویکرد آموزشی برنامه ریزی طراحی محور را بررسی نماید. نتایج این پژوهش راهبردهایی در جهت تشخیص و سو گیری سامانه های آموزشی مربوطه و متخصصین در امر آموزش شهرسازی و پر نمودن فاصله میان برنامه ریزی و طراحی ارائه می دهد.
۴.

مفهوم معنی و فرآیند فهم آن در معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنی مرجع دلالت تفسیر سمانتیک هرمنوتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 111 تعداد دانلود : 53
معنی، یکی از مفاهیم اساسی و کلیدی معماری است که به دلیل کاربرد فراوان وکلی بودن آن، نیاز مبرمی به شناخت از منظر معماری دارد. از آن جایی که در مباحث معنی شناختی معماری کمتر به تمامی ابعاد و وجوه آن پرداخته شده است، شناخت این کلمه پایه ای، ضروری به نظر می رسد. در این مقاله سعی شده ابتدا به بررسی لغوی معنی پرداخته شود . همچنین چیستی معنی بر اساس نظریه سمانتیک  مبتنی بر بیان اجمالی فیلسوفان متأخر که مهم ترین مباحث را در پرداختن به معنی و نحوه دلالت آن به انجام رسانده اند، جمع بندی شود. سپس با روش هرمنوتیک  معنی بنا مورد تفسیرقرار می گیرد، چرا که دلالت متن بر معنی با مکانیسم قواعد دلالت ارتباط دارد، ولی آن اهرم که کار دستگاه دلالت را ثمربخش می سازد، عمل تفسیر است. در نهایت براساس مطالب در حوزه های سمانتیک و هرمونتیک، فهم معنی در معماری به عنوان نتیجه گیری بیان می شود.
۵.

کاربست سیاست های طراحی محور در فرایند چهارچوب توسعه اجتماعات محلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برنامه ریزی طراحی محور چهارچوب توسعه اجتماعات محلی سیاست های طراحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 307
توسعه شهری از جمله پدیده های مهم عصر حاضر تلقی می گردد. در سال های اخیر تمایل به طراحی شهری در فرایند توسعه شهری صرفا به عنوان یک نگرانی بصری (شکل و سبک) دیده شده است. این امر خود موجب کاهش توجه به ابعاد مهم اجتماعی یا زیست محیطی طراحی شده است. مقاله حاضر با مطالعه و بررسی نظام برنامه ریزی کشور انگلستان که رویکرد برنامه ریزی طراحی محور را مطرح می کند و انطباق آن با شرایط نظام برنامه ریزی ایران به ارائه توصیه هایی برای پررنگ ترشدن سیاست های طراحی شهری در نظام برنامه ریزی پرداخته است. لازم به توضیح است که فرایند چهارچوب توسعه اجتماعات محلی به عنوان یکی از ابزارهای برنامه ریزی طراحی محور می تواند به ارتقا کیفیت فضاهای شهری به برنامه ریزان، طراحان و مدیران شهری کمک کند تا از طریق آن کیفیت فضا ارتقا یابد. این مقاله حاصل یک پژوهش است که از نوع توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای می باشد. نتایج این پژوهش پنج عامل اساسی برای کار بست سیاست های طراحی در فرایند توسعه شهری را به ارمغان می آورد و هدف از آن کمک به تصمیم گیران شهری در مدنظر قرار دادن سیاست هایی طراحی کارا در کنار سایر سیاست های فرایند توسعه شهری می باشد.
۶.

