علی عابدی

هنگامی که آسیب های متعددی به بدن شخصی واحد وارد می شود، برای نمونه، بر اثر یک ضربه هم گوش فرد از بین می رود و هم قدرت شنوایی او، این مسئله مهم مطرح می شود که آیا در این فرض زیان دیده باید به یک غرامت اکتفا کند یا آنکه می تواند بابت هر زیان، غرامت جداگانه بگیرد؟ در فقه، در کنار اصل پذیرش عدم تداخل دیات، چهار دیدگاه در این باره وجود دارد: برخی میان زیان های طولی و عرضی تفکیک  قائل می شوند؛ برخی دیگر به هم مکانی یا عدم هم مکانی اعضای آسیب دیده توجه می کنند؛ گروهی دیگر به وابستگی اعضای آسیب دیده به یکدیگر نظر دارند و در نهایت، عده ای میان تعداد ضربه ها فرق می گذارند. به نظر می رسد با توجه به اصل لزوم جبران کامل خسارات، بهتر این باشد که به زیان دیده حق داد بابت هر زیانی ادعای خسارت جداگانه ای طرح کند، مگر آنکه با اعمال قواعد عمومی مسئولیت مدنی مشخص شود که زیان های وارده، با وجود تعدد ظاهری، عرفاً یک زیان شمرده می شوند. در قانون مجازات اسلامی پیشین و کنونی در برابر مسئله مورد بحث، رویکرد واحدی اتخاذ نشده، بلکه در مصادیق مختلف، بسته به نوع اعضا و منافع آسیب دیده، احکام مختلفی وضع شده است، البته در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ در گامی مثبت، اصل بر عدم تداخل دیات و امکان مطالبه همه زیان ها گذاشته شد، دیدگاهی قابل تأیید که در جهت تحکیم موقعیت اصل جبران کامل خسارات قابل تفسیر است.

احساس تنهایی پدیده گسترده و شایعی است که همه انسان ها در دوره ای از زندگی تجربه می کنند و تهدیدی جدی برای سلامت جسمی و روانی است. این احساس تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله شناخت ها و طرحواره های شناختی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش طرحواره های ناسازگارانه اولیه در احساس تنهایی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. این پژوهش یک بررسی توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش، شامل 334 دانشجو(175 دختر و 159 پسر)، به روش تصادفی از بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان اراک انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس طرحواره های ناسازگار اولیه(فرم کوتاه)یانگ و پرسش نامه احساس تنهایی کالیفرنیا UCLA بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد تمامی حوزه های طرحواره ای و نیز تمامی طرحواره های ناسازگار اولیه، بجز طرحواره های «رهاشدگی/بی ثباتی» و «ایثار»، با احساس تنهایی رابطه معنادار مثبت دارند. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد، حوزه «بریدگی و طرد»، به تنهایی37 درصد و ترکیب سه طرحواره ناسازگار «انزوای اجتماعی/بیگانگی»، «محرومیت هیجانی» و «آسیب پذیری» نیز در مجموع 8/53 درصد از واریانس احساس تنهایی را پیش بینی می کنند. در مجموع نتایج نشان داد، احساس تنهایی، در رابطه و زیر نفوذ قوی طرحواره های ناسازگار اولیه بویژه طرحواره های حوزه طرد و بریدگی قرار دارد.

انقلاب و به ویژه دفاع مقدّس، با ظرفیّت های خود؛ از جهت رهبری الهی، اعتقاد به غیب، توجّه به آموزه های قرآنی،گرایش های معنوی-عرفانی و وجود جوانان شهادت طلب، زمینه هایی را فراهم نمود تا مضامین عرفان در ادب پایداری بازتاب یابد؛ در این میان، قزوه، شاعر آیینی معاصر، با اشراف به حوزه درون دینی و ادب سنّتی، توانست به خوبی در این حیطه راه یابد؛ چنانکه کاربرد واژگان و اصطلاحات عرفانی در شعر او دارای بسامد بالایی است. بیان شیوه های گوناگون کاربرد این عناصر در آثارش از تعبیرها، تلمیح های مشترک قرآنی-عرفانی و اسامی کتاب های عارفان و صوفیان از وسعت اطلاّعش حکایت دارد. نقد و محاکات شاعر از متظاهران به عرفان و تصوّف، نیز رونمایی از اندیشة منفعلانه این گروه و نظام اندیشگی او به عرفان میدانی و جهادگرانه جایگاه ویژه داده است. این پژوهش که به شیوة کتابخانه ای و تحلیل محتوا نگاشته شده؛ رهیافتی است به اهمیّت موضوع عرفان در ادب پایداری و ظرفیّت های ادبی این شاعر که می تواند احیاگر برجستگی های اخلاقی و فضیلت های فراموش شدة دفاع مقدّس نیز باشد.

نویسندگان برای اهداف زیباشناسانه از جمله تأثیر کلام در مخاطب، آفرینش سبک، موسیقایی و برجسته نمودن سخن، از انواع امکانات زبانی از جمله «ساخت های همپایه» سود جسته اند. در دو کتاب «نفثه المصدور و التوسل الی الترسل» از متون فنی سده ششم و هفتم که کاربرد آیات قرآنی در آن ها بسامد دارد، مولفان با تسلط بر قرآن و نظام ساختاری و مفهومی آن، آیات را با متن خود همپایه نموده اند. این همپایگی در ساخت هایی که دارای سازه های دو یا چندگانه است با یکی از حروف ربط پیوند خورده و در لایه هایی که سازه های آن ارزش «نحوی، بلاغی و آوایی» یکسانی دارند، شکل می گیرد. ساخت های همپایه با ارزش«نحوی» در وظیفه های دستوری مضاف الیهی، مفعولی، مسندی و جمله های مرکب در نقش های پیرو توضیحی، مفعولی، متممی به کار رفته است. سازه های همپایه در نقش «بلاغی» از آرایه های تسجیع، ترصیع، موازنه، تضاد،  مقابله، تشبیه و تمثیل، نظام موسیقایی گرفته و در نقش «آوایی» با آواهای القاگر و صدا معنا در ساخت های هر دو کتاب قابلیت خوش خوانی ایجاد نموده است. در پژوهش حاضر، این نقش ها در ساخت های مشترک متن و آیات در هر دو کتاب بررسی شده، روابط معنایی سازه ها  که توانسته پیام آیات و متن را به مخاطب منتقل کند، در انواع رابطه های ترادف ، افزایش، تقابل، توالی، تاکید، نفی و... بازکاوی شده است.

نقش آیات قرآن کریم در عمده متون قویم قدیم برجسته است. در این میان تأثیرپذیری کتاب نفثه المصدور از آثاربرجسته نثر مصنوع، اثر گرانسنگ شهاب الدین محمد زیدری نسوی از این کتاب آسمانی با بهره گیری از انواع شیوه های متداول از اقتباس و استشهاد، تلمیح، تأویل، ترجمه، نقل به معنا و... چشمگیر است، بطوری که این تأثیر در حدود یکصد و سی آیه در این کتاب رخ نموده است. زمینه اصلی بحث در این مقاله تمرکز برکاربرد مفهومی و ساختاری آیات در این کتاب و گونه های ده گانه بکارگیری آنها بنا بر ذائقه نویسنده است که از اشراف عمیق وی و منشیان پر مایه دوران پر التهاب مغول و تاتار حکایت دارد.