سنجش معیار های موثر بر ایجاد محورهای پیاده مدار با بکارگیری سیستم اطلاعات مکانی(GIS) و چیدمان فضا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معابر پیاده سیستم اطلاعات مکانی چیدمان فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 433 تعداد دانلود : 371
در بررسی مسائل پیچیده شهری، شبیه سازی و مدلسازی فضاهای شهری می تواند در شناسایی و سنجش کیفیت فضاها کمک شایانی نماید. در این پژوهش برای ایجاد معابر پیاده مدار پنج معیار پیوستگی و ارتباطات، امنیت، توانائی های اقتصادی، هماهنگی با حمل و نقل عمومی و کاربری های سازگار با پیاده راه به کار گرفته شده اند. برای سنجش مجموعه عوامل مذکور از سیستم اطلاعات مکانی GIS و چیدمان فضا استفاده شده است. البته لازم به ذکر است که محیط اصلی این پژوهش بر GIS استوار است، برای سنجش معیارهای مورفولوژیکی و توپولوژیکی از روش چیدمان فضا در قالب نرم افزار جانبی Axwoman در محیط نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. در این پژوهش در ابتداء سه معیار پیوستگی و ارتباطات، امنیت و توانائی های اقتصادی مسیرهای ترددی در منطقه 12 شهر تهران توسط روش چیدمان فضا سنجیده شد و سپس بصورت یک لایه و معیارهای هماهنگی با حمل و نقل عمومی و کاربری های سازگار با پیاد هراه نیز به صورت دو لایه جداگانه در محیط GIS در نظر گرفته شد. از تلفیق این سه لایه در محیط Arc Gis نقشه ای تلفیقی ایجاد شد که نشان دهنده مسیر های مناسب برای ایجاد محورهای پیاده مدار است. این روش ابزاری کارا و موثری در اختیار تصمیم گیران، برنامه ریزان و طراحان شهری در اختیار می گذارد تا بتوانند به آسانی فضاهای شهری را قبل از هر گونه تغییر و تحولی شبیه سازی کرده و از آن در فرآیند تصمیم گیری، برنامه ریزی و طراحی بهره مند شوند و در ایجاد محیطی انسان محور و پایدار بکار گرفته شوند. نقشه تلفیقی این پژوهش می تواند در مسیریابی حرکت عابر پیاده در پهنه های شهری بکار گرفته شود.
۷.

تحلیل ارتباط میان ساختار فضایی و توسعه یافتگی محلات شهری به روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: شهر مشهد)

کلید واژه ها: توسعه ساختار فضایی چیدمان فضا همپیوندی فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 337 تعداد دانلود : 256
توسعهیافتگی به عنوان یکی از شاخص های مهم در برنامه ریزی شهری، تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیربنایی، رفاهی را در سطح محلات، نواحی و یا مناطق یک شهر نشان می دهد. گسترش شهر ها با ساختار فضایی نامنسجم و از هم گسیخته موجب تمرکز نامعقول و نامناسب امکانات و خدمات در بخش های مختلف شهر و توسعه اقتصادی- اجتماعی نابرابر در آن ها شده است. این مقاله ارتباط میان ساختار فضایی و تغییر سطح توسعه یافتگی در محلات شهر مشهد را بررسی می کند. به این منظور، 136 محله شهر مشهد مورد آزمون قرار گرفتند که برای تحلیل ساختار فضایی آن ها از روش چیدمان فضا و برای تعیین سطح توسعه یافتگی محلات، از روش تحلیل عاملی استفاده شده است. در این تحلیل 20 شاخص در زیرگروه های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، زیست محیطی و رفاهی با یکدیگر ترکیب شده اند و به عنوان یک شاخص به نام توسعهیافتگی، در تحلیل ارتباط میان ساختار فضایی محلات شهر و تغییرات سطح توسعهیافتگی آن ها، وارد شده اند. نتایج نشان می دهد ارتباط معنادار قوی و مستقیم میان ارزش همپیوندی محلی و میانی (یکی از شاخص های شناخت ارزش های فضایی) حاصل از تحلیل چیدمان فضا و تغییر درجه توسعهیافتگی محلات شهر مشهد برقرار است. این ارتباط در ارزش همپیوندی کلان ضعیف تر است. بنابراین، یکی از دلایل مهم تشدید نابرابری های اجتماعی – اقتصادی در شهر مشهد، وجود یک ساختار ناهمگن در سطح شهر به ویژه بین بخش های شرقی و غربی شهر است. بر اساس نتایج به دست آمده، می توان تغییرات درجه توسعهیافتگی را در آینده در محلات شهر مشهد، با توجه به طرح های پیشنهادی مصوب، پیش بینی کرد.
۱۰.

سنجش عوامل تأثیرگذار بر میزان رضایت از سکونت در محلات بلافصل ایستگاههای مترو تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محله مترو تأثیرات اجتماعی تأثیرات ترافیکی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 553 تعداد دانلود : 373
استفاده از سیستم جامع حمل و نقل عمومی راهکار مطلوبی برای تحقق حمل و نقل پایدار شهری است. در این میان مترو به عنوان یکی از کارآمدترین وسایل حمل و نقل عمومی مورد استفاده قرار می گیرد. در کنار ویژگیها و آثار مثبت مترو بر بهبود وضعیت حمل و نقل شهر تهران، این سیستم مشکلاتی در زمینه اجتماعی، کالبدی و ترافیکی برای ساکنان محلات بلافصل آن، به وجود آورده است. هدف این مقاله بررسی عوامل تأثیرگذار بر رضایتمندی از سکونت در محلات شهر تهران، پس از احداث ایستگاه مترو است. شاخصهای مورد توجه این بررسی، شامل ویژگیهای فردی استفاده کنندگان مترو و همچنین شاخصهای مطلوبیت کیفیت اجتماعی، کالبدی و ترافیکی است. روش مورد استفاده برای تعیین عوامل مؤثر بر میزان رضایتمندی، بهره گیری از مدل رگرسیونی پیش بینی کننده است که میزان رضایت ساکنین محلات را با شناسایی متغیرهای تأثیرگذار، اندازه-گیری می کند. به این منظور برای دستیابی به هدف مقاله، دو ایستگاه مترو دانشگاه صنعتی شریف و ایستگاه مترو دانشگاه علم و صنعت ایران، انتخاب و 160 پرسشنامه در میان ساکنین محلات بلافصل آنها توزیع و تکمیل شده است. نتایج تحلیلی مدل حاکی از آن است که شاخصهای جنسیت و سن از میان ویژگیهای فردی و شاخصهای مطلوبیت اجتماعی و کالبدی بر میزان رضایت ساکنین بعد از احداث ایستگاه مترو تأثیر گذارند.
۱۵.

راهبرد طراحی فرایند محور و محصول محور کیفیت های محیط شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طراحی شهری کیفیت های محیط شهری فرایند محور محصول محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 467 تعداد دانلود : 549
طراحی شهری در طول عمر کوتاه خود تحولاتی را تجربه نموده که تحول از دیدگاه محصول گرا به دیدگاه فرایند گرا از جمله آن است. با طرح مساله چگونگی اعمال فرایند محوری و محصول محوری در طراحی کیفیت های محیط شهری، تشریح ویژگی های دو نگرش فرایند محور و محصول محور به خروجی های متنوع طراحی شهری، از اهدافی است که این پژوهش نظری برای خود برگزیده است. در این راستا، آرای پنج نظریه پرداز و دیدگاه متفاوت بررسی و در قالب این دو نگرش طبقه بندی شده اند. هدف دیگر پژوهش، ایجاد رویکرد تازه در دستیابی به کیفیت های گوناگون محیط شهری با کمک دو نگرش فرایند محور و محصول محور است. با بررسی تعدادی از طبقه بندی های ارایه شده از سوی اندیشمندان مطرح طراحی شهری، کیفیت های ده گانه ای از آنها استخراج شد تا جمع بندی جامعی صورت پذیرد. این کیفیت های ده گانه و جامع به کمک ابزار واسطی به دو دسته کلی نگرش فرآیند محور و محصول محور اختصاص یافتند. نتیجه نهایی این گونه بندی، طراحان شهری را قادر می سازد تا با بهره گیری از روشی خلاقانه، گزینش صحیحی از ابزارهای طراحی شهری در مواجهه با هر یک از کیفیت های ده گانه مطرح شده داشته باشند.
۱۶.

شیوه ی تحلیل فنی - اقتصادی و راهبری طرح های عمران شهری

کلید واژه ها: بودجه بندی توجیه اقتصادی برنامه اجرایی زمان بندی اجرایی ارزش حال مکانیسم اجرایی سازمان اجرایی نظام خود کنترلی تحقق پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 394 تعداد دانلود : 313
تهیه یک طرح دقیق و کارشناسانه، شرط لازم موفقیت یک طرح است ولی شرط کافی تحقق طرح، به دقت نظر مشاور در شیوه تحلیل های فنی- اقتصادی و هدایت آن طرح بازمی گردد. در این زمینه مقاله حاضر درصدد است تا با استناد به یک نمونه عینی، شیوه تحلیل فنی-اقتصادی و هدایت طرح های عمران شهری را تشریح کند. اولین مبحث از موضوع به تهیه برنامه اجرایی و تحلیل اقتصادی طرح باز...
۱۷.

اتخاذ رویکردی نوین برای طرح های توسعه شهری برنامه ریزی طراحی محور(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 649 تعداد دانلود : 461
رویکرد برنامه ریزی طراحی محور به عنوان رویکردی نوین در تهیه طرح های توسعه شهری در آستانه قرن 21 وارد ادبیات شهرسازی دنیا گردیده است. این رویکرد سعی در برقراری تعامل میان نظام های برنامه ریزی شهری و طراحی شهری دارد و الگوی ارتباط خطی و منفک میان این دو را نقد می کند. مقاله حاضر پس از مرور ادبیات شهرسازی که عمدتا مبتنی بر جستجوی خاستگاه و چرایی پدید آمدن این رویکرد می باشد، به بسط و تبیین اصول و ویژگی های این رویکرد می پردازد. برنامه ریزی طراحی محور به عنوان رویکردی که به شهر به عنوان محیطی یکپارچه می نگرد، می تواند در ارتقا کیفیت محیط شهری از طریق تغییر در روند تهیه طرح های توسعه شهری موثر باشد. از طرفی نظام نوین برنامه ریزی انگلستان به عنوان نظامی که این دیدگاه در تحول آن ایفای نقش کرده است یکی از موضوعات مقاله حاضر می باشد.تاثیر این رویکرد در نظام برنامه ریزی شهری انگلستان تابدانجا انجامید که توجه به پارامترهای کیفیت محیط شهری در طرح های توسعه شهری نهادینه گشت. این تاثیر در تمامی سطوح طرح های توسعه شهری می تواند وجود داشته باشد و تاثیر آن از کلان تا خرد پر رنگ تر شود. در نهایت این مقاله توصیه هایی برای ورورد این رویکرد به نظام برنامه ریزی ایران را شامل می شود.
۱۸.

عدالت ترمیمی، دیدگاه نوین عدالت کیفری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت جامعه توافق عدالت ترمیمی ترمیم بزهکار بزه دید نظام عدالت کیفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 487 تعداد دانلود : 248
ظهور مفهوم عدالت ترمیمی (Rostorative justice) حاصل تحویل در نگرش ها و دیدگاههای عمومی حقوقدانان کیفری ، جرم شناسان و مجریان نظام کیفری نسبت به عدالت کیفری مبتنی بر «جزا و سرکوب» (Retributive justice) و عدالت کیفری مبتنی بر «اصلاح و تربیت» (Rehabilitative Justice) است که در پیوند با مفاهیم انسانی و فرهنگ و ارزشهای جامعه مدنی ، عدالت کیفری خلاق و پویایی را معرفی می کند . این پدیده نوظهور ، صرف نظر از پیشینه های تاریخی و فرهنگی و قبل از نریه پردازی ، ابتدا در خلال برنامه های مختلف خانواده عدالت ترمیمی ، نظیر میانجی گری کیفری ، محافل تعیین حکم و مجازات ، گفتگوی گروههای خانوادگی و ... تجربه شده و سپس اصول اساسی و اهداف و کارکردهای آن تئوریزه شده است .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان